به گزارش گروه اقتصادی «خبرگزاری دانشجو»، طرح شبنم یا همان طرح شبکه بازرسی و نظارت مردمی از دو سال پیش به پیشنهاد ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز برای نشان دادن اصالت کالاهای وارداتی، مبارزه با قاچاق و باکیفیت بودن کالاهای تولید داخل طراحی و توسط نمایندگان وزارت صنعت، معدن و تجارت، شورای اصناف و ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز در حال اجرا و پیگیری بود تا اینکه در هفتههای گذشته مسئولین وزارت صنعت، معدن و تجارت از حذف طرح شبنم و ایرانکد از فرآیند ثبت سفارش کالا به صورت الزامی خبر دادهاند.
محمدرضا نعمتزاده از همان روزهای نخست حضورش در ساختمان وزارت صنعت، معدن و تجارت، بارها و بارها طرح شبنم را دلیلی برای قانونی شدن قاچاق دانست و ایرانکد را نیز موجب افزایش بوروکراسی دانست و متعاقبا دستور توقف اجرای این دو طرح از چرخه واردات کالاها به کشور را صادر کرد.
هرچند اقدام نعمتزاده با استقبال برخی اعضای اتاق بازرگانی که به کار واردات مشغولند، مواجه شد، اما بسیاری از تولیدکنندگان، ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز، مرکز پژوهشهای مجلس و نمایندگان ملت از اقدام نعمتزاده انتقاد کردند. این تصمیم دولتیها انتقادات شدید نمایندگان را هم در پی داشته آنها معتقدند دولت به جای حذف طرح شبنم و ایران کد، اصلاح آن را در دستور کار قرار دهد تا از اتلاف منابع مالی کشور جلوگیری شود.
حذف ایرانکدوشنبم تصمیم اشتباه است
رییس سابق ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز با تأکید براینکه حذف ایران کد و شنبم اشتباه است، گفت: قانون ستاد مبارزه با قاچاق با وجود تصویب نمایندگان همچنان بین مجلس و شورای نگهبان در حال تردد است.
فداحسین مالکی در گفتوگو با تسنیم درباره حذف نصب ایران کد و شنبم بر روی کالاها اظهار داشت: طرح شبنم یک طرح ملی است و بر همین اساس تمام راهکارهای قانونی و کار کارشناسی را طی کرده و سپس به تصویب دولت رسیده است.
وی با اشاره به اینکه طرح مذکور تأثیر قابل قبولی داشته است، افزود: به اعتقاد بنده به جای آنکه وزیر صنعت، معدن و تجارت اصرار بر حذف طرح شبنم داشته باشد باید مکانیزمهای این طرح را بررسی و در واقع نقاط قوت و ضعف آن را مورد ارزیابی قرار دهد.
رئیس سابق ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز اضافه کرد: این که به صراحت اعلام کنند این طرح کلاً اشتباه بوده است، دور از واقعیت است. تا مرحلهای که در جریان این طرح قرار داشتیم نواقص را شناسایی کرده بودیم اما این امر به هیچ عنوان به معنای نادرستی مطلق این طرح نیست.
مالکی ضمن بیان اینکه معمولاً طرحهای ملی ایرادات خاص خود را دارند، تصریح کرد: البته برخی در بخش خصوصی نیز تمایل زیادی به اجرای این طرح در سطح کشور نداشته و مخالفتهایی را ابراز میکردند.
به اعتقاد مالکی طرح شبنم و ایران کد میتواند نقش مؤثری را در حمایت از تولید ملی ایفاء کند چراکه در حال حاضر اطلاعات دقیقی از میزان واردات غیر قانونی کالاها به کشور وجود ندارد که طرح شبنم امکان شناسایی این کالاها را به وجود آورده است.
وی تصریح کرد: در مجموع طرح شبنم مجدداً باید مورد بررسی قرار گیرد اما این امر نباید به حذف این طرح منتهی شود. البته بنده تعجب میکنم در مقطعی خود وزارت صنعت اصرار زیادی بر اجرای این طرح داشت اما اکنون نظرش تغییر کرده است.
رئیس سایق ستاد مبارزه به قاچاق کالا و ارز با اشاره به اینکه باید فرهنگ بخش خصوصی را به این طرح نزدیک کنیم و مانع ترس بخش خصوصی از اجرایی شدن آن باشیم، گفت: سال 91 سال سختی برای کشور محسوب میشد به نحوی که برخی از نوسانات ارزی سوء استفاده کرده و کالاهای بیکیفیت و غیر ضروری را وارد کشور نمودهاند.
وی اضافه کرد: در همین زمینه یک ماه گذشته مجلس قانون ستاد مبارزه با قاچاق را مورد تصویب رسانده است اما متأسفانه این قانون هنوز میان شورای نگهبان و مجلس در حال رد و بدل هست و به مرحله تصویب نهایی نرسیده است.
مالکی با اشاره به اینکه امیدوارم با رفع ایرادات شورای نگهبان، هر چه سریعتر قانون ستاد مبارزه با قاچاق کالا مورد تصویب قرار گیرد، اظهار داشت: با تصویب این قانون خلاهای قانونی مبارزه با قاچاق برطرف خواهد شد.
اصرار برای حذف طرح شبنم ترس از به خطر افتادن منافع شخصی است
در همین حال، نماینده مردم میاندوآب، شاهیندژ و تکاب در مجلس شورای اسلامی گفت: اصرار برخی افراد برای حذف طرح شبنم به خاطر ترس از به خطر افتادن منافع شخصی خودشان است.
حجتالاسلام روحالله بیگی اظهار داشت: طرح شبنم یک کد شناسه برای محصولات بازرگانی است.
وی افزود: امروزه حتی برای درختان خیابانی نیز شناسنامه صادر میشود پس امری ضروری است که محصولات بازرگانی نیز دارای کد شناسایی باشند و طرح شبنم برای محصولات بازرگانی به منزله یک کارت شناسایی است که قابلیت شناسایی، کنترل، اندازهگیری، بالانس و قیمتگذاری محصولات را در اختیار ما قرار میدهد.
وی خاطرنشان کرد: طرح شبنم معیار و میزان برای اقلام و مصالح بازرگانی است که میتوان با پیاده سازی این طرح از تخلف و خطاهای سودجویانه جلوگیری کرد و طرح شبنم امکان مدیریت موجودی کالاها را به ما میدهد و در نتیجه از امکان احتکار در امورات بازرگانی پیشگیری میشود و این طرح در حد بالایی باعث جلوگیری از آسیبها و تهدیدهای اقتصادی و بازرگانی خواهد شد و سیاستگذاری صنعتی مطلوبی را به ارمغان خواهد آورد.
بیگی افزود: برخی افراد در پی حذف طرح شبنم هستند که این اقدام آنها صرفا به دلیل به خطر افتادن منافع شخصی خودشان است زیرا این طرح با گسترش خود از تخلفات جلوگیری میکند.
دولت اثبات کند که معایب حذف طرح شبنم بیشتر از محاسنش است
رحیم زارع سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس نیز درمورد بخشنامه لغو طرح شبنم و ایران کد از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت اظهار کرد: این طرح مجموعهای از دادهها و اطلاعات را در اختیار ما قرار میداد،بالاخره هر کشوری احتیاج به یکسری اطلاعات دارد این طرح حکمش این بود که از لحظهای که کالا تولید میشد، برای مشخص میکرد این کالا از چه شرکتی است و قیمت تمام شده و قیمت کالا در بازار را هم به ما نشان میداد، الان این تصمیم دولتی به شکلی است که ما بخواهیم بخشی از اطلاعات کشور را پاک کنیم.
وی با بیان اینکه شاید بهتر بود وزارت صنعت اشکالات طرح را بررسی و برطرف میکرد، افزود: چون این طرح به صورت بخشنامهای از سوی دولت در حال اجرا بود مجلس اجازه وارد شدن ندارد اگر قانون بود دولت ملزم به رعایت قانون بود، این بخشنامه از سوی دولت قبلی در حال اجرا بود اما دولت یازدهم بخشنامهای که در هیئت وزیران دولت گذشته به تصویب رسیده است را امروز رد کرده است، ما نباید صورت مسئله را پاک میکردیم و بهتر بود با آسیب شناسی در این طرح و برطرف کردن عیب نقصهای که این طرح در تسهیل کار تجارت دارد با کارشناسی این طرح را تکمیلتر میکردیم.
نماینده مردم آباده، بوانات و خرم بید در مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد: این موضوع مبنای منطقی ندارد، لذا ما هم خواهان اجرای دقیق این طرح البته با رفع اشکالات احتمالی هستیم، ضمن آنکه وزیر صنعت را برای توضیح این مسئله به کمیسیون اقتصادی فراخوانده شده، دولت باید اثبات کنند که معایب این طرح بیشتر از محاسن آن است.
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس گفت: با وجود اینکه قانون قاچاق کالا برای سال 1312 بود و قانون ناقصی هم بشمار میآمد این طرح برای مقابله با قاچاق کالا میتوانست مکمل مناسبی باشد، هزینههای مادی و معنوی فراوانی برای این طرح شده بود، طرح شبنم و ایران کد بطور نسبی در موضوع صادارت شفافیت ایجاد کرده بود و از طرفی در زمینه مبارزه با قاچاق کالا نیز تا حدی موفق بوده است لذا باید مشکلات این طرحها حل شود، این تصمیم غیرمنطقی به نظر میرسد و نمیشود بر اساس آزمون و خطا کشور را اداره کنیم.
سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس یادآور شد: اینکه این طرح در اجرا اشکالاتی داشته موضوع متفاوتی است، ممکن است ما یک طرح را بخوبی اجرا نکنیم و یا سوءاستفادههای در اجرای برخی طرحها وجود داشته باشد اما این موضوع با لغو اصل طرح متفاوت است.
باید اشکال طرح شبنم را برطرف کرد
حمیدرضا فولادگر نماینده مجلس نیز در مورد بخشنامه لغو طرح شبنم و ایران کد از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت اظهار کرد: هفته پیش صحبتی داشتیم که بیایند و توضیح دهند که دلیل انجام این کار چه بوده است و البته وزارت صنعت میگوید برای تسهیل در امور مردم و حذف اقدامات دست و پاگیر این کار را انجام داده که اگر با این نیت باشد باید برای ما هم توضیح میدادند، اما از طرف دیگر این نگرانی وجود دارد که ممکن است قاچاق گسترش پیدا کند.
وی با بیان اینکه شاید بهتر بود وزارت صنعت اشکالات طرح را بررسی و برطرف میکرد، افزود: نظام توزیع باید به نحوی نظارت و ساماندهی شود و مبدأ و مقصد هر کالایی مشخص شود و ایران کد و شبنم با توجه به معایبی که داشت تا حدی این کار را انجام میداد، بنابراین بهتر است جایگزینی برای آن انتخاب شود که معایب آنها را نداشته باشد.
عضو کمیسیون صنایع مجلس خاطرنشان کرد: در مورد شبنم نیز باید سعی کنیم طرحی جایگزین شود که معایب گذشته را نداشته باشد و محاسن آن نیز حفظ شود، البته ما هم سهولت در فضای کسب و کار را قبول داریم.
وی همچنین درباره اینکه آیا لغو این مصوبات به نظر مجلس نیاز دارد یا نه گفت: بعید میدانم این موضوع نیاز به مصوبه مجلس داشته باشد.
فولادگر در واکنش به صحبتهای وزیر صنعت در مورد قانونی کردن قاچاق توسط شبنم و ایران کد گفت: باید اثبات کنند که معایب این طرح بیشتر از محاسن آن است و اگر قانع شویم برای حذف قوانینی که مانع تجارت میشوند، مخالفتی نداریم و به هر حال ما به دنبال شفافسازی در بازار کسب و کار هستیم و باید منتظر بود تا صحبتهای آقای وزیر را شنید و بعد قضاوت کرد.