طوفان کم سابقه در تهران، قاتل ۵ شهروند

به گزارش خبرنگار اجتماعی «خبرگزاری دانشجو»، دوازده خردادماه سال گذشته بود که مردم پایتخت به یکباره دیدند آسمان شهر تیره می شود. گرد و غبار فراوانی آسمان را فرا گرفت و کم کم باد به وزش در آمد.

تازه آن موقع بود که مسئولین هواشناسی به اظهار نظر پرداختند. مدیر پیش‌بینی و هشدار سازمان هواشناسی کشور با اشاره به اینکه وزش باد اخیر در پایتخت  حوالی ساعت 16:50 بعدازظهر دوشنبه رخ داده است گفت: بیشترین سرعت وزش باد ثبت شده  110 کیلومتر بر ساعت در فرودگاه مهرآباد تهران بوده است.

وی با اشاره به اینکه در سطح شهر نیز سرعت وزش باد حداکثر حدود هفتاد کیلومتر بر ساعت در ایستگاه ژئوفیزیک ثبت شده است گفت: در لحظه مخابره این خبر سرعت وزش باد به حدود 500 متر کاهش پیدا کرده است.

مدیر پیش‌بینی و هشدار سازمان هواشناسی کشور با تاکید بر اینکه در زمان وزش طوفان میدان دید در فرودگاه بین‌المللی امام خمینی (ره) به حدود صفر رسید گفت: هم اکنون میدان دید در این فرودگاه به حدود چهار کیلومتر افزایش یافته است.

از گوشه و کنار شهر اخباری از تلفات طوفان به گوش می رسید. طبق آمار اولیه اورژانس شمار کشته‌های طوفان در پایتخت به چهار نفر رسید که سه نفر اول براثر سقوط درخت جان باختند و نفر چهارم نیز حوالی ساعت 17:20 از پشت بام یک ساختمان 5 طبقه به پایین پرت شد و جان باخت.

 رییس اورژانس کشور نیز گفت: بر اثر وزش طوفان کم‌سابقه در پایتخت برابر آمار اولیه تا کنون 3 تن از هموطنان بر اثر سقوط درخت در مناطق نارمک و جنت‌آباد و یک تن از بالای یک ساختمان جان باختند و 27 نفر نیز مجروح شدند.

وی افزود: 17 نفر از مجروحان در سطح شهر تهران به دلیل وزش باد شدید به دلیل عدم تعادل مجروح شدند و 10 نفر دیگر نیز که مسافر یک دستگاه اتوبوس در مسیر قم بودند با وزش طوفان و از دست رفتن دید راننده در تصادف اتوبوس مذکور مجروح و روانه بیمارستان شدند.

طبق آمارها، حدود 50 اصله درخت در نقاط ترافیکی پایتخت سقوط کرد و در مناطق مختلف تهران از جمله ولیعصر – بهشتی، ولیعصر – زرتشت، ولیعصر – جهان‌نما، ولیعصر – مطهری، ولیعصر – فاطمی و... سقوط درخت داشتیم که اکثر آنها توسط ماموران شهرداری جمع‌آوری شده و هم‌اکنون مشکل در تقاطع شریعتی – گل‌نبی و مدرس – آفریقاست که براثر سقوط درخت در تقاطع شریعتی – گل‌نبی بار ترافیک این مسیر سنگین شده، از سوی دیگر در یادگار – نیایش نیز یک تابلوی تحقیقاتی بر روی دکل فشار قوی سقوط کرده است که موجب بار ترافیکی در این محدوده شده است.

همچنین در افریقا – مدرس براثر سقوط یک تابلوی تبلیغاتی و داربست آن، ضمن وارد شدن خسارت به حدود 5 خودرو، بخشی از این مسیر بسته شد.

بر اثر این طوفان، برق تعداد زیادی از منازل قطع شد و تهران برای ساعاتی در خاموشی فرو رفت.

یک هفته بعد، کمیسیون تخصصی پیگیر حادثه طوفان تهران ایجاد شد و این طور گزارش داد: با توجه به کوتاهی زمان شکل‌گیری و ابعاد آن (خرد مقیاس) وقوع این پدیده در ساختارهای سامانه‌های دیده‌بانی و پیش‌بینی موجود و معمول شهر تهران قابل ردگیری و پیش‌بینی نبوده و صدور اطلاعیه وقوع باد شدید صحیح بوده است.

این کمیسیون تصریح کرده: با توجه به آنکه خروجی مدل‌های پیش‌بینی وضع هوا که درحال حاضر سازمان هواشناسی کشور از آن استفاده می‌کند دارای قدرت تفکیک ۵۰ ×۵۰ کیلومتر است و عملاˈ پدیده‌های با مقیاس کوچکتر از ۵۰ کیلومتر در این نقشه‌ها به طور دقیق قابل رویت و پیش‌بینی نیست و از آنجا که طوفان این روز از نوع خرد مقیاس بوده و عملا کوچکتر از قدرت تفکیک خروجی مدل‌های پیش بینی موجود سازمان هواشناسی کشور است، لذا مرکز پیش‌بینی سازمان هواشناسی کشور و اداره کل هواشناسی استان تهران قادر به ردیابی و پیش بینی در بررسی نقشه‌های سطح زمین و سطوح فوقانی جو و خروجی مدل‌ها نشده‌اند.

در گزارش تخصصی مذکور آمده است: مشخص شد که ۲۰ دقیقه قبل از رسیدن طوفان به شهر تهران توسط مدیرکل هواشناسی استان تهران به ستاد بحران شهر تهران، قریب الوقوع بودن طوفان تلفنی اطلاع داده شده، ضمن آنکه توسط نقشینه گزارشگر وضع هوا وقوع این پدیده به رادیو اعلام شده که اعلام آن براساس گردش کار موجود و اخذ تاییدیه با تلفن مجدد از طریق تماس رادیو با مرکز پیش‌بینی سازمان هواشناسی، مدت زمانی را تلف کرده ولی به هرحال اطلاع‌رسانی از طریق رادیو در دقایق نزدیک به وقوع انجام شده است.

کمیسیون تخصصی بررسی سانحه طوفان تهران تاکید کرده است: سامانه اطلاع‌رسانی و پرتال سازمان هواشناسی کشور از کارایی و قابلیت‌های فرایندی لازم برخوردار نبوده و همچنین ساختار سامانه هشدار سریع کشور کارایی لازم را ندارد، لذا ضروری است با توجه به نیاز جامعه به این ساختار و به روز رسانی و ارتقا آن، موضوع در اولویت اصلی سازمان هواشناسی کشور و سازمان مدیریت بحران قرار گیرد.

در ادامه آمده است: هرچند کمیسیون بررسی سانحه قصور و تقصیری را از ناحیه مسئولان، مدیران و کارشناسان سازمان هواشناسی کشور مطرح نکرده لیکن برای آنکه در آینده در صورت وقوع چنین پدیده‌هایی سازمان قادر به پیش بینی به موقع باشد باید یک ساختار جامع و کامل مشابه کشورهای پیشرفته برای پیش‌بینی خیلی کوتاه مدت به وجود آید.

همچنین رادارهای هواشناسی موجود که در حدود یک ساعت قبل قابلیت نشان دادن شکل‌گیری این نوع پدیده را داشته، باید با تکمیل سخت‌افزاری و نرم‌افزاری کاربردهای وسیع آن، عملیاتی و آموزش‌های لازم به پیش‌بین‌ها و کارشناسان ذیربط داده شود.

در گزارش کمیسیون تخصصی بررسی سانحه طوفان تهران که توسط قائم مقام وزیر در امور هواشناسی و هوانوردی به وزیر راه و شهرسازی ارائه شده، آمده است: با توجه به کاهش سرمایه‌گذاری در تجهیز و بروز رسانی نرم‌افزارهای مورد بهره‌برداری سازمان و خارج شدن تعدادی از منابع انسانی تخصصی، ضرورت دارد که سازمان در طرح جامع خود پروژه نوین‌سازی هواشناسی را که معوق مانده، فعال و نسبت به تجهیز و تکمیل سرمایه‌گذاری‌های گذشته هواشناسی اقدام کند.

با توجه به این گزارش و با عنایت به این که این حادثه تلفات مالی و جانی بسیاری در پی داشته است، لزوم طراحی ساز و کار پیش بینی و البته مدیریت بحران، برای مواقع این چنینی ضروری به نظر می رسد.