به گزارش خبرنگار "خبرگزاری دانشجو" از خرمآباد، نوری امروز در مقالهای با عنوان "بررسی و تحلیل شعر عاشورایی فارسی" در لرستان در سومین همایش کله باد در محل دانشگاه لرستان گفت: در لرستان حجم اندکی از آثار ادبی فرصت مکتوب شدن یافتهاند؛ از این رو بسیاری از اشعار این دیار از بین رفتهاند و نمیتوان به آنها دست یافت؛ اما با این حال میبینیم که بخش قابل توجهی از همین آثار مکتوب موجود به شعر عاشورایی و مضامین مربوط به واقعه کربلا اختصاص دارد.
وی افزود: وجود این اشعار نه تنها ارادت مردمان این دیار را به خاندان رسالت نشان میدهد؛ بلکه از تمایل آنها به صفاتی چون مردانگی، شرافت، آزادگی که امام حسین(ع) و شهیدان کربلا مثل اعلای این صفات هستند، حکایت میکند.
مدیر گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه لرستان گفت: اشعار عاشورایی از قدیمیترین مضامین مورد استفاده در شعر و ادبیات لرستان است و در واقع کهنترین سرودههای ادیبان لرستان تا آثار شاعران امروز این دیار میتوان نمونههای فراوانی را با این مضمون یافت.
نوری تصریح کرد: شاعران لرستان در هر عصر در قالبها و اوزان مختلف و حتی گاهی با تغییر در فرم، ساختار و وزن قالبهای اصلی شعر فارسی، چون قصیده، به سرایش اشعار عاشورایی پرداختهاند؛ هرچند اوج استفاده از این مضامین در لرستان در عصر قاجار بوده است.
وی از میرزا محمد باقر صامت به واسطه نوحههای سوزناک و پر احساس به عنوان برجستهترین مرثیه سرای لرستان نام برد و افزود: دیوان مراثی این شاعر به نام ریاض الشهاده بارها و از جمله در سال 1342 قمری به چاپ رسیده و در ایران، پاکستان، عراق و افغانستان شهرت یافته است.
مدیر گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه لرستان با بیان اینکه شعر عاشورایی لرستان در چهار مقوله اشعار مربوط به محرم و عاشورا غیر از نوحهها، استفاده از مضامین عاشورایی در اشعار دیگر، مقتل گویی و نوحه سرایی قابل بررسی است، گفت: در مقوله استفاده از عاشورا به عنوان موضوع و درونمایه اصلی در قالبها و گونههای مختلف شعر که حجم بسیار زیادی از آثار شاعران لرستان را به خود اختصاص داده است عموما به پایداری امام حسین (ع) و اصحاب و یارانش در کربلا و مصائب روز عاشورا پرداخته شده است.
نوری تصریح کرد: در مقوله استفاده از مضامین عاشورایی به عنوان درونمایه فرعی نیز مفاهیم عاشورایی به صورت فرعی و در حاشیه مضامینی مانند عشق، عرفان، رضا، بی وفایی محبوب و مدح به کار برده شده است.
وی از اسماعیل خان کاکاوند به عنوان یکی از معروفترین شعرای لرستانی با شیوه ادبی مقتلگویی یاد کرد و افزود: اسماعیل خان کاکاوند به غیر از دیوان اشعارش صاحب کتابی به نام اسرار الشهاده به نظم و نثر بوده که در آن وقایع کربلا با بیانی ادبی به تصویر کشیده شده است.
مدیر گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه لرستان با بیان اینکه درستی نمی دانیم که نوحهسرایی در میان شاعران لر از چه تاریخی باب شده؛ اما اوج این شیوه مذهبی-ادبی را میتوان در ادبیات اواخر عصر قاجاریه و اوایل عهد پهلوی اول مشاهده کرد، گفت: بسیاری از این سرایندگان را مردمان کوچه و بازار و روحانیون صاحب ذوقی تشکیل میدادند که از سوز دل به مرثیهسرایی و نوحهگویی میپرداختند و آثار قابل توجهی خلق میکردند.
نوری خاطرنشان کرد: نوحههایی که در این برهه از زمان سروده میشد، عموما ضعفها و اشکالاتی داشت؛ مثلا در بندها و مصراعها هجاهایی کم یا زیاد میشد یا از نظر وزن و قافیه عیوبی داشت. همچنین در پارهای از این نوحهها، مطالبی عنوان میشد که از نظر تاریخی مستند نبود و چنانکه گفته شد، تمامی این عیبها از آنجا نشات میگرفت که برخی از این نوحه سرایان افراد عامی و فاقد اطلاعات ادبی و تاریخی بودند.