دغدغه بالاتر از جایزه و فانوس در جشنواره عمار وجود دارد/ تلویزیون، باید مهمترین منبع پخش مستند باشد

مهدی مطهر در گفتگو با خبرنگار سینما و تلویزیون«خبرگزاری دانشجو»، با اشاره به فیلم مستند ملاقات با داعش که توانست فانوس جشنواره عمار را از آن خود کند، گفت: دفترِ خانه مستند در مناطقی چون سومالی، افغانستان، سوریه و .... کارهای بسیاری انجام داده، به ویژه در موضوع مقاومت و التهابات منطقه چندین کار ویژه انجام داده ایم. یکی از این فیلم هاست مستندی بود که در مورد سومالی ساخته شده بود و توانست در جشنواره الجزیره بهترین فیلم جشنواره شود.

وی در ادامه بیان داشت: پس از طرح ریزی و نتیجه گیری در اتاق فکر به این نتیجه رسیدیم که نمی توان داعش را فقط در سایت ها و خبرگزاری ها رصد کرد باید همت و شجاعت بیشتری کرد و به آنها نزدیکتر شد.

مطهر افزود: در این میان اگر به اسم و رسم ایرانی به آنها نزدیک می شدیم قطعاً فرصت مصاحبه و گفتگو را پیدا نمی کردیم. بنابراین پس از نوشتن سناریو و مقدمات آن، دوستان و برادران دیگری که سوری و عراقی و از برادران اهل سنت بودند با برنامه و سناریوی ما به سراغ داعشی ها رفتند.

وی تصریح کرد: لهجه و مذهب برای داعشی ها بسیار مهم بود اگر چه اهل سنت با داعش بسیار تفاوت دارد ولی راحت تر از ما می توانستند در داعش نفوذ کنند.

مطهر با بیان اینکه کارگردان این فیلم و مستند به عنوان تنها شخص ایرانی در روند کار حضور داشت، افزود: فیلمبردار کار به اصرار خود آن ها یک داعشی بود. ولی سرانجام یک فیلمبردار عراقی به کار اضافه شد.

این مستندساز و تهیه کننده اظهار داشت: داعشی ها فکر می کردند ما قصد ساختن فیلم تبلیغاتی برای آنها را داریم، به خاطر همین توانستیم در جلسات آنها حضور پیدا کرده و رودر رو با آنها صحبت کنیم، آنها هرشب تصاویر ضبط شده را می دیدند و بررسی می کردند و تصاویری را که به نفعشان نبود حذف می شد. بنابراین دو قسمتی که ساخته شد در ابتدا به نوعی تبلیغ داعش بود.

وی در ادامه گفت:براین اساس دوباره تصاویر ضبط شده مورد بازبینی قرار گرفت و سناریوی آن نوشته شد تا بتوان با حس کارگردان که در حال بازگویی اتفاقات است،  فیلم ساخته شود و در نهایت آن شد که همه دیدند.

وی با اشاره به نکته تلخ این ماجرا بیان داشت: ما نباید جایزه می گرفتیم چرا که داشتیم از کشته شدن آدم ها جایزه می گرفتیم. ضمن اینکه فیلمبردار که به کار اضافه شد یک عراقی بود و بعد از چهارجلسه فیلمبرداری در یک کمین ساختگی از سوی داعشی ها کشته شد.

 به گفته وی برای ساخت این مستند حدود دو سال زمان به کار گرفته شد.

مطهر با بیان اینکه تاکنون در مناطق زیادی چون سوریه، مستند ساخته است، اظهار داشت: تاکنون به این گونه در مورد داعشی ها صحبت نشده بود و در مقابل آنها قرار نگرفته بودیم. این کار یک کار دسته جمعی و منطقه ای بود که با اقبال نیز روبرو شد. هدف ما صرف ساخت یک مستند نیست بلکه دغدغه بالاتری داریم.

وی با اشاره به مشکلات کار گفت: مشکلات بسیاری در سرکار وجود دارد اما گاهی اوقات مسائلی به وجود می آید که تو دیگر همه چیز را فراموش می کنی. در این مستند پای کشته شدن یک انسان در میان بود و دیگر اینجا بی پولی و نامه ندادن ها به چشم نمی آید.

این موضوعات به هماهنگی های کلی بسیاری نیاز دارد برای حضور بچه ها در سایر کشورها هماهنگی های نیاز هست که بعضی اوقات پیش نمی آید اگر در این فضا تلاش بیشتری شود که برای عده ای جوان که جان خود را در دستانشان گذاشته و از لحاظ فنی نیز به آمادگی های رسیده اند، شرایط حضور در کشورهای دیگر فراهم شود بسیاری از مشکلات کار به وجود نمی آید. زمانی یکی از نیروهای ما در افغانستان به علت نداشتن یک کارت زندانی می شود در صورتی که امکانات و شرایط او می توانست از قبل فراهم شود.

وی در خصوص جریان مستندسازی در کشور بیان داشت: تا هفت سال پیش جریانی وجود داشت که به موضوعات محض و اولویت های نه چندان مهم می پرداخت که مخاطب خاص و محدودی داشت بسیاری ها می گویند مردم ایران مستند را دوست ندارند در صورتی که اگر BBC و من و تو طرفدار دارد، به خاطر مستندهای آن است که از قضا آب آلوده ای نیز به خورد مردم می دهد.

وی افزود: مهمترین منبع پخش مستند تلویزیون باید باشد، تلویزیون اگر به سمت پخش مستند روی آورد که خوشبختانه این اتفاق افتاده است همه مردم می توانند از آن به راحتی استفاده کنند.

مطهر در ادامه با اشاره به ورود نسل جدیدی از مستندسازها به جریان کار تصریح کرد: نسل جدیدی از مستندسازها روی کار آمده اند که سبقه ژورنالیستی دارند، آنها دنبال قاب و دوربین نیستند و حس و حال ساخت مستند بیشتر شده است.

این تهیه کننده و مستندساز افزود: مستندسازهایی را می بینید که بسیار جوان و جسور هستند. دست روی موضوعات خاص گذاشته و با توجه به تمام شرایط کار خود را پیش می برند. بیشتر بچه هایی که من با آنها کار کرده ام 20 تا 25 سال بیشتر ندارد که با وسایل حداقلی و یک ست صدا به مناطق محروم و خطرناک می روند و دست پر هم بر می گردند.

وی با اشاره به اینکه از لحاظ جشنواره ای دیگر اشباع شده ام، بیان داشت:  جشنواره عمار به دغدغه های مخاطب اهمیت بیشتری می دهد و آن را در نظر دارد و این باعث می شود که مستندهای بیشتری شکل بگیرد.

مطهر با اشاره به جشنواره های متعدد و جشنواره عمار افزود: دغدغه بالاتر از جایزه و فانوس در جشنواره عمار وجود دارد. مهمترین دغدغه عمار مخاطب است، فیلتر عمار در جایزه ها بسیارمحدود است و با ممیزی حداقلی فیلم ها به بخش مسابقه راه پیدا می کنند. شاید خیلی ها بگویند که دغدغه جشنواره را نداریم ولی برخی از آنها در عمل چیز دیگری را نشان می دهند.

وی با بیان اینکه جشنواره به تنهایی خود می تواند مهم باشد، خاطرنشان کرد: اگر جشنواره برای ساخت یک مستند مرتبط با مردم  تو را هدایت کرد موفق هستیم ولی اگر جشنواره تو را مغرور کند و یک مستند خاص با مخاطب خاص ساخته شود طبیعتاً آن مستند ساز و جشنواره مشکل دارد.

وی در پایان یادآور شد: جشنواره عمار در وضعیت خوبی قرار دارد ولی همین جشنواره اگر برای گروه خاصی شود و همان رویه ای که بسیاری از جشنواره ها طی کرده اند و آسیب های بسیاری به وجود آورده اند، در پیش بگیرد ،  شامل عمار هم خواهد شد.