سفیر سابق ایران در ژنو با اشاره به اینکه آمریکاییها بسیار با ظرافت ایران را میپیچانند، گفت: توافقنامه ژنو استراتژی خشک کردن برنامه هستهای ...
به گزارش خبرنگار «خبرگزاری دانشجو»، از مشهد، ناصر نوبری ظهر امروز در همایشی با عنوان «توافقنامه ژنو بدون روتوش» که در دانشکده اقتصاد دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد، بیان کرد: شعار «مرگ بر آمریکا» تا زمانی که تنشزدایی شود اهرم بسیار مناسبی است؛ بنابراین تا زمانی که این تنشزدایی رخ نداده میتوان تا آخر شعار «مرگ بر آمریکا» را سر داد.
وی ادامه داد: هنگامی که دولت یازدهم بر روی کار آمد و تصمیم به مذاکره گرفت عدهای در تهران مخالفت کردند در آن زمان مشاهده کردم که فضای تنش زایی به وجود آمده است؛ بنابراین در یکی از دانشگاهها برای تلطیف اوضاع از مذاکرات حمایت کردم و این نکته را مطرح کردم که مذاکرات میتواند ادامه داشته باشد؛ اما دلیلی بر قطع شعار «مرگ بر آمریکا» نیست.
از متن موافقتنامه ژنو بسیار متعجب شدم
این کارشناس سیاسی با اشاره به اینکه هنگامی که توافق حاصل شد خوشحال شدم، تصریح کرد: بعد از آنکه متن توافقنامه را خواندم بسیار متعجب و نگران شدم؛ زیرا پر بود از ایرادات فنی و استراتژیکی.
نوبری ادامه داد: بعد از آن نامه سرگشادهای به رئیس جمهور نوشتم، و ایشان به طرح این پرسش پرداخت که بحران هستهای چه زمانی شروع شد.
وی افزود: بحران هستهای از آنجایی شروع شد که ایران شروع به ساخت آن کرد و آمریکا به ایران اجازه غنیسازی نداد و در نتیجه ایران تحریم شد.
این عضو وزارت امور خارجه در بخش دیگری از سخنانش با تاکید بر اینکه تسخیر سفارتخانه آمریکا تندروی، اما لازم بود، گفت: میتوانستیم به صورت دیپلماتیک این سفارتخانه را بگیریم مانند همان کاری که در سفارتخانه شوروی انجام دادیم.
نوبری با بیان اینکه فن مهندسی و علم مانند حلقههای به هم پیچیدهای است و چنانچه خواهان رسیدن به مدارج بالای علمی هستیم باید این سیکل را طی کنیم، گفت: در این مسیر انرژی هستهای بسیار مهم است؛ بنابراین برای رسیدن به مدارج بالای علمی باید انرژی هستهای خود را تقویت کنیم.
وی با اشاره به اینکه در این مسیر در دوران خاتمی استراتژی اعتمادسازی را پیش گرفتیم، تصریح کرد: آن دوره من با این استراتژی مخالفت کردم؛ زیرا آمریکا هیچ گاه به ما اجازه هستهای شدن را نمیدهد با این حال دولت آن دوره این استراتژی را اعمال کرد اما من این قرارداد را امضا نکردم؛ زیرا معتقد بودم باید گام به گام پیش برویم و به این معنا که یک امتیاز بدهیم و در مقابل امتیازی بگیریم.
این عضو وزارت امور خارجه ادامه داد: در آن دوره ما همه چیز را تعلیق کردیم؛ اما بعد از سه سال و در اواخر دوره خاتمی به طرف مقابل گفتیم هر چه شما مطرح کردید آن را انجام دادیم حال اجازه دهید ما برنامه غنیسازی خود را دنبال کنیم؛ اما طرف مقابل عنوان کرد: هنوز اعتمادسازی صورت نگرفته ما به آنهاگفتیم: چه کنیم تا این اعتمادسازی به وجود آید و آمریکا گفت که تعلیق فایدهای ندارد، تعطیل کنید.
نوبری افزود: در این مرحله بودکه کشور فهمید آمریکا مورد اعتماد نیست و در همین راستا سه هفته مانده بود که خاتمی دولت را به احمدینژاد تحویل دهد پلمپها شکسته شد و بعد از آن پرونده ایران به شورای حکام راه پیدا کرد و برنامه تحریمها و قطعنامهها آغاز شد.
وی با بیان اینکه در زمان احمدینژاد به یک مدالیته رسیدیم که عبارت از شش بند بود، مطرح کرد: چنانچه ایران این شش بند را پیاده میکرد آنگاه آژانس اعلام می کرد که پروژه هستهای ایران صلحآمیز است.
این عضو وزارت امور خارجه تاکید کرد: بزرگان فن مذاکره در دنیا قراردادها را به گونهای طرح میکنند که آنجایی که قرار بر این است تعهداتی را ایران اجرایی کند کلمات واضح و مشخص به کار میآیند؛ اما آنجایی که قرار است طرف مقابل اقداماتی را انجام دهد اقدامات خود را وابسته به کلمات کلی مطرح میکنند که به مفاهیم انتزاعی معروفند و در این جاست که ما همیشه در مذاکرات ضربه میخوریم؛ زیرا اقدامات واضحی که قرار است ایران انجام دهد به سرعت انجام می گیرد اما آنان به کلمات کلی مانند به کار بردن کلمه «اعتمادسازی» و «رفع ابهام» بسنده میکنند که هیچ گاه انجام نمیشود.
نوبری با اشاره به اینکه در توافقنامه ژنو همین اتفاق رخ داده و برنامه اقدام مشترک از کلمات کلی پر است، بیان کرد: مشاهده میکنیدکه طبق این توافقنامه گام ابتدایی که قرار است ایران بردارد کوتاه مدت و گام نهایی که قرار است طرف مقابل بردارد بلندمدت و آن هم با استفاده از کلمات کلی است.
وی ادامه داد: در یک معادله استراتژیکی که دو طرف توازن دارند برای اینکه به یک نتیجه برسند باید با توازن پیش روند و نباید توافقنامه به گونهای باشد که در ابتدا یک نفر گام کوتاه مدت و طرف مقابل گام بلند مدت بردارد.
عضو وزارت امور خارجه توافقنامه ژنو را مانند یقهگیری بین دو طرف تشبیه کرد و تاکید کرد: این توافقنامه به شکلی است که هر دو طرف یقه یکدیگر را گرفتهاند حال آمریکا عنوان میکند: ابتدا شما یقه ما را ول کنید تا در نهایت ما طی یک زمان بلند مدت مثلا ده تا یازده ساله یقه شما را رها کنیم.
انتقاد نوبری از صدا و سیما
نوبری با تاکید بر اینکه این توافقنامه پر از نقص استراتژیک است در نقد به صدا و سیما گفت: چه طور صدا و سیما برنامه 90 میگذارد و افراد را دعوت به سخن گفتن میکند؛ اما 90 سیاسی برگزار نمیکند تا حقوقدانان و برخی افراد بیسواد و کمسواد نیز بیایند سخن خود را عنوان کنند.
وی با تاکید بر اینکه مشقی که غلطهای بسیاری داشته باشد بیسوادها نیز متوجه آن میشوند، تصریح کرد: ضرغامی یک برنامه بگذارد و چهار کارشناس باسواد و در کنار آنان دو کارشناس بیسواد را دعوت به سخن گفتن کند تا مردم بفهمند در این توافقنامه چه بر ایران گذشته است.
این استاد دانشگاه با طرح این پرسش که آیا در کشور چهار کارشناس سیاسی و حقوقدان نداریم که در این مذاکرات شرکت کنند، خاطرنشان کرد: طرف مقابل سالهاست که بر روی این توافقنامه کار میکند و دهها نفر پشت درهای بسته به آنان کمک میکنند؛ این در حالی است که ایران کل سیاست خارجه را در چند نفر خلاصه کرده است.
نوبری با اشاره به اینکه آمریکا بسیار ظریف ایران را میپیچاند، خاطرنشان کرد: به دو صورت میتوان درختی را از بین برد یک آنکه درخت را قطع کنند و این در حالی است که نمیتوانند درخت هستهای ایران را قطع کنند؛ زیرا افکار عمومی ایران حساس خواهد شد و دوم اینکه آن درخت را خشک کنند موافقاتنامه ژنو استراتژی خشک کردن برنامه هستهای ایران را دنبال میکند.
وی ادامه داد: با آمریکا ستیزی نداریم بلکه آمریکا ایران را نیشگون میگیرد و ما جیغ میزنیم؛ به این معنا که ما تنها در مقابل آمریکا مقاومت میکنیم و هیچ گاه ستیزی از خود نشان نمیدهیم ایران همیشه درصدد بوده که اعتمادسازی کند؛ اما آنها درصددند ایران را کوتوله نگه دارند.
استراتژی اعتمادسازی از آن دوران قجر است/ توافقنامه ضعیف عامل صلح نخواهد بود
سفیر سابق ایران در شوروی با تاکید بر اینکه اعتمادسازی از آن دوران قجر است، تصریح کرد: دنیای امروز اعتمادسازی را کنار گذاشته است امروز دیپلماسی جهان استراتژی اهرمسازی است؛ در غیر این صورت بر باد خواهیم رفت.
نوبری ادامه داد: یک موافقتنامه ضعیف عامل جنگ است و یک توافقنامه قوی و متعادل عامل کاهش جنگها میباشد و در جنگ جهانی دوم نیز مشاهده شد توافقنامه ضعیفی که در پایان جنگ جهانی اول منعقد شد عاملی جهت آغاز جنگ دوباره بود.
وی تاکید کرد: آمریکا در منطقه به ما محتاجتر است؛ بنابراین توافقنامه نباید این گونه بسته میشد؛ زیرا شرایط و کفه ترازو به نفع ایران بود نه به نفع آمریکا.
در منطقه خاورمیانه محور استراتژیک آمریکا اسرائیل است
این عضو وزارت خارجه با اشاره به اینکه در منطقه خاورمیانه محور استراتژیک آمریکا اسرائیل است، افزود: آمریکا تمام تلاش خود را خواهد کرد تا در راستای پیادهسازی این سیاست مابقی کشورها را ضعیف نگاه دارد و این همان کاری است که با مصر انجام داد مصر سالهاست که با آمریکا همراه است؛ اما آیا تاکنون پیشرفتی داشته است؛ بنابراین تصور نکنید چنانچه با آمریکا عهد ببندیم ایران پیشرفت خواهد کرد؛ خیر این پیشرفت حاصل نخواهد آمد.
نوبری افزود: امروز به دلیل مقاومت ایران کشور به این حد از پیشرفت رسیده است که نماینده ایران در مقابل نمایندگان 1+5 بایستد و مذاکره کند آیا تاکنون نماینده مصر با نمایندگان 1+5 مذاکره کرده است علت اینکه آنان ضعیف و ما تاحدودی در رفاهیم به دلیل این است که ایران قد خود را حفظ کرده است.
وی با طرح این پرسش که چرا آمریکا در حال مذاکره با ایران است، بیان کرد: آمریکا در دهههای جدید متوجه شده که رقیب اصلی او در دنیا چین است؛ بنابراین باید به گونهای مشکلات خود را در خاورمیانه و بالاخص ایران کم کند تا بتواند در مقابل چین بایستد.
اصلیترین اهرم تیم مذاکرهکننده افزایش آگاهی افکار عمومی است
سفیر سابق ایران در شوروی تاکید کرد: اصلیترین اهرمی که آمریکا از آن ترس دارد افزایش آگاهی افکار عمومی است؛ بنابراین ما باید به عموم مردم آگاهی دهیم.
نوبری در پایان خاطرنشان کرد: چنانچه افکار عمومی مطالبهگر و هوشیار نباشند تیم مذاکرهکننده تقویت نخواهد شد آمریکا به ایران محتاج است؛ بنابراین چنانچه افکار عمومی آگاهی یابند آمریکا چارهای جز کوتاه آمدن و دادن امتیاز به ایران نخواهد داشت.