توجه بنیاد ملی نخبگان به دانشمندان ایرانی خارج از کشور/ ثروت اصلی کشور نیروی انسانی آموزش دیده است نه نفت

به گزارش خبرنگار«خبرگزاری دانشجو» از مشهد، ضرغام امروز در نشست صمیمی با اساتید دانشگاه فردوسی و علوم پزشکی مشهد در دانشکده علوم پزشکی این شهر گفت: زمانی گروه علوم پزشکی وابسته به وزارت علوم و آموزش کشور بود که به دلایلی تصمیم بر این شد این گروه جدا و وزارت خانه بهداشت تشکیل شود.

وی با اشاره به اینکه در ابتدا از جدا شدن این دو بسیار نگران شدیم چون تصور می‌کردیم علوم بالینی بر علوم پایه پزشکی تاثیرگذار خواهد بود، افزود: با گذشت زمان نه تنها این تضعیف صورت نگرفت؛ بلکه در علوم فن آورانه پزشکی شاهد رشد بودیم و از این بابت خوشحالیم که دانشگاه‌های علوم پزشکی تحت نظر وزارت بهداشت به فعالیت می‌پردازند.

دبیر شورای نخبگان ادامه داد: در گذشته 22 درصد از اساتید وابسته به وزارت علوم و 19 درصد از اساتید وابسته به پزشکی به کار تحقیق می‌پرداختند که این ظرفیت قابل قبول نبود؛ زیرا پایه و اساس آموزش ما باید براساس تحقیقاتمان باشد بنابراین این رقم از تحقیقات مورد پذیرش ما نبود.

نگاه کشورهای اروپایی به علم یک نگاه تجاری است

ضرغام با اشاره به اینکه برای نخستین بار شورای پژوهش‌های علمی کشور، اولویت‌های تخصصی در بخش‌های مختلف مهندسی، پزشکی و غیره تعیین کرد، خاطرنشان کرد: همانگونه که تا کنون متوجه شده‌اید نگاه کشورهای اروپایی به علم تجاری است، در اروپا اساتید همیشه در حال پژوهش‌های تحقیقاتی هستند و نیاز نیست هر ترم درس ارائه دهند.

وی افزود: ما به دلایلی به این کار نپرداختیم و به دلیل نیازی که داشتیم مراکز علمی‌مان در راستای توسعه کمی آموزش علمی قرار گرفت، امروز وضعیت دانشجوی ما بالغ بر 4.5 میلیون نفر است که رقم قابل قبولی نیست زیرا ژاپن که دارای دو برابر جمعیت ایران است تنها دو میلیون دانشجو دارد.

رئیس صندوق حمایت از پژوهشگران با تاکید بر اینکه نتیجه توجه به کمیت منجر به کاهش کیفیت و تحت تاثیر قرار گرفتن پژوهش‌ها و ضعف آنها می‌شود، گفت: یک برنامه مطالعاتی که انجام داده‌ایم تقاضای اقتصادی، اجتماعی و بخش فنی و حرفه‌ای را در آن لحاظ کرده‌ایم که امروز نیز باید توسعه آموزش عالی را در توجه به این سه سطح بدانیم و مطابق با اقبال اجتماعی و مهارتی، برنامه‌های آموزشی و پذیرش دانشجو را در نظر گیریم تا علم دانش آموختگان کشور در همه جای دنیا متقاضی داشته باشد.

ضرغام تصریح کرد: سال ۸۲ اساسنامه‌ای تحت عنوان«اساسنامه تشکیل بنیاد ملی نخبگان کشور» تشکیل شد که هدف آن ایجاد ظرفیت سازی استعدادها، شناسایی، پرورش، هدایت، شکوفایی و بهره‌برداری از آنان بود.

دبیر شورای نخبگان در ادامه بیان داشت: آمریکا از سال ۱۹۴۴سنگ بنای توسعه کشور خود را بر مبنای افزایش تعداد دانشمندان قرار داد  و در نظر گرفت که چگونه سرمایه گذاری کند تا خروجی قابل قبولی داشته باشد.

توجه بنیاد ملی نخبگان به دانشمندان ایرانی خارج از کشور

وی ادامه داد: ما در بنیاد ملی نخبگان در حال ظرفیت سازی هستیم، همچنین به دانشمندان ایرانی خارج از کشور جهت ایجاد ارتباط بیشتر با آنان توجه ویژه‌ای خواهیم داشت، بنیاد نخبگان باید بتواند با سیاست گذاری و برنامه ریزی استعدادهای خود را بیابد و آنان را پرورش دهد تا شکوفا شوند.

رئیس صندوق حمایت از پژوهشگران با تاکید بر اینکه ثروت اصلی کشور نیروی انسانی آموزش دیده است نه نفت، تصریح کرد: نفت در طول تاریخ و از زمان مصدق تا کنون تحت تاثیر سیاست‌های جهانی قرار گرفته است؛ بنابراین باید به سمت ثروت اصلی کشور که همان نیروی انسانی آموزش دیده و باثبات است حرکت کنیم.

تشکیل اساسنامه بنیاد علم ایران همزمان با تشکیل اساسنامه بنیاد ملی نخبگان

ضرغام با اشاره به اینکه همزمان با تشکیل اساسنامه بنیاد ملی نخبگان، اساسنامه بنیاد علم ایران را نگاشتیم، گفت: سال ۱۳۶۸ شورای پژوهش‌های علمی با دو ضعف نداشتن بودجه و فاقد ساختار سازمانی بودن تاسیس شد و در سال ۷۵ حدود ۲۰ میلیارد تومان برای کمک به تحقیقات برای این شورا بودجه در نظر گرفته شد.

وی ضمن بیان اینکه زمانی که ماموریت این شورا به پایان رسید بنیادهای علم دیگر کشورها را مورد بررسی قرار دادیم و بیشتر تمرکزمان بر روی بنیاد علم آمریکا بود، خاطرنشان کرد: اقتصاد و مدیریت پژوهش باید مورد تاکید قرار گیرد تا بتوان خروجی مناسبی از اقدامات پژوهشی به دست آورد.

دبیر شورای نخبگان با اشاره به اینکه آمریکایی‌ها از ۱.۷ میلیارد دلار در سال ۱۹۲۰به ۴۲۳.۶ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۳ بودجه پژوهشی خود را افزایش دادند، گفت: با اجرای اصل ۴۴ قانون اساسی و پرداختن دولت به اقدامات حاکمیتی خواهیم توانست بودجه بیشتری به پژوهش اختصاص دهیم.

ضرغام ضمن بیان اینکه امروز بیشترین سهم در اختصاص بودجه به پژوهش را آلمان به خود اختصاص داده است، گفت: تشکیل صندوق حمایت از پژوهشگران کمک به شرکت‌های دانش بنیان و غیره در راستای حمایت از پژوهشگران و نخبگان در ایران انجام می‌شود.

یک درصد جمعیت و ۱.۶  درصد از تولید علم دنیا را به خود اختصاص داده‌ایم

رئیس صندوق حمایت از پژوهشگران تاکید کرد: تولید علم ما نسبت به جمعیتمان مناسب است، به طوری که با دارا بودن یک درصد از جمعیت جهان حدود ۱.۶ درصد تولید علم جهان را به خود اختصاص داده‌ایم، البته مهم این است که بتوانیم زمینه حمایت از پژوهش‌ها را فراهم و گسترش دهیم.

وی ضمن اشاره به این مطلب که خوشبختانه در دانشگاه‌های علوم پزشکی توسعه کمی وجود نداشته است، گفت: در تاسیس بنیاد ملی نخبگان بر چابکی بنیاد تاکید شده همچنین بر مسئله مصرف نکردن منابع مجموعه جهت هزینه‌های جاری نیز تاکید شده است.

ضرغام ادامه داد: به تقلید از کرسی‌های پژوهشی کانادا کرسی پژوهشی ایجاد کرده‌ایم به گونه‌ای که به پژوهشگرانی که دارای پژوهش‌های راهبردی هستند ارائه کرسی خواهیم داشت و تا کنون برای علمی کردن زبان فارسی، سلول‌های بنیادی و غیره کرسی اختصاص داده‌ایم، همچنین بخشی از کرسی‌های علمی ما متوجه دانشمندان ایرانی خارج از کشور است.

رئیس صندوق حمایت از پژوهشگران ضمن بیان اینکه تا کنون ۱۲۱ کرسی ارائه داده‌ایم، گفت: حدود ۱۰ سال از اساس و تیم‌های شرکت کننده در این کرسی‌ها حمایت می‌کنیم و هر ساله ۵۰ میلیون تومان در اختیار آنان قرار داده‌ایم.

وی افزود: اقدام دوم ما این است که عرصه‌ها و زمینه‌های اولویت دار را برای این کرسی‌ها در نظر گرفته‌ایم؛ همچنین در پرداخت بودجه تحقیقاتی با محدودیت مواجه نیستیم.

دبیر شورای نخبگان افزود: البته سیاست‌هایی داریم که پژوهش‌های تیمی اولویت دار هستند.

ضرغام گفت: به سراغ وزارتخانه‌ها و سازمان‌های مختلف دولتی و خصوصی رفتیم و با آنان وارد قرار داد شدیم به طوری که برای ۱۰۰ پسا دکتری و ۲۰۰ رساله دکتری با وزارت بهداشت قرارداد یک ساله امضاء کرده‌ایم که ۷۰ درصد را بهداشت و درمان پرداخت می‌کند و ۳۰ درصد مابقی را ما پرداخت می‌کنیم که با این سیاست چند هدف را دنبال می‌کنیم، به طوری که مشخص شدن الویت‌های تحقیقاتی، استفاده از پژوهش‌ها و افزایش منابع جهت حمایت از پروژه‌ها از جمله این اهداف است.

رئیس صندوق حمایت از پژوهشگران با اشاره به اینکه سیاست ما بهره‌مندی همه پژوهشگران و اساتید سراسر کشور از حمایت‌های صندوق است، بیان داشت: این صندوق دارای 13 کارگروه است که هر چهار سال یکبار تغییر می‌کند.

وی با بیان اینکه در حال حاضر ۶۲ هزار عضو هیات علمی در کشور وجود دارد که ما با ۳۳ هزار نفر از آنان در ارتباط هستیم، گفت: در زمینه اختراعات نیز از اختراعات دانشگاهی و غیر دانشگاهی حمایت می‌کنیم. چنانچه مخترع خود اختراعش را به ثبت برساند ۷۵ درصد از طرح را مورد حمایت قرار می‌دهیم و چنانچه این طرح را در اختیار صندوق و یا دانشگاه قرار دهد از صددرصد اختراع حمایت خواهیم کرد.

ضرغام در پایان ایجاد مرکز نوآوری را یکی دیگر از اقدامات صندوق ملی نخبگان دانست.