فریبا کیان، مدیرکل ساماندهی منابع آموزشی در گفت و گو با «خبرگزاری دانشجو»، گفت: کتابهای درسی بر اساس هدفهای معینی برنامهریزی میشود و برای دورههای تحصیلی خاص آموزش داده میشود؛ اما کتابهای کمکهای آموزشی و کمک درسی کلیه کتابهایی هستند که باعث دانش افزایی و افزایش معلومات دانش آموز میشود.
وی افزود: هر کتابی که به دانش افزایی کمک می کند، آموزشی هستند. بنابراین کتابهای کمکهای درسی کتابهایی هستند که متناسب با سرفصل کتابهای آموزشی تألیف میشود و به منظور تسهیل و تسریع در یادگیری تدوین می شوند.
مدیرکل ساماندهی منابع آموزشی اضافه کرد : چون کتابهای درسی زمان محدودی برای آموزش دارند، بنابراین کتابهای کمک آموزشی به گونهای تدوین میشود که هم دانش آموزان ضعیف و هم دانش آموزان باهوشتر را کمک بدهند.
کیان یادآور شد: کتابهای کمک آموزشی مبتنی بر کمکهای درسی نیستند. دفتر انتشارات آموزشی از سال 78 طرحی به نام ساماندهی کتابهای آموزشی در شورای پژوهش آموزش و پرورش طراحی کرده است با این مضمون که کتابها باید مورد تأیید این شورا قرار گیرد چون همه ناشرین به تولید کتاب روی میآورند و مصرفکننده همواره دانش آموزان هستند خیلی از کتابهایی که تولید می شد، هدفهایی را که آموزش و پرورش برای تعلیم و تربیت در نظر دارد، در این کتابها پیگیری نمی شود یا مغایر با این اهداف است.
آموزش و پرورش جلوی تولید کتاب را نمی گیرد
وی در ادامه اضافه کرد: آموزش و پرورش جلوی تولید کتاب را نمی گیرد اما وقتی این کتاب میخواهد وارد مدرسه شود باید چارچوبی داشته باشد و از فیلتر نظارت عبور کند که ابتدا هم سیاست ترغیبی و تشویقی را مبنای کار خود قرار داد.
مدیر کل ساماندهی منابع آموزش یادآور شد: براساس فراخوان همه ناشران کتابهای جدید التألیف را به سازمان پژوهش و آموزش و پرورش میرسانند و در اینجا ارسال و بررسی میشود و کارشناسان تألیف مبتنی بر برنامهریزی درسی آنها را مورد بررسی قرار میدهند و اگر هر کتابی 60 درصد کل امتیازات را بگیرد کتاب مناسبی است و چاپ می شود.
کیان افزود: بعد از آن چکیده انتخابها در کتابنامه رشد درج میشود که این کتابنامهها به ده درصد از مدارس استانهای کشور ارسال و در اختیار معلمان به عنوان مرجعی برای معرفی کتابهای کمک آموزشی به دانش آموزان قرار می گیرد.
وی خاطر نشان کرد: به خاطر اینکه همه بتوانند به این کتابها دسترسی داشته باشند PDF این کتابها روی سایت سامان کتاب قرارداده شده است که این سایت در خدمت ساماندهی کتاب های آموزشی است. هر ماه کتابهای که غربالگیری میشود به تفکیک دورههای تحصیلی روی سایت قرار می گیرد و هر کاربری که مراجعه کند میتواند کتابهای مورد تأیید را شناسایی و استفاده کند.
حدود 25 هزار عنوان کتاب به دفتر منابع آموزشی ارسال شده
مدیرکل ساماندهی منابع آموزشی اظهار داشت: از اولین سال اجرایی این قوانین مجموعه کتابهای که رسید حدود 18 درصد این کتابها تأیید شد و پس از گذشت 13 سال از این فرآیند الان بیشتر از 50 درصد کتابهایی که به سازمان پژوهش آموزش و پرورش ارسال می شود مورد تأیید قرار می گیرد.
وی ادامه داد: در این فرآیند 13 ساله حدود 25 هزار عنوان کتاب به دفتر منابع آموزشی ارسال شده که از این تعداد 50 درصد آنها مورد تأیید و منتشر شده، البته برخی از کتابها که تکراری است، حذف میشود اما بالای 50 درصد کتابهای بررسی شده ما کتابهای مورد تأیید است.
کیان با اشاره به محتوای کتابهای درسی گفت: خیلی محدود است که صددرصد مطالب کتابی به تأیید برسد اما درصد بین 80 تا 100 داریم که همواره تعداد آنها کم است. علاوه بر کتابنامه برای کتابهایی که محتوای آنها صددرصد مورد تأیید قرار گیرد، براساس قانون شورای عالی آموزش و پرورش به آموزشگاههای سراسر کشور ارسال میشود.
مدیرکل ساماندهی منابع آموزشی افزود:براساس این قانون تبلیغ، ترویج وتوزیع منابع آموزشی به آموزشگاههای سراسر کشور فقط از منبع استاندارد مجاز است که سازمان پژوهش این استاندارد را تعیین می کند. کتابهای مناسب معمولاً به دفتر تألیف کتابهای درسی داده میشود که انتهای کتابهای درسی به عنوان معرفی کتابهای مناسب درج میشود.
ناشران تا پایان خرداد فرصت دارند
وی اضافه کرد: حدود 124 هزار مدرسه در کشور داریم که همه معلمان در کتابهای درسی این کتابها را که در پایان کتابها آمده است میبینند و این یک تشویقی برای ناشران فعال است. تا پایان خرداد ناشرین فرصت دارند کتابهای جدید را به دفتر مربوط به کتابهای کمک آموزشی ارسال کنند. کتابهای مناسب در انتهای کتابهای درسی منتشر و به عنوان مرجع قسمتی از آنها چاپ می شود و کتابنامههای رشد نیز این کتابها را چاپ میکند که برای ده درصد مدارس ارسال میشود.
مدیرکل ساماندهی منابع آموزشی گفت: چاپ کتابهای کمک آموزشی 92 آغاز شده و چون خیلی از ناشران کتابها را هنوز ارسال نکردهاند، تا پایان خرداد به آنها مهلت دادهایم. امسال در نمایشگاه کتاب حدود 500 غرفه آموزشی داشتهایم که این غرفهها یکی از راههای دیگر برای تشویق ناشران و مؤلفان بود اما ما برای اینکه بتوانیم تبلیغات بیشتری برای کتابهای مناسب داشته باشیم نیاز به فضای فیزیکی بیشتر و تعامل با ناشران در نمایشگاه کتاب و امکانات بیشتر داریم.
کیان یاآور شد: صدا و سیما هم باید کتابهایی را تأیید کند که از فیلتر آموزش و پرورش عبور کرده باشد. در سال گذشته 5 هزار کتاب به دفتر کمک آموزشی ارسال شد که شامل کتابهای پیش دبستانی، ابتدایی، راهنمایی، متوسطه، فنی و حرفهای بود که دوهزار و 500 کتاب مربوط به پیش دبستانی و 3400 کتاب مربوط به سایر دورهها بود.
نیمی از کتابهای که به دفتر کمک آموزشی ارسال میشود، مناسب است
مدیرکل ساماندهی منابع آموزشی در ادامه گفت: امسال حدود 2700 کتاب تاکنون ارسال شده است که 296 عنوان مربوط به پیش دبستانی، 569 کتاب ابتدایی، 380 راهنمایی، 876 کتاب متوسطه و 222 عنوان کتاب فنی وحرفهای است. همچنین دهمین دوره کتابهای آموزشی رشد در مهرماه برگزار میشود و همه دورههای آموزشی را در بر می گیرد که ناشران میتوانند آثار خود را به این جشنواره ارسال کنند.
وی در پایان افزود: همین که بیشی از نیمی از کتابهای که به دفتر کمک آموزشی ارسال میشود مناسب است، نشان میدهد که ما میتوانیم در سالهای آینده به اهداف آموزش و پرورش مبنی بر تألیف کتابهای درست برسیم اما هنوز با ایدهآلها فاصله داریم برای اینکه این فاصلهها پر شود تمامی دستگاهها باید به صورت سیستمی عمل کنند تا روزی برسد که همه کتابهای که وارد بازار میشود استاندارد و مورد تأیید باشد.