دومین جایزه سینمایی گفتمان انقلاب اسلامی؛
به گزارش گروه فرهنگی «خبرگزاری دانشجو»، در ادامه برگزاری پیش نشست‌های تخصصی سینمای انقلابی، نشستی با حضور مهدی کلهر و با موضوع «نسبت سینما با انقلاب با نگاهی به تاریخچه سینما در ایران» در دفتر مرکزی جبهه فکری انقلاب برگزار شد.
کلهر، اولین معاون سینمایی جمهوری اسلامی و دبیر سه جشنواره اول فجر بوده است، اما در مرداد ماه سال 1360 به دلیل اختلاف با میرحسین موسوی، نخست‌وزیر وقت از سمت خود کناره‌گیری می‌کند. وی قبل از آن معاون فرهنگ و هنر کشور بوده؛ به همین بهانه و با این مقدمه به بحث و گفت‌وگو با کلهر در مورد نسبت سینما با انقلاب و سابقه سینمای انقلابی نشستیم.
کلهر با این مقدمه که حوزه علوم انسانی در کشور غربی است، بیان داشت: «حوزه علوم انسانی در کشور بیشتر دکان است؛ بدین معنا که در علوم اجتماعی برخلاف حوزه صنعت، با غرب اختلافاتی اساسی داریم، در حالی که تبیین اندیشه انقلاب در این حوزه از کارهای مهم است.»
اولین معاون سینمایی کشور در ادامه با ورود به حوزه سینما، به عنوان یکی از عرصه‌های انتقال پیام انقلاب اسلامی، در باب نسبت سینما با انقلاب بیان داشت: «نسل ما در دورانی جوانی می‌کرد که سینما حرام بود و کسی آن را قبول نداشت. به خاطر دارم اولین فیلمی که دیدم، در سالن دبیرستان علوی بود که فیلم کوتاهی از فیلم‌های لورل و هاردی بود که انجمن‌های انگلیسی به کانون‌های فرهنگی مدارس می‌دادند تا پخش کنند. آنجا فهمیدم سینما ابزار بسیار جذابی است. آن زمان خیلی حسرت خوردم که چرا این‌چنین امکانی در اختیار مسلمانان نیست تا بهره ببرند.»
وی با بیان اینکه «این اتفاق، سرآغازی شد برای من و خیلی‌های دیگر تا وارد این عرصه شویم»، سخن از استفتایی گفت که به واسطه برادرش، مرحوم حاج‌آقا مجتبی –که اخیراً فوت کرده‌اند - از حضرت امام(ره) برای یادگیری این فن کردند و امام (ره) در پاسخ مخالفتی ننمودند.
کلهر تلاش عرصه انقلاب برای دستیابی به سینمای انقلابی را تلاشی جدید ندانست و گفت: «حتی آقای عسگراولادی در سال 1339 نمایشنامه‌ای با مضامین انقلابی نوشت و شرکت انتشار، آن را چاپ کرد.»
اولین معاون سینمایی کشور در پاسخ این سوال که آیا در راستای حق نیز می‌توان از ابزار سینما بهره برد یا خیر، آن را با فرمایش حضرت امیر (ع) انطباق داد و گفت: «حضرت امیر (ع) می‌فرمایند: از همان طریق که اهل کفر به شما نفوذ می‌کنند، باید پاسخ آنها را داد؛ یعنی هم عقلاً درست است و هم به تجربه ثابت شده که سینما می‌تواند مروج حق و حقیقت باشد، این حرف خامی است که کسی فکر کند سینما در بیان حق ناتوان است، در گذشته این تصور بود و هنوز هم هست.»
وی در همین ارتباط عنوان کرد: «ما در دعوت‌نامه‌ای که به زبان خارجی برای معرفی فستیوال فجر به عنوان جشنواره سینمای انقلاب اسلامی به جهان ارسال کردیم، جشنواره را این‌گونه توصیف کردیم؛ که سینما افسونگر قرن بیستم است. سینمای آینده از دو محور سکس و خشونت برای جلب مخاطب استفاده نمی‌کند و بر همین اساس در همان دوره اول از 16 کشور برای ما فیلم فرستادند که برخی برای اولین بار در اینجا اکران شد.»
کلهر با بیان این جمله امام (ره) که ما با سینما مخالف نیستیم با فحشا مخالفیم، بیان داشت: «کسانی هم که آن حادثه را در سینما رکس آبادن به پا کردند، به دنبال این بودند که حزب‌اللهی‌ها را مخالف سینما نشان دهند، در صورتی که عامل آن ساواک بود، اما نکته مهم این بود که رویکرد انقلاب نسبت به سینما روشن شد.»
اولین معاون سینمایی کشور سپس با گریز تاریخی به نحوه شکل‌گیری سینما پس از انقلاب در ایران، از آنچه آن را «گاوداری سینمایی» نامید دوری جست و گفت: «امام (ره) هم که گفت فیلم «گاو» اشکال ندارد، دلیل نمی‌شود که خوب باشد و برویم گاو 2، گاو 3 و گاو 4 بسازیم؛ در دوره‌ای بعد از انقلاب تهیه‌کنندگان به وزارتخانه‌ها نامه می‌زدند که به ما ایده بدهید، موضوع بدهید که درباره چه فیلم بسازیم. اینها تهیه‌کنندگانی بودند که نمی‌خواستند از ایران بروند؛ چون سینمای ما قبل از انقلاب آن قدر مفتضح بود که در سال 56 نسبت به 55 افت استقبال شدید مردمی داشت.»
وی در ادامه عنوان کرد: «آن زمان فیلم‌ها صد درصد خصوصی بود، برخلاف الان که مستقیم یا غیرمستقیم از دولت حمایت می‌شود؛ همچنین قوانین عیله فیلم‌های ایرانی بود.»
کلهر با عنوان اینکه وقتی من وزیر هنر و فرهنگ شدم سه روز بعد جنگ شد، بیان داشت: «آن زمان با کمک برادرم حاج‌آقا مجتبی در تمام زمینه‌های هنری بحث فقهی کردیم. در مورد باله هم بحث کردیم که صرف باله با طراحی لباس درست اشکالی ندارد. در مورد سینما هم بحث کردیم، اما تا اینجا ما هنوز تولیدی نداشتیم که بگوییم سینمای انقلابی. در آن زمان تمام همّ من این بود که سینما را با این بودجه روی کار بیاورم. برای اولین بار در تمام 420 سینمای آن زمان ایران، فیلم ایرانی پخش شد. نه تولیدی، بلکه فیلم‌های سانسور شده قبل از انقلاب. چون ما بودجه‌ای نداشتیم تا فیلم بسازیم. حتی آقای کیمیایی بخاطر بدهکاری‌ای که داشت، نزدیک بود به زندان برود که ما اثرش را خریدیم.»
اولین معاون سینمایی کشور با بیان این سخن از امام (ره) که «تکلیف کردند بروید از صحنه جبهه و جنگ فیلم بگیرید و صحنه‌های دلیرمردی فرزندان این سرزمین را به پدران و مادرانشان نشان دهید»، عنوان کرد: «ما در این بستر به این فکر افتادیم تا جبهه فکری انقلاب را وارد محتوای سینما کنیم، لذا به تدوین شاخصه‌های سینمای انقلابی پرداختیم. آن زمان برای یک کارگردان واقعاً مسئله بود که چرا باید خانم و آقا در خانه حجاب داشته باشند! مخملباف در سوره برایش راه‌حل نوشته بود که در این موارد یک پسرخاله یا نامحرمی را با آن خانم در اتاق بنشانیم، تا خانم مجبور شود حجاب کند.»
وی در ادامه با ورود به مبحث مانیفست و سیاستگذاری حاکم بر تمام جشنواره‌ها در جهان عنوان کرد: «جشنواره‌ها پیش‌فکرند، پیش‌اندیشه‌اند، همه می‌دانند تفکرات حاکم بر یک جشنواره چیست و براساس آن فیلم می سازند. اینکه می‌گویند فلان جشنواره آزاد است و همه چیز پخش می‌کند، حرف چرت و بچه‌گانه‌ای است. همه آنها معیارهای محتوایی دارند. این حرف را اگر کسی بگوید یا خیلی پرت است، یا خیلی مغرض.»
کلهر بیان داشت: «ما هم براساس سخنرانی‌ای که امام (ره) در رابطه با سرآغاز میلاد انقلاب، یعنی 14 خرداد سال 1342 داشت، جشنواره «میلاد» را راه‌اندازی کردیم که متاسفانه آن نسبت که می‌خواستیم برقرار نشد؛ چون ناپخته بودیم و ناپخته عمل کردیم.»
اولین معاون سینمایی کشور با بیان زمینه‌های شکل‌گیری جشنواره فجر به مناسبت دهه فجر انقلاب در سال61 و پس از عدم موفقیت جشنواره میلاد بیان داشت: «من تا جشنواره سوم فجر، دبیر آن بودم. پس از من بعد بین‌المللی آن را حذف کردند که کار خیلی اشتباهی بود. واقعیت این است که باید فستیوال فجر ما به خط اصلی قطار خود برگردد. ما به دنبال انتقال پیام انقلاب به جهان بودیم، اما بعد جهانی‌اش را حذف کردند.»
وی با بیان این مطلب که «چرا باید جشنواره‌ای راه بیاندازیم تا تنها حرف‌های قشنگ در آن بزنیم و به کسی برنخورد؟ این بیهوده است. من بدنبال فیلم‌های شعاری نیستم، اما باید جهت‌گیری داشته باشیم.»
کلهر در پاسخ این سوال که علت این انحراف را در چه می‌دانید، عنوان کرد: «الان بیش از 66 درصد سینمای ما دولتی است و کارگردان نمی‌داند تماشاگر مشتاق دیدن فیلمش است یا محتاج آن؛ ما باید تا می‌توانیم فاصله بین مردم و سینما را کم کنیم.»
اولین معاون سینمایی کشور در نهایت عنوان کرد: «سینمای ما می‌توانست فیلمی با مخاطب میلیاردی داشته باشد، اما عناصر آمریکایی و اسرائیلی نگذاشتند؛ من معتقدم آمریکا نگذاشت تا ما از این قطار قدرتمند برای رساندن پیام انقلاب به جهانیان استفاده کنیم، در زمان جنگ باید فیلم جنگی می‌ساختیم، اما آقایان ساختن فیلم را تا پایان جنگ به دلیل مصلحت‌های خودشان متوقف کردند.»
ارسال نظرات