به گزارش «خبرگزاری دانشجو»، پژوهشگر دانشگاه زنجان با همکاری محققان دانشگاه شهید بهشتی، نانومیسلهایی را برای حمل داروی ضدسرطان به بافت تومور طراحی کرد.
این نانومیسل از مواد اولیه تجاری و به کمک روشی نسبتاً ساده و کم هزینه تولید شده است. نتایج این تحقیقات در مقیاس آزمایشگاهی رضایت بخش بوده است.
سیس پلاتین یکی از متداولترین داروهای مورد استفاده در درمان سرطان است. این دارو برای درمان سرطان پیشرفته بیضه، سرطان پیشرفته تخمدان، مثانه، سر و گردن و ریه کاربرد دارد. با توجه به محدودیتهای پیش رو در کاربرد کلینیکی سیس پلاتین، در این تحقیقات، یک سیستم دارورسانی نانومیسلی طراحی و ساخته شد.
دکتر سید جمال طباطبائی رضائی، در خصوص مشکلات استفاده از سیس پلاتین گفت: «معضلات کاربرد سیس پلاتین و مشتقات دیگر این خانواده (مانند اگزالی و کربو پلاتین)، شامل حلالیت بسیار پایین در محیطهای بیولوژیکی، عوارض جانبی گسترده و عملکرد کاملاً غیر گزینشی در مواجه با سلولهای نرمال و سرطانی است. هدف ما در این طرح، رفع این محدودیتها با استفاده از سیستم نانودارورسانی هوشمند بوده است.»
در این پژوهش از یک روش سنتزی نسبتاً آسان برای ساخت نانومیسل پلیمری، با استفاده از مواد اولیهای که همگی به صورت تجاری موجودند، استفاده شده است.
به گفتهی طباطبائی، نانومیسل طراحی شده به محرک گلوتاتیون، از عوامل احیای کننده موجود در سیتوپلاسم سلولهای سرطانی، حساس است. لذا به دلیل وجود اختلاف غلظت بزرگ برای عوامل احیاءیکننده موجود در سیتوپلاسم سلولهای سرطانی نسبت به پلاسمای خون، این نانوحامل دارو را به صورت کاملاً گزینشی در سلولهای سرطانی آزاد خواهد کرد.
وی در ادامه افزود: «در واقع با طراحی این نانوداروی جدید میتوان از اثرات سوء دارو بر بافتهای نرمال بدن به میزان زیادی جلوگیری به عمل آورد. از طرفی برای اینکه سامانه نانو داروی تهیه شده بتواند در حداقل زمان ممکن در بافت توموری و متعاقب آن در سلولهای سرطانی تجمع یابد، از لیگاند هدایت کننده اختصاصی سلولهای سرطانی، یعنی فولیک اسید در سطح نانو دارو استفاده شده است.»
نتایج حاصل برای این نانومیسلهای چند عاملی بسیار امیدوار کننده بوده و پیش بینی میشود با انجام تحقیقات بیشتر در شرایط درون تنی و تکمیل تحقیقات در فازهای مختلف، بتوان به آینده این نانوداروی ضد توموری امیدوار بود. لذا با کاربرد این نسل جدید حاملها در شیمی درمانی، بسیاری از عوارض جانبی داروهای ضد توموری برطرف شده و در عین حال اثر بخشی داروهای مورد استفاده به صورت قابل توجهی افزایش یابد.
این محقق در توضیح دقیق تر نتایج کسب شده عنوان کرد: «پیش داروی طراحی شده از اتصال کووالانسی دارو به بلاک کوپلیمر دوگانه دوست، قابلیت بسیار بالایی در تشکیل نانومیسلهای پلیمری با ریخت(مورفولوژی) کروی و اندازه ذرات حدود 20 نانومتر در محیط بافر فسفات سالین از خود نشان داد.
مطالعات رهاسازی دارو در شرایط شبیه سازی شدهی برون تنی حاکی از این بود که این نانو دارو تحت شرایط فیزیولوژیکی نرمال کاملاً پایدار بوده و سرعت رهاسازی دارو در این شرایط بسیار پایین است. این در حالی است که این نانودارو نسبت به شرایط سلولهای توموری بسیار حساس بوده و این عکسالعمل هوشمندانه نسبت به سطح غلظت گلوتاتیون منجر به آزاد سازی دارو به صورت کاملاً گزینشی در سیتوپلاسم سلولهای سرطانی می شود.
همچنین مطالعات فلوسیتومتری و میکروسکوپ فلورسانت نشان داده که حاملهای عاملدار شده با فولیک اسید از میزان نفوذ سلولی بسیار بالایی برخوردارند.»
دکتر سید جمال طباطبائی رضائی، عضو هیات علمی دانشگاه زنجان، ناصر صفری و محمدرضا نبید، اعضای هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی، حسن نیک نژاد، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی وحید امانی، پژوهشگر فرا دکترای دانشگاه شهید بهشتی، در انجام این طرح همکاری داشتهاند.
نتایج این تحقیقات در مجله POLYMER CHEMISTRY (جلد 6 ، شماره 15، سال 2015، صفحات 2844 تا 2853) منتشر شده است.