به گزارش «خبرگزاری دانشجو» به نقل از روابط عمومی سازمان بسیج دانشجویی، منصور حاتمی راد، پژوهشگر و کارشناس روابط بین الملل روز گذشته در جمع دانشجویان بسیجی شرکت کننده در دوره خط امام(ره) قم به جریانشناسی قبل و بعد از انقلاب پرداخت.
وی ابتدای این جلسه با بیان تعریفی اصطلاحی از جریان تصریح کرد: مفهوم جریان از لحاظ اصطلاحی دو تعریف علمی کوتاه دارد؛ تعریف اول اینکه مجموعه نخبگان و نظریه پردازان که دارای اهداف مشترک و افکار مشابه هستند. بعنوان مثال جریان اصولگرایی یا جریان اصلاح طلبی. تعریف دوم جریان یعنی یک طیف گسترده فکری، فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و ایدئولوژیک. مثلا جریان مذهبی یا دانشجویی یا بازاری یا اقتصادی.
این پژوهشگر روابط بین الملل ادامه داد: سیاست واژه ایست با تعاریف گوناگون، ما دو تبار غربی و اسلامی را برای سیاست داریم. در لغت به سیاست میگوییم سیره، روش، منش، راه، دولت یا حاکمیت. ولی سیاست در اصطلاح تعریف جامع تری دارد.
حاتمی راد به تعریف جامع کوتاهی از سیاست پرداخت و آن را اینگونه مطرح کرد: سیاست یعنی علم و هنر کسب، حفظ، استمرار، گسترش و نفوذ قدرت جهت رسیدن به هدف.
وی ادامه داد: سیاست در غرب یک مفهوم دارد و در اسلام مفهومی دیگر. سیاست در مفهوم غربی یعنی دروغ، یعنی خدعه، فریب، تجاوز و اشغالگری. بنابراین در سیاست غربی هدف وسیله را توجیه میکند. اما مفهوم سیاست در اسلام چیست؟ آیا در اسلام هم برای رسیدن به هدف از هر وسیلهای میتوانیم استفاده کنیم؟ خیر. در اسلام چنین سیاستی پسندیده نیست. سیاست در اسلام یعنی مدیریت جامعه بر اساس مصالح مادی و معنوی.
این کارشناس مسائل بین الملل با نقل تعریفی کوتاه در مورد سیاست از امام گفت: امام خمینی (ره) میفرماید سیاست در اسلام یعنی هدایت فرد و جامعه در جهت سعادت دنیا و آخرت.
حاتمی افزود: سیاست در اسلام هدایت فرد و جامعه است. نه در جهت منافع فردی و نه در جهت منافع حزبی، بلکه در جهت سعادت دنیا و آخرت.
وی در ادامه به شرح جریانات سیاسی پرداخت و گفت: جا دارد این جمله از امام را نقل کنم که اسلام دین سیاست است، هرکس گمان کند که دین از سیاست جداست، نه دین را شناخته است و نه سیاست را. در اسلام دین و سیاست بطور کامل یکی هستند. هیچ افتراق و جدایی بین دین و سیاست نیست. پرداختن به سیاست در اسلام مقدمه اجرای احکام اسلام است. پیامبر هم رهبر دینی بود هم رهبر سیاسی. آیات و روایات اسلام مملو از مسائل سیاسی است. اگر سیاست را از اسلام جدا کنیم از اسلام فقط اسمش باقی میماند.
کارشناس مسائل بین الملل خطاب به دانشجویان حاضر در جمع گفت: اگر سیاست را نشناسید، ممکن است بازیچه سیاسیون شوید، لذا برای تحلیل مسائل و رویکردها و جریانات سیاسی باید نکاتی را به یاد داشته باشید.
حاتمی راد در ادامه مباحث خود به موضوع جریان شناسی قبل از انقلاب پرداخت و گفت: قبل از انقلاب مجموعه جریانهای سیاسی موجود در ایران به سه دسته تقسیم می شدند: جریان سیاسی اسلام گرا، جریان سیاسی ملی گرا و جریان سیاسی چپ گرا. جریانهای اسلام گرا خود به چند گروه تقسیم می شوند: جریان اسلام گرای فقاهتی و راست گرا و چپ گرا و متحجر.
وی ادامه داد. مرجعیت، روحانیت و حوزههای علمیه نماد اسلام فقاهتی در قبل از انقلاب هستند. عصاره جریان سیاسی اسلامگرا افرادی مثل امام خمینی و شخصیتهای روحانی حوزه های علمیه مانند شهید بهشتی، شهید مطهری و غیره بودند.
این کارشناس گفت: در این جریان مطبوعات دینی هم وجود داشت. مثل نشریه راه حق که امثال آیت الله مصباح از لیدرهای نوشتاری این جریان بودند.هدف این جریان اسلام گرا ایجاد حکومتی اسلامی در ایران بود.
حاتمی افزود: ما در حال حاضر در مرحله ایجاد خاورمیانه اسلامی هستیم. اگر در جریان آمرلی دیدید که شهر از چنگال تکفیریها خارج شد، این نتیجه تفکر جریان فقاهتیای بود که در پس این حرکت بود. احزابی هم مقید به این جریان بودند.حزب موتلفه اسلامی و جبهه فداییان و امثال شهید نواب صفوی. تشکلهایی مثل جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و جامعه روحانیت مبارز تهران نیز از تشکلهای اسلام فقاهتی بودند.
وی ادامه داد: ریشهدارترین، گستردهترین، عمیقترین، مردمیترین و تاثیرگذارترین جریان سیاسی قبل از انقلاب همین جریان اسلامگرای فقاهتی بود که الان هم ادامه دارد.
این کارشناس گفت: اگر دانشجویان را دستهبندی کنیم، دانشجویان بسیجی ما معتقد به جریان ناب اسلامگرای فقاهتی هستند. آن زمان پرچمدار این جریان امام بود و الان مقام معظم رهبری.