سرمایه‌های کشور مغلوب شبکه‌های اجتماعی/ جوانان و دانشجویان به ربات‌ تبدیل شده‌اند

گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو؛عاطفه عباسی، امروزه در قرن بیست و یک که با نام هزاره فناوری اطلاعات شناخته می‌شود؛ وسایل ارتباط جمعی نقش بسیار مهم و پر رنگی دارند؛ به نحوی که وظایف و نقش‌های زیادی را بر عهده گرفته‌اند و نهادهایی را نیز به مقابله می‌خوانند یکی از این فناوری‌ها اینترنت و استفاده از شبکه‌های اجتماعی است.

فناوری ابزار مفیدی است؛ اما اکثر افراد نمی‌دانند که چطور باید از آن به درستی استفاده کرد که همین مسئله می‌تواند فناوری را به ابزاری مخرب تبدیل کند.

‎در حال حاضر  شاهد هستیم جوانان و دانشجویان ما هر یک گوشی در دست دارند و ساعت‌ها در شبکه اجتماعی آنلاین هستند که در نتیجه استفاده بیش از حد آن نه تنها وقت کم‌تری برای گذراندن با افرادی دارند که به صورت فیزیکی در اطراف شان حضور دارند؛ بلکه این روند خطر افت علمی کشور را در پی خواهد داشت؛ بنابراین خبرنگار خبرگزاری دانشجو در بیرجند در این خصوص با برخی از کارشناسان و دانشجویان دانشگاه‌ها به گفتگو پرداخت.

زهرا نوری یکی از دانشجویان داشگاه پیام نور بیرجند در گفت‌وگو با خبرنگار ما گفت: به نظرم فردی که ایمانش قوی باشد در این شبکه‌ها دچار انحراف نمی‌شود چراکه همه جا محضر خداست.

وی ادامه داد: متاسفانه در کشور ما ابتدا این شبکه‌های اجتماعی را آوردند قبل از این‌که طریقه استفاده از آن را آموزش دهند و زمانی که فرهنگ سازی مناسب صورت نگرفته باشد، طبیعاً موجب ابتذال می‌شود و به جامعه هم آسیب می‌زند.

دانشجوی دانشگاه پیام نور خاطرنشان کرد: باید از این شبکه‌ها در ایام فراغت استفاده کرد من خودم روزی یک یا دو ساعت بیشتر استفاده نمی‌کنم اما برخی از افراد برای فرار از تنهایی به این شبکه‌ها روی می‌آورند.

فرهاد فلکی دانشجوی دانشکده هنر بیرجند نیز به خبرنگار ما گفت: در بسیاری شبکه‌ها عضو هستم و هر زمان که وقت داشته باشم، پیامی می‌خوانم و ممکن است که روزانه 1000 پیام دریافت کنم.

وی ادامه داد: به نظرم شبکه‌های اجتماعی مزایای بسیاری دارد از جمله رد و بدل اطلاعات و عکس که دارای هزینه بسیار کم است.

دانشجوی دانشکده هنر یادآور شد: کاش مسئولان قبل از ورود این شبکه‌ها آموزش لازم را به ما می‌دادند؛ حالا که همه درگیر آن هستند و کار از کار گذشته به فکر افتاده‌اید؟؟

سیده سمیه خاتمی، استاد دانشگاه پیام نور بیرجند و دانشجوی دکتری در دانشگاه فردوسی مشهد نیز در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجو بیان داشت: چنانچه از شبکه‌های اجتماعی بصورت هدفمند استفاده شود بسیار خوب است؛ چراکه با این شبکه‎ها میتوان با هزینه بسیار کم با اساتید در خصوص رفع مشکل پژوهشی صحبت کرد.

وی ادامه داد: اما در حال حاضر متاسفانه برخی از دانشجویان از سامانه‌های شبکه‌های علمی در جهت مخرب دوستی‌های بی فایده و منفی استفاده می‌کنند تا به گونه‌ای کشورهای غربی با ورود این شبکه‌ها به هدف خود یعنی پایین آوردن سطح علمی کشور ما برسند و با ورود آن ذهن دانشجو را درگیر مسائل بیهوده کنند.

دانشجوی دکتری دانشگاه فردوسی مشهد با بیان این‌که دانشجویان کشورهای دیگر با هدف مشخص چون تجارت و کسب علم از این شبکه‌ها استفاده می‌کنند، گفت: اما در ایران ما، دانشجویان در این شبکه‌ها تنها به دنبال گذراندن وقت هستند و به نظرم فیلتر این شبکه‌ها نیز عملکرد درستی نیست اما باید استفاده درست را قبل از ورود آن به همه آموزش می‌دادند.

خاتمی افزود: چنانچه استفاده دانشجویان از این شبکه‌ها از حد فراتر رود مطمئناً مخرب خواهد بود. من خودم در یک گروه درتلگرام عضو هستم که روزی 400 پیام می‌فرستند اما از آن استفاده نمی‌کنم باید این نرم افزار به گونه‌ای طراحی شود که هر کس برای ورود خود به تلگرام هدفش را مشخص کند و حداقل یک تعهد نامه داشته باشد.

وی با اشاره به این‌که دانشجویان سطوح کارشناسی در خوابگاه ها دائم در این شبکه‌ها آنلاین هستند تصریح کرد: این شبکه‌ها مانع درس خواندن دانشجو و افت تحصیلی آنها می‌شود.

دانشجوی دکتری در دانشگاه فردوسی مشهد ادامه داد: در کشورهای غربی ابتدا هدف‌ها مشخص شده و از این شبکه‌ها برای تجارت بهره می‌برند اما در ایران متاسفانه هدفی مشخص نیست و در نتیجه استفاده درستی هم نمی‌کنند.

دکتر رضا دستجردی استاد دانشگاه و معاون فرهنگی دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجو در بیرجند تصریح کرد: تنها نباید به معایب شبکه‌های اجتماعی بپردازیم؛ استفاده افراد بسیاری از این شبکه‌ها، مطلبوب و مثمر است که این افراد حسابشان جدا است.

وی ادامه داد: ارتباطات اجتماعی چنانچه مناسب استفاده شود تسهیل برای گروهی از افراد و قشر جوان است.

این کارشناس روانشناسی خاطرنشان کرد: برخی از افراد از این موارد به عنوان وسیله تفریح و سرگرمی استفاده می‌کنند و طبیعاً انسان‌ها موجوداتی اجتماعی  هستند که می‌طلبد نیازهای اجتماعی و روانی خود را در فضایهای واقعی برآورده کنیم.

دستجردی با بیان این‌که گروهی از افراد بنا به شخصیت شان ممکن است به سمت فضاهای مجازی روی آورند تا نیاز آن‌ها پاسخ داده شود؛ گفت: در واقع نیاز عاطفی در قلمرو روابط اجتماعی پاسخ داده می‌شود بنابراین این افراد به سمت فضاهای مجازی برای پاسخ به آن روی آوردند.

وی افزود: چنانچه در استفاده از فضاهای مجازی وابستگی شدید ایجاد شود آثار منفی و پدیده انزوای اجتماعی را ایجاد خواهد کرد.

این کارشناس روانشناسی بیان کرد: انزوای اجتماعی زمانی رخ می‌دهد که افراد در جمع 10 نفری در کنار هم نشسته‌اند اما بجای صحبت باهم، در شبکه‌های اجتماعی با موبایل درگیرند که این از پیامدهای مخرب وابستگی بیش از حد به فضای مجازی است.

دستجردی راهکار غلبه بر چنین وضعیتی را علت شناسی این قضیه دانست و افزود: باید بررسی کرد که چه چیزی موجب اعتیاد به فضای مجازی در فرد شده است و نیز باید نیازهای افراد خصوصا قشر جوان و نوجوان در گستره روابط اجتماعی مطلوب و در سطح خانواده پاسخ داده شود.

وی ادامه داد: باید برای جوانان سرگرمی‌های مفید با پر کردن اوقات فراغت درست از طرف خانواده و دانشگاه تدارک دیده شود که زمانشان را با سرگرمی‌های سالم پر کنند.
این روانشناس یادآور شد: باید مطالعات علمی بیشتری صورت گیرد که چه افرادی به لحاظ شخصیتی به سمت این فضاها می‌روند و ما خانواده‌ها باید در پرورش فرزندان دور اندیشی کنیم و شخصیت‌هایی را ایجاد کنیم که بیشتر در فضای اجتماعی واقعی لذت ببرند.

دستجردی تبعات استفاده نادرست از این شبکه‌ها را شکل گیری یک پدیده روانی اجتماعی به نام انزوای اجتماعی، سست شدن عواطف در خانواده‌ها و فروپاشی بنیان خانواده عنوان کرد و افزود: افرادی که زمان خود در این فضاها پر می‌کنند بجای این‌که محبت خود را در خانواده هزینه کنند در جای دیگر این محبت را صرف می‌کنند که موجب سرد شدن کانون خانواده‌ها می‌شود.

وی به استفاده بیش از حد دانشجویان و جوانان از این شبکه‌ها اشاره کرد و گفت: زمانی که دانشجو باید به انجام کاری چون درس خواندن بپردازد صرف گذراندن سرگرمی در این فضاها می‌کند که تبیعتاً باعث بازداری از هدف‌های عالی زندگی چون رشد و ترقی علمی و آموزشی می شود.


طبق این گزارش، جوانان و دانشجویان ما به ربات‌هایی تبدیل شده‌اند که درگیر دنیای مجازی هستند و متاسفانه بدون هیچ هدف و انگیزه‌ای در داخل شبکه‌های اجتماعی حضور دارند که نیز این موضوع به نحوه استفاده از آن برمی‌گردد و چنانچه قبل از ورود این فناوری‌ها در کشور نحوه استفاده از آن آموزش داده می‌شد شاید در حال حاضر تبعات منفی آن کمتر می‌شد.

بهرحال در حال حاضر بررسی مسائل مربوط به این شبکه ها جهت اتخاذ تصمیمات صحیح و برنامه ریزی دقیق توسط مسئولان فرهنگی و اجتماعی و نیز والدین، ضروری است.

در این بین نقش آگاهی سازی و پر کردن اوقات فراغت توده مردم و به ویژه نسل جوان به صورت مناسب یکی از راهکارهای خوبی است که نیازمند توجه مسئولین است.

در پایان ذکر این نکته ضروری است که شبکه‌های اجتماعی در کنار این اثرات منفی و مخرب فواید بی‌نظیری برای پیشرفت و ترقی جوامع، سازمان‌ها و افراد نیز داشته است و انتخاب بعد مثبت یا منفی هر فناوری بر عهده خود کاربر است.