حجت الاسلام محمد باقر تحریری در گفتوگو با خبرنگار «خبرگزاری دانشجو» در قم، با اشاره به اینکه علامه طباطبایی یکی از استوانه های بزرگ علمی و معنوی در عالم است که در قرن ما ظهور پیدا کرد، گفت: خداوند متعال عالم اسلام، جامعه علمی، حوزوی و دانشگاهی را به وجود این مرد بزرگ مفتخر کرد.
وی با بیان اینکه علامه طباطبایی حدود 40 سال بالاترین فعالیت های علمی را در نجف و تبریز به ارمغان رساندند، اظهار داشت: این عالم بزرگوار در دوران تحصیل از اساتید بزرگ فلسفه و فقهای زمان خود ریاضیات، فلسفه و بسیاری دیگر از علوم را در حد اجتهاد فراگرفته و پس از سال ها در ایران حضور پیدا کردند.
این استاد حوزه علمیه با اشاره به اینکه علامه طباطبایی به دلیل مشکلات مادی حدود 10 سال در روستایی در تبریز به کشاورزی پرداخت، بیان داشت: این استاد گرانقدر در این مدت حضور در تبریز کتاب های متعددی در زمینه های عمیق عرفانی و مباحث گوناگون اسلامی و همچنین بخشی از تفسیر خود را نوشتند، ولی در این خصوص می فرمایند که این ده سال زمان خسارت علمی بنده بوده است.
تحریری انجام وظیفه را دلیلی برای حضور این استاد بزرگ فلسفه در شهر قم دانست و تصریح کرد: تدریس مباحث فلسفی در حوزه علمیه قم در آن زمان رایج نبوده است و با توجه به نیازی که احساس می شد، مباحث فلسفی را به صورت رسمی به عرصه دروس تدریس حوزه وارد کردند.
وی با بیان اینکه در زمان حضور علامه به قم شبهاتی در زمینه مسائل دینی رایج شده بود، اظهار داشت: این استاد به تدریس فلسفه پرداخت و شاگردانی همچون شهید باهنر، مفتح، بهشتی و مطهری و از معاصرین آیات عظام جوادی آملی، مصباح یزدی و انصاری شیرازی را پرورش دادند.
این استاد حوزه علمیه با بیان اینکه علامه طباطبایی مباحث تفسیری قرآن را در دروس حوزه علمیه رایج و گسترش دادند، خاطرنشان کرد: تفسیر استاد، تفسیری تخصصی و به طور کلی فوق تخصصی و دارای ابعاد بسیار عمیق در مسائل مختلف اسلامی است.
تحریری با تاکید بر اینکه یکی از ویژگی های منحصر به فرد تفسیر علامه طباطبایی جامعیت آن است، بیان کرد: این شخصیت بزرگ علمی مباحث اعتقادی، اخلاقی، تربیتی، اجتماعی و سیاسی را با مباحث تفسیری تلفیق کرده و با استفاده از آیات الهی تشکیل حکومت با نظام ولایی در اسلام را به اثبات رساندند.
وی طرح مباحث علوم انسانی در ضمن تفسیر را بخش دیگری از ویژگی تفسیر علامه دانست و تصریح کرد: شهید مطهری در خصوص این مسئله بارها مطرح کرده بود که من هر مسئله دینی ای را که مطرح می کنم، سر نخ آن را در المیزان یافته ام.
این استاد حوزه علمیه با بیان اینکه علامه در بعد معنوی و عرفان حقیقی به حد بالای آن رسیده بودند، گفت: استاد طباطبایی در ده سالی که در نجف حضور داشت از درس آیت الله آقا سید علی آقای قاضی نیز بهره می برد و در آن دوران به حدی رسیده بود که این عالم بزرگ شاگردان خود را برای تربیت معنوی و عرفانی به علامه طباطبایی ارجاع می دادند.
تحریری شاگردپروری را از ویژگی های خاص شخصیتی علامه طباطبایی دانست و تصریح کرد: این شخصیت بزرگ علمی جامعیتی در علوم اسلامی داشت که در کتاب های ایشان مشاهده می گردد.
وی افزود: علامه طباطبایی علاوه بر تفسیر ارزشمند المیزان کتاب هایی همچون ولایت النهایه و حاشیه بر اذکار ملاصدرا را نیز به رشته تحریر در آورده است.
این استاد حوزه علمیه تربیت معنوی را بعد مخفی شخصیتی علامه طباطبایی دانست و خاطرنشان کرد: رهبر معظم انقلاب در رابطه با این شخصیت بزرگ علمی فرمودند که معارف ایشان پشتوانه حکومت اسلامی است و ایشان عمرشان را در حفظ و حراست و پاسداری از معارف اسلام و شیعه گذراندند و روشی در تفسیر ارائه دادند؛ به گونه ای است که با قرآن می توان حقانیت اهل بیت را اثبات کرده و به جهان اسلام ارائه کنیم.
تحریری با تاکید بر اینکه علامه طباطبایی نهایت تواضع و اظهار کوچکی را در بین شاگردان و دیگر افراد بیان می کرد، بیان داشت: اگر در مجلسی از علامه سوالی پرسیده می شد و پاسخ آن را نمی دانست، بدون هیچ کبر و غروری می گفت که پاسخ آن را بلد نیستم.
وی با بیان اینکه علامه مجسمه ای از اخلاق و معنویت بود، بیان داشت: این شخصیت بزرگ علمی و معنوی تا آن جا خضوع و خشوع داشت که اگر در بین مردم حضور پیدا می کرد، به گونه ای رفتار می کرد که کسی متوجه نمی شد که این فرد علامه طباطبایی می باشد.
این استاد حوزه با اشاره به اینکه علامه طباطبایی شب های ماه رمضان را تا صبح به مباحث علمی می پرداخت، تاکید کرد: اهتمام علامه به پاسداری از معارف اسلام بوده است تا آن جا که برخی کتاب های ایشان در شب قدر به اتمام رسیده است.