خیمه‌سوزان؛ قدیمی‌ترین آیین نمایشی محرم در جهرم فارس

به گزارش چروه استانهای خبرگزاری دانشجو، در میان آیین‌های متنوع عزاداری ماه محرم در سراسر ایران، مراسم خیمه‌سوزان در جهرم فارس جایگاهی ویژه دارد. این آیین سنتی که قدمت آن را به دوران آل‌بویه نسبت می‌دهند، با نام «التشابیه و حرق الخیام» شناخته می‌شود و یکی از قدیمی‌ترین مراسم‌های نمایشی مذهبی در کشور است.

در این مراسم، خیمه‌های سبز، سیاه و سفید که از ابتدای محرم برپا شده‌اند، در روز دهم ماه به‌صورت نمادین به آتش کشیده می‌شود تا یادآور واقعه به آتش کشیده شدن خیمه‌های امام حسین (ع) و یارانش در عصر عاشورا باشد. این آیین امروزه نه تنها در ایران بلکه در کشورهایی مانند عراق و هند نیز برگزار می‌شود و شیعیان با اجرای آن دهه محرم را به پایان می‌رسانند.

بلوکباشی، پژوهشگر علوم اجتماعی، معتقد است سوزاندن خیمه‌ها توسط سپاه ابن‌زیاد نقش مهمی در شکل‌گیری فرهنگ عاشورایی شیعی داشته است.

آیین خیمه‌سوزان در جهرم با برپایی خیمه‌هایی نمادین و اجرای گفت‌وگوهایی میان اشقیاخوانان و اولیاخوانان برگزار می‌شود. در ادامه، افرادی در نقش عمر بن سعد و شمر، سوار بر اسب، زنان و کودکان اهل‌بیت را که لباس‌های سبز و سیاه به تن دارند، تعقیب می‌کنند و پس از گرفتن زیورآلات آنان، خیمه‌ها را به آتش می‌کشند.

این مراسم پیش از انقلاب در محله صحرا، در جوار امامزاده اسماعیل (ع) و در نقطه‌ای به نام «سر سد» در خیابان فردوسی فعلی برگزار می‌شد. پس از انقلاب، ابتدا به محوطه قبرآقا و سپس به پارک کوهسار منتقل شد و از سال ۱۴۰۴ در چهارراه بهارستان جهرم برپا می‌شود.

یکی از ویژگی‌های آیین خیمه‌سوزان در جهرم، گرامیداشت یاد ۱۳ شهید عصر عاشورای جهرم است؛ نوجوانانی با میانگین سنی کمتر از ۱۷ سال که در سال ۱۳۶۲ در جنگل‌های میاندوآب آذربایجان غربی به دست گروهک منافقین اسیر و به شهادت رسیدند.