جزيره‌هاي دور افتاده صاحبان تئاتر

به گزارش خبرنگار فرهنگي «خبرگزاري دانشجو»، نزدیک به یک دهه است كه حضور دو استاد بزرگ تئاتر را در ایران شاهد هستیم. پیتر شومن در سال 83 در جشنواره عروسکی و به دعوت دبیرخانه جشنواره عروسکی و حضور پیتر اشتاین به دعوت مرکز هنرهای نمایشی برای اجرای عموم در سال جاری از رویدادهای خوب فرهنگی کشورمان است.
 

اما سوال برای دانشجویان ایجاد می شود که چرا حضور پیتر اشتاین انحصاری است؟

دانشجويان تئاتري بخاطر دارند که آن روزها مركز هنرهای نمایشی و ریاست آن نگاهی به جشنواره دانشجویی نداشتند (1383) و در واقع تحویل نمی گرفتند. اما به یک باره در خواست های مکرر و حمایت ها از جشنواره هفتم عروسکی آغاز شد؛ نه به دلیل حضور دانشجویان و کسب تجربه آنها، بلکه برای مانور تبلیغاتی با استاد بزرگ گروه نان و عروسک پیتر شومن بود.

 

تا آنجا این داستان پیش رفت که نماینده مرکز هنرهای نمایشی رسما در رادیو نمایش حضور پیتر شومن را به دعوت مرکز اعلام کرد و همه اساتید خواهان مصاحبه و جلسه و ... با پیتر شومن را داشتند. اما چه اتفاقي افتاد؟

 

دبیر جشنواره که قبل از آن به هر دری می زد تا کمکی حمایتی و یا سالنی برای جشنواره پیدا کند و از همه جا جواب رد می شنید، سعی کرد نشان دهد جشنواره دانشجویی خارج از هر بحث تبلیغاتی است و خود پیتر شومن نیز چنین کرد و حتی در گزینش بازیگران کاری فراموش نشدنی انجام داد.

 

دوستداران و دانشجویان در فضای باز دانشگاه هنر گرد آمده بودند تا ببینند که او چه می کند و چه کسی را انتخاب خواهد کرد.

 

اما پیتر و همسرش لورکا همه حضار را دعوت به ورک شاپ و تمرین اجرا کردند، پیتر شومن در هیچ مصاحبه ای شرکت نکرد و در نشست های خبری همسرش لورکا را براي پاسخ گویي به سوال ها تنها می گذاشت.

 

و این در زمانی بود که برای مردان دولت وقت (اصلاحات) بسیار گران تمام می شد. دولتی که شعار گفتگوی تمدن ها را یدک می کشید از طرف استاد بزرگ تئاتر تحویل گرفته نمی شد.

او از تشریفات دوری کرد و با دانشجویان نمایش خود را به اجرا رسانید. غذای او نان سنگگ، خرما و گردو و کمی پنیر بود. آنچه که دانشجویان آن زمان انجام دادند جوابیه بود به همه ناملایمتی که مسولین با آنها داشتند.

 

اما در این زمان و در دولت دیگر پیتر اشتاین، استاد تئاتر در نزدیکی جشنواره دانشجویی در ایران است و در حال آماده شدن برای اجرای نمایشی از یونان باستان می باشد.

 

آیا امکان ورک شاپ کوتاه مدت در زمان جشنواره با حضور این استاد خواهد بود؟ تا کنون نه، به قول دبیر جشنواره پانزدهم آنقدر پاسخ ها سرد و نامهربان است که این امید را نمی توان زنده نگه داشت.

 

سوال اینجاست مرکز هنرهای نمایشی و وزارت ارشاد و وزارت علوم و جشنواره تئاتر داشنگاهی در برابر هم هستند یا در کنار هم؟! این تصمیم گیری و یکه تازی ها برای چیست؟
 

هر کشوری برای رشد سطح دانشگاهی خود از تمامی منابع طبیعی و انسانی بهره می برد. حال آنکه ما با هزینه بیت المال در یک اصول نمی توانیم با هم مشارکت داشته باشیم و این تعامل در بین وزارت خانه های ما شکل بگیرد. استادی را دعوت می کنیم و هم زمان جشنواره دانشجویی هم در جریان است اما این دو به هم مرتبط نمی شوند، چرا؟ چرا این تعامل در کوتاه ترین زمان امکان نمی افتد؟

 

شاید مرکز هنرهای نمایشی پیتر اشتاین و حضور او را انحصاری کرده است!! شاید این همان مرکز هنرهای نمایشی دوره اصلاحات است که تغییری نکرده و این عمل را جوابی به همان سوال های دانشجویان می داند. اما دلیل دانشجویان و عملکرد مسولان اکنون بسیار اختلاف دارد. دانشجو به دنبال برد تبلیغاتی از کسی نیست.

غیبت پیتر بروک در جشنواره دو سال گذشته فجر و دلایل نامعلوم آن نشان می دهد که اساتید بزرگ تئاتر دنیا، تمایل فراوان برای حضور و کار در ایران  دارند و این برای هنرمندان جوان که آینده سازان این هنر هستند بسیار گرانبها است و نباید به راحتی از کنار آن گذشت.

در واقع رویداد فرهنگی و تعامل بین استاد و دانشجو در کارگاه‌های کوتاه مدت تاثیرات شگرف دارد. آنچه که مرکز هنرهای نمایشی و یا دیگر ارگان های دولتی باید به آن نظر داشته باشند، رشد نسل جوان است. در غیر این صورت برگزاری جشنواره ها و اجرای یک نمایش به خودی خود سودی نخواهد داشت و تنها هزینه ای بر هزینه های متداول تئاتر اضافه خواهد کرد.
 

امید است که آقای قادر آشنا مدیرت جدید مرکز هنرهای نمایشی این امکان را به دانشجویان و جشنواره پانزدهم بدهند و این همکاری به نحو احسن شکل بگیرد.