گروه فرهنگی«خبرگزاری دانشجو»؛ ماه مبارک رجب جزو ایامی است که خداوند به آن رفعت بخشیده و از سایر اوقات آن را برتری داده تا بهانه ای شود تا بندگان در آن به عبادت بپردازند و جان و قلب خود را از آلودگی ها پاک کنند. از جمله اعمال عبادی که در ماه رجب به آن بسیار سفارش شده و برای آن ثواب های بی شماری در احادیث ذکر شده روزه گرفتن در این روزها است.
اما برخی از مردم به علت کار سنگین و یا طولانی بودن روزها توان گرفتن روزه های مستحبی را ندارند؛ در زمان پیامبر اکرم (ص) نیز این موضوع که برخی توان روزه گرفتن در ماه رجب را ندارند در محضر پیامبر اکرم (ص) مطرح شد و مردم سوال کردند: اى پیامبر خدا! اگر کسى به سبب ناتوانى یا بیمارى و یا زنى به آن سبب که پاک نباشد، از روزه ماه رجب باز ماند چه کند تا به آن ثواب که بازگو نمودى دست یابد؟ آن حضرت صلّى اللَّه علیه و آله فرمود: «براى هر روز قرص نانى صدقه بدهد. سوگند به آن کس که جانم به دست اوست، به راستى که اگر هر روز این صدقه را پرداخت کند، به آنچه که باز گفتم و فزونتر از آن دست یابد و بىگمان، اگر همه آفریدگان از آسمانیان و زمینیان گرد هم آیند تا پاداش این کار را اندازه گیرند، به یک دهم از فضیلتها و درجههایى که در بهشت از آن ایشان مىگردد نمىرسند. عرض شد: اى پیامبر خدا، اگر کسى توان پرداخت این صدقه را نداشت چه کند تا به آنچه که بازگو نمودى دست یابد؟ آن حضرت صلّى اللَّه علیه و آله فرمود: با این ذکر در هر روز صد بار خدا را تسبیح گوید تا سى روز به پایان رسد: «سبحان الإله الجلیل، سبحان من لا ینبغی التّسبیح الّا له، سبحان الاعزّ الاکرم، سبحان من لبس العزّ و هو له اهل» «1»
جمع کردن توشه برای آخرت و ذخیره کردن اعمال نیک یکی از ارزش های دینی است که در اذهان عموم جامعه کم رنگ شده است؛ بدان معنا که مردم در گذر زندگی روزمره وجود روز قیامت را فراموش کرده اند و این الویت مهم را که باید برای آخرت توشه و سرمایه ای جمع آوری کنند به دست فراموشی سپرده اند.
الویت های زندگی روزمره و اهداف دراز مدت به مسایل اقتصادی اختصاص یافته است و کم تر معنویت و یاد خدا در زندگی ها جریان دارد. به نحوی که در گذر زندگی روزمره و مشغله هایی که شیطان برای جلوه بخشیده فراموش کرده ایم که برای چه به این دنیا آمده ایم و هدف از خلقت ما شناخت و عبادت حضرت حق است.
امیر مؤمنان علی(ع) می فرماید: « بدانید که مرگ راه گذشتگان است و همه باید این راه را بگذرانند، این مردم باید براى آخرت خود زاد و توشه بردارند و این زاد و توشه طلا و نقره نیست»«2»
در همین راستا توجه کردن به ادعیه ماه رجب و زیارت کردن حتی از راه دور جزو توشه های با ارزشی هستند که بهانه هایی همچون عدم توانایی جسمی یا نداشتن وقت توجیه مناسبی برای آن نیست. به عنوان نمونه زمانی که در رختخواب هستیم یا در اتوبوس یا هر مکان دیگری که زمان مرده محسوب می شود می توان با گفتن اذکار ماه رجب به ثواب نائل شد.
ابو عبیده حذّاء گفت: از امام صادق علیه السّلام شنیدم که فرمود:
هنگامى که رسول خدا صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم مکّه را فتح کرد، بر کوه صفا رفت و [با صداى بلند] فرمود: اى فرزندان هاشم، اى فرزندان عبد المطّلب، همانا من رسول خدا به سوى شما هستم و نسبت به شما دلسوز و مهربانم.
نگویید محمّد از ماست، [زیرا] به خدا سوگند، دوستان من، از بین شما و غیر شما، تنها پرهیزکارانند.آگاه باشید، من شما را در روز قیامت نخواهم شناخت، زیرا در حالى به نزد من مىآیید که [محبّت و تعلّقات] دنیا را به دوش مىکشید، و [بر خلاف شما] عدهاى از مردم مىآیند که [توشه] آخرت را با خود حمل مىکنند. «3»
بارها اهل بیت در احادیث خود تاکید کردند که نسبت به گذر عمر خویش با توجه باشید و از فرصت های پیش آمده برای کسب توشه برای آخرت بهره ببرید.
اذکار ماه رجب یکی از بهترین فرصت هاست که در آن بتوان ثواب و توشه ای برای آخرت کسب کرد؛ هرچند که کسب ثواب تمام حقیقت این اذکار نیست بلکه باید به جلای قلب و صفای روحی که در انسان ایجاد می کند نیز توجه کرد چرا که گفتن این اذکار توجه انسان را نسبت به دنیا کم می کند و بستری می شود تا قلب فرد خاشع شود و در مسیر الهی قرار بگیرد. از جمله اذکاری که در ماه رجب به آن سفارش شده است و در مفاتیح الجنان شیخ عباس قمی آمده می توان به موارد ذیل توجه کرد.
از حضرت رسول (ص) روایت شده که هر که در ماه رجب صد مرتبه بگوید «اَسْتَغْفِرُ اللّهَ الَّذى لا اِلهَ اِلاّ هُوَ وَحْدَهُ لا شَریکَ لَهُ وَاَتُوبُ اِلَیْهِ» و ختم کند آنرا به صدقه، ختم فرماید حقّ تعالى براى او به رحمت و مغفرت و کسی که چهارصد مرتبه بگوید بنویسد براى او اجر صد شهید.
و نیز از آن حضرت مروى است که کسیکه بگوید در ماه رجب هزار مرتبه لا اِلهَ اِلا اللّهُ بنویسد خداوند عَزَّ وَجَلَّ براى او صدهزار حسنه و بنا فرماید براى او صد شهر در بهشت.
همچنین سیّد در اقبال فضیلت بسیار از حضرت رسول صَلَّى اللَّهِ عَلِیهِ وَ آله نقل کرده براى خواندن قُلْ هُوَ اللّهُ اَحَدٌ ده هزار مرتبه یا هزار مرتبه یا صد مرتبه در ماه رجب و نیز روایت کرده که هر که در روز جمعه ماه رجب صد مرتبه قُلْ هُوَ اللّهُ اَحَدٌ بخواند براى او نورى باشد در قیامت که او را به بهشت بکشاند.
«1» ثواب الأعمال / ترجمه حسن زاده ص 143
«2» کتاب المواعظ / ترجمه عطاردى ص 58
«3»صفات الشیعة / ترجمه توحیدى ص 27
یادداشت از: حیان علوی
مداومت کردن بر همين اذکار بهترين راه براي قرب الي الله است