پیام‌های خود تولید، آسیب اصلی شبکه‌های اجتماعی

به گزارش خبرنگار «خبرگزاری دانشجو» از اصفهان، خدامرادی، استاد علوم ارتباطات اجتماعی در سمینار «رسانه سالاری و سواد رسانه‌ای» که در دانشگاه آزاد اصفهان برگزار شد، گفت: ساختار دانش انسان پدیده‌ای است که در مواجهه با رسیدن اخبار، اطلاعات و پیام‌ها از طریق رسانه‌ها فعال می‌شود و باید از آن استفاده کرد.

وی افزود: وقتی ساختار دانش به عنوان کانون و منبع شخصی افراد شکل گرفت، در موقع ورود پیام به ذهن انسان پردازش اولیه می‌شود تا ما تصمیم بگیریم که آیا می‌خواهیم از آن استفاده کنیم یا نه، این پردازش به دو مهارت نیازمند است که این دو مهارت تحلیل و ارزش گذاری است که ما باید عناصر را تکه تکه و آنها را تحلیل کنیم و سپس آن را ارزش‌گذاری کنیم؛ یعنی ببینیم با ارزش‌های ما منطبق است یا خیر.

استاد علوم ارتباطات اجتماعی خاطرنشان کرد: پس از ورود پیام به ذهن ما می‌بایستی آن را با فرهنگ، دین، ارزش‌ها و اخلاقیات خود مقایسه و تنظیم کنیم که اگر قابل تنظیم بود از مرحله اولیه گذشته ایم و وارد مرحله معنایابی شده‌ایم؛ معنایابی می‌گوید با توجه به قابلیت‌هایی که دارید پیام را با اطلاعات قبلی خود بررسی و یک معنایابی شخصی کنید.

خدامرادی بیان داشت: تفکر انتقالی پس از مراحلی که گذرانده می‌شود، شکل خواهد گرفت که در حال حاضر در شبکه‌های اجتماعی هم وجود دارد و آن بدان معناست که مطالبی را خود مصرف کنندگان و مخاطبین شبکه‌های اجتماعی انتخاب، تولید و پخش می‌کنند که پس از آن باید یک معناسازی و ارزش‌گذاری هم صورت گیرد.

وی تصریح کرد: مرحله معناسازی بدین ترتیب است که مخاطب باید با تحلیل، ترخیص و ارزش گذاری مطالب گوناگون دریافتی تا پیام اثر مورد نظر خود را بر روی خواننده نگذارد و خود افراد معناسازی کنند که پس از آن موفق به تولید خلاقانه می شوند.

این استاد دانشگاه تصریح کرد: تولید خلاقانه رسانه‌ای منعکس کننده ارزش‌ها و رفتارهای انسان‌ها در کانون شخصی ماست تا کاری جدید را خلق کنیم و ممکن است در پی تولید آن عمل جدید دیگری به وجود بیاید و رفتار ما شکل دهد و بینشی جدید به وجود آورد که در این مرحله با چرخش پیام در این فرآیند دیگر رویارویی وجود ندارد، چرا که شخص به پیام توجه می‌کند و دیگر با هر پیامی مواجه نخواهد شد.

خدامرادی تاکید کرد: به خانواده‌ها سفارش می‌کنیم تا وساطتی سازنده برای فرزندان خود در تماشای تلویزیون و ماهواره داشته باشند؛ به طوری که پدر و مادر همراه با کودک خود به تماشای تلویزیون بپردازند به شرطی که اطلاعات کاملی داشته باشند خود می‌توانند پیام‌های برنامه‌های تلویزیونی را برای فرزندشان تشریح کنند تا وی فریب پیام را نخورد.

وی ادامه داد: نهایتاً سیستم سواد رسانه‌ای بایستی از زمان کودکی در ذهن افراد شکل بگیرد و به صورت‌های مختلف آموزش داده شود و در کل اقشار جامعه در قالب برنامه‌های بلند مدت، کارگاه‌ها و سمینارها ترویج داده شود تا هیچ ترسی از آسیب‌های رسانه‌ها وجود نداشته باشد.

عضو هیات علمی دانشگاه فرهنگیان اذعان داشت: تلویزیون و رادیو از جمله رسانه‌هایی هستند که منابع مشخصی دارند که ارسال کننده پیام در فرآیند پیام مشخص می‌باشد و شخص می‌تواند تصمیم بگیرد که آیا فلان منبع مستند است یا خیر؛ حال وقتی هویت سازندگان و مالکیت آن رسانه و پیام را تشخیص داد به خوبی می‌تواند بر اساس اطلاعات خود تجزیه و تحلیل کند.

خدامرادی گفت: در شبکه‌های اجتماعی منبع مشخص نیست و اکثر پیام‌ها خود تولید هستند یا از یک منبع ناشناس ارسال می‌شوند و جایی که منبع ناشناس وجود دارد، احتمال آسیب هم وجود دارد و ممکن است بسیاری با اهداف خاصی هر مطلبی را در شبکه‌های اجتماعی پخش کنند که در این میان سواد رسانه‌ای به کمک انسان می‌آید.