در برنامه مناظره، بسته دولت برای خروج از رکود به بحث گذاشته شد که طی آن اقتصاددانها عدم همخوانی آن با واقعیات اقتصادی را از جمله انتقادهای خود به این بسته دانستند و نماینده دولت گفت: قرار نیست این بسته مشکلات ۵۰ ساله تولید را حل کند.
به گزارش گروه اقتصادی «خبرگزاری دانشجو»، چهلمین برنامه مناظره پس از یک ماه امروز به روی آنتن شبکه یک سیما رفت.
" سیاست های اقتصادی دولت برای خروج غیر تورمی از رکود در سال های 1393 و 1394" با حضور کارشناسان ، منتقدان و مسئولان در برنامه مناظره این هفته بررسی شد.
حسین راغفر و ابراهیم رزاقی اقتصاد دادن، سید عبدالوهاب سهلآبادی رئیس خانه صنعت و معدن ایران، شاپور محمدی معاون اقتصادی وزیر امور اقتصاد دارایی و حسین عبده تبریزی مهمانان برنامه امروز بودند.
سوال این هفته برنامه مناظره به شرح ذیل بود:
*به نظر شما تحمل کدامیک مشکل تر است ؟
1-بیکاری
2-تورم
در جریان برنامه 57 درصد به گزینه 1 رأی دادند و حدود 42 درصد نیز تورم را برگزیدند.
*راغفر: راهکارهای بسته پیشنهاد دولت با واقعیتهای اقتصادی همخوانی ندارد
حسین راغفر به عنوان نخستین نفر از مهمانان برنامه امروز مناظره که با هدف تحلیل بسته پیشنهاد دولت برای خروج غیرتورمی از رکود برگزار شده پشت تریبون قرار گرفت و با تشکر از دولت برای ایجاد فرصت به کارشناسان به منظور بیان نظرات کارشناسی در مورد این بسته اظهار داشت: این بسته کاستی های زیادی دارد از جمله اینکه زمان شروع این بسته باید به سالهای قبل بازگشت چرا که از سال 1338 تاکنون کشور با مشکلات ساختاری مختلفی روبرو است.
وی با بیان اینکه مشکلات ساختاری آثار تورمی و وارداتی را به همراه داشته است افزود: این درحالی است که درآمدهای ارزی طی سالهای گذشته فرصتهای متعددی را در اختیار دولتها قرار داده بود.
وی با بیان اینکه کشور با مشکلات روبرو است گفت: اما با این وجود این بسته فقط به بیان راهکارهای کلی پرداخته و همین راهکارها میتواند تکرار وضعیت قبل و شاید بدتر کردن مشکلات فعلی شود.
این اقتصاددان تأکید کرد: راهکارهای پیشنهادی دولت برای خروج غیرتورمی از رکود عمدتا جنبه نظری دارد که میتواند برای سایر کشورها نیز به کار گرفته شود اما نکته اینجاست که بسیاری از این راهکارها با واقعت اصلی کشور همخوانی ندارد .
راغفر با تأکید براینکه اصلاح قیمتها نیز از دیگر اهداف بسته خروج غیر تورمی از رکود است گفت: تأکید موکد این بسته بر اصلاح قیمت ها با فرض این است که تخصیص منابع با قیمت های غلط و مداخله قیمت ها اینکه چگونه قیمت ها به این وضعیت رسیده توجهی نشده است.همچنین در این بسته به وضعیت نرخ دلا و درآمدهای ارزی توجه شده اما راهکاری برای خروج از وابستگی به درآمدهای نفتی ارائه نشده است.
راغفر گفت: بسته پیشنهادی دولت به ساختارهای محیط کسب و کار، و بهره وری و نقش آن توجهی نکرده است.
رزاقی: قانون اساسی در کشور درست اجرا نشده است
ابراهیم رزاقی به عنوان دومین مهمان مناظره امروز تلویزیون که به موضوع تحلیل بسته پیشنهادی دولت برای خروج غیرتورمی از رکود می پرداخت، به پای تریبون رفت و با قرائت یک شعر که آن را بی ارتباط با موضوع برنامه نمیدانست اظهار داشت: سالها دل طلب جام جم از ما میکرد آنچه خود داشت زبیگانه تمنا میکرد .
وی با اشاره به اینکه نمیخواهم مشکلات و تصمیمات سالهای گذشته مسئولین در سیستم اجرایی کشور را زیر سوال ببرم افزود: از کودتای رضاشاهی تا کنون اقتصاد کشور با نوسانات و تصمیمات متعددی روبرو بود در این سالها بیش از دو تا سه میلیارد تن مواد معدنی، نفتی و پتروشیمی صادر شده است و 540 میلیون تن کالای مصرفی وارد کشور شده است.
این کارشناس اقتصادی اضافه کرد: این ارقام نشان از آن دارد که باید همراستای 1000 میلیارد دلار واردات، شغلهای پایداری نیز در کشور ایجاد شود اما شواهد این روزهای جامعه نشان از آن دارد که هنوز نتوانستهایم در ایجاد اشتغال و تعادل در حجم صادرات و واردات موفق عمل کنیم.
رزاقی با اشاره به اینکه مبانی اقتصاد کشور نه سوسیالیستی و نه سرمایه داری است، تصریح کرد: ما بیشتر سیاستهای تعدیلی آمریکایی را در کشور اجرا کردیم به نحوی که دولت مسئولیت زدایی کرده و با اقدامات غیر تولیدی حجم زیادی از مشکلات را در کشور ایجاد نموده است.
وی با بیان این مطلب که نباید سیاستهای لیبرالیستی در کشور ایجاد شود، اظهار داشت: واقعیت این است که ما به قانون اساسی عمل نکرده ایم چرا که اگر مطابق قانون عمل میکردیم باید اقتصاد وسیلهای در دست مسئولین برای ارتقای وضعیت کشور بود نه آنکه فقط به عنوان یک هدف به آن نگاه شود.
* سهل آبادی: دولت بخش خصوصی را مقصر میداند
در ادامه برنامه مناظره این هفته سید عبدالوهاب سهلآبادی رئیس خانه صنعت و معدن ایران با بیان اینکه بنده نماینده جامعه صنعتی معدنی کشور هستم، اظهار کرد: بنده به نوعی نماینده بخش کار و تولید هستم و مطالبی که عرض میکنم مطالب خودم نیست و مطالبی است که موکلینم آنها را تذکر دادهاند و امیدوارم این مطالب کسی را نرنجاند.
وی با تاکید بر اینکه ضمن حمایت دولت اعلام میکنیم هر نوع همراهی و همکاری را با دولت داریم، تصریح کرد: خوشحالیم برای اولین بار دولت این بسته را ارائه کرد و نظر اندیشمندان و اساتید را جویا شده اما در فاصله ای بسیار کم و در 10 روز نمیشود مصائب اقتصاد کشور را بررسی و تحلیل کرد.
وی با بیان اینکه ای کاش وقت بیشتری را ارائه میکردند.، ادامه داد: به طور دقیق مسائل چندانی در این بسته دیده نشده است. انتظار که میرفت از این بسته نیست و میترسیم این بسته مانند سایر بستهها از جمله تحول اقتصادی و قسمتی مانند هدفمندی اجرا شود و باقی آن بماند.
سهلآبادی با اشاره به اینکه در ضیافت دو سال پیش هیات دولت با رهبر معظم انقلاب همین مطلب مطرح و به طرح تحول اقتصادی ایراداتی وارد شد، بیان کرد: ابسته خروج از رکود دولت باید خط کشی داشته و تکلیف هر گروهی مشخص باشد.
وی تصریح کرد: تکلیف مجلس و دولت و انتطار از بخش خصوصی باید در بسته مذکور مشخص باشد و اینکه گروههایی که می خواهند دولت همراهی کنند آیا میتوانند وظایف خود را به درسیی انجام دهند.
وی یادآور شد: بستههای زیادی آمده اما گرهای را باز نکرده است. مسئولان دولت ایراد را به بخش خصوصی برمیگردانند و میگویند این بخش بیش از حد توقع دارد.
*عبده تبریزی: نقدها به برنامه دولت باید متناسب با اهداف باشد
حسین عبده تبریزی به عنوان یک کارشناس اقتصادی در ادامه مناظره امروز تلویزیون که به موضوع سیاست های اقتصادی دولت برای خروج غیر تورمی از رکود می پرداخت با بیان اینکه شرایط این روزهای اقتصاد دشوار و دولت برای برون رفت از این وضعیت برنامه کوتاهمدت را برای خروج از رکود ارائه نموده است، اظهارداشت: این برنامه اصلاح ساختار اقتصادی نیست بلکه اصلاحات ساختاری در قالب برنامه ششم پیگیری خواهد شد.
وی با اشاره به اینکه این برنامه کوتاه مدت به دنبال حل مسئله رشد اقتصاد و اشتغال است، تصریح کرد: همان طور که دولت توانست تورم را کنترل کند در صدد است تا با ارائه این برنامه دو متغیر اصلی دیگر را ساماندهی و مدیریت نماید.
این کارشناس اقتصادی اضافه کرد: نقدها به برنامه دولت باید متناسب با اهداف باشد و برهمین اساس یکی از چالشهای پیشروی دولت بدهی ها است که در گذشته به وجود آمد و کاهش این بدهیها از جمله هدفگذاریها و برنامهریزی دولت به شمار می آید.
وی گفت: در همین برنامه برخی افراد به مشکل نقدینگی اشاره کرد و به طور قطع تنگنای نقدینگی یک واقعیت است و باید راههایی برای باز شدن آن اندیشید.
به اعتقاد عبده تبریزی، زمانی نرخ تورم کاهش مییابد که نرخ سود هم متناسب با آن کاهش پیدا کند اما زمانی که سود بانکی متناسب با سرعت کاهش تورم کاهش نیابد تسهیلات گیرندگان با مشکلاتی روبه رو خواهند شد. در مجموع راهکارهای برای عبور از تنگنای اعتباری و کاهش معوقات ارائه شده تا خروج از رکود بدون تورم انجام شود.
* شاپورمحمدی: بسته خروج غیر تورمی از رکود کاملا عملیاتی است
شاپور محمدی معاون اقتصادی وزیر امور اقتصاد دارایی در برنامه امروز مناظره به عنوان پنجمین نفر پشت تریبون قرار گرفت و به عنوان نماینده دولت قبل از اینکه وارد بحث در مرد بسته خروج غیرتورمی از رکود به بیان اقدامات دولت برای حمایت تولید طی ماههای اخیر پرداخت و اظهار داشت: دولت مصوباتی از جمله مصوبه 35 مادهای رفع موانع تولید و صادرات، بهبود محیط کسب و کار، بهبود پایش محیط کسب و کار، داشته است.
وی افزود همچنین پرداخت مطالبات پیمانکاران، پرداخت طرحهای عمرانی در سال 92 که این میزان نسبت به سال 91 دوبرابر شده بود و ثبات نرخ ارز و تورم از مهمترین اقدامات دولت برای حمایت از تولید طی ماههای اخیر بوده است.
معاون اقتصادی وزیر اقتصاد در تشریح بسته حمایتی خروج از رکود گفت: شاید برخی فکر میکنند بسته خروج از رکود شامل محورهای اجرایی هم هست در حالی که بیش از 40 مورد از محورهای اجرایی در هیئت وزیران تصویب شده و موارد بسیاری نیز در حال بررسی است.
محمدی با بیان اینکه بسته خروج غیر تورمی از رکود کاملا عملیاتی است گفت: این بسته اصلا کلی نیست چرا که بعد از برگزاری ده ها جلسه در وزارت اقتصاد و همچنین جلسات معاون اول رئیس جمهور با اقتصاددانان و فعالان اقتصادی به تصویب رسیده است.
وی با اشاره به لایحه حمایت از تولید و بررسی آن در وزارت اقتصاد تصریح کرد: در این لایحه نیز تصویب شده که مطالبات بخش خصوصی از دولت پرداخت شود همچنین افزایش سرمایه بانکها و خروج از شرکت داری نیز مورد توجه قرار گرفته است.
معاون اقتصادی وزیر اقتصاد ادامه داد: تصویب کاهش مطالبات بانکها ، حمایت از شرکتهای فناوری و حمایت ازمشارکت عمومی خصوصی در این بسته مورد حمایت قرار گرفته است.
در بخش دوم مناظره تحلیل بسته خروج غیرتورمی از رکود که با حضور موافقان و مخالفان این بسته و همچنین نماینده دولت برگزار شده بود مهمانان به بیان نظرات خود به صورت ازاد پرداختند که در ابتدا حسین راغفر تأکید کرد: اجرای این بسته همان بلایی را سرمان میآورد که در شصت سال قبل شاهدش بودم.
*ضرورت بازنگری در سیاست های کج و موج اقتصادی/کارخانههای به اصطلاح صنعتی تعطیل شوند
وی با بیان اینکه ریشه بحران اقتصاد ایران از سال 85 نیست گفت این بحران از سال 85 تشدید شد و ریشه آن به سالهای قبل از آن برمیگردد.
وی با بیان اینکه با ساختارهای اقتصادی فعلی پیش بینی میشد که به چنین رکودی بربخوریم گفت: در این بسته و سایر سیاستهای اقتصادی کشورت وجه بسیار کمی به تولید به خصوص تولید صنعتی شده است این درحالی است که این بخش میتوانست بزرگترین سهم را در ایجاد اشتغال و خروج از تورم داشته باشد.
راغفر ضمن اشاره به اینکه هیچ توجهی به ساختارهای کج و موج ناشی از تزریق دلارهای نفتی و سیاستهای اقتصادی بعد از جنگ بود، نشده است، تصریح کرد: بعد از جنگ هزاران میلیارد تومان در برخی از صنایع سرمایه گذاری شد ولی امروز همان صنایع تعطیل شود به نفع کشور خواهد بود.
وی اضافه کرد: تمام شواهد نشان میدهد که تزریق دلار و صنعتی شدن به ما کمکی نکرد چرا که با تزریق بیشتر درآمدهای ارزی در دولت های نهم و دهم وضعیت اقتصاد کشور به مراتب بدتر شده است.
این اقتصاددان با بیان اینکه اقدامات دولت طی ماههای اخیر به هیچ وجه پاسخگوی مشکلات اقتصادی نبوده است افزود: مسئله ما تصویب مصوبه نیست مسئله اصلی ایران اصلاح محیط کسب و کار است.
وی در همین ارتباط به وجود 101 کارخانه پتروشیمی اشاره کرد و ادامه داد: محصولات نهایی این کارخانهها به آسیبهای محیط زیستی منجر میشود این درحالی است که اگر این صنایع تعطیل شوند به مراتب مقرون به صرفه تر خواهند بود اما در بسته پیشنهادی دولت تأکید شده که تزریق ارز به این صنعت افزایش یابد. البته بماند که در گذشته چه حمایتهایی از این صنایع انجام شده به عنوان نمونه اگر خوراک پرداختی به این صنایع صادر میشد سود بیشتری عاید کشور میشد.
شاپور محمدی معاون وزیر اقتصاد در واکنش به اظهارات راغفر گفت: آقای راغفر محتوای بستهها را نمی دانند در این بسته دستگاه ها مکلف شدند که برای فضای کسب و کار تلاش کنند و هر سه ماه گزارش آن را به دولت ارائه دهند.وی با تأکید براینکه قطعا مصوبه لازم است گفت: آقای راغفر درباره ساختارها کلی صحبت کردند ساختار بلندمدت است البته دولت در برنامه ششم برای اصلاح ساختار هم برنامه دارد ولی باید تعریف از ساختار درست باشد.
وی در واکنش به این اظهار نظر آقای راغفر مبنی بر اینکه دولت پیشنهاد داده تزریق ارز به صنایع پتروشیمی افزایش یابد هیچ جایی ندیدم دولت بگوید باید ارز بیشتری تزریق شود نه تنها به این بخش بلکه به سایر بخشها.
راغفر گفت: شما میگویید راهکارها کوتاه مدت است درحالی که راهکارهای موجود در بسته بلند مدت قید شده است.
محمدی تأکید کرد: دولت هیچ وقت با تزریق ارز و افزایش نقدینگی موافق نبوده است همچنین باید توجه داشت مشکل اقتصادی و ساختار یک شبه قابل حل نخواهد بود.
وی با بیان اینکه باید از سیاست های درست دفاع کرد افزود: دوستان اگر میگویند راه غلط است لطفا پیشنهاد دهند نه اینکه صرفا بگویند غلط است و دیگر هیچ.
*رزاقی: دولت لیبرالی عمل کرد/ محمدی: چه کسی میگوید ما لیبرالیستی عمل کردیم؟
ابراهیم رزاقی در ادامه بحث با تأکید براینکه نگاه دولت لیبرالیست گفت: در این دو سال هیچ کدام از گامهای اصولی برداشته نشده و این نشان می دهد نگاه و عمل دولت لیبرالیست.
وی با بیان اینکه فکر خوب است ولی راه غلط است تأکید کرد اندیشه دولت لیبرالی است؛ امریکاییها ما را تحریم کردند اما خط اقتصادی الآن منجر به متلاشی شدن ایران خواهد شد.
* محمدی: غلام حلقه به گوش سیاستهای اقتصادی نیستیم
محمدی در ادامه با تأکید براینکه غلام حلقه به گوش سیاستهای اقتصادی نیستیم، گفت: هر مکتب اقتصادی سیاست های خوب و بد دارد اما چه کسی میگوید ما لیبرالیستی عمل کردیم.
وی با بیان اینکه دولت سیاست های کلی و مقاومتی را در تدوین بسته خروج از رکود مورد توجه قرار داده است گفت: هیچ جای دنیا لیبرالیسم حاکم مطلق نیست حتی امریکا نیز لیبرال مطلق نیست.
رزاقی در واکنش به محمدی گفت: ما صد درصد سیاست لیبرالی را دنبال نکردیم چرا که دولت از منافع مردم دفاع نکرد بلکه از وارد کننده و ... دفاع کرده است این درحالی است که هیچ دفاعی از تولید انجام نشده است.
سهل آبادی: تولیدکنندگان طلبکار هستند نه بدهکار/ قوانین مالیاتی نسبت به پارسال بدترشده است
سهل آبادی رئیس خانه صنعت و معدن ایران در ادامه وارد بحث شد و با تأکید براینکه ما آمار خوب و دقیقی در این بسته نداریم گفت: این درحالی است که آمار در اختیار دولت قرار داشت و میتوانست آن را بیان کند.
وی با انتقاد از اظهاراتی درباره بدهی تولیدکنندگان و قید آن در بسته گفت: مگر تولیدکنندگان ما چقدر بدهی دارند؟ از کل بدهی بانک ها شاید 15 درصد متعلق به تولید باشد البته اگر قرار بود سهم تولید در هدفمندی یارانهها مثل سهم مردم داده میشد ما الآن بیش از این طلبکار بودیم.
وی گفت: این درست نیست تا هر بحثی مطرح می شود بدهی بخش تولید، ما الآن اعلام میکنیم تولیدکنندگان طلبکار هستند نه بدهکار.
این فعال اقتصادی اضافه کرد: اگر بسته می خواهد کار عملی انجام دهد باید این نکته را مورد توجه قرار دهد که خیلی زود دیر میشود بنابراین اگر اشتغال زایی و حمایت از تولید انجام نشود خطر بزرگی پیش روی جامعه خواهد بود؛ به صورت کلی در عمل حمایتی از تولید مشاهده نمیشود.
شاپور محمدی در ادامه با تأکید براینکه منظور از بخش بدهی خصوصی تنها بدهی به بانکها نیست گفت: بدهی تولیدکننده به سازمان مالیاتی نیز در این بسته مودر توجه قرار گرفته است که دولت اقدامات خوبی هم برای دفاع از این بخش انجام داده است.
سهل آبادی از محمدی پرسید: چه کارهایی کردهاید؟
محمدی گفت: به عنوان نمونه ممنوع الخروجیها را از 10 میلیون به 500 میلیون تومان افزایش دادیم که این کمک خوبی به تولید کنندگان محسوب میشود.
سهل آبادی گفت: جریان مالیات بر ارزش افزوده به مراتب نسبت به سال قبل بیشتر شده است؛ امسال قوانین زیادی داریم که به شدت دست و پا گیرند البته باید توجه داشت که مسیر ارزش افزوده که دولت در پیش گرفته اشتباه است.
* عبده تبریزی: مالیات تنها از افراد دمدستی دریافت میشود
عبده تبریزی یادآور شد: تشخیص مردم رکود در بازار است و سیاستهای کلی این طرح لیبرالیستی نیست و در کل به ساختار کلی توجه شده است.
وی ادامه داد: از روز اول کنترل تورم از سوی دولت با حرکت ساختاری شروع شده است که در سال گذشته سرمایهگذاری در طلا، بورس، ساختمان و دلار وجود داشت اما در حال حاضر دولت آن را با سیاستهای کنترل نهادی و مقابله با سفتهبازی متوقف کرده است.
او تاکید کرد: فروش و مصرف پول نفت کار معقولی نیست و باید از تمامی افراد مالیات بطور صحیح دریافت شود که متاسفانه مالیات تنها از افراد دمدستی دریافت میشود.
عبده تبریزی با اشاره به اینکه صنایع پتروشیمی یک بخش پیشرو است، گفت: این صنایع قابلیت جذب درآمد بالا را دارند و دولت در شرایط فعلی بیشتر به فکر صادرات این محصولات است تا نقدینگی بیشتری برای افزایش تولید و اشتغالزایی محدود برای دوری از رکود را فراهم کند.
همچنین راغفر بیان کرد: پتروشیمی و صنعت کمترین داده و ستاده را داشته و نمیتوانند به عنوان پیشرانه به آن نگاه کرد.
او با اشاره به اینکه پتروشیمی در ایران سهم قابل توجهی ندارد، تاکید کرد: در سال 1390، 18.2 میلیون تن محصول پتروشیمی تولید شده که 14.7 میلیارد دلار آن صادر شده است که در کنار آن 6.25 میلیارد دلار آن گاز بوده است.
وی تاکید کرد: یک ساختار غلط که هزینههای محیط زیستی بالا دارد در حال اجراست که مشتری محصولات نفت خام ما با تغییر و تحول بر روی محصولات کالای جدید را به کشور میفروشد و این صنعت در سال 70 با شعار تولید برای صادرات آغاز به کار کرد.
موافق بسته خروج از رکود دولت تاکید کرد: در طرح پیشنهادی برای فعال شدن اقتصاد صنعت نفت و پتروشیمی پیشرانه به حساب میآید.
شاپور محمدی با اشاره به اینکه مقایسه راغفر مقایسه نادرستی است، گفت: نباید آمار سال 1390 با آمار سال1393 مقایسه شود و صادرات پتروشیمی یک صادرات مویرگی است که پایداری اقتصادی یکی از فاکتورهای مهم به حساب میآید و تحریمها تاثیری بر صنعت پتروشیمی نخواهد داشت که این موضوع از سوی راغفر رد شد.
نماینده بخش خصوصی یادآور شد: باید مشکلات صنعت و معدن رفع شود تا گردش مالی و اشتغالزایی افزایش یابد که متاسفانه این موضوعات در طرح پیشنهادی دیده نشده است.
او در مورد مشکلات پیش روی صنعت و معدن بیان کرد: مالیات و قولهایی که در شهرکهای صنعتی برای آغاز به کار واحدهای تولیدی داده شده باید عملی شود که در بسته حمایتی دیده نشده است.
سهلآبادی یادآور شد: در دنیا اگر فردی فعالیت تولیدی خود را افزایش دهد به آن تشویقهای متفاوتی ارائه خواهد شد اما در ایران پروندههای 10 سال گذشته بیمه و مالیات آن فرد ورق زده میشود. از سوی دیگر مالیات ارزش افزوده تولید در این بسته دیده نشده و پیشنهاد میشود مالیات اصناف دریافت نشده و به جای آن از دستگاههای POS در واحد صنفی استفاده شود تا مالیات بر ارزش افزوده به درستی محاسبه گردد.
رزاقی بیان کرد: بزرگترین مانع تولید در سالهای جاری ورود سرمایه به خرید مسکن، ارز و طلا بوده است و تولید کننده درآمد خود را به دلیل سود بسیار کم وارد تولید نکرده است.
او با اشاره به اینکه همه به دنبال واردات با ارز ارزانقیمت هستند، گفت: دولت در سال جاری نتوانسته حرکت سرمایه مردم و درآمد آنها را به سمت بازار زودبازده کنترل کند.
* شاپور محمدی: دولت با نرخ 8 درصدی مالیات بر ارزش افزوده مخالف است
شاپور محمدی معاون اقتصادی وزیر امور اقتصاد و دارایی در ادامه مناظره تلویزیونی امروز با اشاره به اینکه اصلاح قانون مالیات در دستور کار مجلس قرار دارد و به زودی نهایی خواهد شد، اظهار داشت: افزایش معافیت مالیاتی حقوق بگیران، مالیات های تکلیفی پیمانکاران، کاهش نرخ مالیات، اصلاح ساختار مشوقهای مالیاتی برای سرمایه گذاران، و حمایت از تولید از جمله مواردی است که در اصلاح قانون مالیات پیش بینی شده است.
وی با اشاره به اینکه دولت در مالیات بر ارزش افزوده نیز رقم 7 درصدی را به مجلس پیشنهاد کرده بود افزود: مجلس خود با توجه به معیارهای خاص مالیات بر ارزش افزوده را 8 درصد تعیین کرد که این موضوع را ما تا حدودی قبول نداریم. به نحوی که دولت به دنبال معافیتهای مالیاتی است و برای تحقق این موضوع نیز تمام پیشنهادات لازم را به مجلس ارائه خواهد کرد.
معاون اقتصادی وزیر امور اقتصاد و دارایی اضافه کرد: البته باید این نکته را متذکر شوم که در سیاستهای اقتصاد مقاومتی افزایش حجم مالیات پیش بینی شده است اما این موضوع باید با تدابیر و تصمیمات مناسبی از بخشهای مختلف دریافت شود.
سهل آبادی رئیس خانه صنعت معدن ایران در ادامه صحبتهای محمدی با تأکید براینکه این موضوع که دولت در پی حل مشکلات بخشهای تولیدی است برکسی پوشیده نیست گفت: در شرایط فعلی ورود به بازارهای تولیدی کاهش پیدا کرده است که یکی از عوامل این موضوع را نتایج مذاکرات ایران با کشورهای غربی دانست.برهمین اساس بسیاری از سرمایه گذاران منتظرند تا ببینند نتایج مذاکرات به چه سمتی پیش خواهد رفت.
وی با اشاره به اینکه ما معتقدیم در روند مذاکرات بخش خصوصی هم باید در کنار دولت به اعلام نظرات خود بپردازد خطاب به شاپورمحمدی اعلام کرد: معافیتهای مالیاتی آن چیزی نبود که تولیدکننده از دولت برای حمایت خود انتظار داشت. این مالیاتها به صورت غیرمنطقی و به گونهای مشکل زا برای تولید کنندگان شده است.
مجری برنامه در ادامه صحبتهای مهمانان امروز مناظره تلویزیونی خطاب به مهمانان اعلام کرد بگذارید تا تعدادی از سوالات بینندگان نیز در این برنامه مطرح شود.
وی خطاب به راغفر گفت: برخی از مردم پرسیدهاند چرا شما مبدأ اقتصادی کشور را متوجه سالهای گذشته میدانید و مدام از تصمیمات نامناسب مسئولین در برهههای مختلف سخن میگویید.
راغفر در پاسخ به این پرسش با اشاره به اینکه تحلیل وضعیت فعلی اقتصاد کشور ارتباط بسیار نزدیکی با تصمیمات مسئولان در گذشته دارد اظهار داشت: باید از مسئولان پرسید چرا با وجود سرمایه گذاری میلیاردی در بخش های مختلف اقتصاد کشور شاهد بهره وری مناسبی نبوده است.
وی تصریح کرد: چرا دولت به جای آنکه صنایع پایین دستی را تقویت کرده و ارزش افزوده این بخش را افزایش دهد فقط به فکرحمایت از صنایع پتروشیمی بالادستی است.
رزاقی دیگر مهمان امروز مناظره تلویزیونی در پاسخ به پرسش یکی از بینندگان مبنی براینکه چرا شما فقط انتقاد کرده و راهکاری را برای حل مشکلات اقتصاد کشور ارائه نمیکنید گفت: تمام انتقادات من راه حلهایی را نیز در دل خود دارد. در قانون اساسی اعلام شده که باید به تولید داخلی متکی بود اما کشور تمرکز خود را برحجم واردات نموده است که این موضوع برای اقتصاد کشور بسیار بیماریزاست.
این کارشناس اقتصادی با بیان این مطلب که زمانی که از میزان دریافت مالیات بر ارزش افزوده در آمریکا سخن میگوییم با حمایتهای اقتصادی این کشور را از تولیدکنندگان نیز مدنظر قرار دهیم اظهار داشت: متأسفانه ظرف 25 سال گذشته هنوز به یک سازمان اطلاعاتی مالیاتی منسجم دست پیدا نکردهایم که این موضوع بسیار قابل تأمل است.
*تولیدکنندگان حمایت دولت را نمیخواهند فقط چوب نزند
سهل آبادی در پاسخ به پرسش دیگری از سوی بینندگان مبنی براینکه چرا بخش خصوصی همیشه از دولت درخواست کمک میکند و نمیخواهد با توجه به توانمندیهای خود به فعالیت بپردازد افزود: ما نیازمند کمک دولت نیستیم فقط بگذارند ما به فعالیت خود بپردازیم و مدام مانع تراشی نکنند.
وی اضافه کرد: در کجای دنیا 27 درصد بهره بانکی برای تولید کننده درنظر گرفته می شود چرا دولت با مانع تراشیهای متعدد نمیگذارد بخشهای تولیدی به فعالیت بپردازند. چرا رقابت در تأمین اجتماعی ایران در ارتباط با تولید وجود ندارد.
رئیس خانه صنعت و معدن ایران با بیان این مطلب که ما می خواهیم برای واردکنندگان یک رقیب جدی باشیم گفت: تولیدکننده هیچ خیری از دولت نمیخواهد فقط چوب نزند.
وی با بیان این مطلب که البته حمایت از تولیدکنندگان فقط نباید به تنهایی از سوی دولت باشد تصریح کرد: تمام بخشهای کشور باید برای کمک به بخش تولید بسیج شوند.
عبده تبریزی در ادامه صحبتهای مهمانان برنامه امروز مناظره در پاسخ به پرسش دیگری از سوی بینندگان مبنی براینکه چرا بخش مسکن در بسته سیاستی دولت کم رنگ بوده و فقط به اعلام صندوقهای پس انداز بانکی در حوزه مسکن اکتفا شده است، تصریح کرد: در برههای از اقتصاد کشور که شرایط برای سرمایه گذاری بسیار نامناسب بود مقدار زیادی از منابع به سمت مسکن هدایت شد به نحوی که در حال حاضر ما با بخش عظیمی از معوقات بانکی در همین حوزه مسکن روبرو هستیم.
وی با اشاره به اینکه براساس هدفمندیها باید مسکن ارزان در اختیار مردم قرار میگرفت گفت: در حال حاضر با توجه به حجم ازدواجها باید یک میلیون واحد مسکن در هر سال ایجاد شود که دولت برای تحقق این موضوع تمام تلاش خود را انجام خواهد داد.
عبده تبریزی با بیان اینکه برخی در گذشته معتقد بودند به خرید مسکن نباید وام تعلق بگیرد اظهار داشت: آنان با این استناد که این موضوع نقدینگی کشور را افزایش میدهد مانع ارائه تسهیلات شدند این امر درحالی است که عدهای با توجه به روابط خود توانتسند حجم زیادی از وامها را برای خرید مسکن در اختیار بگیرند.
وی با اعلام این مطلب که بنده هم قبول دارم که حوزه مسکن در بسته سیاستی دولت برای خروج غیر تورمی از رکود تا حدودی مورد توجه قرار نگرفته است گفت: تمام تلاش خود را برای ارائه مسکن ارزان به نیازمندان انجام خواهیم داد.
مجری برنامه پس از طرح پرسش برخی از بینندگان خطاب به حضار حاضر در برنامه از آنان درخواست کرد تا پرسشهای خود را از مهمانان مطرح کنند.
فردی به عنوان خبرنگار اقتصادی خطاب به شاپورمحمدی معاون اقتصادی وزیر امور اقتصاد و دارایی گفت: بسیاری از برنامههای ذکر شده در بسته سیاستی دولت تک ستاره، دو ستاره و یا سه ستاره هستند که حجم زیادی از آنها در چارچوب اختیارات دولت است و نیازمند مصوبه خاصی از مجلس نیست حال چرا دولت خود به جای حرف زدن عمل نمیکند و مدام از بستههای مختلف صحبت میکند؟
شاپور محمدی در پاسخ به این پرسش گفت: در بحث گمرک به شهادت بخش خصوصی دولت تصمیمات مناسبی را برای رفع مشکلات پیش روی فعالان اقتصادی انجام داده است اما در مجموع باید بگویم در برخی از موارد همانند برنامههای دو ستاره در سیاستهای اعلامی دولت زمان مناسبی برای اجرا در اختیار دولت قرار نداشته است که درصدد است آنها را نیز اجرایی نماید.اما در بخش سه ستارهها نیز نیازمند لایحه و تصویب آن هستیم که با ارائه آن به مجلس در اسرع وقت آنان را نیز اجرایی خواهیم نمود.
* شاپور محمدی: تشدید رکود در لایحه بودجه سال 93 دولت را رد میکنم
شاپور محمدی در پاسخ به پرسش دیگری از سوی حضار مبنی براینکه در اعلام لایحه بودجه سال 93 دولت تعدادی از کارشناسان دولت را متهم به تشدید رکود کرده و تصمیمات آن را در افزایش قیمت حاملهای انرژی، مالیات بر ارزش افزوده، افزایش خوراک پتروشیمیها غیرمنطقی میدانستند حال شما به عنوان نماینده دولت که در این مناظره حضور دارید آیا این اتهامات را قبول دارید یا خیر گفت: به هیچ عنوان این اتهامات درست نیست.
وی با اشاره به اینکه براساس اهداف و سیاستهای دولت در بودجه سال 93 هیچگونه فشاری پیش بینی نشده است تصریح کرد: افزایش قیمت حاملهای انرژی به صورت یک شیب ملایم و براساس قانون صورت گرفت به نحوی که دولت در این رابطه به تنهایی نمیتوانست تصمیم بگیرد. دولت تمام تلاش خود را نموده است تا در لایحه بودجه سال 93 کمترین آثار منفی در اقتصاد کشور به وجود آید.
رزاقی دیگر مهمان امروز مناظره تلویزیونی در پاسخ به پرسش یکی از حضار مبنی براینکه در مبانی اقتصادی اگر رشد منفی تکرار شود و تورم 10 تا 15 درصد افزایش پیدا کند آیا میتوان با تدابیر خاص در رکود تورمی به تورم صفر رسید یا خیر؟ گفت: اقتصاد کشور این روزها بیشتر بر خام فروشی و تامین نیازهای خود با واردات روبروست که باید در این رابطه تصمیم مناسبی اتخاذ شود.
وی با اشاره به اینکه فروش مواد اولیه و خرید کالاها به عنوان یک حربه از سوی استعمارگران برای عدم استقلال کشورها همیشه در صدر اقدامات قرار دارد اظهار داشت: ایران برای توسعه و رفع رکود و تورم خود باید از وابستگی خود به صادرات مواد خام بکاهد. وی با بیان این مطلب که در شرایط فعلی اقتصاد کشور بیشتر بر صادرات نفت خام متمرکز است، تصریح کرد: در حال حاضر در بسته دولت حرکتهایی به سمت عدم وابستگی به مواد خام پیش بینی شده است اما باید این موضوع را متذکر شوم که کاهش تورم و رکود در ایران ابزارها و سیاستهای خاص خود را میخواهد که نباید با سایر کشورها و شرایط آنها مقایسه شود.
رزاقی در پاسخ به پرسش دیگری از سوی حضار برنامه که چرا سازوکار طراحی شده اقتصاد کشور تقاضای تورم را ایجاد میکند نیز اظهار داشت: سود بالایی در فعالیتهای تولیدی وجود ندارد و این موضوع باعث میشود که همه به سمت غیرتولیدی گرایش داشته باشند. برای کاهش تورم در کشور باید افزایش مالیات از کسانی که فعالیتهای غیرتولیدی انجام میدهند انجام شود تا در نتیجه آن شرایط توسعه کشور بوجود آید.
وی با بیان این مطلب که متأسفانه در حال حاضر دولت لیبرالی فکر میکند و معتقد است بازار خود به خود و با تقاضا و عرضه اصلاح خواهد شد بعد مسئولیتی خود را مورد پذیرش قرار نداده و فقط خواهان قدرت است.
به اعتقاد این کارشناس اقتصادی شرایط فعلی اقتصادی کشور حاصل تصمیمات نامناسب و عدم پذیرش اشتباه از سوی مسئولین است چرا که رئیس کل بانک مرکزی و بخشهای مربوطه حاضر به پذیرش خطای خود نبوده و نمیخواهند اشتباهات خود را اصلاح کنند.
* عبده تبریزی: راه برون رفت کشور از رکود تورمی متفاوت از سایر کشورهاست
قائم مقام دبیرکل خانه صنعت معدن و تجارت ایران از عبده تبریزی پرسید: با توجه به شعارهایی که آقای روحانی از ابتدای دولت دادند چرا در این بسته نقشی برای تشکلهای بخش خصوصی دیده نشده است؟
عبده تبریزی پاسخ داد: این سوال درستی است من هم با نکاتی که استادها گفتند موافقم اما قطعا در طول مدت تشکیل دولت یازدهم تلاشهایی صورت گرفت که نظر تشکلهای بخش خصوصی نیز اعمال شود. بنابراین من این موضوع را میپذیرم. همچنین فرمایش آقای رزاقی مبنی براینکه باید اطلاعات مورد نیاز تولید شود را نیز قبول دارم اما این موضوع نیاز به یک سند بلند مدت تر دارد. سند ضد رکود دولت در شرایط خاصی تدوین شده است. همچنین این موضوع که آقای رزاقی میگویند رکود تورمی برای کشور ما صدق نمیکند و مربوط به کشورهای صنعتی است را قبول ندارم چرا که این یک واژه اقتصادی است و هم اکنون نیز عموم مردم آن را درک می کنند. البته این را نیز میپذیرم که راه حل برای برون رفت از این مشکل در کشور ما نسبت به سایر کشورها متفاوت است. دولت تاکنون توانسته است تورم را کنترل کند و در ادامه نیز میخواهد راهکاری ارائه دهد که اقتصاد را از رکود خارج کند.
وی ادامه داد: اصلاح ساختار اقتصادی در یک یا دو سال صورت نمی گیرد اما دولت با ارائه این بسته میخواهد تکانههایی به اقتصاد دهد تا از این وضعیت خارج شود. به طور نمونه اصلاح نظام بانکی سند محکمی است. از سوی دیگر باید عنوان کنم که این سند یک سند کوتاه مدت برای سالهای 93 تا 94 است.
شاپور محمدی معاون وزیر اقتصاد نیز در پاسخ به به این سوال گفت: بخش خصوصی نظرات خود را از طریق شورای گفتگو عنوان کرده همچنین نامههای تعاونیها و اتاق بازرگانی نیز موجود است. در هر زمان نیز که بخش خصوصی نظرات خود را اعلام کرده است دولت از آنها استفاده کرد.
* شاپورمحمدی: بهبود 4 شاخص کسب و کار بانک جهانی خارج از دسترس دولت است
یکی دیگر از اعضای خانه صنعت، معدن و تجارت ایران از شاپور محمدی پرسید اگر چه دولت میراثدار مشکلات گذشته است اما آیا بدنه دولت می تواند به تولید کننده داخلی در فضای کسب و کاری که باید با خارجیها رقابت کند کمک کند؟ دولت چگونه میخواهد از تصدیگریهای خود دست بردارد؟ همچنین در این بسته جای خالی اقدامات فرهنگی و اجتماعی و ارتقای سیاست خارجی خالی است.
محمدی پاسخ داد: همه سازمانها و نهادهای اجرایی که زیرنظر دولت هستند هدفگذاری شدهاند و متعهد شدند هر سه ماه یک بار گزارش هایی در این زمینه به دولت ارائه دهند. بانک جهانی نیز برخی نکات را پذیرفته است. به طور مثال مباحثی مربوط به ثبت شرکتها، مالیات و گمرک.
وی با اشاره به اینکه چهار شاخص بانک جهانی خارج از دسترس دولت است گفت: اما تمام وزارتخانهها مکلف شدهاند که برای حل مشکل فضای کسب و کار کشور پیگیریهای لازم را انجام دهند.
معاون اقتصادی وزیر اقتصاد درباره توجه نشدن به مسائل فرهنگی در بسته ضد رکود دولت اظهار کرد: این موضوع باید به یک مطالبه عمومی تبدیل شود. به همین دلیل سیستم پیامکی ایجاد شده تا مردم هزینه و زمان انجام کار خود در سازمانهای دولتی را از طریق آن به دولت اعلام کنند و وزیر و مسئول مربوطه نیز اینگونه متوجه خواهد شد که گره مشکلات کجاست.
با انتخاب مردم حسین راغفر اقتصاددان مخالف بسته ضد تورمی دولت و شاپور محمدی معاون وزیر اقتصاد برای مناظره دونفره انتخاب شدند.
راغفر در پاسخ به سوال حیدری مجری برنامه مناظره مبنی براینکه چرا شما معتقدید این بسته نمیتواند اقتصاد را از رکود خارج کند گفت: مبنای تهیه این بسته درست نیست. درواقع یک بریده از تاریخ اقتصاد است. در سال 1338 سهم تولید ناخالص به زیان تولید کشور بود در حالی که تولید اصلی ترین بخش اقتصاد کشور است و میتواند اشتغال ایجاد کند. در این بسته بیشترین اتکا به درآمدهای نفتی شده است که میتواند شرایط را برای کشور سخت تر و آسیب پذیر تر کند.
وی ادامه داد: من تأکید می کنم که این بسته نمیتواند پاسخگوی مشکلات کشور باشد چرا که برای 6 ماه پایانی سال 93 و سال 94 تهیه شده است. باید سیاستهای آن کوتاه مدت تر میبود. کسی با ارتقای بهره وری و بهبود فضای کسب و کار مخالف نیست اما این مهم است که دولت چگونه میخواهد این موضوعات را انجام دهد.
راغفر با تأکید براینکه دولت در این بسته به مسائل مهمی توجه نکرده است، گفت: بیشترین اتکای دولت در این بسته در اصلاح قیمتهای انرژی و نرخ بهره بانکی است. البته این موضوع از زمان دولت نهم و دهم سربرآورد زمانی که درآمدهای زیاد نفتی ایجاد شد و مصرفآنها موجب ایجاد فساد در منابع گردید. از توصیههای این بسته استنباط میشود که اگر قیمت ها اصلاح شود همه چیز درست میشود در حالی که این طور نیست.
وی افزود: چه عواملی صد هزار میلیارد تومان دیون معوقه بانکی ایجاد کرده است؟ در این بسته تولید را متهم کردهاند.
* شاپور محمدی: جزئیات بسته خروج از رکود محرمانه است
شاپور محمدی گفت: در این بسته 170 نکته مهم بررسی شده است و بسته مورد نظر براساس تحلیل اقتصادی دو سال اخیر نبوده است. بسته را نمیتوانیم به طور مفصل منتشر کنیم چون محرمانه است و یا در حوصله خواننده نیست. ما نمیتوانیم مشکلات 50 سال پیش تولیدکنندگان را حل کنیم. مشکلات احصا شده و برای آن راه حل ارائه شده است. در این بسته بیشتر برمشکلات اخیر تولید تأکید شده است.
معاون وزیر اقتصاد با اظهار اینکه این بسته در کل فعالیتهای دولت معنا پیدا خواهد کرد گفت: بستههای دیگری نیز از این دست خواهد آمد و دولت این ادعا را ندارد که میتواند تنها با این یک بسته کل مشکلات بشریت را حل کند. مشکلات فعلی با این بسته به علاوه سایر بستههایی که در آینده خواهد آمد حل خواهد شد. اگر نظر دولت این بود که همین بسته کافی است آن را تبدیل به مصوبه میکرد درحالی که این طور نیست. در اقتصاد نیز گاهی پیش میآید که اقتصاددانان با هم توافق نظر نداشته باشند. به همین دلیل اگر چه مطالعات کاملی در تدوین این بسته انجام شده اما ممکن است نکاتی مغفول مانده باشد. در واقع برنامههای کوتاه مدت با مچ شدن با یکدیگر تبدیل به یک برنامه بلند مدت می شوند.
راغفر گفت: مشکل ما نیز همین است. برنامه بلند مدت نداریم. این درحالی است که باید با چشم انداز بلند مدت مشکلات را حل کرد. 60 سال است که صنعتی شدن مورد غفلت قرار گرفته است. چرا صنعت و معدن کاری انجام نمیدهد. اگر دولت چابک داشته باشیم باید بتواند به تحولات منطقه نیز پاسخ دهد.
وی ادامه داد: در حال حاضر 1200 شرکت فرش ماشینی، 38 شرکت خودروساز، 107 تولیدکننده دارو در کشور وجود دارد درحالی که در کشورهای صنعتی تنها شش تا هفت شرکت در این زمینهها فعالیت میکنند. در واقع دولت در این بسته بحث مقیاسی را نادیده گرفته است. دولت چگونه قرار است ارز مورد نیاز این تعداد تولید کننده را تأمین کند. یک شرکت اسم خود را تولیدکننده خودرو گذاشته است درحالی که حتی اتاق رنگ هم ندارد. به دلیل اینکه وابسته به نهادهای قدرت است نمیتوان به آنها ارز ندهند. در واقع تنها میتوانیم در این شرایط به بخش خصوصی اتکا کنیم اما این بسته موجب ایجاد رانت و وابستگی بیشتر به درآمدهای نفتی میشود. کشور نمیتواند چند تا دولت داشته باشد شبیه این بسته نیز در دولتهای قبل نیز آمده است.
وی با طرح این سوال که چگونه قرار است دولت اصلاح قیمتها را انجام دهد تأکید کرد: این بسته نمیتواند پاسخگوی تولید باشد. ساختار معیوبی در اقتصاد کشور وجود دارد به طور مثال نیروی انتظامی 170 میلیون دلار نفت فروخته اما تاکنون پول آن را پس نداده است. دولت باید در این بسته به این موضوعات میپرداخت .
محمدی پاسخ داد: عملکرد دولتهای قبل را نباید این دولت پاسخ دهد و باید عملکردهای دولتهای گذشته از فعالیت های دولت فعلی جدا شود در مورد توزیع ارز نیز تأکید میکنم که این موضوع اولویت بندی شده است تا براین اساس که هر کس ارزش افزوده بیشتری خلق کرد به او ارز تعلق گیرد.
چهلمین برنامه مناظره پس از یک ماه امروز به روی آنتن شبکه یک سیما رفت.