نقد در فضای آزاد و امن امکان‌پذیر خواهد بود/ در نقد باید به جوهر و ماهیت ماجرا بپردازیم

به گزارش گروه سیاسی «خبرگزاری دانشجو»، حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر حسن روحانی روز یکشنبه و در سی و دومین دوره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران و بیست و دومین دوره جایزه جهانی کتاب سال تصریح کرد: انقلاب اسلامی با افراط و تفریط مخالف است و حرکتی در جهت عقلانیت، فهم، فقه و باز کردن گره از زندگی مادی و معنوی مردم است.

رییس جمهوری ضرورت رفع ابهام از ذهن نسل جدید در خصوص اینکه چرا انقلاب کرده‌ایم و معنای شعار استقلال، آزادی و جمهوری اسلامی را یاد آور شد و گفت: باید در کتاب‌‌هایمان راجع به ابعاد انقلاب اسلامی بنویسیم، زیرا هنوز هم جوان و نوجوان ما فکر می‌کند، اگر با یک خارجی حرف بزند گوشه استقلال کشور فرسایش می‌یابد و فکر می‌کند زبان خارجی یاد گرفتن یعنی قرار گرفتن در مسیر شیطانی.

روحانی با بیان اینکه بزرگان و صاحبان قلم باید برای جامعه بگویند که چگونه بیندیشیم، فکر و نقد کنیم، اظهار داشت: باید شعار استقلال، آزادی، نه شرقی و نه غربی را معنا کنیم. شما باید برای جوانان ما انقلاب اسلامی را تبیین کنید، وگرنه انقلاب را به ضد انقلاب برمی‌گردانند.

رییس جمهوری گفت: تبیین واقعیت‌های انقلاب برای نسل جوان ضرورت است و باید اسلام رحمانی را نیز برای دنیا، تبیین کرد، زیرا افراط، آدم‌کشی، تروریسم از اسلام نیست و هیچ رابطه‌ای با اسلام رحمانی و محمدی (ص) ندارد.

روحانی با بیان اینکه‌ای کاش در کنار انتخاب کتاب سال جایزه ویژه‌ای نیز به بهترین نقادان کتاب در سال گذشته داده می‌شد، گفت: نقد در فضای آزاد و امن امکان‌پذیر خواهد بود، اما باید درست نقادی کردن را یاد بگیریم نه اینکه نقدمان اینگونه باشد که دو نفر چگونه راه می‌روند و چطور راه می‌روند.

رییس جمهوری در حالی که سخنانش با تشویق حضار همراه بود، گفت: در نقد باید به جوهر و ماهیت ماجرا بپردازیم و مدام به کم و کیف نپردازیم، اینکه کفش و رنگ لباسش چطور بود مهم نیست، مهم آن است که نقد کنیم به چه سمتی و به طرف چه نتیجه‌ای حرکت می‌کنیم.

روحانی گفت: شما فرهیختگان کتاب و مقاله بنویسید و نقد کردن را تحلیل کنید و شما باید بگویید چگونه باید بر حوزه نشر و کتاب نظارت شود.

رییس جمهوری با تأکید بر اینکه بر این اعتقاد پافشاری می‌کنم که در همه زمینه‌ها متخصصان و صاحبنظران آن زمینه بهتر از دولت نظر می‌دهند، گفت: باور کنیم و تردید نداشته باشید که اصحاب قلم و کتاب راجع به کتاب بهتر از مدیر یک وزارتخانه نظر خواهند داد.

روحانی، مشورت نکردن با صاحبنظران هر زمینه را ظلم و جفا در علم، دانش، توسعه و حرکت کشور دانست و گفت: کسانی که عمری در اقتصاد کار کرده‌اند و هزاران ساعت تدریس داشته‌اند، اقتصاد را بهتر از مدیر یک وزارتخانه تشخیص می‌دهند. باید راه را باز کنیم و سوء ظن‌ها را کنار بگذاریم و از ظرفیت اندیشمندان و صاحبنظران حوزه و دانشگاه استفاده کنیم.

رییس شورای عالی انقلاب فرهنگی تأکید کرد: نباید هر کس را به بهانه‌ای کنار بگذاریم. کتاب‌ خوانده‌ها و صاحبنظران ما به مثابه معادن و جواهرات هستند و نمی‌توان به کوچک‌ترین بهانه معدن طلایی را بست.

رییس جمهوری گفت: اشکال را باید به زبان نرم با صاحبنظران در میان بگذاریم و بگوییم که چرا سوء ظن پیدا شده، اما نباید سرمایه‌ها را بخاطر یک نقص کوچک تعطیل کنیم.

روحانی تصریح کرد: نمی‌گویم ممیزی کتاب باشد یا نباشد، اما معتقدم برای ممیزی نباید، صد اصل داشت، بلکه باید اصول مهمی نظیر اخلاق، مقدسات و ارزش‌ها، امنیت ملی و مصالح ملی را مبنا قرار دهیم.

رییس جمهوری ادامه داد: خط قرمز یا مثلث است یا مربع و نمی‌تواند هزار ضلع داشته باشد ما باید نظارت کتاب را قدم به قدم به صاحبان امر واگذار کنیم. ناشران، نویسندگان و اساتید برجسته نظارت داشته باشند و اگر کتاب چاپ شد، نباید برای چاپ دوم نیز مجبور باشد از چندین مانع عبور کند.

روحانی با اشاره به تغییر شرایط در نظام کنونی، گفت: زمانی در همه عالم فقط یک رسانه بود اما امروز هزاران رسانه وجود دارد و نباید اینقدر مته به خشخاش گذاشت و تحریک کرد.

رییس جمهوری گفت: شما بزرگان و صاحبان اندیشه توضیح بدهید که بر امور فرهنگی چگونه باید نظارت شود تا گفته و نظر شما تبدیل به آیین‌نامه و قانون شود تا مسئولان دولتی آیین‌نامه و قانون ننویسند، قانونی که توسط شما نوشته شود، استحکام بیشتر و دوام چند ده ساله خواهد داشت.

روحانی در بخشی از سخنانش با بیان اینکه باید همزمان با گرفتن جشن برای بهترین کتاب‌ها، جشن برای جوانان و نوجوانانی گرفت که بیشترین کتاب را خوانده‌اند، گفت: تیراژ کتاب در کشور پایین آمده که شرح آن تراژدی است و باید جستجو کرد که نقص از کجاست؛ از عرضه‌کننده یا متقاضی؟

رییس جمهوری با تأکید بر اینکه باید جوانان و نوجوانان را به مطالعه کتاب تشویق کرد، از تجربه برخی از کشورهای غربی در تشویق دانش‌آموزان، برای کتاب‌خوانی اشاره کرد و گفت: صاحبنظران و نویسندگان باید بگویند که در این خصوص باید چه کرد و دولت و آموزش و پرورش چه اقداماتی باید در جهت ترویج کتابخوانی انجام دهند.

روحانی گفت: در کشورهای دیگر ده‌ها جلد کتاب توسط مردم در مترو، خودرو، هواپیما و قطار خوانده می‌شود، اما متأسفانه مردم ما عادت به کتابخوانی در این شرایط ندارند، لذا باید مسیر دیگری را طی کنیم.

رییس جمهوری ادامه داد: جامعه را باید تشویق کرد به نوشتن کتاب‌های لازم که گره از مشکلات روزمره باز کند و خود نویسندگان باید قضاوت کنند که نوشته و اثر آن‌ها چه مشکلی از مشکلات جامعه را رفع و به ابهام‌ها پاسخ داده و چه تأثیری بر رشد علم و فناوری و تعالی علم دارد.

روحانی گفت: فرایند تولید کتاب یک زنجیره است که در رأس آن نویسنده قرار دارد و باید مشکلات نویسنده، ویراستار، ناشر و چاپخانه حل و فصل شود، تا کتاب سهل‌تر به دست خوانندگان برسد.

رییس جمهوری گفت: شما باید با نوشته‌های زیبا، امید را بیشتر و بیشتر کنید. راه تدبیر را به ملت نشان دهید وحدت را در سراسر کشور فراگیر کنید و تنش با جهان را کمتر و همزیستی مسالمت‌آمیز را به ارمغان آورید.

روحانی در ابتدای سخنانش با اشاره به جایگاه کتاب در جهان امروز و در رقابت با سایر رسانه‌ها، گفت: واقعیت این است که کتاب به هیچ عنوان ارزش و جایگاه خود را از دست نداده است و اصل اندیشه، فکر و دانش هنوز در اوراق کتاب‌ها نهفته است.

رییس جمهوری با بیان اینکه لذت کتابخوانی با هیچ چیز دیگر قابل جایگزینی نیست، به جایگاه کتاب در دین مبین اسلام اشاره کرد و گفت: افتخار ما این است که معجزه پیامبر اسلام (ص) کتاب است و موحدان دیگر را هم به عنوان اهل کتاب می‌دانیم و می‌خوانیم.

روحانی با بیان اینکه از عرش برین تا بر روی سنگ‌ها و سنگ‌نوشته‌ها می‌توان اندیشه را ثبت کرد، زندگی بدون کتاب را دشوار خواند و گفت: انتقال اندیشه انسانی جز از طریق کتاب می‌سر نمی‌شده و کتاب بهشت برین در این جهان و وسیله‌ای برای بهشت برین در آن جهان خواهد بود.

رییس جمهوری گفت: کتاب کلید است و باید همه قفل‌های زندگی و ابهام‌ها را بگشاید و ظلمت‌ها را به نور و روشنایی تبدیل نماید.

روحانی با بیان اینکه انقلاب اسلامی ایران ریشه‌اش از کتاب، قرآن، حدیث و مکتوبات راهبران انقلاب و در رأس آن‌ها امام خمینی (ره) بوده است، گفت: اگر نامه‌ها و اعلامیه‌های امام از طریق نوار و مکتوبات نبود، چگونه انقلاب پیروز می‌شد. بهترین روز ما، روزی بود که کتاب حکومت اسلامی از نجف به ایران آمد و مخفیانه پخش شد و برای نخستین بار نظریه ولایت فقیه و نظریه ایشان در زمینه فقه سیاسی منتشر و آن کتاب ما را وارد فاز جدید ساخت.

رییس جمهوری گفت: همه مکتوبات امام بعد از پیروزی انقلاب راه را برای مدیریت یک جامعه تحت حکومت اسلامی تبیین کرد و امروز نیز مجموعه آثار، مکتوبات و وصایای آن بزرگوار راهنمای ما خواهد بود.

پیش از سخنان رییس‌ جمهوری، علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به اینکه سرانه مطالعه مردم از شاخص‌های توسعه در جهان امروز شناخته می‌شود، به جایگاه کتاب و خردورزی در اسلام و انقلاب اسلامی پرداخت و گفت: نجات جامعه بشری از معضلات نظیر بی‌بند و باری و افراطی‌گری نیاز به توسعه فرهنگ و گفتگوی بین فرهنگ‌ها دارد و کتاب بهترین ابزار برای اعتلای جوامع است.

جنتی با تأکید بر اینکه تولید نظریه و فکر نو باید به یک ارزش تبدیل شود، فعالیت‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در حوزه نشر را تبیین کرد.

در این مراسم به ۸ برگزیده کتاب سال جمهوری اسلامی و ۷ نویسنده خارجی جایزه جهانی کتاب سال از سوی رییس‌ جمهوری لوح تقدیر اهداء شد.