کشور از حداقل ۲۰۰۰۰ سند مکتوب علمی محروم شده است

 محمدی مدرس دانشگاه‌های تهران در گفتگو با خبرنگار دانشگاه «خبرگزاری دانشجو»، درباره بحث رکود علمی، افت بی سابقه شتاب تولید علم ایران و علل واقعی آن گفت: با اشاره به آمار منتشره از سوی مجامع بین المللی درست است که مسئولین وزارت علوم می‌گویند نرخ رشد تولید علم ما هنوز مثبت است اما اگر این کاهش نرخ رشد همچنان ادامه یابد می‌توان پیش بینی کرد که در سال‌های آتی رشد تولید علم ما حتی منفی شود. با مطالعه تاریخ تولید علم در قرون مختلف می‌توان به این نکته رسید که رسیدن به بلوغ تولید علم و مرجعیت در نظریه پردازی علمی جهانی از رهگذر تولید انبوه و گسترده نظریات علم می‌گذرد و این توجیه که تولیدات و مقالات علمی فقط باید باکیفیت بالا منتشر شوند، علی رغم ظاهر مثبت، به هیچ وجه در مقام عمل صحیح نیست. زایش علمی و تئوری پردازی‌های خارق العاده از میان همین تولید انبوه می‌گذرد و نباید خلاقیت‌ها را با این بهانه‌ها سرکوب کرد.

محمدی در ادامه با بیان مثال‌هایی از آزمایش‌های فضایی شوروی سابق و ایالات متحده و آزمایش و خطای بسیار رخ داده در این مسیر افزود: مسئولان باید شجاعت را به قشر نخبه و دانشمند تزریق کنند. ایجاد بذر تردید در ذهن دانشمندان با توجیهاتی نظیر لزوم جلوگیری از تولیدات انبوه یا پرهیز از آزمایش‌هایی که در آن‌ها ریسک وجود دارد، باعث دلسرد کردن فرهیختگان دانشگاهی خواهد شد و نهال خودباوری را در دل آن ها خواهد خشکاند و چه بسا باعث افزایش مهاجرت نخبگان خواهد شد.

این مدرس علوم انسانی به ذکر برخی مصادیق کند کننده رشد تولید علم در دانشگاه‌ها پرداخت و گفت: دو سال پیش رییس جمهور محترم به انتقاد از مقالات ISI پرداخت و این مساله مستقیم یا غیرمستقیم در حوزه سیاست گذاری وزارت علوم به کاهش رشد علمی کشور تبدیل گردید. شاید بتوان گفت ارائه مشاوره‌های اشتباه باعث بیان برخی سیاست‌ها از طرف مسئولین کشور می‌گردد.همچنین در دو سال اخیر ماجرای بسیار تاسف بار زیر سوال بردن قشر نخبه و بورسیه از طرف برخی جریانات سیاسی باعث ایجاد جو بدبینی و ناامنی روانی در جامعه دانشگاهی گردید.

مدرس دانشگاه گفت: بازی با حیثیت و آبروی نزدیک به ۴۰۰۰ دانشجوی دکترا باعث می‌شود این تعداد عظیم از جامعه نخبگان از گردونه تولید علم حذف گردند. همان طور که می‌دانید هر دانشجوی دکترا موظف به ارائه رساله‌ای با موضوع کاملا جدید در تاریخ علم است و در این بین نیز برای دفاع از رساله موظف به ارائه چند مقاله معتبر علمی پژوهشی و بین المللی، ثبت اختراع یا کتاب است. با یک حساب سرانگشتی با ایجاد ناامنی روانی برای این تعداد دانشمند جوان و نخبه، کشور از حداقل ۲۰۰۰۰ سند مکتوب یا کالای مرتبط با تولید علم محروم شده یا شاهد افت کیفیت آن‌ها بوده است.

وی ادامه داد: از طرف دیگر محاسبه زمان و حجم فکری که مسئولین و دستگاه‌های مختلف نظام از جمله کمیسیون‌های تخصصی مجلس، وزارت علوم، شورای عالی انقلاب فرهنگی و رسانه‌های مختلف مصروف ایجاد این ظلم عظیم و نیز رفع این ظلم کرده‌اند به یک ارزیابی فاجعه آمیز خواهیم رسید. باید پرسید اگر این ذهنیت‌ها و تصمیمات و هزینه‌ها صرف مسائل اساسی‌تر تولید علم و بالابردن کیفیت آموزش و پژوهش دانشگاه‌ها می‌شد ما اکنون وضع بهتری نداشتیم؟ از سر دلسوزی باید سوال کرد اگر مسئولین با تزریق ناامیدی های کاذب و فاقد پشتوانه استدلالی و حقوقی، باعث این بدبینی در بین قشرهای دانشگاهی نمی‌شدند ما در جایگاه مناسبتری نبودیم؟

این استاد دانشگاه با اشاره به لزوم بهره گیری مسئولان طراز اول کشور از مشاوره های واقع بینانه نه سیاست زده، از مسئولان وزارت علوم خواست در سیاست های خود تجدید نظر کنند و با ادامه این روند سال‌های بعد ما در حسرت این روزهای از دست رفته بسیار افسوس خواهیم خورد.