به گزارش خبرنگار علمی «خبرگزاری دانشجو»، در نشست خبری که عصر امروز در محل وزارت علوم برگزار شد، محمدحسین امید، معاون اداری- مالی و مدیریت منابع وزیر علوم با اشاره به این نکته که ما دانشگاهیان بیش از همه مدیون انقلاب هستیم و از مواهب آن بهره برده ایم در ابتدای نشست به مقایسه وضعیت آموزش عالی قبل از انقلاب با سال های اخیر پرداختند و افزودند: این مقایسه های سازه به نقد منصفانه آموزش عالی کمک خواهد کرد.
وی خاطرنشان کرد: قبل از پیروزی انقلاب اسلامی در سال 57 ما حدود 150 هزار نفر دانشجو داشتیم و این رقم اکنون به 4 میلیون و 500 هزار نفر رسیده یعنی یک رشد 30 برابری که به جرأت در هیچ یک از حوزه های دیگر نظیر ندارد در دکترای تخصصی (phd) ما 912 نفر دانشجو داشته ایم و امروز 580 هزار و 683 نفر مشغول به تحصیل در مقطع دکترای تخصصی هستند یعنی حدود 60 برابر و این مهم مدیون حمایت های نظام، امام و مقام معظم رهبری است.
محمدحسین امید ادامه داد: جمعیت زیاد در سال های قبل از انقلاب ما جمعیت زیادی دانشجویی کارشناسی در خارج از کشور داشته ایم اما اکنون به ازای هر نفر و بیشتر از آن ظرفیت در دانشگاه ها موجود است به گونه ای که در برخی موارد 60 درصد ظرفیت ها خالی مانده است این ظرفیت ها بیشتر مربوط به دانشگاه های پیام نور، آزاد و علمی و کاربردی است و بیشتر شامل رشته های علوم انسانی، علوم ا جتماعی و رفتاری می شوددر سال های پیش از انقلاب ما 9 هزار و 458 نفر دانشجویی دکترای حرفه ای (پزشکی) داشته ایم و این رقم هم اکنون به 68 هزار نفر رسیده است، اعضای هیئت علمی تمام وقت هفت هزار و 23 نفر بوده است و امروز 68 هزار و 552 نفر است در سال 57 ما تنها 733 نفر استاد تمام داشتیم و الان سه هزار نفر استاد تمام در دانشگاه ها مشغول به کارند تعداد انجمن های علمی در پیش از انقلاب 78 انجمن و هم اکنون 280 انجمن است تعداد مقالات چاپ شده در نشریات بین لمللی پیش از انقلاب 669 و هم اکنون 25 هزار مقاله است ما در سال های اولیه انقلاب تنها 20 نشریه علمی- پژوهشی داشته ایم که این رقم هم اکنون فارغ از نشریات علمی- ترویجی اجتماعی تنها در مرتبه علمی – پژوهشی به 680 مجله رسیده است در سال های پیش از انقلاب ما هیچ قطب علمی در کشور نداشته ایم و هم اکنون 142 قطب علمی داریم.
معاون اداری- مالی وزیر علوم با اشاره به اینکه ما در سال های پیش از انقلاب حتی در مقطع کاردانی نیاز به اعزام دانشجو به خارج از کشور داشته ایم، اعلام داشت: هم اکنون ما در تمامی رشته ها و تمامی مقاطع به خودکفایی 100 درصدی در تأمین برنامه های کشور رسیده ایم که این اتفاق در هیچ بخش دیگری نیافتاده است.
وی افزود: آموزش عالی و دانشگاه همیشه مورد حمایت امام و رهبری بوده است در زمان جنگ امام(ره) اول از جنگ می گفتند و بلافاصله پس از آن از اهمیت دانشگاه و دانشجو و اساتید سخن می گفتند و دانشگاهیان نیز در حد توان خود دین خود را ادا کردند.
امید تاکید کرد: اعزام دانشجویان به خارج از کشور در زمان فعلی نه از روی نیاز بلکه تنها به جهت نیاز به مراوده های علمی و فرهنگی با سایر دانشگاه های جهان صورت می گیرد.
وی تأکید کرد: این در حالی است که اعتبارات آموزش عالی در سال های اول انقلاب 5/1 درصد بودجه کل کشور بوده است و امسال به 3/2 رسیده است یعنی دو برابر هم نشده است و دانشگاه ها با کمترین بودجه و اعتبارات بیشترین عملکرد را داشته اند آموزش عالی ضمن خودکفایی در حوزه خود در بخش های دیگر نیز چون هسته ای، سلول های بنیادی و غیره نیز نقش محوری داشته است.
امید تصریح کرد: البته این به معنای این نیست که هیچ کم و کاستی در آموزش عالی وجود ندارد و بهتر از این ممکن نبود بلکه به این معناست که در مقایسه با سایر بخش ها و نسبت به بودجه و امکانات دریافتی عملکرد دانشگاه قابل قبول بوده است.
وی افزود:دانشگاه ها، اساتید و دانشجویان در زمان جنگ بیشترین خدمت را داشتند و انشاء الله با حمایت های دولت و مجلس از آموزش عالی این ارقام در 5 سال دیگر رشد و شتاب بیشتری خواهد داشت.
خبر خوب مجلس برای آموزش عالی
معاون اداری- مالی وزیر علوم ضمن اشاره به وضعیت نامطلوب بودجه دانشگاه ها در سال های اخیر و این نکته که دانشگاه ها تنها 63 درصد بودجه تخصیص یافته خود را دریافت کرده اند، گفت: دانشگاه ها هم اکنون نزدیک به هزار و 270 میلیارد تومان کسری بودجه دارند در حالی که بودجه جاری آموزش چهار هزار میلیارد تومان است یعنی سی درصد بودجه دانشگاه بدهی به اشخاص حقیقی، کارمندان، شرکت ها و حتی دستگاه های دولتی چون آب و برق و گاز و .... است که مجلس امروز تصویب کرد علاوه بر بودجه مصوب 300 میلیارد تومان را برای حل این مشکلات در اختیار دانشگاه قرار بدهد.
این لایحه پیش از این مطرح شده و رد شده بود اما با طرح مجدد آن در امروز مصوب شد ما تمام بدهی های دانشگاه را احصاء کرده ایم و امیدواریم در گشایش های پیش رو بتوانیم بخشی از بدهی های دانشگاه را همین امسال پرداخت کنیم.
190 میلیارد تومان آورده خیرین به آموزش عالی در دو سال اخیر
محمدحسین امید در خصوص پروژه های که به بهره برداری خواهد رسید، گفت: 370 هزار مترمربه پروژه در دهه فجر یا افتتاح شده و یا کلنگ زنی شده است اما تعداد پروژه های جدید محدود است و عمده این پروژه ها افتتاحی است و تمام پروژه های کلنگ زنی نیز با حضور خیرین صورت گرفته است.
حدود 187 هزار مترمربع از این میزان در حوزه آموزش و کمک آموزشی، 85 هزار مترمربع در حوزه خدمات رفاهی دانشگاهی چون خوابگاه ها، سلف سرویس و غیره، 59 هزارمترمربع به طور خاص فرهنگی بوده است.
معاون اداری- مالی وزیر علوم با اشاره به این نکته که بسیاری از مشکلات دانشگاه مربوط به مشکلات دولت است و در دوره فعلی که با رکود و تورم روبرو هستیم توان دولت برای کمک به دانشگاه ها محدود است، اعلام داشت: تلاش ما به این سمت سوق داده شده که در طرح های عمرانی از خیرین کمک بگیریم و خوشبختانه کمک خیرین به آموزش عالی در چند سال اخیر آغاز شده است، ما تصمیم داریم برای تمامی دانشگاه های کشور بنیاد خیران حامی آن دانشگاه را ایجاد کنیم تا خیرین بتوانند برای کمک به دانشگاه محل زندگی خود از سایر خیرین کمک جمع آوری کرده و در حل مشکلات مالی دانشگاه کارگشا باشند آئین نامه این بنیاد نیز تدوین شده است.
خیرین در این سال ها کمک های شایان توجهی به آموزش عالی داشته اند از جمله یک خیر تفرشی که در سال 1320 بورس بوده است پس از بازگشت به کشور تصمیم می گیرد برای ادای دین خود به کشور، دانشگاه تاسیس کند و کل دانشگاه کرمان و بخش های متفاوت آن حاصل تلاش این خیر یعنی مرحوم افسری و همسر ایشان خانم صبا بوده است.
محمدحسین امید با اشاره به دیگر دانشگاه های که توسط خیرین ساخته شده اند، خاطرنشان کرد: در دانشگاه های مشهد، گلستان، رفسنجان و سیرجان پروژه های بسیار مهمی توسط خیرین انجام شده است در سیرجان یک خیر ساخت یک پروژه شش هزار متری را که حدود ده میلیارد تومان هزینه دارد از صفر تا صد به عهده گرفته است.
وی اشاره کرد: این فرهنگ در کشور ما نهادینه شده است و برخی از خیرین زرتشتی نیز بخشی از دانشگاه یزد را ساخته اند.
وی از هفده پروژه آموزشی به مساحت 57 هزار و 320 مترمربع، 150 پروژه رفاهی به وسعت 320 هزار و 50 مترمربع که عمدتاً خوابگاه بوده اند، 550 هزار مترمربع در حوزه کمک اموزشی توسط خیرین اشاره کرد و اعلام داشت: خیرین در حوزه آموزش عالی 190 میلیارد تومان آورده داشته اند که این رقم، رقم قابل توجهی است خیرین همچنین در تجهیز آزمایشگاه ها و حمایت از نخبگان نیز وارد عمل شده اند.
وی با اشاره به اینکه 2 هزار و 700 میلیارد تومان پروژه بر زمین مانده در آموزش عالی وجود دارد، گفت: اگر تورم را نادیده بگیریم برای به پایین رسیدن این پروژه ها که از 5 تا 95 درصد با اتمام طرح فاصله دارند وزارت علوم به بیش از 5 سال زمان نیاز دارد ودر واقع با احتساب تورم بیش از بیست سال زمان لازم است که پروژه های قدیم به اتمام برسد و با این حساب نمی توان پروژه جدید تعریف کرد.
20 سال زمان برای اتمام پروژه های بر زمین مانده لازم است
خیرین می توانند برای اتمام پروژه های نیمه تمام اقدام کنند و من از خیرین می خواهم در شرایطی که دولت نمی تواند این کار را انجام دهد برای اتمام پروژه ها اقدام کنند.
وی تشریح کرد: طبق مصوبه دولت اگر دانشگاه بتواند از سایر منابع غیردولتی یا از طریق درامدهای خود یا از طریق کمک خیرین، 50 درصد پروژه ای را به اتمام برساند، وزارت علوم خود را موظف می داند بقیه اعتبار را فراهم کند همچنین خیرین می توانند برای انجام پروژه ها از بانک وام بگیرند و اقساط را بپردازند و سود را وزارت علوم بپردازد.
محمدحسین امید خاطرنشان کرد: حضور خیرین تنها مربوط به این ده سال است و با گذشت زمان پررنگ تر خواهد شد با توجه به اینکه برخی از مراجع از جمله آیت الله صافی اجازه دادند که هر کس از سهمین خود(خمس و زکات) بخشی را به پروژه های آموزش عالی بپردازند.
معاون اداری- مالی وزیر علوم اعلام داشت: توزیع کمک دولت به دانشگاه ها در سال آینده براساس سرانه دانشجو خواهد بود، دولت در واقع تنها متعهد است که در صورت امکان به دانشگاه کمک کند اما در حال حاضر دانشگاه های بیشتر و دانشگاه های کمتر از انچه حق آنهاست را دریافت می کنند.
با توجه به این نکته که امسال بودجه برخلاف سال های گذشته خیلی زود به مجلس رفت ما نتوانستیم توزیع کمک دولت براساس سرانه دانشجویی را به بودجه برسانیم اما با پیگیری ما کمیسیون آموزش و تحقیقات این امر را پایه سال بعد قرار داد یعنی دانشگاه ها در سال آینده براساس بودجه ریزی عملیاتی؛ تربیت دانشجو، مقاطع و رشته های مختلف بودجه دریافت می کنند.
امید در پاسخ به سئوال خبرنگاران در خصوص جذب هیئت علمی اظهار داشت: جذب هیئت علمی طبق روال گذشته ادامه خواهد داشت و به لحاظ کمی و به ویژه کیفی توسعه پیدا خواهد کرد، انتقاد موجهی که در این سال ها نسبت به جذب هیئت علمی بوده است کیفیت پائین آن بوده که این مسئله حل خواهد شد.
وی در خصوص جذب نیروهای جدید به وزارت علوم، طرح مهرآفرین که توسط مجلس غیرقانونی اعلام شده بود در دولت جدید ملغی و با اصلاحاتی طرحی جدید تصویب شد که طبق این طرح سهمیه آن در جذب نیروی انسانی مشخص شده اما هنوز اعلام نشده ما برای این سهمیه ها حتماً ازمون برگزار خواهیم کرد و افراد در رقابتی منطق و سالم فرصت انتخاب شدن دارند، جذب قطعاً به امسال نمی رسد و به سال آینده موکول می شود البته ممکن است خیلی از شاغلین به کار در وزارت علوم جویایی وضعیت خود باشند که باید بگویم این افراد نیز در فراخوان جذب در آزمون شرکت خواهند کرد و در شرایط مساوی امتیاز بیشتری خواهند داشت.
بودجه پژوهش همیشه مظلوم بوده است
معاون اداری- مالی وزیر علوم با تاکید بر اینکه بودجه پژوهش همیشه مظلوم واقع شده است، گفت: دانشگاه ها همیشه ابتدا به مسائل رفاهی خود می پردازند و بعد به سراغ مسائل پژوهشی می روند و در این دو و سه سال اخیر با توجه به کمبود جدی بودجه دانشگاه ها، بودجه پژوهش لطمه جدی خورده است که امیدواریم که با بهبود وضعیت پژوهش این مشکل حل شود چرا که اگر دانشگاه ها بودجه تخصیص یافته خود را کاملاً دریافت کنند لازم نیست از بودجه پژوهش خود برای رفع مشکلات رفاهی (خوابگاه، غذایی دانشجویی و غیره) استفاده کنند.
وی در خصوص نحوه به کارگیری از اساتید بازنشسته خاطرنشان کرد: این اساتید می توانند به دو شیوه به دانشگاه بازگردند یکی به صورت قراردادی در قالب تدریس و پایان نامه و دیگر اینکه اساتیدی که به دلایلی خارج از معمول بازنشسته شده اند باید تقاضای بازگشت بدهند، گروه مربوطه آنها این تقاضا را بپذیرد، دانشکده این تقاضا را قبول کند و دانشگاه در هیئت امنای خود نیز این تقاضا را مورد تأیید قرار دهد.
محمدحسین امید در پایان تاکید کرد: این فرآیند شامل اساتید بازنشسته است و اساتید اخراجی را شامل نمی شود.