۲۰۰۰ صندلی استعداد‌های درخشان دردانشگاه‌ها خالی مانده!

به گزارش گروه دانشگاه «خبرگزاری دانشجو»، جمعی از دانشجویان متقاضی شرکت کننده در دوره‌های استعدادهای درخشان طی نامه‌ای به وزیر علوم تحقیقات و فناوری درخواست خود را مبنی بر جذب نفرات برتر هر گرایش بدون توجه به حد نصاب، که بر اساس آیین نامه ارزیابی شدند، در صورت رضایت گروه و دانشگاه  اعلام کردند که متن نامه به شرح زیر است:

بسمه تعالی

استاد بزرگوار جناب آقای دکتر فرهادی

وزیر محترم علوم تحقیقات و فناوری

با سلام و احترام

در ابتدا از زحمات جنابعالی و همکاران محترمتان در ارتقاء سطح علمی کشور عزیزمان صمیمانه تشکر و قدردانی می‌نماییم و از درگاه الهی، توفیق خدمت خالصانه را برایتان خواستاریم. احتراماً به استحضار می‌رسانیم، چندی پیش در مورخ 18/4/1393 آیین نامه‌ای از سوی دفتر برنامه ریزی آموزشی وزارت علوم، مبنی بر پذیرش بدون آزمون دانشجویان استعدادهای درخشان مقطع دکتری تهیه و به دانشگاه‌ها ابلاغ شد. این آیین نامه در همان ابتدا مورد انتقاد دانشجویان قرار گرفت و به دنبال آن در کمتر از چند ماه اصلاحیه ای برای آن در تاریخ 16/12/1393 صادر شد. آیین نامه اصلاح شده به دانشگاه ها ابلاغ شد و دانشگاه ها فراخوان پذیرش استعداد های درخشان مقطع دکتری را در سایت خود قرار دادند تا دانشجویان مدارک خود را به دانشگاه‌ها ارسال نمایند. پس از ارسال مدارک، بررسی اولیه توسط کارشناسان استعداد درخشان دانشگاه‌ها صورت پذیرفت و در نهایت زمان مصاحبه فرا رسید. شورای داوری در هر گرایش، بر اساس آیین نامه وزارت علوم نمره دهی به تک تک سوابق پژوهشی متقاضیان را انجام دادند.

پس از انجام فرآیند نمره دهی، مشخص شد جمع کثیری از نفرات اول در رشته‌ها و گرایش‌های مختلف، علی­ رغم داشتن مقالات و رزومه مناسب با توجه به مدت زمان محدود تعیین شده توسط آیین نامه، نتوانستند به حد نصاب 70 نمره برسند. با این اتفاق، دانشگاه‌ها با پیگیری اساتید و مدیران گروه‌ها در خصوص جذب نفرات برتر مصاحبه، به وزارت علوم نامه نوشته و جذب این دانشجویان را خواستار شدند. اما؛ شورای برنامه ریزی به این درخواست تن نداد و بر حد نصاب 70 نمره پافشاری نمود.

در کنار درخواست دانشگاه‌ها به جذب نفرات برتر، دانشجویان استعداد درخشانی که با وجود رزومه مناسب متناسب با هر رشته، نتوانستند حد نصاب مورد نظر را کسب کنند، پیگیری‌ها را آغاز نموده و در پیام‌ها و ایمیل‌های متعدد به دکتر نوه ابراهیم مدیر کل دفتر برنامه ریزی آموزشی وزارت علوم، از ایراداتی که در آیین نامه اصلاح شده وجود داشت، پرده برداشتند. پس از اینکه پاسخی منطقی به این شبهات در آیین نامه از سوی مسئولین ذیربط داده نشد و دانشجویان استعداد درخشان این مطالبه را حق خود می‌دانستند، تصمیم گرفتند خبرگزاری‌ها را مطلع نموده و از این طریق پاسخی منطقی به سوالات مورد نظر خود بیابند.

پس از پیگیری های متعدد، در تاریخ 11/6/1394 بیست و سی خبری را منتشر کرد که با واقعیت جور در نمی آمد. تیتر خبر این بود: " سنگ اندازی دانشگاه ها سر راه استعدادهای درخشان" و به دنبال آن جناب دکتر شریعتی نیاسر معاون آموزشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری بدون اشاره به ایرادات موجود در آیین نامه، از ناتوانی دانشگاه ها در جذب استعداد های درخشان خبر دادند. بلافاصله، دانشجویان در پیام های متعدد به خبر بیست و سی و شخص دکتر نوه ابراهیم و سایر مسئولین مربوطه، این نکته را یادآوری نمودند که دانشگاه ها با استعداد های درخشان همراه بوده و هستند و تمایل آنها به جذب نفرات برتر بر اساس ظرفیت تعیین شده در آیین نامه یا واگذاری اختیار به دانشگاه­ها از ابتدا بر کسی پوشیده نیست. با ذکر سوالی ساده می شد اشتباه بودن این خبر را تائید کرد و آن اینکه " دانشگاه ها بر اساس چه آیین نامه ای به متقاضیان نمره دادند و آن ها را رتبه بندی نمودند؟ " .

دانشگاه ها آیین نامه ای را اجرا نمودند که وزارت علوم آن را ابلاغ نموده بود و اگر سنگ اندازی صورت گرفته باشد، از سوی دانشگاه نبوده است. اکنون که چند روزی از این ماجرا می گذرد و با اینکه سیل اعتراضات دانشجویان به این خبر همچنان ادامه دارد، هنوز هم اصلاحی از سوی بیست و سی در مورد این خبر صورت نگرفته است.

مسئله دیگر آیین نامه‌ای است که تنها قرار است یک سال اجرایی شود و آن هم برای امسال. آیین نامه ای که کمتر از یک سال اصلاحیه خورده و در برآورد کلی منجر به خالی ماندن حدود 2000 صندلی استعداد های درخشان در دانشگاه ها شده است. آن هم دانشجویانی که امتحان خود را نه در یک سال بلکه در سال­های متمادی نشان دادند و هر کدام استعداد هایی درخشان برای کشور عزیزمان هستند. اجرای این آیین نامه به صورت آزمایشی تنها برای یک سال و آن هم با ایراداتی اساسی مانند عدم توجه به رشته ها و گرایش های مختلف در بندهایی از این آیین نامه، ضربه ای بس ناجوانمردانه بر عقل و روح و احساس استعدادهای این کشور زده است. ضربه ای که اثر سوء آن نه بر زندگی شخصی استعداد های درخشان، بلکه بر روحیه جمعی، بنیان اجتماعی و پایه های علمی کشور متبلور می شود.

از دیگر مشکلات این آیین نامه به عدم برگزاری المپیاد دانشجویی در همه رشته ها و فراگیر نبودن جشنواره خوارزمی اشاره کرد. مقالات کنفرانسی داخلی با نمره بسیار پایین (1 نمره) نشان دهنده کم ارزش بودن کنفرانس هایی است که در داخل کشور برگزار می شود و این خود از اعتبار این کنفرانس ها می کاهد. یکی دیگر از مواردی که امتیاز پژوهشی را افزایش می دهد، تالیف کتاب است؛ با نگاهی سطحی و گذرا مشخص می شود هزینه بالایی برای چاپ یک کتاب وجود دارد و این خود دست بسیاری از دانشجویان را می بندد. از سویی دیگر بالا بودن هزینه آزمایشات در رشته های مهندسی و زمانبر بودن آن ها در چاپ شدن مقالات بسیار تاثیر گذار است. در نتیجه گیری کلی، این آیین نامه با ایراداتی که داشته، نیازمند اعمال تغییرات اساسی می باشد.

جناب دکتر فرهادی وزیر محترم، استعداد های درخشان خدمت به کشور خود را بر هرکاری ارجح دانسته و از هیچ کوششی برای ارتقاء غنای علمی ایران عزیزمان فرو گذار نمی کنند. این دانشجویان با داشتن رزومه خوب قادر خواهند بود در کشورهای دیگر به ادامه تحصیل مشغول شوند، در صورتی که تنها اجازه تحصیل در ایران و توجه و تکریم این دانشجویان است که زرق و برق ادامه تحصیل در کشورهای دیگر در نظرشان کمرنگ می شود. استعداد های درخشان نشان دادند که توانایی انجام وظیفه های سنگینی را دارند. برای استعداد های درخشان بن بستی وجود ندارد، زیرا بر این باورند یا راهی خواهند یافت یا راهی خواهند ساخت. از دست دادن این سرمایه ها گناهی نا بخشودنی است.

و اما سخن پایانی:

جناب دکتر فرهادی؛ ما استعدادهای درخشان در کنار شما هستیم، نه در مقابل شما. با مشکلاتی که آیین نامه ایجاد نموده است؛ خواسته ما چیزی فرای توانایی های مسئولین نیست. شورای داوری در دانشگاه ها بر اساس آیین نامه ای که وزارت علوم ابلاغ نموده، دانشجویان استعداد درخشان را رتبه بندی نمودند. تنها خواسته استعداد های درخشان کل کشور این است:

جذب نفرات برتر هر گرایش بدون توجه به حد نصاب، که بر اساس آیین نامه ارزیابی شدند، در صورت رضایت گروه و دانشگاه

و من الله توفیق          

دانشجویان استعداد درخشان  

13/6/1394