گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو؛ امسال دهه اول ماه محرم شهر یاسوج شاهد فعالیت هیئتی بود با محوریت جوانان و دانشجویان دانشگاه های استان. هیئت جامع دانشگاهی ظرف همان یکی دو شب اول در شهر گل کرد و آوازه اش پیچید، جوری که مردم معمولی سطح شهر برای عزای امام شهیدشان به این هیئت می آمدند.
نظم چشمگیر، شور و نشاط، سخنرانی های با معرفت و بصیرت بخش، فعالیت و شور جوانان و مداحی های به روز از ویژگی های خاص این هیئت بود.
مداح جوان این هیئت امید جمالفرد بود، جوانی که مهندسی برق خوانده ولی کار فرهنگی می کند و مدیر اجرایی و مسئول مناسبت های مذهبی دفتر نهاد رهبری در دانشگاه یاسوج است.
اشعار این مداح جوان که شور و شعور حسینی را با هم درآمیخته بود و عاشورای حسینی را در تاریخ رها نکرده بود، اتفاق جدیدی بود که در مراسم دهه اول محرم امسال به چشم همگان آمد.مداحی که مسائل روز را به حادثه کربلا ربط می دهد.
آنچه در ادامه میآید مشروح گفتوگوی خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو با امید جمالفرد است:
- لطفا بفرمائید از چه زمانی فعالیت خود در عرصه مداحی را آغاز کردید؟
از سن دوازده سالگی قرائت قرآن را شروع کردم و دو سال به این کار مشغول بودم. در سن ۱۴ سالگی به یادگیری مداحی پرداختم. شروع مداحی من از مسجد سیدالشهدا(ع) بود و اوج آن از مسجد امام حسن(ع) ترمینال یا هیئت محبین آل طاها بود.
از سوم دبیرستان به عنوان مداح توفیق حضور در جلسات بزرگ شهر مثل مصلا و هیئات مختلف را پیدا کردم. از همان دوران از حضور اساتیدی مثل ستار هدایتخواه که یک شخصیت انقلابی و حزب الهی است و حق بزرگی بر گردن ما دارد بهره می بردم و خطوط فکری را از شخصیت او گرفتم.
در سال ۸۴ با رتبه ۳۲۱ در رشته مهندسی برق دانشگاه شیراز پذیرفته شدم و فعالیت مداحی خود را در دوران دانشگاه در هیئت دانشجویی محبین ادامه دادم و در طول آن سه چهار سال پیشرفت خیلی خوبی داشتم.
با توجه به علاقه ای که در فضای فرهنگی داشتم، علی رغم رشته خودم که فنی بود بیشتر مطالعاتم در حوزه فرهنگی بوده و هست.
حتی زمان کنکور در دانشگاه امام صادق(ع) نیز پذیرفته شدم اما به خاطر شرایط خانوادگی همان رشته برق را در دانشگاه شیراز خواندم.
در حال حاضر هم قصد دارم ارشد را در حوزه علوم انسانی ادامه بدهم چه اینکه اولویت کاری من از همان دوران دانشجویی فضای فرهنگی بوده است.
در همان سال ها و در آن فضای فرهنگی دانشجویی بود که مداحی ما به سمت و سوی مداحی انقلابی و انتخاب اشعاری با محوریت شهدای دفاع مقدس، انقلاب اسلامی جهت گرفت و این جهت گیری بنابر ضرورتی بود که در فضای دانشگاه احساس کردم.
در همان دوران همکاری بسیار خوبی با بسیج دانشجویی داشتم و به عنوان مسئول فرهنگی بسیج در دانشگاه فعال شدم.
مداحی در کوران فتنه
در سال ۸۸ که فتنه اتفاق افتاد برکت مداحی در آن فضا خیلی احساس می شد. در آن سال به خاطر شور و نشاطی که در مجموعه طرف مقابل وجود داشتند جمعی از دانشجویان خاکستری به آن سو جذب شدند. ما معتقد بودیم در فضای فرهنگی خودمان پتانسیل فراوانی جهت جذب اقشار مختلف دانشجویان داریم و این پتانسیل در امکانات معنوی ما نهفته است و با استمداد از معصومین می توانیم کار خود را پیش ببریم.
در میدان اصلی دانشگاه جمعیت خیلی زیادی به سمت و تجمعات منتقدین و مخالفین رفته بودند و جمعیت بسیج خیلی کم بود. فورا چند سیستم صوتی آوردیم و شروع کردیم به خواندن مولودی حضرت زهرا (س).
این حرکت و ایجاد شور و نشاط در فضا شرایط را به گونه ای پیش برد که هفتاد درصد جمعیت به برکت لطف حضرت زهرا به این سمت برگشت. ما این حرکت را استمرار دادیم و در طول آن مدت هر بعدازظهر برنامه مذهبی داشتیم، جوری که دو سه شب برنامه تا نماز مغرب و عشا ادامه پیدا کرد و ما در همان میدان دانشگاه نماز را اقامه کردیم و دعای توسل را برگزار کردیم.
حرکت ما به قدری تاثیرگذار بود که من در آن فضا چندین بار تهدید شدم اما با ایستادگی دوستان توانستیم فضای دانشگاه را مدیریت کنیم.
فضای دانشگاه مدیریت شد فضای بیرون از دانشگاه هم تحت تاثیر قرار گرفت و تلطیف شد. نکته این است که اگر فعالیت فرهنگی صورت بگیرد قشر خاکستری به این سمت گرایش پیدا می کند.
از فتنه تا تجمیع نیرو
از همان موقع بود که فهمیدیم مداحی انقلابی و مذهبی می تواند در جهت گیری ها موثر باشد، این بود که به این نتیجه رسیدیم که فعالیت موفق در این فضا به یک تیم قوی نیاز دارد و به صورت فردی نمی توان کار را پیش برد. لذا از همان سال یعنی تابستان ۸۸ ما موسسه مرکز آموزش مداحی خود را تاسیس کردیم که تا امسال نزدیک به ۱۳۰ یا ۱۴۰ نفر از افراد علاقمند در موسسه ما مشغول به کار، آموزش و یادگیری اند.
واحد خواهران موسسه آموزش مداحی هم از سال ۹۰ فعالیت خود را آغاز کرده است که مجموعه پرشوری هستند در این مسیر.
طی این پنج سال موسسه توانست فعالیت خوبی داشته باشد به نحوی که هیئات اطراف شهر را هم نیز مدیریت کردیم و امسال محرم نزدیک به ۲۳ هیئت در شهر یاسوج توسط دوستان ما مدیریت می شود و این به برکت اهل بیت است.
- برای انحراف در مداحی دست به چه اقدامی زدید؟
مسئله جدیدی که در دستور کار ماست علاوه بر ترویج مداحی های انقلابی بحث مقابله با انحرافات مداحی است.
با توجه به جوی که برخی دوستان مثل طیف آقای صادق شیرازی به وجود آورده اند و برخی مداحان در سطح شهر یاسوج نیز یک سری جلسات زیرزمینی دارند که در آنها خواندن اشعاری خاص و ترویج فضایی ویژه تشویق می شود ما مقابله با این جریان را در اولویت قرار دادیم تا با مدیریت فضا را دوستان ما به سمت این فضاها نرفته و دچار این آسیب ها نشوند.
- امسال شهر یاسوج شاهد فعالیت چشمگیر و موفق هیئت جامع دانشگاهی بود که مداح این هیئت هم حضرتعالی بودید. چه شد که چنین هیئتی با این ابعاد ایجاد شد؟
خوشبختانه حاج آقای مقدم که مسئول دفتر نهاد رهبری در دانشگاه های استان هستند کاملا نگاه هیئتی دارند و اعتقادشان این است که یکی از موثرترین کارهای فرهنگی که در سطح جامعه می تواند موفق باشد و هزار و چهارصدسال و خورده ای تا الان توانسته جامعه را حفظ کند فعالیت هیئات مذهبی است.
هیئاتی که وابستگی به طیف فکری خاصی نداشته باشد و کاملا با نگاه مستقل و عمومی عمل کند. با توجه به اینکه دانشگاه خط ده است و توان مدیریت جامعه را نیز دارد و همانطور که امام فرمودند دانشگاه مبدا تمام تحولات است ما از دانشگاه های تهران و دانشگاه امام صادق که در جامعه دارد خوب خط دهی می کند و فضای جامعه را خوب مدیریت می کند الگو گرفتیم.
با رصد شرایط به این نتیجه رسیدیم که دانشگاه یاسوج و دانشگاه های استان چنین ظرفیتی دارند لذا هیئت جامع دانشگاهی را پایه نهادیم.
شروع این حرکت از ایام فاطمیه بود و توانستیم خیلی از دوستان را دور هم جمع کنیم و شاکله هیئت را پایه نهادیم، می توان گفت اوج این هیئت در ایام محرم بود.
- تأثیر گذاری این هیأت در سطح شهر چگونه بود؟
با توجه به رصدی که در سطح شهر داشتم و با توجه به بازخوردها می توان بگویم پر مخاطب ترین و پرطرفدار ترین هیئت شهر یاسوج در دهه اول محرم امسال هیئت جامع دانشگاهی بود.
این هیئت توانست فضای خالی را در پنج شش شب اول دهه که معمولا زیاد مورد توجه مردم شهر نیست پر کرده و شور و شوق خاصی به این فضا بدهد. این نکته به جوان بودن هیئت نیز بازمی گردد چه اینکه قشر جوان هم اهل نشاط است و هم اهل شور. این پتانسیل توانست اساتید و دانشجویان را کنار هم بنشاند و شور و نشاطی ویژه به فضا ببشخد.
- از شعار ها و مداحی های خود در سبک جدید بیشتر بگویید
خیلی از حرف ها و اشعاری که نمی تواند در فضای جامعه گفته شود به خاطر بعضی مسائل و محدودیت ها دراین فضا و در قالب اشعار مداحی به خوبی گفته شد و این یک فرصت استثنایی است.
تا الان این رویکرد بازتاب خیلی خوبی در شهر یاسوج داشت و حرف حضرت امام که دانشگاه مبدا تحولات است را در این ایام به چشم خود دیدیم، چه اینکه دوستانی که هیئت دانشگاه را دیدند مطالبه گر شدند و از هیئات خود می خواهند و می پرسند که چرا چنین فضایی را در هیئت به وجود نمی آورید؟
چرا فضای انقلابی در هیئت نیست؟
چرا شما بحث امام حسین را با مسائل روز گره نمی زنید؟
این مطالبه ای است که در نتیجه فعالیت هیئت جامع شکل گرفته است.
دوستان دانشجو در سطح استان و حتی خارج از استان تماس می گیرند و خواهان دریافت اشعار خوانده شده و جلسات ضبط شده هستند و این اتفاق بزرگی است که به لطف امام زمان(عج) و خدا شکل گرفته و انشاالله بتوانیم در ایام دیگر سال، مثلا دهه دوم محرم که در سطح شهر یاسوج خیلی به آن توجه نمی شود، آن را ادامه بدهیم.
تلاش ما این است که در طول سال جلسات ثابت هفتگی داشته باشیم که این شور و نشاط به صورت مداوم وجود داشته باشد چون در بحث فرهنگی استمرار خیلی مهم است.
اینکه کاری آغاز شود ولی استمرار نداشته باشد محکوم به شکست است ولی اگر استمرار داشت قطعا خیلی می تواند موثر باشد.
لذا برنامه امسال ما این است که در دانشگاه فضای هیئتی تداوم پیدا کند و حتی این فضای هیئتی را به سمت دانشگاه های دیگر بکشانیم.
- ایفای نقش دانشجویان در این هیئت به چه شکل بود؟
ما قائل به اینیم که بدون دانشجو نمی شود کارها را پیش برد. اعتقاد ما این است که نهاد رهبری و مجموعه های دولتی نباید در برگزاری مراسم حضور مستقیم پیدا کنند.
شور و نشاط این حرکت باید از همان ابتدا حاصل بشود و این شور و نشاط در گرو حضور دانشجو است. اینکه ما همه چیز را آماده کنیم و بعد بگوئیم دانشجوها بیایند قطعا شور و نشاط ایجاد نمی شود.
دانشجوها قطعا ارکان اصلی این هیئت هستند، بودند و انشاالله خواهند بود.
کل این فضا را دانشجوها پیش می بردند و ما فقط از دوستان حمایت می کردیم.
ولی اصل کار، فضاسازی و مدیریت جلسه و بحث های اجرایی کاملا دانشجویی بود. فقط جاهایی که نیاز به رایزنی بود ما ورود می کردیم و همه چیز دانشجویی بود و ۸۰ الی ۹۰ درصد کار دانشجویی بود.
- هیئت جامع دانشگاهی چگونه می تواند در فضای فرهنگی دانشگاه ایفای نقش کند و تشکل ها چگونه می توانند از این هیئت استفاده کنند؟
شما از ابعاد مختلف وقتی حرکت امام حسین را بررسی می کنید می بینید که حرکت امام حسین یک حرکت جامع بود، یک حرکت فرهنگی، اجتماعی و سیاسی. فقط یک حرکت جامع می تواند جامعه خفته و خوابیده آن زمان را بیدار کند و تا هزار وچهارصد سال بعد نیز ادامه پیدا کند. شاید بتوان گفت این حرکت یک معجزه الهی است، چون تنها معجزه می تواند از قالب زمان و مکان عبور کند. وقتی حرکت امام حسین یک معجزه بود و قرآن هم می فرماید لقد کان لکم فی رسول الله اسوه حسنه و در ادامه مسیر پیغمبر ائمه معصومین ادامه دهنده راه پیغمبرند قطعا معصومین می توانند یک الگوی جامع برای جامعه ما باشند.
باید گفت هیئت چیزی جز امام حسین و حرکت امام حسین نیست.
تشکل ها در هر عرصه ای می خواهند ورود کنند امام حسین الگویی برای آنهاست. در عرصه انقلابی اگر بخواهند ورود کنند امام حسین یک الگوست، در عرصه فرهنگی می خواهند حضور داشته باشند می بینید که حضرت زینب(س) یک الگوی مناسب برای حرکت فرهنگی است.
طبیعتا تشکل های دانشجویی اگر در این هیئت حضور پیدا کنند آن شور و شعور امام حسینی بهشان منتقل می شود و انرژی بیشتری برای کار می گیرند.
وقتی حرکت امام برای آنها تشریح شود هم شور می گیرند و هم شعور. این بزرگترین نیازی است که تشکل ها دارند، نه تنها تشکل ها که همه بخش های دانشگاه، حوزه ریاست، اعضای هیئت علمی و کارمندان به شور و شعور حسینی نیاز دارند.
- شما امسال اشعار خاصی را می خواندید که همه در فضای امروز جامعه و انقلاب اسلامی قابل درک بود. چرا چنین اشعاری را در فضای هیئت و عزاداری امام حسین می خواندید؟
امام حسین یک بعد عاطفی و احساسی دارد و یک بعد حماسی که هر دوی این ابعاد باید در جلسات عزای حسینی پررنگ شود. اگر یکی از این دو حذف شود دیگری نمی تواند یک جلسه کامل و جامع باشد.
ما برای بعد عاطفی و احساسی به روضه ورود می کنیم که فقط احساسی صرف هم نیست بلکه مبنای معرفتی دارد. با طرح بعد احساسی زمینه ای ایجاد می شود که بتوان هدف قیام امام حسین که همان بعد حماسی و معرفتی است را مطرح کرد.
بعد دیگر حماسه است که اگر این حماسه ایجاد نشود طبیعتا جلسه ناقص است.
لذا ما آمدیم بعد حماسه را به مسائل روز گره زدیم. اگر بعد حماسه حسینی را در همان هزاروچهارصد سال پیش بیینیم جامعه امروز پذیرای مطلب نیست، پس باید آن را به مسائل روز جامعه گره زد. چون ما می گوییم کل یوم عاشورا و کل ارض کربلا. طبیعتا باید نگاه ما به عاشورا و کربلا نگاه روز باشد. ما از یک سری اشعار استفاده می کردیم که نسیت عمیقی با مسائل روز داشت.
مثلا الان مهم ترین مسائل ما بحث مذاکرات است، بحث وحدت جهان اسلام است و اینها مسائلی است که باید به آنها بپردازیم. لذا ما به این دلیل چنین اشعاری را انتخاب کردیم که هم هیهات من الذله باشد و هم دشمن بداند که اگر ما یک جاهایی ورورد پیدا می کنیم به معنای این نیست که از روحیات استکبارستیزی خود کوتاه می آئیم.
از آن طرف ما در جامعه امروزی یک سری الگوها داریم که همه درس گرفته از عاشورا هستند مثل شهدای هسته ای و هشت سال دفاع مقدس و ما باید شرایط روز را بشناسیم.
وقتی شهدای ما در جامعه امروزی از امام حسین الگو گرفتند، باید به جوانان معرفی شوند تا آنها درس بگیرند از این فضا و بفهمند ما امروز هم می توانیم عاشورایی باشیم.
از آن نگاه دیگر بحث مقام معظم رهبری که ولی زمان ماست پررنگ می شود و برای خط گرفتن باید به صحبت های ایشان رجوع کرد.
از این جهت اشعار امسال ما بعد معرفتی و حماسی خود را از صحبت های ایشان می گرفت. مثل بحث تهدید اسرائیل و آل سعود. اینها مسائلی است که ما باید در اشعار خود به به آنها دقت کنیم.
- با تشکر از وقتی که به ما دادید.