معرفی هلیکوپتر کاموف ۵۲ ، قدرتمند ترین بالگرد روسی که ویژگی های مشابه جت های جنگی دارد/ از رادار و درگیری هوایی تا اجکت با صندلی پران!

هلیکوپتر کاموف کا-۵۲ (Kamov Ka-52)، که با نام گزارش ناتو "Hokum B" ,و نام روسی تمساح شناخته می‌شود، یکی از پیشرفته‌ترین و قدرتمندترین بالگردهای تهاجمی جهان است که توسط دفتر طراحی کاموف در روسیه طراحی و توسعه یافته است. این بالگرد دو سرنشینه، نسخه ارتقا یافته‌ای از مدل تک‌سرنشینه کاموف کا-۵۰ است و به دلیل ویژگی‌های منحصر به فرد خود، از جمله قابلیت مانور بالا، سیستم‌های الکترونیکی پیشرفته، و حتی توانایی اجکت خلبانان، به عنوان یکی از بالگردهای تهاجمی پیشرو در جهان شناخته می‌شود. در این گزارش، به بررسی ابعاد مختلف این بالگرد موفق روسی، از تاریخچه توسعه و طراحی گرفته تا مشخصات فنی، تسلیحات، و ویژگی‌های منحصر به فردی مانند سیستم اجکت و شباهت‌های آن به جت‌های جنگی خواهیم پرداخت.

کاموف 52، توسعه و عملیاتی شدن

توسعه کاموف کا-۵۲ در اواسط دهه ۱۹۹۰ آغاز شد و اولین پرواز آزمایشی آن در ژوئن ۱۹۹۷ با موفقیت انجام شد. این بالگرد در ابتدا به عنوان یک نسخه دو سرنشینه از کاموف کا-۵۰ طراحی شد تا نیازهای عملیاتی متنوع‌تری را برآورده کند. یکی از انگیزه‌های اولیه برای توسعه این مدل، درخواست ترکیه برای یک بالگرد رزمی جدید بود.

در این راستا، کاموف،  نسخه‌ای با نام "کاموف ۵۲ اردوغان" را طراحی کرد که دارای دو خدمه در پشت سر هم بود. با این حال، ترکیه در نهایت هلیکوپتر ایتالیایی TAI/AgustaWestland T129 را به دلیل قیمت پایین‌تر و انتقال آسان‌تر فناوری انتخاب کرد. .

در مقابل، ارتش روسیه به دنبال نسخه‌ای دو سرنشینه از کا-۵۰ بود و در سال ۲۰۰۸، کاموف نسخه‌ای جدید از کا-۵۲ را با طراحی متفاوت ارائه کرد که در آن دو خدمه در کنار یکدیگر قرار داشتند. این طراحی نه تنها هماهنگی بین خلبان و اپراتور تسلیحات را بهبود بخشید، بلکه کابین را به یکی از پیشرفته‌ترین کابین‌های بالگردهای تهاجمی تبدیل کرد. تولید سریالی کا-۵۲ از سال ۲۰۰۸ در کارخانه هوانوردی Progress Arsenyev در منطقه Primorye روسیه آغاز شد و از سال ۲۰۱۰ به طور رسمی وارد خدمت نیروی هوایی روسیه شد.

 طراحی و مشخصات فنی تمساح قاتل روسی

کاموف کا-۵۲ با طراحی منحصر به فرد خود، از نظر ظاهری و عملکردی با بسیاری از بالگردهای تهاجمی دیگر متفاوت است. این بالگرد دارای طول 16 متر، ارتفاع 5 متر، و قطر روتور اصلی 14.5 متر است. حداکثر وزن برخاست آن 12200 کیلوگرم است که نشان‌دهنده ظرفیت بالای حمل تسلیحات و تجهیزات آن است. کا-۵۲ از دو موتور توربوشفت Klimov VK-2500 بهره می‌برد که هر یک قدرتی معادل 2700 اسب بخار تولید می‌کنند. این موتورها، که نسخه‌ای ارتقا یافته از موتور TV3-117 هستند(همان موتور میل 17 های سپاه)، برای تحمل شرایط آب‌وهوایی سخت طراحی شده‌اند و به بالگرد امکان دستیابی به حداکثر سرعت 350 کیلومتر بر ساعت و سرعت کروز 260 کیلومتر بر ساعت را می‌دهند. برد عملیاتی کا-۵۲ حدود 460 کیلومتر و حداکثر سقف پرواز آن 5500 متر است.

پره های عجیب و قریب این بالگرد، پیچیده و کارآمد

یکی از ویژگی‌های برجسته طراحی کا-۵۲، استفاده از روتورهای کواکسیال (Coaxial Rotors) است. این سیستم شامل دو روتور اصلی است که یکی بالای دیگری قرار گرفته و در جهت‌های مخالف می‌چرخند. این طراحی باعث حذف نیاز به روتور دم می‌شود و پایداری و مانورپذیری فوق‌العاده‌ای را به بالگرد می‌بخشد. در نتیجه، کا-۵۲ حتی در صورت آسیب دیدن دم در میدان نبرد، قادر به ادامه پرواز است؛ امکانی که در بالگردهای معمولی مانند AH-64 Apache یا Mi-24 Hind وجود ندارد.

 سامانه‌های الکترونیکی و راداری پیشرفته، ظاهر هلیکوپتر باطن جت جنگی

کاموف کا-۵۲ از نظر الکترونیکی و آویونیک تفاوت چشمگیری با مدل کا-۵۰ دارد و می‌توان گفت که شباهت‌های زیادی به جت‌های جنگی مدرن از این منظر دارد. در دماغه این بالگرد، یک رادار میلی‌متری از نوع FH-01 نصب شده است که برد کشف 25 کیلومتر دارد و می‌تواند یک تانک را در فاصله 12 کیلومتری شناسایی کند. این رادار قابلیت درگیری همزمان با 20 هدف را داراست و به کا-۵۲ توانایی کامل رزم شبانه را می‌دهد. برخلاف کا-۵۰ که از سامانه اپتیکی Shkval استفاده می‌کرد، کا-۵۲ مجهز به سامانه دید حرارتی و نشان‌گذاری لیزری GOES-451 در زیر دماغه است که توانایی شناسایی و هدف‌گیری دقیق در شرایط مختلف را فراهم می‌کند.

علاوه بر این، کا-۵۲ دارای سامانه‌های پیشرفته‌ای مانند نمایش اطلاعات روی کلاه خلبان (Helmet-Mounted Display) است که در کا-۵۰ وجود نداشت. کابین این بالگرد مجهز به یک HUD (نمایشگر سربالا) جدید و شش نمایشگر رنگی چندکاره است که با دوربین دید شبانه هماهنگ هستند.

سامانه‌های ناوبری GPS و GLONASS نیز به دقت و کارایی عملیاتی این بالگرد افزوده‌اند. از نظر دفاع الکترونیکی، کا-۵۲ مجهز به سامانه‌های هشداردهنده لیزری (L-140)، جمر فروسرخ (L-360)، هشداردهنده فروسرخ (L-136)، و سامانه جنگ الکترونیک و هشداردهنده راداری (L-150) است که آن را در برابر تهدیدات مختلف محافظت می‌کنند.

 تسلیحات و قابلیت‌های رزمی کاموف 52

کاموف کا-۵۲ از نظر تسلیحاتی شباهت زیادی به کا-۵۰ دارد، اما با ظرفیت حمل تسلیحات بیشتری طراحی شده است. این بالگرد دارای سه جایگاه تسلیحاتی زیر هر بال است و می‌تواند ترکیبی از تسلیحات متنوع را حمل کند. تسلیحات اصلی آن شامل یک توپ 30 میلی‌متری، چهار غلاف راکت B8 با 80 راکت یا چهار راکت 122 میلی‌متری با 20 راکت، و همچنین 12 موشک هدایت لیزری Vikhr یا دو موشک لیزری Kh-25 است. علاوه بر این، کا-۵۲ می‌تواند موشک‌های هوا به هوای R-73 را برای درگیری با اهداف هوایی حمل کند که عملا توان رهگیری بالگرد ها یا حتی جنگنده های دشمن را به آن میدهد.

نسخه‌ای ویژه از این بالگرد با نام Ka-52K برای تفنگداران دریایی روسیه طراحی شده است که مجهز به رادار آرایه فازی فعال Zhuk-AE (مشابه رادار میگ-۳۵) است. این نسخه توانایی شلیک موشک‌های ضدکشتی Kh-31 و Kh-35 را دارد و برای عملیات دریایی و درگیری با اهداف سطحی بهینه‌سازی شده است. این قابلیت‌ها، کا-۵۲ را به یک بالگرد چندمنظوره تبدیل کرده‌اند که می‌تواند علیه اهداف زمینی زرهی و غیر زرهی، پیاده‌نظام دشمن، و حتی اهداف هوایی با سرعت کم عمل کند.

تنها بالگرد جهان که خلبانان مشابه جت های جنگی قابلیت اجکت دارند!

یکی از ویژگی‌های بی‌نظیر کاموف کا-۵۲ که آن را از سایر بالگردهای تهاجمی متمایز می‌کند و به جت‌های جنگی شبیه می‌سازد، سیستم اجکت خلبانان است. برخلاف بالگردهای دیگر که به دلیل وجود روتورهای چرخان امکان اجکت مستقیم را ندارند، مهندسان روسی راه‌حلی خلاقانه برای این مشکل ارائه کرده‌اند.

روش کار صندلی پران کاموف 52

 در کا-۵۲، هنگامی که خلبان یا اپراتور تصمیم به اجکت می‌گیرند، پیچ‌های انفجاری که روتورهای کواکسیال را به بدنه متصل کرده‌اند منفجر می‌شوند و روتورها از بالگرد جدا می‌شوند. سپس، صندلی‌های اجکت به سبک جت‌های جنگی عمل کرده و خلبانان را به بیرون پرتاب می‌کنند.

این ویژگی، که در هیچ بالگرد دیگری در خدمت فعال دیده نمی‌شود، شانس بقای خلبانان را در شرایط بحرانی افزایش می‌دهد. با این حال، برخی کارشناسان غربی معتقدند که این سیستم به دلیل پیچیدگی، وزن اضافی، و هزینه بالا، ممکن است در بالگردهای تهاجمی که اغلب در ارتفاع پایین پرواز می‌کنند، کاربرد محدودی داشته باشد. با این وجود، این نوآوری نشان‌دهنده تعهد روسیه به افزایش ایمنی خلبانان در میدان نبرد است.

 عملکرد در میدان نبرد

کاموف کا-۵۲ اولین بار در سال ۲۰۱۵ در جریان عملیات نظامی روسیه در سوریه به کار گرفته شد. این بالگرد در این عملیات عملکرد مثبتی از خود نشان داد، اگرچه یک فروند از آن سقوط کرد. همچنین در جنگ اوکراین، کا-۵۲ به دلیل طراحی کواکسیال و توانایی پرواز با یک موتور در صورت آسیب دیدن موتور دیگر، قابلیت بقای بالایی از خود نشان داده است.

کاموف هدف قرار گرفته که مشخصا به دلیل پایداری بالای بدنه موفق به هاردلندینگ شد

 گزارش‌ها حاکی از آن است که حتی در مواردی که دم بالگرد آسیب دیده، کا-۵۲ توانسته به پرواز خود ادامه دهد؛ امکانی که در بالگردهای معمولی وجود ندارد. به دلیل حجم بالای درگیری ها در اوکراین این بالگرد در خط مقدم حضور داشته و کیفیت رزمی بالایی را نشان داده است.

 در موارد اصابت هم به دلیل طراحی خاص خود بقاپذیری بالاتری نسبت به دیگر بالگرد ها نظیر میل 28 و میل 35 نشان داده است.

کدام کشور ها تمساح قاتل روسی را به خدمت گرفتند؟

تاکنون، ارتش روسیه بزرگ‌ترین مشتری کا-۵۲ بوده است. در سال ۲۰۱۱، نیروی هوایی روسیه سفارش 66 فروند از این بالگرد را داد که همگی تحویل داده شده‌اند و پس از آن سالانه تحویل این بالگرد انجام می شود. پیش‌بینی می‌شود تعداد کل سفارشات تا سال ۲۰۲۶ به 114 فروند برسد.

 مصر نیز با دریافت 30 فروند از این بالگرد، دیگر مشتری برجسته کا-۵۲ است که آن را روی ناو بالگرد بر جمال عبدالناصر عملیاتی کرده است و رضایت بالایی از این بالگرد پیشرفته روسی دارد.

کاموف کا-۵۲ به عنوان یکی از قدرتمندترین و مانورپذیرترین بالگردهای تهاجمی جهان، با ویژگی‌های منحصر به فردی مانند روتورهای کواکسیال، سامانه‌های الکترونیکی پیشرفته، و سیستم اجکت خلبانان، جایگاه ویژه‌ای در میان بالگردهای نظامی دارد. شباهت‌های آن به جت‌های جنگی، از رادارهای پیشرفته و توانایی درگیری هوایی گرفته تا سیستم اجکت، این بالگرد را به یک پلتفرم رزمی چندمنظوره و آینده‌نگر تبدیل کرده است. با عملکرد موفق در میدان‌های نبرد و سفارشات رو به افزایش، کا-۵۲ نشان‌دهنده توانمندی صنعت هوانوردی روسیه در طراحی و تولید بالگردهای تهاجمی مدرن است.