قحطی و گرانی از نشانه‌های نزدیکی ظهور است

به گزارش گروه فرهنگی «خبرگزاری دانشجو» در تفسیر برهان و همچنین تفسیر قمی ذیل آیه فوق روایتی از امام صادق بیان شده که حضرت می فرمایند: «منظور از العذاب الأدنی، (عذاب نزدیکتر) قحطی و خشکسالی است و منظور از العذاب الاأکبر (عذاب بزرگتر) قیام حضرت مهدی (عج) با شمشیر در آخرالزمان است.» (تفاسیر قمی و برهان ذیل آیه ۲۱ سوره سجده؛ اثبات الهداه ج ۳ ص۵۶۴)

و صد البته امروز شاهد مشکلات مالی و غیر مالی شدید و بزرگی در سراسر دنیا هستیم، از افزایش آمار بیکاری در غرب، ورشکستگی شرکت های چند ملیتی بانکها، کسری بودجه کشورهای منطقه یورو، بدهی های سنگین دولت امریکا و مشکلات فراوان مشابه در سراسر دنیا که شاید به نوعی بیانگر قحطی یا گرانی مد نظر روایت فوق باشد.

در سوره مبارکه سجده به دنبال بحثى كه پيرامون گنهكاران و مجازات دردناك آنها بیان می شود به نکته لطیفی در خصوص يكى از الطاف خفى الهى اشاره می شود. می فرماید خداوند متعال در دنیا مجازات های خفیفی قرار می دهد که نقش بیدارکنندگی دارند. از این آیات مشخص می شود که خداوند هرگز نمى خواهد بنده اى گرفتار عذاب جاويدان شود، به همين دليل از تمام وسائل بيدار كننده براى نجات همه بندگان استفاده مى كند؛ پيامبران الهى مى فرستد، كتب آسمانى نازل مى كند، نعمت مى دهد، به مصيبت گرفتار مى سازد و اگر هيچيك از اينها سودى نداشت چنين كسانى جز آتش دوزخ سرنوشتى نخواهند داشت.

در آیه ۲۱ سوره سجده می خوانیم:

«وَ لَنُذِيقَنَّهُمْ مِنَ الْعَذَابِ الْأَدْنَى دُونَ الْعَذَابِ الْأَكْبَرِ لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ.»

«و حتما آنها را از عذاب نزديكتر (دنيا مانند قحطى و مرض و شكست) قبل از عذاب بزرگتر (آخرت) مى‏ چشانيم، شايد بازگردند.»

                                                                                                                                        *****

سه نکته:

* عذاب نزدیکتر کدام است؟

مسلما عذاب ادنى یا نزدیکتر معنى گسترده اى دارد كه غالب احتمالاتى را كه مفسران به طور جداگانه در تفسير آن نوشته اند در بر مى گيرد. از جمله اينكه منظور مصائب و درد و رنجهاست؛ يا قحطى و خشكسالى شديد هفت ساله اى كه مشركان در مكه به آن گرفتار شدند تا آنجا كه مجبور گشتند از لاشه مردارها تغذيه كنند! يا ضربه شديدى است كه بر پيكر آنها در جنگ ((بدر)) وارد شد. و مانند اينها.

** فلسفه مهم بلا و رنج

اين آيه يكى از فلسفه هاى مهم مصائب و بلاها و رنجها را كه از سؤال انگيزترين مسائل در بحث توحيد و خداشناسى و عدل پروردگار است روشن مى نماید. رسول خدا (ص) فرمودند: «مراد از «العذاب الادنى‏»، مصيبت ها، بيماریها و رنج هايى‏ است كه انسان در دنيا به آن گرفتار مى شود.» (تفسیر نور)