گروه فرهنگی«خبرگزاری دانشجو»؛ افطار از ریشه فطر به معنای شکافتن و به دو نیم کردن است؛ وهنگامی که با واژه الصائم به کار برده می شود به معنای روزهدار را وادار به افطار نمودن یا به روزهگیر افطارى دادن، استفاده می شود.«1»
افطاری دادن از جمله آداب ماه مبارک رمضان است که برای آن ثواب های متعددی در احادیث بیان شده است؛ اما امروزه افطاری دادن ها با دو آفت بزرگ مواجه شده است اول آنکه تجملاتی کردن سفره های افطار باعث اسراف و چشم و هم چشمی می شود.
دوم آنکه با توجه به ترافیک های شهری و فاصله کمی که از افطار تا سحر وجود دارد و کم نشدن ساعات کاری مردم رغبتی به مهمانی های افطاری ندارند؛ چرا که زمان کافی برای استراحت و شروع دوباره کار ندارند. در نتیجه سنت زیبای افطاری دادن به سبب سختی شرایط محیطی در حال کم رنگ شدن است.
مطالعه عظمت و ثوابی که برای افطاری دادن به مومنین در احادیث اهل بیت ذکر شده است، انسان را به تأمل وامی‌دارد که حتی با توجه به شرایط سخت اقتصادی، کمبود زمان و سخت بودن رفت و آمد این سنت حسنه حفظ شود.
خداوند هفتاد ملک را موکل می کند تا....
ابو الصّبّاح کنانى از امام صادق علیه السّلام روایت کرده است که فرمود: کسى که روزه دارى را افطارى بدهد اجرى برابر با او دارد.«2»
امام صادق علیه السّلام فرمود: سدیر در ماه رمضان بر پدرم علیه السّلام وارد شد، پدرم به او فرمود: اى سدیر، آیا می دانى که این چه شبهایى است؟
پس سدیر گفت: آرى، فدایت شوم، این شبهاى ماه رمضان است، بفرما منظور چیست؟ پس پدرم به او فرمود: آیا مىتوانى در هر شبى از این شبها 10 بنده از اولاد اسماعیل علیه السّلام را آزاد سازى؟
سدیر گفت: پدر و مادرم به فدایت، مال من به این کار نمىرسد.
پس پدرم همچنان از شمار آن بندگان می کاست، تا به یک بنده رسید، و سدیر در هر نوبت مىگفت: توانایى آن را ندارم.
پس پدرم به او فرمود: آیا توان آن را ندارى که در هر شبى مرد مسلمانى را به افطار فراخوانى؟ گفت: آرى، و 10 مرد را.
آنگاه پدرم علیه السّلام به او فرمود: منظور من همین بود اى سدیر، زیرا افطارى دادنت به برادر مسلمانت با آزاد کردن بندهاى از اولاد اسماعیل علیه السّلام برابر است.«3»
امام صادق(ع) می فرمایند: هرکس روزه داری را افطار دهد خداوند 70 ملک را موکل می کند که او را تا سال بعد در همین شب تقدیس کنند.«4»
افطاری دادن از روزه بودن افضل است
موسى بن بکر از امام ابو الحسن علیه السّلام روایت کرده است که فرمود: افطارى دادن به برادر مسلمانت از روزه داشتنت افضل است.«5»
سیره امام سجاد(ع) در افطاری دادن
امام علىّ بن الحسین علیه السّلام چون روز روزه داشتنش فرا مىرسید، مىفرمود تا گوسفندى را ذبح مىکردند، و اعضایش را تقطیع کرده و آن را مىپختند، پس شامگاهان به روى دیگها خم مىشد، تا در حال روزه داشتن بوى آن را بیابد، و آنگاه مىفرمود: کاسهاى را بیاورید، براى خانواده فلان از این غذا بکشید، براى خانواده فلان غذا بکشید،- تا همگى آن به پایان مىرسید- پس آنگاه نانى وخرمایى مىآوردند، و شام آن امام همان بود.«6»
کفاره گناهان یک ساله
امام صادق(ع) می فرمایند: کسی که مؤمنی را افطاری دهد، کفاره یک سال گناه او شمرده می شود و کسی که دو مؤمن را افطاری دهد، بر خداوند است که او را وارد بهشت سازد. «7»
پیامبر صلّى اللَّه علیه و آله فرمود: «کسى که در این ماه مؤمن روزه دارى را افطارى دهد، او را نزد خداى عزّ و جلّ ثواب آزاد کردن بندهاى، و براى گناهان گذشتهاش آمرزشى خواهد بود، پس گفتند: یا رسول اللَّه، همگى ما قادر بر افطارى دادن به روزه دارى نیستیم، پس فرمود: خداى تبارک و تعالى چندان کریم است که به کسى از شما که نتواند جز با جرعه شیر آمیخته با آبى، یا شربت آب گوارایى، یا چند دانه خرما روزه دارى را افطارى دهد و بر انفاق چیزى بیش از این قادر نباشد، همین ثواب را عطا مىکند.«8»
پی نوشت:
1. فرهنگ ابجدى ص : 667
2.من لا یحضره الفقیه / ترجمه غفارى، ج2، ص: 472
3.همان
4. وسائل الشیعة، ج10، ص: 141
5. همان
6. من لا یحضره الفقیه / ترجمه غفارى، ج2، ص: 472
7. وسائل الشیعة، ج10، ص: 141
8. من لا یحضره الفقیه / ترجمه غفارى، ج2، ص: 472