به گزارش گروه دانشگاه «خبرگزاری دانشجو»، بسیج دانشجویی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، پیرامون مسائل محیط زیست کشور خطاب به سران سه قوه نامهای نوشت.
متن این نامه به شرح زیر است:
«محیط زیست ثروتی است از خداوند متعال، به بندگانش در گیتی، نعمتی است برای بهربرداری تمامی موجودات به ویژه انسانها، اما به خاطر استفاده حداکثری و متکبرانه انسان از طبیعت و نگاه نادرست به سه منبع مهم آب و خاک و هوا، حق زندگی سالم از برخی سلب شده و موجبات برهم خوردن نظم طبیعی کره زمین، فراهم شده است.
کشور ایران از فرهنگی کهن در زمینه محیط زیست برخوردار است و بر اساس شواهد تاریخی اولین سرزمینی که از آن در برابر آسیبهای محیط زیستی محافظت میشده، ایران بوده است. دین مبین اسلام نیز برای حفظ محیط زیست و استفاده درست از منابع پایه در آیات و روایات، توجه ویژهای قائل شده است و همه این موارد نشان از اهمیت بسیار زیاد محیط زیست برای ما انسانها از جمله مردم و مسئولین کشور میباشد.
نحوه تعامل ما و محیط زیست متأسفانه به گونهای سبب تخریب محیط زیست شده که با گذشت زمان منابعی برای آیندگان ما برجا نخواهد ماند. بر همین اساس لزوم توجه شما مسئولین به بحث توسعه پایدار اهمیت مییابد؛ ولی در کمال تأسف افق نگاه مدیران جامعه، آینده را در بر نمیگیرد، آیندهای که از آن فرزندان کشور ماست.
بسیاری از معضلات امروز محیط زیست کشور مربوط به عدم برنامه ریزی مناسب و دور نگه داشتن متخصصان امر در رده تصمیم گیری است. یادآور میشویم اجرای امور مهمی چون حفظ محیط زیست، توسعه پایدار، با همایش و کنفرانسهای متعدد و پرهزینه، از سوی هر کدام از بخشهای مدیریتی تحت نظارت شما، تحقق نمییابد و لذا فقط، عملکرد زیرمجموعههای شماست که میتواند دست محیط زیست کشور را بگیرد و از مرداب نابودی، نجات دهد.
نکته بسیار با اهمیتی که اشاره به آن واجب است، این است که توجه به محیط زیست از سوی مسئولین هیچگاه نباید چرخه تولید کشور را از حرکت باز دارد و این بهانهای برای توقف تولید در صنعت و کشاورزی نخواهد بود. قطعاً جلوگیری از تخریب محیط زیست و کوشش در حفظ آن همدلی و همکاری شما مسئولین را میطلبد.
همانگونه که رهبر انقلاب در سخنان خود خطاب به مسئولین محیط زیست کشور بیان فرمودند یکی از اساسیترین مشکلات محیط زیست کشور عدم وجود قوانین صحیح و تأثیرگذار در باب حفظ محیط زیست است. بسیاری از قوانین محیط زیستی کشور قدیمی بوده که همین، سبب شده تا بسیاری از سودجویان از این خلاء قانونی بهره ببرند.
لکن بازنگری قانون در زمینه محیط زیست و توجه حداکثری به اصول ۴۵ و ۵۰ قانون اساسی از مهمترین فعالیتهایی است که به نظر میرسد مجلس محترم شورای اسلامی میتواند در آن راهگشا باشد. شایان ذکر است، سازمان محیط زیست صرفاً یک سازمان نظارتی است، لیکن دادن بال اجرایی به متولی محیط زیست کشور در قالب وزارتخانه محیط زیست که یک امر تجربه شده در بسیاری از کشورهای موفق در زمینه محیط زیست است، میتواند کارگشا باشد.
البته این وزارتخانه میبایست قدرت مدیریت منابع پایه کشور از جمله مدیریت آب و خاک و همچنین مدیریت جنگلها و مراتع، آبخیزداری و همچنین دیگر منابع طبیعی کشور را داشته باشد. در این رویه نه تنها پاسخگویی متولی محیط زیست کشور مهیا میشود بلکه نظارت بر این وزارتخانه هم میتواند از سوی مجلس و سازمان بازرسی کل کشور صورت گیرد و تمام این مسائل میتواند به صورت کارشناسی در مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی مورد بررسی اساسیتر قرار گیرد.
با توجه به تأکید مقام معظم رهبری به جدیت دستگاههای دولتی به حفظ و رعایت مسائل محیط زیستی، نظارت بر کارهای انجام گرفته در حیطه محیط زیست، همچنین نظارت بر تمامی صنایع و بخشهای تخریبگر محیط زیست در کشور و پیگیریهای لازم برای اجرای قوانین در این زمینه از جمله فعالیتهای مفید دولت در حوزه محیط زیست میتواند باشد.
در حال حاضر از کل پروژههای سازندگی کشور ۵۲ مورد از آنها الزامِ پیوست محیط زیستی دارند. لذا بسط پروژههایی که باید برای اجرا، گزارش ارزیابی اثرات را ضمیمه داشته باشند میتواند از اثرات تخریبی بر محیط زیست کشورمان بکاهد. استفاده از جوامع محلی برای حفظ محیط زیست و سپردن برخی مدیریتها، به عوامل محلی بسیاری از مشکلات محیط زیستی را کاهش داده و زمینه اشتغال بومیان را نیز فراهم میآورد.
فرهنگ مقابله با تخریب محیط زیست و توسعه پایدار باید در سنین کودکی و با گنجاندن برخی مفاهیم محیط زیستی در کتب درسی در حوزه آموزش و پرورش کشور و مهندسی فرهنگی در جهت نیل به محیط زیستی پایا، بایستی ایجاد شود. قابل ذکر است یکی از ارزآورترین راهها در داخل کشور، با توجه غنی بودن کشور از بکرترین مناطق و مناظر طبیعی، سرمایه گذاری در طبیعت و جذب توریسم و ایجاد اکوتوریسم است.
امروزه کشورهای کثیری، بیشتر از درآمد نفت کشور ما، از اکوسیستم طبیعی خود با استفاده از اکوتوریسم ارزآوری دارند درحالی که در کشور ما به این مسئله توجهی جدی وجود ندارد. امید است دولت تدبیر و امید در این زمینه تدابیری بیندیشد.
بنا به اعلام منابع رسمی تحقیقاتی همچون گزارش پروژه محیط زیست سازمان ملل در سال ۲۰۰۸ میلادی، ایران در تغییر اقلیمها، دچار تنش خشکی خواهد شد و ما در محدودیت منابع آبی قرار خواهیم گرفت. از طرفی هم اکنون نحوه مصرف آب در کشور ما کاملاً نادرست است. کشور ما از لحاظ فرسایش خاک رتبه نخست جهان را به خود اختصاص داده است و از طرفی، عدم مدیریت صحیح آب، در ایران بعد از لیبی و برخی کشورهای توسعه نیافتهتر در دنیا حرف اول را میزند چرا که عموماً در کشور ما محیط زیست پایدار هیچ تقدم و ارزشی نسبت به امور جاری کشور ندارد. ۶/۱ برابر نیاز، سد تأسیس کردهایم ولی یک درصد بودجه این سدها را صرف آبخیزداری نکردهایم.
امروز ما با فجایع تکان دهندهای همچون خشک شدن هامون و نابودی کامل دارالولایه سیستان، خشک شدن دریاچه ارومیه، ریزگردهای خوزستان، سدهای نامتعارف مانند گتوند، دعواهای بین منطقهای همچون جنجال بر سر رود زاینده رود بین ۵ استان مرکزی و غرب کشور رو به رو هستیم.
به همین دلیل حمایت کشاورزان در این حوزه برای صرفه جویی در مصرف آب، و اصلاح روشهای آبیاری و همچنین استفاده از الگوهای کشت مناسب برای حفاظت و جلوگیری از فرسایش خاک میتواند کمک شایانی به حفظ منابع طبیعی کشور و خروج از بحران خشکسالی را در برداشته باشد که البته این مهم با توجه ویژه دولت به مبحث آبخیزداری مردمی امکان پذیر است.
البته باید گفت که سپردن برخی مسائل تخصصی این حوزه به دیگر حوزهها که تخصص کافی را در این مسئله ندارند خود معضلی، بس اساسی است که امید میرود هر چه سریعتر پیگیری و حل شود. تمامی موارد ذکر شده، لزوم تخصص مداری و نزدیک شدن به جامعه دانشگاهی را از سوی دولت را میطلبد که با همتی مضاعف و به دور مسائل سیاسی و جناح بندیها، به راحتی امکان پذیر است.
با توجه به دغدغه مقام معظم رهبری نسبت به برخورد قاطع با جرائم محیط زیستی، انتظار میرود مجموعه دستگاه قضا نسبت به پیگیری و دستگیری متخلفین در حوزه محیط زیست و همچنین معرفی آنها به ملت ایران و اندیشیدن تدابیری برای جلوگیری از وقوع جرائم محیط زیستی مثل تجاوز برخی زمین خواران به منابع طبیعی، کوهها، دریاها، رودخانهها و تبدیل اراضی جنگلی به زمینهای کشاورزی و مناطق مسکونی، برداشت چوب به صورت غیر مجاز، رشوه گیری برخی مسئولین سست عنصر و واگذاری زمینهای منابع طبیعی برای تغییر کاربریهای غیر مجاز همچون صنعتی، ویلا سازی و شکار حیوانات نادر و فروش آنها را در دستور کار داشته باشد.
بسیاری از مشکلات و معضلات محیط زیستی کشور به دلیل عدم برخورد و روند طولانی بررسی پروندهها در قوهقضایه و از طرفی نگاه دسته چندم این نهاد به محیط زیست مانند تغییر کاربریها و تخریب اراضی بکر در کشور است که با وجود قانون جامع در رابطه با تغییر کاربری اراضی، اما شاهد هستیم که در ارتفاعات ممنوعه، کنار سواحل، مناطق حفاظت شده، ارتفاعات جنگلهای شمال کشور و... سازمانهای حکومتی و بخشهای خصوصی به ساخت و ساز میپردازند و این نشان دهنده عدم برخورد سلبی با خاطیان است و همه این امور با عزم جدی و ارتباط با دیگر دستگاههای کشور امکان پذیر است.
انجام هر گونه کار در حیطه محیط زیست نیاز به وحدت رویه میان شما مسئولین دارد لکن خواهشمندیم با حداکثر توان و با مدیریتی جهادی دغدغه ملت ایران و رهبر عظیم الشأن انقلاب را برطرف کنید. در انتها یادآور میشویم که مجموعه بسیج دانشجویی آمادگی خود را نسبت به هر گونه فعالیت در زمینه پیشرفت حوزه محیط زیست کشور اعلام میدارد و خود نیز با تیز بینی کامل تمامی فعالیتهای این حوزه را رصد خواهد کرد. امید است با همکاری شما مسئولین و مردم شاهد بهبود وضعیت محیط زیست کشور عزیزمان، ایران باشیم.»