خوش چهره: عملکرد شورای رقابت قابل دفاع نیست/ ابونوری: فروش و قیمت گذاری خودرو انحصاری است/ تقوی: احتمال تبانی خودروسازان وجود دارد

گروه اقتصادی «خبرگزاری دانشجو»؛ مسئله قیمت گذاری خودرو کلافی است که پس از ماه ها و سال ها هنوز سر آن پیدا نشده و هر روز بحث جدیدی در آن شکل می گیرد.

اما با افزایش شدید نرخ ارز و در نتیجه آن افزایش قیمت برخی کالاهای ارزبر داخلی، قیمت خودرو نیز رشد شدید را تجربه کرد که اعتراض مصرف کنندگان و نهادهای نظارتی اقتصادی کشور را در پی داشت.

ذکر آنچه در سال گذشته بر خودرو رفته است از حوصله این یادداشت خارج است اما در صدد برآمدیم تا با گفت و گو با کارشناسان و اقتصاد دانان برجسته کشور، چالش اخیر قیمت گذاری خودرو را بررسی کنیم.

پژویان رئیس شورای رقابت،  با استناد به قانون و فراقوه ای بودن شورای رقابت اختیارات این شورا را خارج از حیطه قدرت وزیر صنعت می داند و با تاکید بر انحصاری بودن بازار خودرو وظیفه تعیین دستورالعمل قیمت گذاری خودرو را وظیفه شورای رقابت دانست.

پژویان خودروسازان را به گران کردن خودرو بدون دلیل موجه متهم می کند و معتقد است باید از این رشد بی رویه قیمت خودرو جلوگیری شود.

اما موضع روز گذشته وزیر صنعت، معدن و تجارت مبنی بر اینکه خودرو کالای انحصاری نیست و دیگر مواضع وی در روزهای گذشته نشان از این موضوع دارد که نعمت زاده قیمت فعلی خودروها را نه تنها گران نمی داند بلکه با سپردن قیمت گذاری به تولیدکنندگان به نوعی به دنبال افزایش قیمت ها است.

وزیر صنعت روز جاری در اظهارنظری تامل برانگیز در مورد برنامه وزارت صنعت برای قیمت‌گذاری خودرو نیز اظهار داشت: شورای رقابت معتقد است که خودرو یک محصول انحصاری است و قیمت آن باید توسط این شورا مشخص شود.

وی تصریح کرد: این در حالی است که صنعتگران معتقدند خودرو کالای انحصاری نیست و من نیز به این موضوع اعتقاد دارم.

به این منظور با سه تن از اساتید اقتصاد برجسته کشور  گفت‌و گویی داشتیم.

تقوی: احتمال تبانی خودروسازان وجود دارد

مهدی تقوی استاد اقتصاد دانشگاه علامه در پاسخ به سوال خبرنگار ما مبنی بر انحصاری بودن بازار خودرو در کشور گفت: انحصار موجود در بازار خودرو انحصار واقعی نیست. انحصار موقعی شکل می گیرد که یک شرکت و بنگار اقتصادی کل بازار را به صورت انحصاری و کامل در اختیار داشته باشد و هیچ رقابتی وجود نداشته باشد.

وی افزود: البته بازار فعلی کشور در زمینه خودرو رقابتی هم نیست و رقابت انحصاری بین بنگاه های معدود موجود برقرار است.

این استاد دانشگاه ادامه داد: خودرو سازی در تمام دنیا به دلیل نیاز به سرمایه گذاری عظیم رقابت انحصاری دارد. حتی در پیشرفته ترین کشورهای دنیا که در صنعت خودرو سازی پیشرو هستند.

تقوی اظهار کرد: در کشور ما نیز این قاعده صدق می کند و چند شرکت خودرو سازی معدود وجود دارد که تولید خودرو می کنند.

وی افزود: البته در شرایط رقابت انحصاری نیز امکان تبانی بنگاه ها و گران فروشی وجود دارد که در این صورت نیاز به تنظیم بازار توسط یک نهاد مستقل احساس می شود.

خوش چهره: عملکرد شورای رقابت قابل دفاع نیست

محمد خوش چهره  استاد اقتصاد دانشگاه تهران نیز در گفت و گو با خبرنگار ما در ارتباط با انحصار در خودرو گفت: به نظر من در مسئله قیمت گذاری خودرو حق با وزیر صنعت است و خودرو انحصاری نیست.

وی افزود: ما در کمیسیون ویژه اصل 44 حدود پانزده نفر بودیم که قانون شورای رقابت را طرح و تصویب کردیم.

این شورا برای ایجاد رقابت در بازار و حمایت از بخش خصوصی و مصرف کنندگان شکل گرفته است تا مناسبات بنگاه های اقتصادی را در صورت لزوم تنظیم کند.

استاد اقتصادی دانشگاه تهران گفت: عملکرد شورای رقابت قابل دفاع نبوده و نیاز به اصلاح دارد که این اصلاح می تواند در ساختار یا مدیریت اعمال گردد.

خوش چهره در پایان اظهار کرد: شورای رقابت در سال های اخیر عملکردی انفعالی و غیر فعال داشته و تنها در یکی از حوزه های اختیاراتش که تعیین دستور العمل قیمت گذاری است ورود کرده است.

ابونوری: فروش و قیمت گذاری خودرو در ایران انحصاری است

در ادامه عباس ابونوری رئیس د‌انشکد‌ه اقتصاد‌ دانشگاه تهران مرکز در ارتباط با انحصاری بودن خودر در ایران گفت: ساختار تولید خودرو در ایران به طور کلی انحصاری نیست اما فروش و قیمت گذاری انحصاری است چرا که دو شرکت ایران خودرو و سایپا در یکسال گذشته نشان داده اند که به راحتی می توانند قیمت ها و نحوه فروش خود را تغییر دهند.

وی افزود: موضوع خودرو در ایران آمیخته ای از انحصار، رقابت، دولتی و خصوصی است اما باید به دنبال راهکاری باشیم که آن را به سمت بازار ازاد سوق دهیم اگر چه در بورس سهام آنها خرید و فروش می شود اما صرف وجود بورسی بودن نمی تواند خصوصی بودن آن را تضمین کند.

این استاد دانشگاه گفت: شرایط امروز خودروسازی در ایران ناشی از وجود تورم رکودی و افزایش هزینه ها در این بخش است و تولید کنندگان نیز ناچار شده اند قیمت ها را بالا ببرند و از سوی دیگر اجرای هدفمند سازی یارانه و افزایش قیمت حامل های انرژی و مواد اولیه تولید در این گرانی بسیار تاثیر گذار بوده است.

ابونوری افزود: دخالت در بازار و قیمت گذاری خودرو اگر چه در کوتاه مدت می تواند جوابگو باشد اما در بلند مدت مشکلاتی که هم اکنون شاهد آن هستیم به وجود می آید.

رئیس د‌انشکد‌ه اقتصاد‌ دانشگاه تهران مرکز گفت: دولت و شورای رقابت و تمامی فعالان بازار خودرو باید بگذارند قیمت خودرو در بازار آزاد تعیین شود اگر چه در کوتاه مدت قیمت ها افزایش خواهد یافت اما در بلند مدت و با کاهش تقاضای خودرو به دلیل گرانی، تولیدکنندگان ناچار خواهند بود قیمت ها را پایین آورده تا بتوانند هزینه های خود را پوشش دهند و به سود برسند.

ابونوری رفتن به سمت تکنولوژی ها جدید و بالا بردن تولید را از راهکاری کاهش هزینه ها عنوان کرد.