عمو، عمه، خاله و دایی ندارم!؛ والدینم تک فرزند بودند

به گزارش خبرنگار «خبرگزاری دانشجو» از مشهد، منوچهر متکی عصر امروز در برنامه سیاست خارجی دولت دهم که به مناسبت روز دانشجو در آمفی‌تئاتر دانشکده پزشکی توسط جامعه اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شده بود در جلسه پرسش و پاسخ دانشجویی با بیان اینکه تسخیر سفارت امریکا حادثه‌ای نیست که فقط در 13 آبان اتفاق افتاده باشد این امر را عکس‌العمل طبیعی به اعمال امریکا از 23 بهمن 57 تا 12 بهمن 58 برای تمام کارهای که علیه دولت نوپای انقلاب اسلامی صورت می‌گرفت دانست.

 

وی با بیان اینکه امریکا یک روز دشمنی علیه ملت ایران را متوقف نکرد خاطرنشان کرد: این دشمنی شامل یارگیری از نیروهای انقلاب، دمیدن در مسئله قومیت‌ها و مسائل داخلی ایران باهدف براندازی نظام صورت می‌گرفت.

 

 

وزیر سابق امور خارجه ایران با تأکید بر این امر که 13 آبان یک پادزهر و یک حمله پیش دستانه به کارهای امریکا و قابل دفاع بود در خصوص سفارت انگلیس تصریح کرد: حمله اقشار جامعه به سفارتخانه‌ها اقدام قابل دفاع نیست چون هر خسارتی که به هر سفارتخانه‌ای وارد شود تا سنت‌ آخر از بیت‌المال جمهوری اسلامی خسارت را می‌گیرند اعتصاب، اعتراض آری اما حمله به سفارتخانه ها درست نیست.

 

متکی تأکید کرد: ما از هیچ قدرت هژمونی طلب دستور نمی‌گیریم و این شعار نه شرقی و نه غربی به معنای نداشتن روابط با شرف و غرب نیست ما در دوران امام خمینی (ره) با تمام کشورهای اروپایی رابطه داشتیم اما اگر مفهوم نه شرقی نه غربی امام (ره) عدم رابطه بود باید جلوی آن را می‌گرفتیم ما هم‌اکنون با خیلی از کشورها ارتباط داریم و تنها با دولت ایالت متحده امریکا وضعیتمان خاص‌تر است.

 

وی در همین زمینه توضیحات بیشتر ارائه کرد و گفت:  اگر برخی کشورها در اروپا به دلیل اهداف دیگری در تبعیت سیاست امریکا رابطه خاص با ما دارند ما نمی‌توانیم رابطه خود با دیگران را قطع کنیم.

 

متکی گفت:  حکم واحد برای تسخیر لانه جاسوسی امریکا و انگلیس نمی‌کنم اما ما نباید هزینه‌ای برای جمهوری اسلامی ایجاد کنیم 13 آبان و تسخیر لانه جاسوسی امریکا یک عکس‌العمل طبیعی به اقدامات براندازی امریکا بود.

 

 

متکی با بیان اینکه انقلاب اسلامی به لحاظ مبانی تئوریک حوزه مادی‌گری، کمونیست و لیبرال دمکراسی غرب را به چالش کشید خاطرنشان کرد: با پیروزی انقلاب اسلامی بر روی فرمول جهان شمول غرب که مبانی حکمرانی‌اش لیبرالیسم بود خط بطلان کشیده شد و دین به عرصه برگشت این جغرافیا یک مکتب طبیعی نیست بلکه انسانی است و این منبع در حال تأثیرگذاری در دنیاست.

 

متکی تأکید کرد: ما با امریکا جنگ را شروع نکردیم آنها عادت کرده بودند که اگر شرق فروبپاشد همه کاره دنیا می‌شوند چون می‌پنداشتند که منطق پیش آنهاست پس باید پذیرفته شود اما امام خمینی (ره) می‌فرمودند منطق باید قدرت بیاورد و منشأ قدرت منطق باشد.

 

وزیر سابق امور خارجه ایران افزود: جنگ امام خمینی(ره) و غرب در بعد ایدئولوژیک و چالش تئوریک جنگ قدرت منطق و منطق قدرت بود.

 

متکی تأکید کرد: در 34 سال گذشته برتری این منطقی که امام خمینی (ره) می‌گفت در جوامع بشری تا حد بسیاری جا افتاده است اگر در 34 سال پیش در خاورمیانه نظرسنجی می‌کردند بالا 80 درصد جوانان این منطقه بت امریکا را قبول داشتند اما هم‌اکنون بعد از 40 سال 80 درصد جوانان تا مرز تنفر از امریکا اظهار نظر می‌کنند.

 

 

متکی در پاسخ به سوال دانشجویان در خصوص حمایت ایران از بیداری اسلامی و تغییر موضع آن از حمایت از سوریه دلایل این تغییر مواضع را برشمرد و گفت: اگر صورت مسئله در سوریه با صورت مسئله در دیگر کشورها یکسان باشد حق با سوال کننده است و جمهوری اسلامی باید پاسخ دهد اما صورت مسئله سوریه مانند تونس نیست.

 

وی با اشاره به اتفاقات سوریه و مطالبات مردم در ماه اول گفت: اولین اشتباه دولت سوریه برخورد با مردم بود اما بعد از مدتی و با اصلاحاتی که صورت گرفت به خواست مردم توجه شد.

 

وزیر سابق امور خارجه مردمی و توده ای بودن، عدم مبارزه مسلحانه و عدم دخالت دولت‌های دیگر را از ویژگی‌های کشورهای که در آنها بیداری اسلامی رخ داده بیان کرد و افزود: در سوریه ما با این سه مولفه روبرو نیستیم. در سوریه 12 حزب مخالف بشار اسد وجود دارند اما جنگ مسلحانه نمی‌کنند. بعد از اصلاحات یک تغییراتی در سوریه اتفاق افتاد اول آنکه مردمی نبود. افرادی که ماندند مسلح بودند و تنها سوری ها نبودند که با دولت سوریه در حال جنگ هستند بلکه از لیبی، افغانستان و برخی کشورهای دیگر نیز در سوریه با دولت این کشور می‌جنگند.

 

متکی تأکید کرد: پاسخگویی به مطالبات مردم سوریه آری، ایستادگی در برابر دخالت‌های بیگانه هم آری اما ترکیه بزرگ‌ترین اشتباه خود را در طول تاریخ مرتکب شد و به صورت نیابتی از امریکا به صحنه آمد و این دولت بداند که از طرف مردم خودش لطمه می‌بیند. کسانی که باد می‌کارند طوفان درو می‌کنند.

 

وی در خصوص پیش‌بینی وقایع در سوریه گفت: امریکایی‌ها و جریان ارتجاع عرب منطقه مصمم به ساقط شدن دولت سوریه هستند اما در عین حال غرب دچار یک شرایط پارادوکسیکال در سوریه می‌شود. سلفی‌ها و القاعده که در سوریه ضد دولت در حال جنگ‌اند به دنبال تشکیل دولت اسلامی همانند طالبان هستند.

 

وزیر سابق امور خارجه به برخی از ویژگی‌های سوریه در 30 سال گذشته اشاره و تصریح کرد: سوریه تنها کشوری است که حاضر به مذاکره با اسرائیل نشد. این کشور از 15 تشکل فلسطینی که کشورهای عربی آنها را راه نمی‌دادند حمایت کرد و به مقاومت کمک کرد. این کشور خط لوله نفتش را که از مدیرترانه می‌گذشت در جنگ ایران و عراق به نفع ایران قطع کرد.

 

وی افزود: اگر با یک احتمال، رفتن بشار اسد حتمی شود امریکا‌ی‌ها می‌گویند با این سقوط یک ضربه به ایران می‌زنیم. هدف امریکا در افغانستان و عراق تشکیل حکومتی موافق امریکا و دشمن ایران بود که در تشک عراق و افغانستان، امریکایی‌ها به دلیل سیاست جمهوری اسلامی خاک شدند.

 

متکی در پاسخ به سوال دانشجویان تأکید کرد: اگر امریکایی‌ها ده‌ها هزار کیلومتر آن‌طرف‌تر فلسطین را امنیت ملی خود می‌دانند پس چرا این کشور برای ما که فاصله‌ای نزدیک‌تری به آن داریم امنیت ملی نیست.

 

وی با بیان اینکه سوریه در شعاع ایران است و ایران حکم منبع را دارد گفت: اگر امریکا در سوریه موفق شود سوریه به لبنانی دیگر بدل می‌شود که در اوج بی‌ثباتی در منطقه حکمفرما خواهد شد. ما کل مردم سوریه برایمان مهم است تفکیک شیعه و سنی نمی‌کنیم.

 

 

وزیر سابق امور خارجه با بیان اینکه جهت‌گیری ما در دولت نهم در سیاست خارجی درست بود گفت:  ما در بعد حفظ حقوق هم در بعد مقاومت و ایستادگی اقدام کردیم. دیپلماسی به معنای سازش نیست بلکه به معنای مذاکره و گفت‌وگو با قاطع‌ترین حالت به طرف مقابل است.

 

وی با بیان اینکه در سیاست خارجی حرکت زیگزالی و تغییر موضع به‌عنوان سم است خاطرنشان کرد: با این حال طرف مقابل این امر را به حساب نگران شدن و انفعال شما می‌گذارد. رهبر معظم انقلاب تأکید بر ثبات در تصمیم‌گیری دارند که یکی از این حوزه‌ها سیاست خارجی است.

 

 

متکی با بیان اینکه انتخابات در کشور ما یک تحول است خاطرنشان کرد: در سال 84 این تحول اتفاق افتاد و ما به غرب گفتیم که بعد از هشت سال در دوران اصلاحات که از همه فرصت‌های به وجود آمده می‌توانستند استفاده کنند و نکردند با انتخابات 84 یک نه به آنها گفتیم.

 

وی افزود: ما در دوران اصلاحات با زدن لبخند بیشتری به غرب و تنش‌زدایی وارد میدان شدیم اما این سیاست تأثیرنگذاشت و غربی‌ها فراتر از آن وارد میدان شدند که ما در انتخابات بعدی متفاوت عمل کردیم و تنش‌زدایی نکردیم بلکه سعی داشتیم به درمان ریشه‌های تنش بپردازیم. مثلا یک مورد فلسطین بود که ریشه مشکل آن نظام نامشروع اسرائیل است. امروز 5 میلیون فلسطینی در دنیا آواره هستند. یاسر عرفات سی سال با امریکا و غرب مذاکره کرد اما مشکل حل شد؟ اگر به نتایج آن دست نیافتیم یعنی این شیوه جواب ندارد.

 

 

وزیر امور سابق خارجه با بیان اینکه رویکرد سیاست خارجی متوازن کردن است از ایران به عنوان بازیگری مهم در منطقه یاد کرد و افزود: هنگامی که صحبت از حمله به ایران می‌شد سازمان کنفراس اسلامی و شورای همکاری خلیج فارس که با هدف مقابله با جمهوری اسلامی بعد از پیروزی انقلاب به وجود آمده بودند عکس‌العملی نشان نمی‌دادند از آنها انتظاری نیست اما ما روابطمان را به گونه‌ای پیش بردیم که در شورای همکاری خلیج فارس برای اولین بار رئیس جمهور شرکت کرد.

 

وی گفت: اگر ما به امریکا لاتین و افریقا توجه کردیم به منزله فراموش کردن سایر روابط با دیگر کشورها نیست ما در دنیای واقعیت زندگی می‌کنیم غربی‌ها همیشه با نشان دادن تصویری گرسنه از آفریقا معادن آنها را غارت می‌کنند چرا باید چین 5 هزار کارگر به آنجا ببرد.

 

وی افزود: در دوران اصلاحات سودانی‌ها ما آنجا استخراج نفت کنیم اما نرفتیم چین رفت رقابت امریکا و چین برای منابع انرژی آفریقا قابل توجه است شما ساده نگاه نکنید که ما راه افتادیم و رفتیم به این کشورها.

 

وی در خصوص شورای همکاری خلیج فارس گفت:  مگر اینها در جنگ تحمیلی علیه ما نجنگیدند صدها میلیارد دلار به صدام کمک کردند.

 

متکی تصریح کرد: ایران قدرت بازدارندگی مانند ایستادگی و رهبری و ظرفیت جوانان را دارد ما در جنبش عدم تعهد نقش‌افرین بودیم. ایران قدرت منطقه‌ای است بنابراین از آنها توقع و دعوای نداریم چون آنها دستشان زیر بلیط دیگران است.

 

 

متکی تأکید کرد: حضور ایران در امریکایی لاتین جنبه سیاسی و اقتصادی دارد اگر صنعت خانه سازی شما به آنجا رفت و یا شرکت پیمانکاری نفت به آنجا رفت این ظرفیت و توانمندی کشور شما را نشان می‌دهد چرا امریکا باید در کنار گوش ما شورای همکاری خلیج فارس را ایجاد کند ما هم در کنار گوش امریکا چنین کاری خواهیم کرد.

 

وزیر سابق امور خارجه در پاسخ به سوالی دیگر گفت: ما در وزارتخانه برای اولین بار در سه حوزه مربوط به زنان فعال شدیم و حضور همسر من به عنوان همسر یک دیپلمات که نه سال در ترکیه و ژاپن با تشکل‌های زنان ارتباط داشت به دلیل بیکار بودن همسرم نبوده است وی دکتری داروسازی است.

 

متکی با انتقاد از تبلیغاتی که علیه وی برای بردن فامیل‌هایش به وزارت خارجه انجام می‌شود گفت:  من عمو، دایی، خاله،‌عمه ندارم پدرو مادر من تک فرزند بودند ما خودمان را متولد انقلاب می‌دانیم.

 

وی در پایان خاطرنشان کرد: هنگامی که با احمدی‌نژاد یک شهروند معمولی شدم به دلایل غیرشخصی به سوال برکناری‌ام اشاره‌ می‌کنم این سوال را بعد از احمدی‌نژاد پاسخ می‌دهم.