احمدرضا درویش تا به حال تعزیه هم ندیده است / روایت «رستاخیز» در هیچ مقتلی نیامده است

سید حسین متولیان، منتقد جشنواره فیلم فجر در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی «خبرگزاری دانشجو»، گفت: برای «روزرستاخیز» نزدیک به 40 تا 50 میلیارد تومان هزینه شده و این بودجه ای است که می‌توان با آن فیلم های خیلی بیشتر و کارهای بهتری را رقم زد، اما متاسفانه این بودجه فقط برای یک فیلم هزینه شده و احمد درویش مدت 10 سال برای آن زمان صرف کرده است.

وی اظهار داشت: آن چیزی که فیلم را انتقاد برانگیز کرده اتفاقات تاریخی فیلم است؛ «روزرستاخیز» روایت عاشورا از زبان احمدرضا درویش است که در هیچ مقتلی نیامده است.

این منتقد سینما در مورد اولین اشکال فیلم «رستاخیز» گفت: در مقدمه فیلم معاویه برخلاف پیامبر و سایر خلفا برای خودش جایگزین تعیین می‌کند و این در حالی است که همه می‌دانیم رسول الله(ص) حضرت علی(ع)  را به عنوان جانشین خویش اعلام کرد؛ غدیر عملاً پوشش داده شده و در مقدمه فیلم دیده می‌شود معاویه به آرای مردم تمکین نکرده و یزید را برای خلافت برمی گزیند، در بخشی که احرام را نشان می دهد، همه اعم از شیعه و سنی سرشان را با دستارهایی بسته اند که این از لحاظ شرعی مشکل دارد و این نشان از ناآگاهی تیم کارگردان و نویسنده به احکام است. در صفوف نماز اصحاب سید‌الشهدا چهار پنج متر فاصله بین نمازگزاران دیده می شود و این را در نماهایی از بالا می‌بینیم که در هیچ منطقی، در نماز این فاصله دیده نمی‌شود و در اینجا فقط برای نمای بهتر و زیبا کردن کار، این فاصله را می‌بینیم. همه جا دیده و شنیده ایم که ظهر عاشورا حضرت علی اصغر(ع) موذن بوده، اما این جا می‌بینیم یک نفر از اصحاب سید‌الشهدا اذان می‌‌گوید و تیر می‌خورد و شهید می‌شود و سپس فرد دیگری اذان می‌گوید و این چیزی شبیه مسابقه است تا روایت یک واقعیت و حقیقت مقتل.

متولیان در ادامه افزود: در روایات داریم که حضرت قاسم‌ابن‌الحسن در کربلا در سن نوجوانی بودند، لکن در رستاخیز جوانی با سن تقریباً 29-28 ساله است. حضرت عباس(ع) با تصور ذهنی همه ما متفاوت است و فقط زیبایی ظاهرش شبیه عکس‌هایی است که از حضرت عباس دیده می‌شود. این بازیگر آن قلندر و رشیدی که همه ما توقع داریم باشد، نیست؛ عباس از ریشه «عبس» آمده و لحظه ای که نگاه می کرد همه به خود می لرزیدند، اما چنین چیزی در عباس «رستاخیز» دیده نمی‌شود و این تصویر ذهنی مردم را مخدوش کرده؛ این یکی از نکاتی است که خیلی قابل توجه و دقت است. روی قرآنی که در دست دارند عبارت «القرآن کریم» نگاشته شده که این ترکیب اضافی از نظر عربی اشتباه است. بتیر ابن حر، پسر حر که نامه رسان دربار یزید است جایی بر یزید وارد می‌شود و یزید که در این فیلم فردی همجنس گرا نشان داده شده، او را دعوت به استخر و خزینه خودش دعوت می‌کند و این یک توهین به شهدای کربلاست؛ چرا که بتیر فرزند حضرت حر می‌باشد؛ همچنین در انتها می‌بینیم که بتیر که از اصحاب سیدالشهداست به جای آن که تحت تأثیر حضرت ابا‌عبد‌الله قرار گیرد تحت تأثیر زنگوله اهدایی یزید و زنی در خیام ابا‌عبد‌الله قرار می‌گیردکه در اینجا انقلاب درونی این فرد، ایدئولوژیک و یک انقلاب اندیشه ای نیست.

وی در ادامه به نقد تاریخی این فیلم پرداخت و گفت: در ارباب مقاتل آمده که هر کدام از اصحاب سیدالشهدا جنگ تن به تن می‌کردند و هر کدام از یاران ابا‌عبد‌الله چندین نفر را به هلاکت می‌رساندند و به شهادت می‌رسیدند، اما در «رستاخیز» این اصل رعایت نشده و سبک جنگ‌ در این فیلم جنگ گلادیاتورهای انگلیسی است.

این منتقد جشنواره فجر در ادامه در مورد شهادت حضرت علی اصغر (ع) افزود: در فیلم «رستاخیز» در مورد حضرت علی اصغر (ع)، لحن حضرت ابا‌عبد‌الله (ع) بسیار (پناه بر خدا) لحن ذلیلانه است و این در حالی است که این آب خواستن تمام کردن حجت است برای ابا‌عبد‌الله؛ همچنین در ادامه می‌بینیم که حرمله وجود خارجی ندارد و علی اصغر زمانی که بر دست سیدالشهدا می‌رود سپاه دشمن شروع به پرتاب تیر به سمت ایشان می‌کنند و یکی از تیرها اتفاقی به حضرت علی اصغر می‌خورد. در زمان و نحوه کشته شدن اصحاب حضرت، تقدم و تأخر شهادت ها رعایت نشده و در جمع بندی نهایی، حتی در متن، غلط املایی دیده می‌شود. پرچم های سپاه کوفه هم دارای نقش و نگار یکسان با چاپ سیلک هستند. در جایی دیده می‌شود که ماه در آسمان با توجه به اینکه شب عاشورا شب دهم محرم است، ماه تمام است و ستارگان به دورش ثابتند و این نشان دهنده یک فرآیند استودیویی بسیار ضعیف می‌باشد؛ حضرت مسلم «اشهد‌‌ أن ‌علیا‌ ولی ‌الله» نمی‌گوید و او را به پایین پرتاب می‌کنند.

متولیان در ادامه تاکید کرد: در نهایت به نظر می‌رسد که احمدرضا درویش تا به حال تعزیه ندیده است، بنابراین می‌توان گفت «رستاخیز» با توجه به بودجه ای که صرف کرده فیلم بسیار بدی است، این فیلم علاوه بر موارد مذهبی، به جهت سینمایی نیز بسیار ضعیف است.

این نویسنده و شاعر بیان کرد: فیلم سینمایی باید سیر درستی داشته باشد و این در حالی است که چنین چیزی در «رستاخیز» دیده نمی‌شود؛ 120 دقیقه ابتدای این فیلم یک روایت مستند است و 60 دقیقه آخر هم اگر اشکی ریخته شد فقط و فقط به خاطر اعتقادات مذهبی بود نه به خاطر یک روایت ارزشی.

وی گفت: «رستاخیز» را یک فیلم بی خاصیت و غیرهنرمندانه می‌بینم و از احمدرضا درویش با کارهای خوبی چون «دوئل»، «کیمیا» و «متولد ماه مهر» چنین کاری انتظار نمی‌رفت؛ من ترجیح می‌دهم این کار را از او نادیده بگیرم.

متولیان در خصوص انتخاب بازیگر بیان کرد: اساساً انتخاب بازیگر درست نبوده، به جهت اینکه بازیگر نقش حضرت عباس (ع) در فیلم «قلاده‌های طلا» هم حضور داشته و ما دیده ایم و این سبب می‌شود که تصاویر ذهنی مردم نابود شود؛ در نهایت حرفی که در جشنواره گفته ام را بیان می‌کنم که، احمدرضا درویش از بازیگران بین المللی در فیلمش استفاده کرده تا کشورهای دیگر هم این فیلم را خریداری کنند.

این منتقد جشنواره فجر با توجه به ایراد تاریخی و مذهبی «روز رستاخیز» بیان کرد: این فیلم علاوه بر اینکه تاریخ، مقاتل و لهوف را نادیده گرفته، از نظر مذهبی هم درست نیست و حتی از نظر گریم هم روی بازیگران درست کار نشده و اتفاق‌هایی که باید، در این فیلم نیفتاده، بنابراین بنده فکر می‌کنم که این فیلم تحت تأثیر اتفاقاتی روشنفکرانه بوده است.

سید حسین متولیان که از سال 79 تا کنون از منتقدین جشنواره فجر بوده به عنوان سخن پایانی گفت: دیگر دوست ندارم فیلم «روز رستاخیز» را ببینم.