راهبرد‌های سازمان تبلیغات اسلامی در مواجهه با جنگ و محرم

به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو، در حالی که ایران اسلامی خود را برای برپایی جشن‌های غدیر آماده کرده بود، دشمن دژخیم با تهاجم ناجوانمردانه خود، مردم، سرداران و دانشمندان هسته‌ای کشورمان را به خاک و خون کشید. ایران درگیر جنگ تحمیلی دیگری شد و آحاد ملت مانند همیشه درحد توان خود کوشیدند سهمی در دفاع از میهن داشته باشند. در این نبرد، دشمن تصور می‌کرد خیلی زود میان مردم و حاکمیت جدایی می‌افتد و روی این موضوع با فعالیت گسترده رسانه‌ای، حساب عمده‌ای باز کرده بود، اما خیلی زودتر از آن، نقشه‌های شوم‌شان با همدلی مردم و همراهی با مرزبانان میهن اسلامی و نظام مقدس جمهوری اسلامی، نقش بر آب شد. در این میان نباید از نقش نهاد‌های انقلابی همچون سازمان تبلیغات اسلامی که در این مدت در خط مقدم آفند و پدافند مقابل تهاجم رسانه‌ای دشمن قرار داشتند، غافل ماند.

حجت‌الاسلام رضا عزت زمانی، معاون فرهنگی و راهبری استان‌های سازمان تبلیغات اسلامی، به بررسی اقدامات این سازمان از ابتدای جنگ تحمیلی ۱۲ روزه و همچنین از برنامه‌ریزی‌ها برای عزاداری‌های ماه محرم ۱۴۰۴ که در چنین فضایی شکل گرفت، پرداخته است.

انجام فعالیت تبلیغی در ۳ سطح

در مواجهه با جنگ تحمیلی ۱۲ روزه و همزمانی آن با ایام سوگواری اباعبدالله الحسین (ع)، سازمان تبلیغات اسلامی چه راهبرد‌هایی را در نظر گرفت؟

با آغاز جنگ تحمیلی ۱۲ روزه و در پی آن برپایی آیین‌های سوگواری امام حسین (ع)، سازمان تبلیغات اسلامی راهبرد‌های جدیدی در ۳ سطح تعریف کرد.

در سطح نخست، مسئولیت اصلی هدایت و راهبری بر عهده حجت‌الاسلام محمد قمی، رئیس سازمان تبلیغات اسلامی بود و ایشان با تشکیل قرارگاه‌های تبلیغ و تبیین، معیشت و فعالیت‌های اجتماعی و رسانه، نقش مؤثری در ساماندهی واحد‌های مختلف نهاد‌ها و گروه‌ها ایفا کرد که این رویکرد به هماهنگی و انسجام در میدان عمل منجر شد.

در سطح دوم اقدامات، حوزه‌های تخصصی سازمان وارد عمل شدند. به عنوان مثال، در حوزه رسانه، بنیاد سپهر اقدام به تولید کلیپ و دیوارنگاره کرد. در بخش خدمات اجتماعی نیز، فعالیت‌های استان‌ها و شهرستان‌ها با تمرکز بر ایجاد هویت منطقه‌ای تقویت شد. این تلاش‌ها با همکاری بنیاد خاتم، هم‌افزایی قابل توجهی شکل گرفت و زمینه را برای حل مشکلات مردم فراهم کرد.

سطح سوم، تبلیغ در میدان محسوب می‌شد و اولویت اصلی را جهاد تبیین داشت. با توجه به قرارگاه‌های شکل‌گرفته در مناطق گوناگون کشور، مهم‌ترین خواسته ما از همکاران استانی، در اولویت قرار دادن جهاد تبیین بود. این امر الزاماتی می‌خواست که از طریق همین قرارگاه‌ها در استان‌ها و شهرستان‌ها محقق شد.

مدرسه شمع یکی از ابزار‌هایی بود که در این مدت برای تبلیغ میدانی تأثیر فراوانی داشت. همچنین «مبلغ شاخص»، برنامه دیگری بود که در آن «عملیات تبلیغی» در مورد جنگ و مسائل مرتبط با آن برای نوجوانان تبیین می‌شد. در بنیاد هدایت نیز که وظیفه راهبری امامان محله را برعهده دارد، علاوه بر شبکه‌سازی ائمه جماعات و اعزام شبکه راهیاری به مناطق، با بیش از ۲۰ هزار امام جماعت در ارتباط بودیم و همزمان با آن، حسینیه هدایت محتوا تولید می‌کرد.

هم‌افزایی خانواده بزرگ سازمان تبلیغات اسلامی

نقش خانواده بزرگ سازمان تبلیغات اسلامی در این مدت چگونه بود و چه فعالیت‌هایی صورت گرفت؟

در این مدت همه اعضای خانواده بزرگ سازمان تبلیغات اسلامی وظایف تبلیغی و تبیینی خود را حتی در روز‌هایی که انفجار‌ها در اطراف‌شان رخ می‌داد، با جدیت دنبال می‌کردند. سازمان هیئت و تشکل‌های دینی برگزاری کنگره نوحه و حماسه هیئت را در دستور کار داشت. در بخش نوجوانان «سفارتخانه مقاومت» و در حوزه بانوان «پرده‌خوانی» و «بانوان مجاهد» فعال بودند. در حوزه ادیان نیز، نامه ۱۵۰۰ امضایی از علما و نخبگان جهان اسلام در دفاع از انقلاب اسلامی، رهبری و ایران تهیه شد که درنوع خود بی‌سابقه بود.

آمادگی سازمان تبلیغات اسلامی در مواجهه با رویداد‌های اخیر، به واسطه یک سال و نیم تلاش برای موضوع مقاومت و تقویت روحیه حماسی علیه اسرائیل جنایت‌کار بود. از نظر محتوا، آمادگی برای تولید از قبل وجود داشت و در این مدت صرفاً تلاش شد تا تطبیق لازم انجام شود. دارایی ما همین مقاومت است که باعث شده غرب نتواند ما را از میان بردارد؛ اگر این مقاومت و تلاش را نداشتیم، آنها سال‌ها پیش ما را از بین برده بودند.

رویکرد در قبال وقایع اخیر و ضرورت انسجام اجتماعی

سازمان تبلیغات اسلامی چه رویکردی نسبت به حوادث اخیر و اهمیت انسجام اجتماعی در این زمینه اتخاذ کرده است؟

در خصوص تجاوز اسرائیل و اتفاقات اخیر، ابتدا تلاش کردیم دسترسی به مخاطبین برای تبیین بیش از گذشته باشد و دیگر اینکه برگزاری هیئت‌ها و اقامه عزای امام حسین (ع) پر رونق‌تر شود. در حوزه محتوا نیز، منبری‌ها، مداحان و نوحه‌سرایان محتوای خود را به سمت حماسه و هویت ملی سوق دادند.

تلاش اصلی ما بر انسجام اجتماعی و رویکرد حماسی متمرکز بود و هدف این بود که محرم امسال نسبت به سال‌های گذشته روایتی پیشروتر، حماسی‌تر، متفاوت‌تر و پرحجم‌تر داشته باشد. باید ایران قوی را روایت کنیم؛ این هویت ماست. با پیوند هویت ملی و مذهبی، پرچم ایران به اهتزاز در می‌آید. این امر به برکت هیئت‌ها، که نماد اتحاد هستند، و به برکت اسلام، که نماد همدلی است، محقق می‌شود.

هویت ما فقط جغرافیایی نیست و ایران فقط خاک نیست. ما بر ایرانی ایستاده‌ایم که تاریخ دارد. به همین دلیل است که قبل از انقلاب اسلامی ایران، ایران را می‌گفتند، اما بخش‌های زیادی از خاک خود را از دست دادند. چه چیزی ما را بر سر خاکمان نگه داشت؟ آن هویت تاریخی، غرور، مقاومت و ایستادگی ما بود که ما را حفظ کرد. آن چیزی که جوان را به جبهه می‌فرستد، باور درونی و اعتقادی اوست که با هویت ایرانی‌اش ترکیب شده و با گفتن «یا حسین»، به استقبال شهادت می‌رود.

تمام تلاش ما این است که این دارایی و سرمایه‌ای که متعلق به ماست و از این خاک و اعتقاداتمان برخاسته را در ذهن و دل مخاطب گسترش دهیم. هیئت‌ها بهترین بستر و ظرفیت ما در این زمینه هستند.

هویت ترکیبی؛ سپری در برابر نفوذ دشمن

به نظر شما، هویت ترکیبی ایرانی-اسلامی چه جایگاهی در تقابل با نفوذ دشمن دارد؟

مدت‌هاست که عده‌ای «ایران، ایران» می‌گویند، اما با غرب و اسرائیل همکاری می‌کنند و از آنجا تغذیه می‌شوند. از این رو، هویت ترکیبی بسیار مهم است؛ صرفاً اسلامی بودن کافی نیست، آن‌چنان که تاکید بر ایران نیز به تنهایی کافی نیست. این هویت ترکیبی است که سبب شده امروز مقاومت کنیم.

در این مدت بهترین پیوند هویت دینی و مذهبی در سرود‌های حماسی دیده شد؛ نوحه حاج محمود کریمی، با شعر زیبای «ای ایران، ایران»، هویت دینی و مذهبی ما را به هم گره می‌زند و انسجام میان مردم را تقویت می‌کند.

زمانی که حاج قاسم سلیمانی شهید شد، اگر هویت صرفاً ملی بود، همان شعار «نه غزه، نه لبنان» مطرح می‌شد، اما همان‌هایی که عاشق ایران بودند، تشییع میلیونی حاج قاسم را شکل دادند، زیرا این هویت ممزوج است. امت و این تمدن پرسابقه را نمی‌توان از هویت ایران گرفت. ایران یک هویت مجتمع دارد، نه تک‌بعدی.