فناوری؛ گامی به سوی تحول و رشد اقتصادی

گروه اقتصادی «خبرگزاری دانشجو»- فاطمه اسماعیلی، علم و فناوری در فرهنگ اسلامی و ایرانی کشورمان همواره از جایگاه بالایی برخوردار بوده و پیشینه درخشان علمی کشور حکایت از همین امر دارد.

اما در حال حاضر جمهوری اسلامی ایران در مقایسه با دیگر کشورها، حتی نسبت به سطح متوسط بین‌المللی از جایگاه شایسته‌ای در زمینه علم و فناوری برخوردار نیست و محققان ایرانی سهم بسیار اندکی از تولیدات علمی جهان را از آن خود کرده‌اند.

مقام معظم رهبری سال 1392 را به عنوان سال «حماسه سیاسی-حماسه اقتصادی» نامگذاری کردند که همین موضوع نگاه پژوهشگران را به سوی پیشبرد مقاصد جمهوری اسلامی ایران با توجه خاص بر دانش و فناوری معطوف ساخت.

ایشان در بخشی از بیانات خود در این خصوص فرمودند: «سرمایه‌گذاری در عرصه «علم و فناوری و نخبه‌پروری» از اولویت‌های اساسی برنامه‌ریزی توسعه مطلوب است و تشکیل چرخه کامل و بهم پیوسته انواع دانش‌های مورد نیاز کشور امری ضروری و زمینه‌ساز تحرک و پیشرفت پایان‌ناپذیر در همه رشته‌های علمی می‌باشد. جبران عقبماندگی مزمن، تاریخی و تحمیلی کشوردر زمینه‌های علمی، نیازمند تلاش جدی و دوندگی بی‌وقفه هر ایرانی باشرف، همه مسئولان، نخبگان، دانشجویان و استادان است.»

بخش عمده‌ای از خلق این حماسه اقتصادی بر دوش بخش علمی و فناوری کشور افتاده است؛ چرا که بدون شک خلق حماسه‌ای اقتصادی بدون در نظر گرفتن توان علمی بالای کشور و به خدمت گرفتن این مهم در دستیابی به توسعه اقتصادی، آن هم با وجود تحریم‌ها، میسر نخواهد شد.

امروزه تحقیقاتی که با نوآوری همراه باشد به دلیل توسعه اقتصادی که به همراه خواهد داشت، بسیار حائز اهمیت است. باید توجه داشت که ایجاد بسترهای مناسب برای عرضه دانش و فناوری توسط نخبگان و دانش پژوهان، علاوه بر فراهم کردن ارزش و سود اقتصادی قابل توجه، راه را برای رشد اقتصادی در جامعه هموار خواهد کرد.

تحقیق به تنهایی نمی‌تواند زمینه‌های لازم جهت توسعه را فراهم سازد، بلکه تحقیق در جهت تولید محصولات، بهبود روش‌های تولیدی، ارائه خدمات گسترده‌تر به واحدهای مختلف جامعه اسباب توسعه یک کشور را ایجاد می‌کند.
 

تفاوت اصلی کشورهای توسعه‌یافته و کشورهای جهان سوم ناشی از همین تفکر دانش‌محور و تاثیر آن بر رشد و توسعه اقتصادی است.

تولیدکنندگان و صنعتگران باید با تکیه به توان علمی بومی کشور، ظرفیت‌های تولیدی کشور را ارتقا داده و شکاف عمیق میان صنعت و تولیدات با فکر و اندیشه را به خوبی پر کنند و شکوفایی در بخش‌های مختلف اقتصادی کشور را فراهم سازند.
 

در حال حاضر تولیدات علمی در کشورمان ایران بسیار قابل توجه است، اما آن چه ضروری است پیوند دادن و مرتبط ساختن این دانش‌ها با هم برای افزایش سرعت تولیدات و در نهایت صنعتی شدن فناوری است.

با توجه به شرایط تحریمی که در آن قرار داریم، متاسفانه صنعتگران داخلی در تهیه برخی ابزارآلات مورد نیاز از خارج کشور با مشکلات بی شماری مواجه می‌شوند. توجه ویژه به علم و فناوری و صنعتی سازی آنان می‌تواند راه را برای تولید محصولات داخلی و عدم وابستگی به محصولات خارجی هموار کرده و در نهایت حتی هزینه تمام شده این محصولات را کاهش دهد تا ضمن خودکفایی در واردات این محصولات، حتی با افزایش توان علمی، دست به صادرات این محصولات برانگیخته از فناوری به خارج کشوربزنیم؛ چرا که کشورمان هم اکنون در تولید علم و دانش بومی به حد مطلوبی دست یافته و امید است این رشد و توسعه در نهایت به صادرات منتج شود.

امروزه بازار اصلی صادرات محصولات دانش‌بنیان در اختیار کشورهای توسعه یافته جهان همچون آمریکا، انگلیس، آلمان، فرانسه و دیگر کشورهای همپایه آن‌ها قرار دارد و این کشورها بازار را در انحصار خویش گرفته‌اند، از این رو نگرش و توجه جدی مسئولان به بخش صادرات دانش فنی کشورمان و حضور موثر فعالان این بخش می‌تواند یکی از جدی‌ترین راهکارهای توسعه اقتصادی برای تحقق شعار حماسه اقتصادی در سال 1392 باشد.

جامعه علمی ایران اسلامی به خوبی نشان داده که توانایی و استعداد لازم برای انجام اقدامات بزرگ را دارد. امید است با توجه بیشتر به چرخه علم و فناوری و حمایت مسئولان، تولیدکنندگان و صنعت‌گران از نخبگان علمی و دانشگاهی کشور، در آینده‌ای نزدیک به یکی از بزرگترین قطب‌های علمی در منطقه و جهان تبدیل شویم و کشورمان را در راه رسیدن به توسعه و رشد روزافزون اقتصادی یاری کنیم.