ایران ظاهرا آماده مصالحه درباره تاسیسات هسته ای اراک برای باز طراحی با تولید پولوتینیوم کم است که میتواند مسیر مذاکرات را هموار کند.
به گزارش خبرنگار بین الملل «خبرگزاری دانشجو» به نقل از لس آنجلس تایمز سه ماه پس از مذاکرات فشرده بین المللی در مورد برنامه های هسته ای مناقشه آمیز ایران گذشته است و تیم ایرانی مذاکره کننده با اشتیاق آشکاری که در مورد این معامله دارد همه را شگفت زده کرده است.
مذاکره کنندگان ایرانی تمام تعهداتشان را تحت توافق نامه موقت در نوامبر انجام داده اند و راه حل هایی در مورد برخی از مخالفت های مهم پیشنهاد کرده اند .
به بیان ساده تر، شش قدرت جهان خواستار محدود کردن غنی سازی اورانیوم برای جلوگیری از دستیابی ایران به تسهیلات پتانسیل بمب هسته ای است. آنها می خواهند تعداد سانترفیوژ غنی سازی اورانیوم را به چندهزار محدود کنند.
با این حال تهران اصرار دارد که به گسترش ظرفیت با اضافه کردن هزاران سانترفیوژ بیشتر برای برنامه ای که می گوید اهداف انرژی غیر نظامی دارد، حرکت کند.
با تداوم مذاکرات این هفته در وین این مساله به بزرگترین تهدید برای مذاکرات هسته ای جامع می شود که دو طرف سعی دارند تا 20 جولای آن را تکمیل کنند.
رابرت اینهورن یکی از اعضای سابق حلقه درونی مشاوران هسته ای اوباما تا سال گذشته بود و حالا در موسسه بروکینز مشغول به کار است گفت: درخواست ایران برای افزایش ظرفیت غنی سازی منجر به توقف مذاکرات خواهد شد و توافقی حاصل نخواهد شد.
هدف شش قدرت جهان «فرانسه، انگلیس، آلمان، آمریکا، روسیه و چین» دستیابی به توافقی است که توسعه هسته ای ایران را در ازای تسهیل در تحریم های بین المللی که اقتصاد ایران را فلج کرده است متوقف سازد. خیلی از کشورها از این واهمه دارند که ایران با وجود انکار به دنبال توسعه توانایی ساخت بمب باشد.
هدف قدرت های جهانی این است که زمان مورد نیاز ایران برای غنی سازی پنهانی اورانیوم لازم برای ساخت بمب هسته ای در صورت تصمیم این کشور برای ساخت به صورت سریع را افزایش دهند.
مقامات ایالات متحده زمان به اصطلاح (برک اوت) را در حال حاضر حدود دو ماه تخمین می زنند، غرب می خواهد این زمان افزایش یابد تا در صورت لزوم بتواند از آن جلوگیری کند.
علی اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی هسته ای ایران، ماه گذشته گفت که می خواهد سی هزار سانترفیوژهای غنی سازی اورانیوم را برای تامین سوخت مورد نیاز نیروگاه هسته ای بوشهر ایران که در حال حاضر از اورانیوم خریداری شده از روسیه استفاده می کند نصب کند. علاوه بر آن گفت «نیروگاه های دیگری در دستور کار قرار دارند».
این نوع اظهارات شاید تاکتیک هایی برای کسب امتیاز از شش قدرت باشد.
گری سیمور مشاور عدم اشاعه اوباما از سال 2009 تا 2013 گفت: معتقد است که ایرانی ها بلوف نمی زنند، اگرچه شاید خواسته های خود را در مذاکرات بعدی تسهیل کنند. وی گفت: من فکر می کنم این موضع واقعی آن ها است.
سیمور افزود ایرانی ها چنین تظاهر می کنند که مایل هستند عملیات هسته ای خود را در ازای تسهیل برخی از تحریم ها برای چند سال راکد کنند، اما بعد از آن می خواهند آزاد باشند و مانند هر کشور دیگری در «سطح صنعتی» ظرفیت غنی سازی ایجاد کنند.
چنین رویکردی از نظر اوباما و متحدانش غیر قابل قبول خواهد بود زیرا به ایران برای اینکه روزی بخواهد دست به عمل (برک اوت) برای ساخت بمب بزند آزادی عمل خواهد داد.
توافقی که ایران به دنبال آن است برای چند سال محدودیت دارد، اما مد نظر واشنگتن و متحدانش محدودیت یک دهه یا بیشتر است.
سیمور می گوید این یک مانع بزرگ است.
مانع دیگری ظاهر شده است. مذاکره کنندگان ایرانی خواستار این هستند که همه تحریم ها بعد از امضای توافق نامه جامع برای همیشه برداشته شود. غرب خواهان است که تحریم ها لغو شود تا زمانی که اطمینان حاصل شود در صورت نقض توافق نامه توسط ایران، تحریم ها به سرعت اجرا خواهند شد.
سیمور گفت انتظار ندارد که دو طرف مشکلات را تا اواسط جولای حل کرده و به توافق برسند، اما ممکن است به پیشرفت هایی دستیابند که هم کنگره هم تندروها در تهران متقاعد شدند که مذاکرات تا شش ماه دیگر ادامه یابد
.
مقامات کاخ سفید اعلام کرده اند که اوباما در مورد چشم انداز این مذاکرات محتاط است و احتمال موفقیت 50-50 است.
با وجود این موانع، یک گروه قابل ملاحظه از تحلیل گران و دیپلمات ها بر این باورند که شانس دستیابی به یک توافق خوب است و دلیل اصلی آن است که ایران برای تقویت اقتصاد نیاز به رفع تحریم ها دارد و کاخ سفید نیز یک تهدید در اولویت بالا از میان بردارد تا به امتیازی بزرگ در حوزه سیاست خارجی دست یابد.
برخی می گویند بر این امر اشاره دارند که ایران همکاری اش را با آژانس بین المللی انرژی هسته ای سازمان ملل افزایش داده است و در مورد فعالیت های هسته ای کنونی و گذشته خود شفاف تر است.
علائم امیدوار کننده دیگر این است که تهران ظاهرا حاضر است در مورد مذاکرات آب سنگین سازش کند، بر اساس این سازش راکتور اراک باز طراحی می شود تا تولید پولوتونیوم آن کاهش یابد.
جوفی جوزف از متخصصان گدشته منع اشاعه کاخ سفید گفت: بسیاری از چیزها می تواند اشتباه باشد اما شانس بزرگی برای دستیابی به یک قرارداد بلند مدت وجود دارد.