همه پیش بینی های تعیین قیمت بنزین از سوی دولت

گروه اقتصادی «خبرگزاری دانشجو»؛ سناریوهای دولت برای بنزین و قیمت آن در چند هفته گذشته به یکی از مهمترین اخبار رسانه ای کشور و موضوعی مهم برای مردم تبدیل شده است. اینکه آیا دولت برای سال آینده قیمت بنزین را افزایش خواهد داد یا نه، و یا اینکه آیا باز هم سهمیه خودروها با تغییر مواجه خواهد شد بیشترین سوال در مورد این فراورده نفتی را از آن خود کرده است.

حذف بنزین خودروهای بالای 1800 سی سی

چندی پیش دولت عنوان کرد سهمیه خودروهای بالای 1800 سی سی از اول بهمن ماه حذف خواهد شد به همین دلیل از فردا (یکشنبه) به کارت سوخت این خودروها بنزین 400 تومانی واریز نمی شود.

شاید مهمترین خودرویی که سهمیه ماهانه اش حذف خواهد شد زانتیا است. خودروهایی دیگری همچون هیوندا آوانته، پژو 407، مزدا سه با 2000  سی.سی قدرت موتور، خودروهایی همچون مگان 2000، سمند سریر، قشقائی، وانت مزدای دوکابین و تک کابینه، ام.وی.ام 530 و x33 که دارای توان بین 1800 تا 2000 سی.سی قدرت موتور هستند، نیز سهمیه بنزین 400 تومانی دریافت نمی کنند.

این حذف سهمیه ها در حالی صورت می گیرد که بسیاری از خودروهای تولید داخل که دارای توان موتور زیر 1800 هستند، مصرف بنزین بیشتری نسبت به خودروهایی که بالای 1800 سی سی هستند، دارند، اما سهمیه آنها حذف نشده است، به همین دلیل می توان به گونه ای دیگر به این قضیه نگاه کرد و توان موتور و مصرف بنزین را خیلی در این ماجرا دخیل ندانست و قیمت خودرو مهمترین دلیل آن عنوان کرد.
 

حذف سهمیه موتورسیکلت های فاقد پلاک ملی

حذف سهمیه 400 تومانی تنها دامن خودروها را نگرفته است بلکه موتور سیکلت ها نیز مشمول این حذف شده اند. دولت چندین بار نسبت به حذف سهمیه بنزین موتورسیکلت هایی که فاقد پلاک ملی هستند هشدار داده است، این موتور سیکلت ها تا پایان اسفند فرصت دارند نسبت به نصب پلاک ملی اقدام کنند.

به همین دلیل می توان پیش بینی کرد در سال آینده هزاران موتورسیکلت سهمیه بنزین خود را از دست بدهند. چرا که همواره عده ای وجود دارند که بنا به دلایل و شرایطی، به اخطارهای دولت توجه نمی کنند.

آزاد شدن بنزین در مرزها

اوایل دی ماه وزیر نفت از آزاد شدن  بهای بنزین در مبادی مرزی خبر داد. وزیر نفت با تاکید بر اینکه در شرایط فعلی بنزین با قیمت آزاد در مرزها عرضه می‌شود، اظهار داشت:‌ آزادسازی قیمت بنزین در مرزها یکی از راهکارهای مقابله با قاچاق سوخت است.

بنزین 2500 تومانی؛ قانونی یا غیر قانونی

اما مهمترین بحث و شاید شایعه در یکی دو هفته گذشته برای قیمت بنزین، بنزین 2500 تومانی است. این نرخ پس از اصرار دولت برای اجرا شدن فاز دوم قانون هدفمندی یارانه ها بر سر زبان ها افتاد که حتی چندین تن از نمایندگان مجلس نیز در باره احتمال رخ دادن آن اظهار نظر کردند.

اصلی ترین نکته ای که باید به آن توجه نمود اینست که به طور یقین تا پایان سال 91 نرخ بنزین تغییری نخواهد کرد و مردم همچنان همانند سابق بنزین 400 تومانی دریافت می کنند از سوی دیگر قانون نیز چنین اجازه ای را برای دولت صادر نکرده است.

در همین ارتباط مسعود میر کاظمی بعنوان رئیس کمیسیون انرژی درباره این که آیا قیمت بنزین و گازوییل در سال جاری افزایش می یابد؟، می گوید: در سال جاری ما به هیچ وجه افزایش قیمت حامل های انرژی را نخواهیم داشت زیرا مجلس آن را ممنوع کرده است.

محمد رویانیان رئیس ستاد مدیریت حمل و نقل و سوخت کشور نیز می گوید: تا پایان سال 91 قیمت و سهمیه سوخت تغییر نمی کند و برای سال آینده نیز تاکنون تصمیم گیری نشده است.

الزام قانون هدفمندی، قیمت بنزین کمتر از 90 درصد فوب خلیج فارس

در بند الف ماده یک قانون هدفمندی یارانه ها آمده است: قیمت فروش داخلی بنزین، نفت گاز، نفت کوره، نفت سفید و گاز مایع و سایر مشتقات نفت، با لحاظ کیفیت حاملها و با احتساب هزینه های مترتب (شامل حمل ونقل، توزیع، مالیات و عوارض قانونی) به تدریج تا پایان برنامه پنجساله پنجم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران کمتر از نود درصد (90%) قیمت تحویل روی کشتی (فوب) درخلیج فارس نباشد.

قیمت فوب خلیج فارس برای هر لیتر بنزین معمولی - متوسط آذرماه سال جاری – 69 سنت اعلام شده است که بر این اساس، با نرخ ارز مرجع هر لیتر بنزین 845 تومان و با نرخ مبادله ای هر لیتر یک هزار و 696 تومان محاسبه می شود.

بنابر این، طبق قانون هدفمندی یارانه ها، قیمت بنزین تا پایان برنامه پنجم توسعه(1394) باید کمتر از 90 درصد قیمت تحویل روی کشتی ها در خلیج فارس یعنی کمتر از 761 تومان با نرخ مرجع و یک هزار و 527 تومان با نرخ مبادله ای باشد؛ بنابر این، حتی اگر دولت بخواهد نرخ بنزین را در کشور افزایش بدهد این امر نیاز به مصوبه ای جدید دارد که قانون هدفمندی یارانه ها را نقض کند.

طبق این بند از قانون هدفمندی یارانه ها حتی افزایش قیمت بنزین در سال آینده نیز به راحتی نمی تواند برای دولت محقق شود چرا که مجلس قطعا باید با تغییر قانون هدفمندی یارانه ها موافقت کند و با توجه به شرایطی کنونی تورم و گرانی، بعید به نظر می رسد مجلس با آن موافقت کند.

از سویی دیگر نرخ دلار در بودجه 92 نیز بر روی قیمت بنزین عرضه شده در جایگاه ها تاثیر گذار است چرا که نرخ بنزین باید بر اساس قیمت فوب خلیج فارس تعیین شود که آن نیز بر اساس دلار محاسبه می شود.

10 درصد افزایش بنزین، 2 درصد تورم را بالا می برد

دفتر بررسی‌های اقتصادی سازمان حمایت مصرف کنندگان و تولیدکنندگان در سالجاری به بررسی اثرات تورمی افزایش قیمت بنزین پرداخته است.

نتایج حاصل از سناریوها و مطالعات انجام شده در سازمان حمایت نشان می‌دهد: به ازای هر 10 درصد افزایش در قیمت بنزین، تورم حدوداً 2 درصد افزایش می‌یابد.

در این گزارش آمده است: حاملهای انرژی به عنوان یکی از نهاده‌های مهم تولید و به عنوان کالای مصرفی خانوارها، به عنوان کالای نهایی، نقش بسیار مهمی در تعیین هزینه‌های تولید و میزان مخارج خانوارها ایفا می‌کند که نوسان قیمت هر قلم از این حاملها، نوساناتی در هزینه‌های تولید، میزان مخارج مصرف کننده و تورم ایجاد خواهد کرد.

به این منظور ضمن بررسی روند مصرف داخلی بنزین طی دوره زمانی 90-1383، روند قیمت اسمی و واقعی نیز مورد بررسی قراگرفته اند. نتایج حاصل از سناریوها و مطالعات انجام شده این واقعیت را نشان می دهند که به ازای هر 10 درصد افزایش در قیمت بنزین، تورم حدوداً 2 درصد افزایش می‌یابد.

اگر فرض کنیم دولت بخواهد قیمت بنزین را به 1050 تومان (یکی از سناریوهای موجود) افزایش دهد، در این صورت نسبت به بنزین یارانه ای 400 تومانی، 162 درصد افزایش نشان می‌دهد. با این حساب، افزایش تورم ناشی از این محل 32 درصد خواهد بود. حال اگر بنزین 400 تومانی، 2000 تومان شود، در این صورت تورم ایجادی از این محل 80 درصد خواهد بود.

با تمامی این شرایط آنچه که مهم به نظر می رسد تاثیر گذاری قیمت بنزین بر بسیاری دیگر از مشاغل و فعالیت ها است. از نرخ جابجایی انسان و بار گرفته تا قیمت محصولات تولیدی کارخانه ها. به همین دلیل بررسی کارشناسانه و صحیح نرخ بنزین و قیمت گذاری آن می تواند مانع از بروز نوسان در قیمت ها شود، چیزی که در چند ماه گذشته همواره شاهد آن بوده ایم.

واریز سهمیه بهمن ماه

60 لیتر سهمیه بنزین بهمن ماه خودروهای شخصی بدون هیچ گونه تغییری ساعت 24 امشب (شنبه 30 دی) در کارت های هوشمند سوخت شارژ خواهد شد.

بهمن ماه نیز مطابق ماه های گذشته 60 لیتر سهمیه بنزین به کارت هوشمند سوخت خودروهای شخصی و 25 لیتر بنزین به کارت سوخت موتورسیکلت‌ها با نرخ نیمه یارانه ای هر لیتر 400 تومان واریز می شود، همچنین سهمیه سوخت خودروهای عمومی و خدماتی مطابق جدول سهمیه ماه گذشته واریز خواهد شد.