به گزارش خبرنگار «خبرگزاری دانشجو» از مشهد، در میزگرد تحلیل روند برنامه هستهای در تیم دیپلماسی دولت یازدهم نمایندگان سه تشکل دانشجویی جامعه اسلامی، بسیج دانشجویی و انجمن اسلامی به بیان عقاید و نظرات خود پرداختند.
علی عرب، فعال دانشجویی و دبیر جامعه اسلامی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مرتضی محمدپور، مسئول کانون سیاسی بسیج دانشجویی دانشگاه فردوسی مشهد و محمد صابریان، فعال سیاسی و عضو تشکل انجمن اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد در این میزگرد به هشت سئوال تدوین شده خبرگزاری دانشجو پاسخ دادند.
چرا توان هستهای در جهان دارای اهمیت است؟
محمد صابریان، فعال سیاسی تشکل انجمن اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد در پاسخ به اولین سئوال که چرا توان هستهای در جهان دارای اهمیت است؟ بیان داشت: فناوری هستهای را اگر صرفا به عنوان یک فناوری نگاه کنیم قطعا جزو فناوریهای پیشگام مانند نانو تکنولوژی و بیو تکنولوژی محسوب میشود.
وی ادامه داد: باید گفت مشکل ما در ایران این است که این فناوری را از یک دستاورد تکنیکی و سخت افزاری تبدیل به جزئی از گفتمان انقلاب اسلامی کردهایم.
این فعال دانشجویی با بیان این نکته که این اتفاق کار را برای ما در کشور دچار مشکل کرده است، گفت: این نگاه موجب شده جایگاه علمی فناوری هستهای زیر سئوال رفته و نگاه علمی و فناورانه به این توان برتر در کشور وجود نداشته باشد.
داستان اسپوتنیک برای ایران تکرار میشود
صابریان خاطرنشان کرد: اثر کلی که این اتفاق بر شاکله انقلاب اسلامی میگذارد این است که ما را دچار بحرانی میکند که زمانی شوروی دچار آن شده بود و آن هم بحث رقابت فضایی و نظامی بود که با آمریکا آغاز کرد.
وی به دوران جنگ سرد اشاره کرد و با نگاه به اسپورتنیک (نخستین ماهواره فرستاده شده به فضا) گفت: شوروی در بازه زمانی در این جنگ از آمریکا جلو میافتد و با فرستادن اسپورتنیک به فضا آمریکا را دچار بحران علمی و دانشی میکند به نحوی که مسئولان آمریکایی جهت رفع این بحران به تغییرات عمده در علوم پایه خود دست میزنند.
این فعال تشکل انجمن اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد افزود: در انتهای این رقابت میبینیم برای شوروی دستاورد حاصل شده فروپاشی از درون است که شاید دلیل عمده این اتفاق تبدیل شدن شوروی به غول فناوری خالی از آرمان بود که به جای پرداختن به شعارهای خود موجبات فروپاشی خود را فراهم ساخت.
صابریان در ادامه علم هستهای در ایران را نیز در صورت عدم مراقبتهای لازم مانند بحران اسپورتنیک روسیه دانست و تاکید کرد: اگر مراقبت نکنیم ما نیز دچار این مشکل در کشور خواهیم شد آن چنان که نشانههای این بحران در حال حاضر در کشور دیده میشود.
صدا وسیما مبحث هستهای را در کنار دیگر مباحث ملی قرار داده است
وی به تبلیغاتی شدن توان هستهای در کشور اشاره داشت و ادامه داد: هنگامی که صدا و سیمای کشور اسلامی ایران روز 12 فروردین جهت تبلیغ تاریخ انقلاب به شکل گیری انقلاب اسلامی اشاره میکند و در مراحل بعد به ترور، جنگ و در نهایت انرژی هستهای میپردازد می توان گفت قراردادن این توان در کنار آرمان های انقلاب در حال رخ دادن است.
این فعال دانشجویی متذکر شد: این اتفاق موجب میشود که کسی که این فضا را به خوبی رصد میکند احساس خطر کند که آیا موضوع هستهای مانند دیگر موضوعات اعلام شده و حیاتی کشور دارای اهمیت این چنینی است یا خیر؟.
گذار اخیر دنیا از صنعت بر علم سنگینی دارد
در ادامه عرب، مسئول جامعه اسلامی دانشگاه علوم پزشکی مشهد با بیان این نکته که ابتدا باید به جایگاه این علم در دنیا توجه کرده در پاسخ به این سئوال گفت: بر اساس پیش بینیهای صورت گرفته در دنیا ما در حال گذر از اقتصاد صنعتی به اقتصادی هستیم که محور آن در جهان علم خوهد بود.
وی ادامه داد: پس از انقلاب صنعتی کشوری در دنیا دارای جایگاه بود که در صنعت پیشرفت قابل توجهی داشته و لوکس ترین صنعت دنیا را در اختیار داشته باشد و بهترین خودرو و تولیدات را در برنامه صنعتی آن کشور مشاهده شود.
مسئول جامعه اسلامی دانشگاه علوم پزشکی مشهد در ادامه با بیان این نکته که در چند دهه اخیر در حال گذاری بر مبنای علم در جهان هستیم، گفت: تا ۲۰ سال آینده یقینا به کشوری، کشور پیشرفته میگویند که توان دسترسی به روزترین فناوریهای پیشرفته دنیا در چند زمینه پیشگام را داشته باشد.
عرب زمینههای پیشگام را بحث فناوریهای فضایی، آخرین نسل از فناوریهای ارتباطی، آخرین نسل از فناوریهای هستهای، نانو، پزشکی و سلول های بنیادی دانست و متذکر شد: در آینده شما به کشوری پیشرفته خواهید گفت که در این علوم به روز بوده باشد و حرف اول را در دنیا بزند.
این فعال دانشجویی در ادامه گفت: امروز کشور مالزی در حال تولید قطعات بسیاری در جهان است؛ اما آیا میتوان این کشور را با وجود داشتن تولیدات برتر در برخی صنایع جزئی از ۲۰ کشور برتر دنیا دانست؟.
وی با بیان اینکه پاسخ این سئوال قطعاً خیر است، بیان داشت: این کشور به این دلیل در این بخش موفق است که تعدادی از شرکتهای خارجی در این کشور تاسیس شده و در حال ساخت قطعات میباشند، به این دلیل که مالزی در تولید علم به صورت بومی موفق نبوده است.
آیندگان نگاه ما به هستهای را مورد نقد و بررسی قرار میدهند
عرب با اشاره به شرایط ایران در طول 50 سال گذشته گفت: هنگامی که به ۵۰ و یا ۱۰۰ سال قبل ایران نگاه میکنیم با خود میگوییم کاش مسئولان آن زمان ایران سرمایه گذاری خود را بر روی صنعت و پیشرفت ایران در این حوزه انجام میدادند.
مسئول جامعه اسلامی دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: مطمئننا فرزندان ما در ۵۰ سال آینده نیز در صورتی که امروز ما در علوم و فناوریهای پیشرفته غفلت گذشتگان خود در حوزه صنعت را انجام دهیم ما را مورد نکوهش قرار خواهند داد و در صورتی که پایههای این علم را اکنون به درستی بچینیم مورد تقدیر فرزندان ایران اسلامی در آینده خواهیم بود.
این فعال دانشجویی علم هستهای را برای هر کشوری دارای اهمیت و جایگاه دانست و تصریح کرد: امروز علوم با یکدیگر در ارتباط هستند و بین رشتهای شناخته میشوند و شما نمیتوانید علمی را به صورت تک رشتهای مشاهده کنید.
وی ادامه داد: بر این اساس شما امروز نمیتوانید بگویید علم هستهای با دیگر علوم مانند پزشکی، الکترونیک نانو و غیره بی ارتباط است و جایگاهی در این حوزه ندارد.
پیشرفت علمی باید همه جانبه باشد
عرب بیان داشت: پیشرفت علمی زمانی دارای اثر گذاری مناسب است که همه جانبه باشد بر این اساس اگر شما در یک زمینه نتوانید پیشرفت لازم را احصاء کنید نتوانستهاید پیشرفت علمی مناسبی داشته باشید.
مسئول جامعه اسلامی دانشگاه علوم پزشکی مشهد با بیان اینکه ایران به لطف خدا در اکثر علوم پیشرفت همزمان و قابل توجه ای داشته است؛ خاطرنشان کرد: ایران در فناوری نانو، علوم وابسته به پزشکی و سلولهای بنیادی در حال جلو رفتن است هر چند که شاید از دنیا 50 سال عقب باشیم؛ اما در حال پایه گذاری بسیار خوبی برای آینده کشور هستیم.
این فعال دانشجویی در ادامه بیان داشت: در مسئله هستهای ما به این اهمیت پیبردیم و اگر از این جهت به این موضوع نگاه کنیم که علم برای انقلاب ما یک آرمان است و این اعتقاد را داشته باشیم که ایران باید تبدیل به کشوری شود که در علم در جهان دارای جایگاه باشد انتقاد صابریان در خصوص تبدیل شدن این علم به گفتمان انقلاب اسلامی بی مورد است.
وی افزود: تاکید امروز در فضای رسانهای بر بزرگ نمایی بحث علمی انرژی های نو و هستهای در میان مردم است که این رفتار بسیار درست و به جا میباشد.
عرب به آینده ایران اشاره داشت و بیان داشت: شاید زمانی نیاز باشد که ما علمی مانند نانو را به عنوان آرمان انقلاب معرفی کنیم زیرا این علم برای آینده کشور ما ضروری است و باید دانشمندانی در این حوزه در کشور وجود داشته باشند.
علمی که برای کشور دارای اهمیت است آرمان میشود
محمدپور، مسئول سیاسی بسیج دانشجویی دانشگاه فردوسی مشهد نیز بیان داشت: بنده با توضیحات دوستان موافقم؛ اما نکاتی در جهت تکمیل این سخنان وجود داد.
وی با بیان این سئوال که باید از خود بپرسیم تحرکات ما در حوزه علم اساسا به چه دلیل اتفاق میافتد؟ متذکر شد: در صورتی که علم را بتوانیم تعریف کنیم به این پاسخ خواهیم رسید و در حقیقت باید بگوییم علم برای ما راهی در مسیر رسیدن به رفاهیات است.
این فعال دانشجویی ادامه داد: رفاه در سه مقوله غذا، صنعت و تکنولوژی شکل میگیرد و در صورتی که در این سه حوزه بتوانید به پیشرفت برسید انقلاب خود را قطعا با توسعه اقتصادی روبه رو خواهید کرد.
مسئول سیاسی بسیج دانشجویی دانشگاه فردوسی مشهد به اهمیت در اختیار داشتن توان هستهای برای کشور اشاره و بیان داشت: ما برای تولید 20 هزار مگاوات برق در کشور نیاز به دو تا چهار میلیون بشکه نفت داریم که این آمار را کارشناسان امر بیان داشتند و حرفی پذیرفتنی است.
وی افزود: اگر این مقدار برق تولیدی را در غالب فناوری هستهای بخواهیم تولید کنیم نه تنها در سرعت رسیدن به این خواسته خود جلوتر خواهیم بود؛ بلکه در نفت خود صرفه جویی کرده و میتوانیم این مقدار بشکه نفت را در تولید کشور به کار بگیریم.
توان هستهای در علم کشاورزی دارای اهمیت بسیار است
محمدپور به اهمیت توان هستهای در تولیدات کشاورزی اشاره داشت و تصریح کرد: در صورت استفاده از علم هستهای در کشاورزی میتوانیم در افزایش تولیدات همراه با کیفیت آن استفاده کنیم و این خود انقلابی در حوزه علم و دانش است.
این فعال دانشجویی با انتقاد از اظهار نظر صابریان در بحران دانستن انرژی هستهای گفت: سئوال این جا است که طبق فرمایشات رهبر معظم انقلاب «هستهای بهانه است» و اگر بحران شده است این کار غرب بوده است و ما نباید اینگونه فکر کنیم.
مسئول سیاسی بسیج دانشجویی دانشگاه فردوسی مشهد با بیان این نکته که فناوریهای روز دنیا با سرعت در حال رشد هستند، متذکر شد: فناوریهای روز دنیا در انتظار ما نخواهد ایستاد تا هر زمان غرب صلاح دید خود را به آن برسانیم پس در حوزه علم هسته ای نیز ما باید راه خود را راسخ ادامه دهیم.
وی این تفکر را همان اشتباه محاسباتی دانست و با اشاره به سخنان رهبر معظم انقلاب بیان داشت: بر اساس فرمایشات رهبر انقلاب آمریکا تلاش دارد این اشتباهات محاسباتی را در داخل ذهن ملت ایران بیندازد که اصولا هستهای بی فایده و دردسر ساز است در حالی که این دروغ غرب است.
فضای نقد مذاکرات هستهای در گذشته در کشور وجود نداشت
صابریان در واکنش به سخنان عرب و محمدپور به زمان باقی مانده دو دقیقهای خود در سئوال اول اشاره داشت و افزود: با توجه به سخنان دوستان فناوری هستهای موجبات توسعه و تکنولوژی در کشور را به دنبال خواهد داشت.
وی ادامه داد: مشکلی که من به آن اشاره داشتم و دوستان در برابرش موضع گیری داشتند حاکی از این حقیقت است که دیگر علمی که به کف خیابانها برده شده است و در خصوصش شعار داده میشود علم نیست.
فعال سیاسی تشکل انجمن اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد بیان داشت: علم در تعریف خود به این نکته اشاره دارد که میتوان با زیر سئوال بردن و به چالش کشیدنش در مورد آن بحث و بررسی کرد؛ اما با شعاری کردن یک علم دیگر نمیتوان آن را مورد سئوال و در جایگاه بحث قرار داد.
صابریان افزود: اگر در واقع دغدغه ما توسعه است مباحث مهمتری در این خصوص وجود دارد که جای کار و بررسی در مورد آنها وجود دارد.
این فعال دانشجویی به سه بحران اصلی ایران در آینده نزدیک اشاره داشت و بیان کرد: ایران در آینده نزدیک با سه بحران آب، نفت و غذا روبه رو خواهد بود.
وی بحران آب را برای مردم قابل لمس دانست و با اشاره به بحران نفت و غذا تاکید کرد: بحران نفت به ابن معنا است که این ذخیره بسیار مهم در آینده به عنوان یک سوخت مورد توجه کشورها نخواهد بود و ایران نیز متاثر از این موضوع است و بحران غذا نیز با بالا و پایین رفتن قیمت ارز به راحتی قیمت محصولات غذایی در ایران را دستخوش تغییرات میکند.
این فعال سیاسی تشکل انجمن اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد در ادامه بیان کرد: امروز ما به راحتی بسیاری از مسائل را در خصوص انرژی هستهای مورد بحث قرار میدهیم که در گذشته با تصویب شورای امنیت ملی حتی روزنامهها حق نداشتند اظهار نظری در خصوص آن در کشور داشته باشند.
صابریان بیان کرد: هنگامی که هدف مندی یارانهها نیز صورت گرفته بود کسی اجازه ابراز عقیده نداشت و این که امروز اجازه میدهند منتقدان بیایند در خصوص توان هسته ای کشور حرف بزنند کار خوبی است که باید خیلی قبل ترها شکل میگرفت زیرا برای امروز کمی دیر شده است.
این فعال دانشجویی افزود: ما هم قبول داریم هستهای بهانه است؛ اما این را نیز باید پذیرفت که این بهانه را غرب تا قبل از این نداشت، پس اگر صرف توسعه به این مسئله نگاه میکنیم باید مسائل اهم و مهم شود و سپس در مورد آن سخن بگوییم.
وی با اشاره به صحبتهای محمدپور در خصوص اهمیت دسترسی ایران به برق هستهای گفت: من تاکید میکنم برای کشوری با اقلیم ایران هیچ نیازی به برق هستهای وجود ندارد و این موضوع توجیه اقتصادی ندارد زیرا در بحث فناوری های نو از لحاظ انرژی زمین گرمایی نیز توجیحی برای این موضوع وجود ندارد.
صابریان دسترسی به برق هستهای در کشور را نیازمند نزدیکی به دریا دانست و گفت: برای رسیدن به این منظور یا باید در کنار دریای خزر کار را دنبال کرد که به دلیل کوچک بودن اقلیم آن دردسر ساز است و یا به دریای جنوب نگاه داشت که ناو آمریکا در خلیج فارس و دریای عمان است که امنیتی برای ما ندارد.
در طول ۱۲ سال گذشته روند برنامه هستهای ایران چگونه پیش رفته است؟
صابریان، فعال سیاسی تشکل انجمن اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد به سئوال اصلی دور دوم میزگرد برگشت و بیان داشت: روند برنامه هستهای ایران و یا در کل سیاست خارجی دولتهای ایران پس از انقلاب بیشتر از این که متاثر از نگاه فراملی و جناحی باشد متاسفانه برمبنای سیاست خارجی دولتهای مختلف ناشی از منافع داخلی و نگاه شخصی بوده است.
وی بیان داشت: چه در زمان خاتمی که به یک باره بحث اعتماد سازی و ارتباط با آمریکا مطرح شد و چه زمان احمدی نژاد که کاملا فضا شعاری و همه چیز باز گردانده میشود به شکل سابق خود و غیره تنها نگاه حاکم بر روند هستهای بر اساس منافع داخلی و درون حزبی دنبال میشود نه منافع ملی.
صابریان به تیم هستهای ایران در دوران خاتمی و احمدی نژاد اشاره کرد و افزود: در تیم هستهای دولت خاتمی کوتاه آمدن در برابر غرب باعث شد که خود این افراد به این موضوع اشاره داشته باشند که میشد کمی محکم تر برخورد کنیم و در دولت احمدی نژاد نیز علاوه بر شدت برخوردها در ابتدای کار دولت نهم در انتها دیدیم صحبت از ارتباط با آمریکا به میان آمد.
این فعال دانشجویی در ادامه متذکر شد: متاسفانه در خصوص منافع ملی کشور یک دیدگاه ثابت در کشور وجود ندارد و این موضوع نه تنها در خصوص مباحث هستهای بلکه در تمام سیاست خارجه ایران مورد توجه است.
نگاه حزبی به منافع ملی بسیار خطرناک است
وی با بیان این که این نوع نگاه برای منافع ملی هر کشوری بسیار خطرناک است تاکید کرد: این روند نشان میدهد بیشتر از این که در کشور صاحبان دولتها بر اساس یک دیدگاه آکادمیک بر اساس منافع ملی و منافع انقلاب کار را دنبال کنند بر اساس خواستههای شخصی و حزبی خود حرکت میکنند که این بسیار خطرناک است.
نیروگاههای آب سنگین دارای اهمیت و توان بالایی هستند
عرب در ابتدای سخنان خود قبل از پاسخ به سئوال دوم میزگرد با بیان اینکه بخشی از صحبتهای صابریان درست و قسمتی نیز دارای نقد است، گفت: در بحث تولید انرژی در حال حاضر پیش بینی این است که بهترین نوع انرژی از نظر صرفه جویی انرژی هستهای است.
وی ادامه داد: هزینه اولیه انرژی خورشیدی بسیار بالا است و از نظر نیروگاهها که گفتید برای ما در تولید برق به صرفه نیست ابتدا به نیروگاه های آب سنگین باید توجه نشان دهیم و این که چرا ما به نیروگاه آب سنگین نیاز داریم؟.
مسئول جامعه اسلامی دانشگاه علوم پزشکی مشهد افزود: نیروگاههای آب سنگین از این لحاظ دارای اهمیت هستند که میتوان آنها را در وسط بیابان نیز احداث کرد.
این فعال دانشجویی با انتقاد از نگاه صابریان گفت: نیازی نیست این نیروگاهها را در کنار منابع عظیم آبی احداث کنیم تا از ابعاد امنیتی دچار مشکل شوند و اگر دنیا بنا بود حرف شما را بپذیرد خیلی قبل تر از این بسیاری از کشورها به جای سرمایه گذاری بر این علم با این حساسیت بالا به انرژی خورشیدی رو می آوردند.
عرب بحران آب و نفت و غذا را بحران اکثر کشورهای دنیا دانست و گفت: درست است بحرانها در ایران و بسیاری از کشورها در حال رخ دادن است؛ اما یکی از راههای رفع این بحرانها نیز در اختیار داشتن انرژی هستهای است.
نیروگاههای هستهای توان شیرین کردن آب را دارند
وی به سخنرانی صالحی در روز انرژی هستهای اشاره داشت و تاکید کرد: صالحی به ساخت دو نیروگاه هستهای در بوشهر با اضافه شدن توان شیرین کردن آب در فاز دوم نیروگاه هستهای در بوشهر اشاره داشت و بر این اساس تا 10 سال دیگر با ساخت این دو نیروگاه در بوشهر می توان 400 تا 600 هزار مترمکعب آب قابل شرب تولید کرد، در حالی که نیاز شهر بوشهر به آب 30 هزار متر مکعب است.
مسئول جامعه اسلامی دانشگاه علوم پزشکی مشهد این توان را دائمی دانست و افزود: این توانایی دائمی است و دیگر نیازی نیست نگران بارش باران و شرایط اقلیمی باشیم و میتوان گفت با تکیه بر توان هستهای میتوان بحرانهای موجود را از پیش رو برداشت.
عرب در پاسخ به سئوال صابریان که آیا فکر میکنید این کار سرمایه گذاری بزرگی است؟ بیان داشت: خیر به نسبت بحرانی که وجود دارد سرمایه گذاری بزرگی نیست؛ اما در حال کار بر روی آن هستیم و موفق خواهیم بود.
این فعال دانشجویی در پاسخ به سئوال دوم میزگرد بیان داشت: در پاسخ به این سئوال باید از دولت مردان خود پرسید که نگاه آنان به انرژی هستهای بر چه اساس است؟ این نگاه بر اساس فرصت است یا تهدید؟.
رهبر انقلاب تلاش دارند جایگاه صنعت هستهای را به ملت ایران متذکر شوند
وی نوع نگاهها به انرژی هستهای را تعیین کننده دانست و متذکر شد: مقام معظم رهبری تمام تلاش خود را در این خصوص انجام دادند که جایگاه توان هستهای را به مسئولان و ملت ایران گوشزد شوند.
مسئول جامعه اسلامی دانشگاه علوم پزشکی مشهد بیان داشت: این سئوال را نیز مدنظر قرار بدهیم که چرا شش کشور جهان و بسیاری دیگر از این کشورها به دنبال علم هستهای هستند؟ و چرا برخی به این علم نگاه انحصاری دارند؟.
عرب با انتقاد از کسانی که توان هستهای ایران را نوعی گرفتاری میدانند این رفتار را ساده لوحانه دانست و با اشاره به نبود تحریم در بحث فناوری نانو در ایران گفت: در نانو با این که ظاهرا ما تحریم نیستیم؛ اما در واقع میبینیم اجازه دریافت اطلاعات در خصوص این علم از خارج مرزهای کشور داه نمیشود.
این فعال دانشجویی خاطرنشان کرد: حتی اگر بحث تحریم را کنار بگذاریم و برخی ساده لوحانه در مذاکرات بگویند غرب حاضر است فناوری این علم را به ما بدهد باز هم اتفاقی در کشور رخ نخواهد داد زیرا ما تحریم علمی هستیم و هر چه را از دست بدهیم دیگر به دست نخواهیم آورد مگر اینکه خودمان در این خصوص وارد عمل شویم.
ادامه دارد...