چه اشكالي دارد شهربازي كتاب يا كافي شاپ كتاب بسازيم؟

گروه فرهنگي «خبرگزاري دانشجو»؛ «ملت ما مطالعه كردن را اصلاً جزء كارهاى بشرى نمى‌دانند! مثل خوراك و ورزش و دیگر چیزهایى كه جزو كارهاى معمول انسان است، مطالعه اصلاً جزء این چیزها نیست! آدم باید عنوان دیگرى داشته باشد- یا باید شب امتحانش باشد؛ یا باید معلم در مدرسه از آدم بخواهد؛ یا باید یك دانشمند باشد؛ یا باید بخواهد در جایى سخنرانى كند تا موجب شود كه مطالعه كند!

 

این چه‌قدر خسارت است!؟ واقعاً خدا مى‌داند من وقتى یادم مى‌آید- و این چیزى است كه تقریباً هیچ‌وقت از یادم نمى‌رود- كه مردم ما مطالعه كردن را بلد نیستند، به قلب من فشار مى‌آید! از این بابت، ما چقدر داریم هر ساعت خسارت مى‌بینیم!؟ واقعاً این به عهده‌ى چه كسى است؟ در حال حاضر این‌طور است كه بنده یا یك نفر مثل بنده، سالى یك‌بار به نمایشگاه كتاب برود و یك كلمه راجع به مطالعه بگوید؛ آن‌هم به شرطى كه دست یك گزارشگر خاص نیفتد؛ این‌كه نمى‌شود.»

درست حدس زديد پاتوق اين هفته ما چيزي است از جنس كتاب و كتاب خواني ...

 

همان طور كه مي دانيد، پايين بودن سرانه مطالعه يكي از معضلات فرهنگي امروز شده؛ البته من از آن دسته آدم‌هايي هستم كه معتقدم در مشكلات فرهنگي نبايد يك طرفه به قاضي رفت و همه كاسه كوزه ها را برسر مسئولين و يا مردم شكست.

 

قبل از معرفي پاتوق اين هفته مي خواهم مروري كنم بر دلايلي كه در پايين بودن كتاب خواني موثر بوده.

شايد اولين چيزي كه به ذهن آدم برسد نبود كتاب و يا محصول خوب است، اما به ذهن رسيدن هم چين نكته اي قابل قبول نيست، چرا كه به نظرم امروزه در حيطه هاي مختلف محتوايي براي سلايق مختلف كتاب ها و نشريات مفيدي شكل گرفته. پس ادعاي نبودن كتاب خوب براي توجيه كتاب نخواندن ادعاي دقيق و درستي نيست.

همين طور در حال فكر كردن هستم تا دلايل كمبود كتابخواني را به ترتيب اولويت در ذهنم بچينم، يك دفعه مي رسم به اين نكته كليدي، عدم توزيع مناسب در قسمت هاي مختلف و شهرها و استان هاي مختلف از ديگر دلايل پايين بودن سرانه مطالعه است.

 

بعضا ديده مي شود محصولات خوبي توليد مي شود اما اين محصولات نه تنها در فضاي رسانه اي معرفي درستي نمي شوند بلكه سيستم توزيع مناسبي براي آنها وجود ندارد به همين دليل هزينه فرهنگي كه براي به چاپ رسيدن يك كتاب خوب انجام شده صرفا براي اهالي اهل قلم استان تهران باقي مي ماند.

 

اين دلايل را گفتم تا برسم به دليل سوم كه معرف پاتوق فرهنگي اين هفته ما باشد!

 

 

فرهنگ كتابخواني مثل فرهنگ عذا خوردن و ورزش كردن احتياج به مكان دارد؛ چرا آدمها مي توانند براي غذا خوردن در معرض رستوران هاي مختلفي براي انتخاب باشند؛ اما براي كتاب خواندن در فضاي اجتماعي محيطي تعبيه نشده است؟

 

ما براي جسم اين قدر ارزش مي گذاريم كه در كوچه پس كوچه هاي شهرمان يكي در ميان رستوران وجود دارد، اما چند تا در ميان هم جايي براي كتاب خواندن و كتاب خريدن با شكل هاي متفاوت و جديد پيدا نمي شود.

 

ارتباط ما با كتاب شده در حد مغازه هاي كتاب فروشي و كتابخانه هايي كه بيشتر آدم را ياد امتحان مي اندازند.

اصلا چه اشكالي دارد شهربازي كتاب بسازيم و يا مثلا كافي شاپ كتاب؟

اين هفته مي خواهم شكل جديدي از كتابفروشي را به شما معرفي كنم؛ پاتوق كتابي كه در مترو شكل گرفته. كتابفروشي با عنوان كتابستان ...

 

پله هاي متروي امام حسين را پايين مي آيم و قدم زنان مسير مترو را طي مي كنم؛ كتابفروشي از دور نماي جالبي به فضاي مترو داده. آدم پيش خودش فكر مي كند متروي امام حسين فرهيخته ترين خط مترو  در تهران است.

 

به سر در كتابستان كه مي رسم از بيرون تفاوت چنداني با مابقي كتابفروشي ها ندارد اما داخل كتابستان حرف هاي ديگري دارد.

 
اين كتاب فروشي برخلاف خيلي از كتاب فروشي هاي ديگر همه نوع كتاب سرو نمي كند، در منوي آشپزخانه اين كتاب فروشي فقط كتاب هايي وجود دارد با طعم جبهه فرهنگي و سس انقلاب اسلامي.
 

بگذاريد كمي از تاريخچه شكل گيري اين كتابفروشي برايتان حرف بزنم ...

حوالي سال 86 بود كه تعدادي از طلبه هاي مدرسه آقاي مجتهدي تصميم گرفتند فرهنگي كتاب خواني را در مترو يعني درست در محل رفت و آمد مردم ترويج دهند؛ يا علي گفتند و در فضاي مترو با ميزهايي كه تهيه كرده بودند نمايشگاه هاي كوچك كتاب ايجاد كردند.

 

البته ايجاد نمايشگاه هاي كتاب مترويي اين بچه ها محدوديت زماني داشت و صرفا در ماه مبارك رمضان بر پا مي شد.

نكته جالب اين نمايشگاه علاوه بر مترويي بودنش كتاب هايي بود كه درآن ارائه مي شد.

بچه هاي مدرسه حاج آقاي مجتهدي فقط كتاب هايي را براي فروش مي‌آوردند كه خودشان خوانده بودند. همين كار رسمشان شد كه ياد بگيرند فقط كتاب هايي كه خودشان خوانده اند را مي توانند به ديگران براي خواندن توصيه كنند.

 

بعد از تجربه اي كه اين بچه ها با راه اندازي نمايشگاه هاي كتاب مترويي به دست آوردند نيت كردند كتابفروشي با موضوع گفتمان انقلاب اسلامي در قم راه بيندازند.

فعاليت هاي بچه ها مورد استقبال حوزه هنري قرار گرفت و سوره مهر قم به دست همين بچه ها راه اندازي شد.

به گفته اهالي كتابستان وقتي كتاب «دغدغه‌هاي فرهنگي» كه مجموعه اي از بيانات رهبري راجع به مسائل فرهنگي كشور است روي دكه كتابفروشي ها قرار گرفت، تعدادي از بچه هاي اين اهالي كه ماجراي نمايشگا هاي كتاب مترو برايشان الگو شده بود به فكر راه انداختن كتابفروشي دائمي متروي امام حسين افتادند، يعني همين كتابستان امروزي خودمان!

 

از سال 88 كه كتابستان در متروي امام حسين شكل گرفت بچه هاي اين مجموعه دغدغه هاي زيادي براي پاتوق شدن اين كتابفروشي داشتند، دعوت از نويسندگان و برقراري نشست ها و جلسات فرهنگي از دغدغه هاي اين بچه بود اما به دليل كم بود جا هنوز نتوانستند اين طرح هارا عملياتي كنند.

يكي از كارهاي جالب ديگري كه در كتابستان صورت مي گيرد؛ مشاوره كتاب است.

از آنجايي كه خيلي از كتاب هاي داخل كتابفروشي توسط خود اعضا خوانده شده، به راحتي مي توانند در موضوعات محتوايي به مخاطبين كتاب معرفي كنند.

كتابستان در سال هاي اوليه شكل گيري وبلاگي داشت كه معرف فعاليت هاي بچه ها بود.

در وبلاگ اين مجموعه علاوه بر معرفي كتاب هاي خوب گفتماني در قالب هاي مختلف، ليست كتاب هاي پيشنهادي به مناسبت هاي مختلف هم پيش نهاد داده مي شود.

يكي از جذاب ترين بخش هاي وبلاگ كتابستان براي خود من كتاب هاي صوتي است؛معرفي كتاب ها در اين بخش از قالب نوشتاري به شكل صوت درآمده و به مخاطبان ارائه شده است.

چند صباحي است سايت كتابستان هم راه اندازي شده و تيم جديدي بناست به شكل جدي روي اين سايت كار كند.

 
بر طبق گفته هاي اهالي كتابستان اين مجموعه 3000 خلاصه كتاب دارد كه قرار است در سايت كتابستان به مخاطبين ارائه شود.

 

سايت كتابستان بناست ارتباطي دوسويه با مخاطب ايجاد كند و در خيلي از فعاليت هاي  سايت اعم از خلاصه كتاب ها از مخاطبان اين سايت دعوت به همكاري كند.

 

 اين هم آدرس اين سايت براي وقتي كه خواستيد به اين سايت سري بزنيد.