اسلام روح جدا نشدنی ایران

به گزارش گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری دانشجو، سوالی که شاید این روز‌ها مخصوصا بعد از جنگ ۱۲روزه اسرائیل علیه ایران ذهن را بیشتر درگیر خود می‌کند این است که اسلام مهم‌تر است یا ایران؟ یا اینکه اسلام چه کمکی به ایران کرده؟ ویا اینکه چه ارتباط و التزامی بین اسلام و ایران وجود دارد؟

در این گزارش برآنیم که توجهی به پرسش‌های فوق با در نظر گرفتن دیدگاه شهید مطهری داشته باشیم.

آیا اسلام ایران را آزاد کرد و روح تازه‌‏ای در پیکر ایرانی دمید و تاریخ ایران را در مسیر بهتری انداخت و سبب شد استعداد‌های مردم این سرزمین بشکفد و ثمر بدهد؟ یا برعکس، ایران را در اختناق فرو برد و استعداد‌ها را راکد کرد و تاریخ ایران را در یک مسیر انحرافی انداخت و تمدن ایرانی را ضایع و تباه ساخت؟

آیا اسلام موجب شد که ایرانیانی عالیقدر در جهان علم و فلسفه و عرفان و هنر و صنعت و اخلاق ظهور کنند و بلندآوازه شوند و نامشان جهانگیر گردد؟

یا برعکس، مانع ظهور چنین مردانی شد و اگر در جهان اسلام ایرانیانی اینچنین ظهور کرده‌اند، نه از آن جهت است که اسلام زمینه مساعدی فراهم کرد؛ اسلام هیچ تأثیری در ظهور چنین مردانی از ایران نداشته است؛ ظهور مردانی نظیر بوعلی و ابوریحان و خواجه نصیرالدین طوسی تنها و تنها مولود قریحه ایرانی و تمرّد و عصیان نسبت به اسلام بوده است؟

بالأخره آیا اسلام برای ایران موهبت بود یا فاجعه؟

آقای تقی زاده در خطابه «تحولات اجتماعی و مدنی ایران در گذشته» به نقل آقای دکتر معین در کتاب مزدیسنا و ادب پارسی‏ چنین می‌گوید:

«اسلام... آیینی نو، دارای محاسن و اصول و قوانین منظم آورد، و انتشار اسلام در ایران روح تازه و ایمان قوی‌تر دمید که دو مایه مطلوب نیز بر اثر آن به این دیار آمد: یکی زبان بسیار غنی و پرمایه و وسیع یعنی عربی بود... این زبان وقتی که به ایران آمد و به تدریج با زبان لطیف و نغز و دلکش آریایی و تمدن ایرانی ممزوج و ترکیب شد و جوش کامل خورد و به وسیله سخنوران بزرگ ایرانی قرون چهارم و پنجم و ششم و چند نفر بعد از آن سکه فصاحت کم نظیر خورد، برای ما زبانی به وجود آورد که لایق بیان همه مطالب گردید و نماینده درخشان آن سعدی و حافظ و ناصرخسرو و امثال آنها هستند... دیگری علوم و معارف و تمدن بسیار عالی پرمایه‌ای بود که به وسیله ترجمه‏‌های کتب یونانی و سریانی و هندی به زبان عربی در مشرق اسلامی و قلمرو خلافت شرقیه از اواسط قرن دوم تا اواخر قرن سوم بین مسلمین آشنا به زبان عربی و بالخصوص ایرانیان انتشار یافت... از اقیانوس بیکران علوم و فنون و آداب حکمت یونانی، نسبتاً کم کتابی- که در قرن دوم موجود بود- ماند که مسلمین ترجمه نکردند... بر اثر آن ترجمه‌‏های عربی از یونانی، علم و حکمت و همه فنون چنان در ممالک اسلامی و مخصوصاً در ایران رواج یافت که هزاران عالم نامدار مانند ابن سینا و فارابی و بیرونی و محمد بن زکریای رازی و غیرهم با ده هزاران تألیف مهم (البته ۹۹ درصد به عربی) به ظهور آمدند و تمدن بسیار درخشان اسلامی قرون ۲ تا ۷ اسلام که شاید پس از یونان و روم بزرگترین و عالی‌ترین تمدن دنیا باشد، به وجود آمد...»

با درنظر گرفتن صحبت‌های شهید مطهری و نقل قولی که این شهید عالم از آقای تقی زاده و دکتر معین دارند، میتوان به چنین برداشتی رسید که اسلام روح تازه‌ای بر پیکر ایران و ایرانی دمید. اسلام باعث شکوفایی هنر و خلاقیت ایرانیان شد. اسلام نه تنها از پیشرفت جلوگیری نکرد بلکه چرخه‌های متفاوت علمی اخلاقی و تربیت و رشد خانوادگی را با سرعت بسیار بالایی چرخاند.

با آمدن اسلام به ایران یک نظام فکری و اعتقادی جدید بر ایران حاکم شد، که همین نظام فکری جدید باعث پیدایش شاعران و بزرگانی همچون سعدی، حافظ و بوعلی و زکریا شد

نویسنده: میلاد سلطانی