به گزارش گروه فضای مجازی «خبرگزاری دانشجو» همزمان با آمادگی ایالات‌متحده و اتحادیه اروپا برای لغو تحریم‌ها علیه ایران، همچنین انتشار بیانیه مشترک فدریکا موگرینی، هماهنگ‌کننده سیاست خارجی اتحادیه اروپا و محمد‌جواد ظریف، وزیر امور‌خارجه ایران درخصوص متعهد بودن دو طرف در اجرای برجام، روز گذشته، رئیس مجلس شورای اسلامی با حضور در پارلمان بخش خصوصی، روند تصویب و اجرای برجام را بررسی کرد. علی لاریجانی در پاسخ به مخالفان اجرای برجام گفت: برخی توافق هسته‌ای را وارونه جلوه می‌دهند و از خوشحالی مردم ناراحت هستند. این در حالی است که کشور با چشم باز مسیر مذاکرات را انتخاب کرد و بحث‌های فنی و حرفه‌ای در این زمینه انجام شد. لاریجانی در جمع فعالان اقتصادی در بخش خصوصی از آنها خواست تا با حضور در صحن علنی مجلس، تحلیل خود را از اوضاع اقتصادی کشور مطرح کنند و پیشنهادهای خود را برای درج در لایحه بودجه سال 95 و قانون برنامه پنج سال ششم توسعه به کمیسیون‌های تخصصی مجلس ارائه دهند.
رئیس مجلس شورای اسلامی در پنجمین جلسه هیات نمایندگان دوره هشتم اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران با اشاره به موضوعات مطرح شده در این جلسه از سوی فعالان بخش خصوصی گفت: درحوزه اقتصاد باید رویکرد دیگری را ایجاد کنیم و دلیل این تغییر رویکرد را حکمرانان و سیاست‌گذاران مطرح می‌کنند. رئیس قوه مقننه افزود: تغییر رویکرد روشی است که پایه آن باید بر اراده کشور و عقلانیت باشد و باید این موضوع را اصل بگیریم. وی با اشاره به ایام محرم اظهار کرد: امام حسین(ع) می‌فرمایند انسان‌ها و مسلمانان سعادتمند باید 5 چیز را داشته باشند که اولین آن عقل است و سعادت بدون عقل توهم است. لاریجانی با بیان اینکه بدون عقلانیت انسان موفق نخواهد بود، افزود: امام حسین(ع) دومین مورد را دین عنوان کردند؛ چون از طریق عقل دین را انتخاب می‌کنیم و از طریق عقل به سعادت ابدی می‌رسیم. وی ادامه داد: امام حسین (ع) می‌فرمایند عقل در بنای دین به کمال می‌رسد؛ زیرا عقل محدودیت‌هایی دارد و در حوزه متافیزیک هم نیاز به دین داریم که دست عقل را گرفته و به علم‌های جدید بکشد.
رئیس قوه مقننه بیان کرد: دین و عقل مکمل یکدیگر هستند و امام صادق(ع) در پاسخ به فردی که از مسلمانی تعریف می‌کرد، گفت کیفیت عقل او چگونه است. لاریجانی با اشاره به اینکه انتظام بخشی به زندگی فردی و اجتماعی براساس عقلانیت است، اضافه کرد: پایه کار برای کشورداری باید این باشد که از ظرفیت عقلانی جامعه بهترین استفاده را ببریم که البته این در پناه دین تحقق می‌یابد. وی با طرح این سوال که چگونه می‌توان از ظرفیت عقلانی کشور استفاده کرد، گفت: باید از متخصصان و ظرفیت‌های موجود جامعه استفاده کرد و نمی‌توانیم عقلانیت را منحصر به یک عده کنیم. رئیس مجلس شورای اسلامی با اشاره به حوزه‌های سیاست، اقتصاد و بخش‌های دیگر، اظهار کرد: یکی از مسائلی که باید به آن توجه کنیم در شرایط فعلی این است که ما یک مصاف 12 ساله را در حوزه هسته‌ای طی کرده‌ایم که البته نفسگیر و با مشکلات فراوانی روبه‌رو بود.
لاریجانی با اشاره به مذاکرات 3 سال اخیر که به‌صورت فشرده انجام شد، بیان کرد: امروز سوال این است که حل و فصل مذاکرات یک کار عقلانی و درست و در راستای منافع ملی بود یا نه. وی افزود: برخی می‌گویند تصمیم برای مذاکرات هسته‌ای در این 3 سال اخیر لحظه‌ای بوده و این درحالی است که بیشترین وقت مسوولان کشور صرف همین موضوعات شد؛ به‌طوری که شورای هسته‌ای که تصمیم گیرنده در این مسائل بود بیش از 20 جلسه در این خصوص برگزار کرد. رئیس قوه مقننه با بیان اینکه همه ابعاد فنی و هدایت مذاکرات در شورای هسته‌ای پیگیری می‌شد، گفت: برخی‌ها می‌گویند این جلسات غیرراهبردی بوده و این افراد که اطلاعی ندارند چرا اظهارنظر می‌کنند و حتی در همین جلسات یک مسیری طی می‌شد، اما با بررسی دوباره آن مسیر را تغییر می‌دادیم. وی با بیان اینکه برخی‌ها عنوان می‌کردند منافع کشور با توافق هسته‌ای حفظ نمی‌شود و این مذاکرات راهبردی نیست، بیان کرد: این افراد تعریف راهبردی خود را ارائه دهند.
وی ادامه داد: البته می‌شد این مسیر را کم هزینه طی کرد ولی همه اینها جزوی از واقعیت‌های کشور است و هدفی داشتیم و آن این بود که تکنولوژی صلح آمیز هسته‌ای را حفظ کنیم و تحریم‌ها را برداریم. لاریجانی با بیان اینکه تحریم‌ها مشکلاتی را برای کشور ایجاد کرد، گفت: این درست است که مشکلات اقتصادی کشور مربوط به تحریم‌ها نیست، اما تحریم‌ها مشکلات اقتصادی کشور را تشدید کرد. رئیس مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه باید تحریم‌ها برداشته می‌شد، ادامه داد: در مجموع این سند، برداشت ما این است که دانش هسته‌ای داریم حتی با یک محدودیت و از نظر تحقیق و توسعه هم می‌توانیم ادامه دهیم و ثانیا قسمت قابل قبولی از تحریم‌ها لغو و بخشی هم تعلیق می‌شود. وی با اشاره به اظهارات برخی به اینکه می‌گویند برداشت تحریم‌ها صوری است، بیان کرد: اگر غرب به تعهدات خود در لغو تحریم‌ها اقدام نکند ما براساس قانونی که در مجلس تصویب کردیم، اقدام خواهیم کرد، هرچند جرقه اولیه برای لغو تحریم‌ها‌زده شده است. لاریجانی با بیان اینکه چند نظر در این خصوص وجود داشت، گفت: نباید وارد این بحث‌ها شویم و اگر برجام را رد می‌کردیم طرف مقابل تحریم‌ها را تشدیدتر می‌کرد و ما مقصر شناخته می‌شدیم.
تکیه به نظر متخصصان
رئیس قوه مقننه اضافه کرد: اگرغرب به تعهدات خود در برجام عمل نکند ما مدعی می‌شویم و این اختلاف بینش‌ها در موضوع هسته‌ای بود و حتی برخی‌ها می‌گفتند صنایع هسته‌ای کشور تعطیل شد. ما باید جواب این سوال را از مسوول آنکه رئیس سازمان انرژی اتمی است، بشنویم. همه ما در زمینه هسته‌ای متخصص نیستیم و دکتر صالحی گفتند که برجام محدودیتی برای فعالیت هسته‌ای صلح‌آمیز ایران ایجاد نمی‌کند و باید بین نظرات مختلف به نظر یک فرد متخصص تکیه کنیم. لاریجانی با اشاره به اینکه برخی معتقدند پذیرش برجام باعث تسلط بیگانگان بر کشور می‌شود، تاکید کرد: ما چند دهه است که عضو آژانس انرژی اتمی هستیم و NPTرا پذیرفتیم و این نظارت تسلط ایجاد نمی‌کند. رئیس مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه اگر آژانس انرژی اتمی اسرار کشور را حفظ نکند، بیان کرد: براساس قانون تصویب کردیم کیفیت همکاری ما با آژانس انرژی اتمی کاهش پیدا می‌کند و اگر بازرسی بخواهد نادرست کار کند، دولت می‌تواند مانع ورود آن به کشور شود.
گشایش در اقتصاد کشور
وی با بیان اینکه کشور با چشم باز مسیر مذاکرات هسته‌ای را انتخاب کرد، گفت: انتخاب این تصمیم لحظه‌ای نبود و بحث‌های فنی و حرفه‌ای و دقیقی در این زمینه انجام شد و در نهایت کشور این را پذیرفت در ازای برخی محدودیت‌ها که آسیبی هم به کشور نمی‌زند، تحریم‌ها برداشته شود. لاریجانی با بیان اینکه با برداشتن تحریم‌ها گشایشی در اقتصاد کشور به وجود می‌آید، گفت: هدف این بود که با لغو تحریم‌ها شرایط اقتصادی کشور تغییر کند، البته همه مساله این مورد نبود. رئیس قوه مقننه با بیان اینکه نباید با خوش‌خیالی در این مسیر قدم برداریم، افزود: برخی از خوشحالی مردم ناراحت هستند؛ برخی‌ها می‌گویند غرب تحریم‌ها را از روی کاغذ برداشت و ما از روی زمین برمی‌داریم. از ابتدا بحث‌هایی مطرح بود مانند اینکه آنها یک گام، بردارند و ایران هم یک گام. اما این زمانبر بود؛ ولی به این نتیجه رسیدیم که غرب باید به‌صورت یکجا تحریم‌ها را بردارد تا ایران اقدامات خود را انجام دهد.
رئیس مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه باید تحریم‌ها به‌صورت یکباره لغو شود، تصریح کرد: در آن صورت ما قدم‌هایی برخواهیم داشت، اما قرار شد آنها تصمیم بگیرند که می‌خواهند تحریم‌ها را بردارند تا ایران اقدامات خود را انجام دهد. لاریجانی با بیان اینکه اقدامات ایران زمانبر است، گفت: گام اول را از نظر لغو تحریم‌ها غرب برداشته و بعد ما اقدامات خود را انجام خواهیم داد و اگر کار درستی در بحث مذاکرات هسته‌ای انجام شد، نباید آن را وارونه جلوه داد. وی با بیان اینکه مساله هسته‌ای یک مساله ملی است و باید به آن به‌صورت ملی توجه کرد، اظهار کرد: منافع کشور در مذاکرات هسته‌ای است و اگر اینگونه به موضوع نگاه کنیم اکثر دغدغه‌ها برطرف خواهد شد. رئیس قوه مقننه با توجه به مشکلات موجود گفت: اجرای برجام باعث ایجاد یک فضای جدیدی در کشور خواهد شد به شرطی که ما روش‌های غرب را دنبال نکنیم؛ زیرا اگر به دنبال آن برویم ممکن است رشد اقتصادی 5 درصد هم رخ دهد و یک اشتغال‌زایی غیرمولد شکل خواهد گرفت. لاریجانی گفت: باید از تحریم‌ها پند و عبرت بگیریم و اقتصاد کشور را سالم کنیم که در این زمینه شهید مطهری می‌فرمودند حتی اگر جامعه آرمان‌های متعالی بسیاری داشته باشد؛ اما اقتصاد سالم نداشته باشد هیچ زمانی به آرمان‌ها دست پیدا نمی‌کنیم.
وی با بیان اینکه آرمان‌های کشور می‌توانند متعالی باشند، اظهار کرد: موتور تحقق آرمان‌های اقتصاد سالم است و این نیست که دروازه‌های کشور را ببندیم؛ اما باید اقتصاد بتواند روی پای خود بایستد. رئیس مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه اقتصاد باید مولد و ثروت زا باشد، بیان کرد: ساختارهای اقتصادی کشور دولتی بوده و این ایراد بسیار بزرگی است و قانون اصل 44 قانون اساسی، قانون بسیار خوبی است که جزو قوانین مادر بود اما درست اجرا نشد. لاریجانی با اشاره به اجرای اصل 44 قانون اساسی تاکید کرد: براساس این قانون، شرکت‌های دولتی غالبا به بخش شبه‌دولتی واگذار شد و اجرای قانون مصیبتی درکشور است. مثلا بحث هدفمندسازی یارانه‌ها موضوع بدی نبود اما بد اجرا شد. وی با بیان اینکه مشکلاتی در زمینه اجرای قانون داریم، افزود: باید نظارت‌ها قوی‌تر باشد، البته مشکلاتی هم در این بخش داریم اما زمینه اجرا و نظارت با هم در ارتباط هستند. رئیس مجلس شورای اسلامی ادامه داد: باید در حوزه اقتصادی تغییر رویکرد داشته باشیم و باید از ظرفیت کشور استفاده کنیم و برای اصلاح ساختار اقتصادی کشور، تولید و صادرات را محورقرار دهیم.
لاریجانی با بیان اینکه نباید استراتژی اقتصادی کشور با تغییر دولت‌ها تغییر کند، گفت: هر دولتی که سرکار می‌آید نباید رویکرد اقتصادی کشور را تغییر دهد و دولت‌ها عامل اجرا هستند، نه فلسفه بافی برای حکومت و ساختار حکومت براساس سیاست‌های کلی تعیین می‌شود و مجلس و دولت باید این را سامان دهند. وی با بیان اینکه باید از زمان و فرصت درست استفاده کنیم و بهره‌وری کار را ارتقا دهیم، بیان کرد: فهم مشترکی بین قوه مقننه و اتاق بازرگانی ایران و بخش خصوصی وجود دارد. رئیس قوه مقننه با اشاره به استقبال مجلس از نظرات بخش خصوصی در راستای تصویب قانون برنامه ششم توسعه، تصریح کرد: ما در کشور افرادی را داریم که فقط فریاد می‌زنند، در حالی که باید پس از شناسایی مشکل، راه‌حلی برای آن ارائه شود.
وی بیان کرد: در زمان بررسی طرح‌ها و لوایح کمیته‌ای از نخبگان خارج از مجلس تشکیل می‌شود و آنها نظر کارشناسی ارائه می‌دهند تا در نهایت به‌صورت طرح و لایحه به‌صورت یکجا تهیه شود؛ البته شورای نگهبان به رای‌گیری به‌صورت یکجا ایراد گرفته که به دنبال رفع آن هستیم. رئیس مجلس با بیان اینکه از ظرفیت بخش خصوصی و اتاق بازرگانی استفاده خواهیم کرد، ادامه داد: در مورد بودجه نیز تاکید می‌کنیم که ساز و کاری برای تولید مولد ایجاد شود که دولت نیز پذیرای نظرات اتاق بازرگانی خواهد بود. لاریجانی با اشاره به اقتصاد مقاومتی، اظهار کرد: قانونی دراین بخش به تصویب رساندیم تا ستاد مشترک قوا زیر نظر معاون اول رئیس‌جمهوری، نایب رئیس مجلس، معاون اول قوه قضائیه و کمیته‌های تخصصی ایجاد شود و آنجا محملی باشد برای آنکه اگر جایی به فشار سه قوه احتیاج داشت از ظرفیت آن استفاده کنیم. رئیس مجلس شورای اسلامی در پایان گفت: بخش خصوصی می‌تواند با حضور در صحن علنی مجلس تحلیل خود را از اوضاع اقتصادی کشور مطرح کند و با توجه به تدوین لایحه بودجه 95 و قانون برنامه ششم توسعه پیشنهادهای خود را به کمیسیون‌های مجلس ارائه دهند تا در دستور کار قرار گیرد.
حال اقتصاد خوب نیست
محسن جلال‌پور، رئیس اتاق بازرگانی ایران در این نشست با بیان اینکه حال اقتصاد ایران خوب نیست، گفت: رکود تورمی ماندگاری خود را دارد و پروژه‌های نیمه‌تمام پابرجا است. همچنین باید تاکید کرد که با رفع شدن تحریم‌ها علیه ایران تمام مشکلات ما حل نمی‌شود و بخشی از مشکلات اقتصادی کشور به خاطر سوءتدبیرها است. جلال‌پور تاکید کرد: کارآفرینانی که روزگاری در این اقتصاد سرمایه‌گذاری کردند اکنون دچار مشکل شده‌اند و برای حفظ آن نیاز به تغییر شرایط در دوره جدید است. وی در ارتباط با بسته جدیدی که دولت رونمایی کرده است، گفت: بسته دولت که برای تغییر و رونق اقتصاد کشور رونمایی شده است، بخشی از مشکلات را حل می‌کند اما بخش دیگر با این بسته حل نمی‌شود. جلال‌پور تاکید کرد: این نگرانی وجود دارد که منابع مالی پیشنهادی دولت در این طرح به چه صورت هزینه می‌شود و آیا بنگاه‌های دولتی و خصولتی از آن منتفع می‌شوند یا اینکه این منابع به بخش خصوصی واقعی تزریق می‌شود. جلال‌پور اظهار کرد: اقتصاد کشور نیازمند ثبات قوانین، کوچک کردن دولت، کم کردن قوانین، خروج دولت از اقتصاد، امنیت سرمایه‌گذاری و جلوگیری از فساد اداری است که با تحقق این موارد می‌توانیم اثرگذاری لازم در اقتصاد ایجاد کنیم و امیدوار به ورود سرمایه‌ها باشیم. اصلاح اقتصاد کشور نیازمند ورود سرمایه‌ها است.
مطالبات بخش خصوصی
پدرام سلطانی، نایب رئیس اتاق بازرگانی ایران در نشست هیات نمایندگان گفت: نمایندگان مجلس علاوه بر تدوین قوانین باید به ضرورت و کیفیت آن نیز توجه کنند. در عین حال بعد نظارتی مجلس بسیار کمرنگ‌تر از تقنین آن است. سلطانی تصریح کرد: در حوزه قانون‌گذاری پیش‌نیازهایی وجود دارد و امر پژوهش و نیازمندی در این زمینه مغفول مانده است، در حالی که باید ابتدا در زمینه ضرورت تصویب یک قانون به قطعیت برسیم. اگر چه بخش خصوصی متاثر از قانون است، اما حقی در مورد اظهارنظر برای تصویب قوانین ندارد.
نایب رئیس اتاق ایران اظهار کرد: بخشی از پروژه‌های نیمه‌تمام در کشور حاصل فشارهای برخی از نمایندگان مجلس بوده که می‌خواستند کاری را در حوزه انتخابیه خود انجام دهند. در حالی که بسیاری از آنها صرفه اقتصادی ندارد. وی گفت: بعد نظارت مجلس مغفول مانده و دستورالعمل‌های نظارتی نداریم، تورم را نباید فقط در اقتصاد پایین آورد، بلکه تورم در قوانین نیز باید کاهش یابد و در این راستا باید از نظر بخش خصوصی هم در تدوین سیاست‌ها استفاده کنیم. سید رضی میری، رئیس کمیسیون توسعه صادرات نیز در این نشست گفت: وجود اقتصاد تک‌محصولی متکی به نفت و دولتی و فقدان بخش خصوصی مستقل واقعیتی است که امروز ما را به اینجا رسانده است و تا اقتصاد ما از این مشکل رها نشود، مسیر پیشرفت را طی نمی‌کند.
وی از تدوین آیین‌نامه‌های سلیقه‌ای به‌عنوان دست‌انداز یاد کرد و پیشنهاد داد تا برای تولید صادرات‌محور، اعمال معافیت‌های صادراتی ادامه یابد و افزود: معافیت صادرات از هر گونه عوارض، الزام دولت به برقراری مشوق‌ها از جمله اصلاح تعرفه‌ها و اصلاح ماده 20 قانون رفع موانع تولید می‌تواند بسیار به امر صادرات کمک کند. به گفته وی، تک‌نرخی شدن ارز یکی از ضرورت‌ها است چرا که ارز چند نرخی چیزی جز رانت در پی ندارد و آسیب‌های فراوانی را به بخش صادرات، واردات و تولید وارد کرده است. رئیس کمیسیون صنعت اتاق ایران نیز در این نشست پیشنهاد کرد با توجه به اینکه ایران جزو ۱۰ کشور اول در ذخایر متنوع معدنی در دنیا است، در برنامه ششم وزارت معادن و فلزات احیا شود.
ابوالفضل روغنی گلپایگانی گفت: متاسفانه به دلیل بی‌توجهی‌هایی که در سال‌های گذشته به بخش صنعت کشور صورت گرفته، شاخص‌های اقتصادی کشور در مقایسه با سایر کشورهای دنیا از وضعیت مطلوبی برخوردار نیست و مطمئنا در سال جاری وضعیت بدتر شده است. روغنی خواستار نگاه ویژه به صنعت و معدن در برنامه ششم، تدوین و تصویب استراتژی توسعه صنعتی، حمایت از سرمایه‌گذاری جدید، تک نرخی شدن ارز و بازنگری در قانون کار شد. رئیس کمیسیون مالیات اتاق ایران نیز گفت: دولت اگر مایل است کشور را با مالیات اداره کند، سراغ آنهایی که مالیات نمی‌دهند، برود. محمود تولایی به مشکلات سازمان تامین اجتماعی، بیمه و مالیات و تأثیر آن در عملکرد بنگاه‌های اقتصادی اشاره کرد و گفت: از ابتدای سال 88 توسط دولت وقت شورای عالی تامین اجتماعی به هیات امنا تبدیل شد و نظارت از درون دچار خدشه جدی شد، تا حدی که کارکرد این سازمان به شکل جدی انجام نمی‌شود و امروزه نماینده هیات امنا و حتی نماینده کارگران و کارفرمایان را دولت تعیین می‌کند. در عین حال، در مورد قواعد بازنشستگی پیش از موعد دچار چالش جدی هستیم و امروز سازمانی داریم که خلاف قانون پیش از موعد، بازنشستگی صادر کرده است.
تولایی همچنین به نحوه اجرای مالیات بر ارزش افزوده انتقاد کرد و گفت: تنها بخشی از این قانون اجرا شده و باید هزینه آن را تولیدکننده بدهد، درحالی که شبکه توزیع این مالیات را نمی‌پردازد. وی گفت: باید سراغ آنهایی که مالیات نمی‌دهند، رفت نه آنکه فشار مالیاتی بر گرده بنگاه‌های شفاف گذاشته شود؛ چرا که در شرایط رکود قرار داریم که امکان فعالیت درست و سود دهی مناسب نیست. وی پیشنهاد داد تا مالیات بر ارزش افزوده در سال‌های 95 و 96 افزایش نیابد و دولت مقداری از منابع خود را در اختیار سازمان تامین اجتماعی و امور مالیاتی قرار دهد، تا بخش خصوصی بتواند با تاخیر بیشتر مطالبات این سازمان‌ها را بپردازد.
منبع: دنیای اقتصاد