گروه دانشگاه «خبرگزاری دانشجو»-یادداشت دانشجویی*جهاد در لغت از کلمه (جهد) به فتح یا ضم جیم به معنی سعی، کوشش و مشقت است. با نگاه به مفهوم جهاد در قرآن کریم، واژة «جهاد» از نظر قرآن دارای مفهومی کاملاً مثبت و ارزشمند میباشد که به طور خاصّ بر «عمل مؤمنان» با سعی و تلاش فراوان و خلوص اطلاق می شود.
مقام معظم رهبری در تبیین «حرکت بسیجی» فرمودهاند: دو فصل مهم این حرکت جهاد و شهادت است. طبق نظر ایشان، در اداره کشور باید روحیه خدمت به مردم با نیت خدایی و با تکیه بر علم و درایت یا همان روحیه مدیریت جهادی حاکم باشد تا بتوان از مشکلات عبور کرد و به پیش رفت. بنابراین، شاید بتوان گفت که «تکیه بر علم و درایت» جان کلام در مفهومسازی ایشان از مدیریت جهادی است.
به طور خاص، مقام معظم رهبری سه ویژگی را برای مدیریت جهادی برشمرده اند: ۱- خدمت به مردم ۲- نیت خدایی(خلوص) ۳- تکیه بر علم. با توجه به گفتههای بالا می توان گفت مدیریت جهادی یعنی «علم و هنر رهبری و کنترل فعالیت های دسته جمعی، مبتنی بر مبارزه نه صرفا در عرصه نظامی بلکه در تمامی عرصه های علمی، سیاسی، اقتصادی، فرهنگی وغیره جهت نیل به اهداف راهبردی و کلان یک سیستم و رفع موانعی که در رسیدن به آن وجود دارد» نکتهای که نگارنده در پی تبیین آن است مدیریت جهادی است که به نظر میرسد غیر از «کارشناسی جهادی» و یا «کارمندی جهادی» باشد.
هرچند مطلوب است که جهاد و روحیة جهادی در همة سطوح جریان داشته باشد، اما مدیریت دارای وظایفی است که در ادبیات مدیریت آن را با چندین وظیفه از قبیل برنامهریزی، سازماندهی، هدایت و رهبری، نظارت و کنترل برشمرده می شود.
در این راستا، مدیریت جهادی ناظر به جهاد در این وظایف (افزون بر وظایف تازة یک مدیر در عصر اطلاعات) است، بنابراین، می توان گفت که تلاش در جهت آموختن شیوه درست انجام این وظایف، خود وظیفهای است که به موجب تأکید بر مدیریت جهادی بر عهدة مدیران، بخصوص مدیران دولتی قرار داده شده است. ممکن است برخی از مدیران دولتی مدیریت جهادی را مترادف با کار مضاعف بدانند و در این راستا با سوء برداشت از مفهوم مدیریت جهادی، آن را تا حد «فشار آوردن بر زیردستان برای بالا بردن آمار» تقلیل دهند؛ بنابراین، خالی از لطف نیست که مدیران (به ویژه مدیران دولتی) به این مهم توجه کنند تا وجهه نظام اسلامی و منویات مقام معظم رهبری را در عملکرد خود مورد توجه قرار داده باشند.
محمد جعفر نظری
محمد جعفر نظری- فعال سیاسی
انتشار یادداشتهای دانشجویی به معنی تائید تمامی محتوای آن توسط «خبرگزاری دانشجو» نیست و صرفا منعکس کننده نظرات گروهها و فعالین دانشجویی است.