هزینه‌تراشی‌های دولت برای زائران اربعین

گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو، "کنار قدم‌های جابر، سوی نینوا رهسپاریم؛ ستون‌های این جاده را ما، به شوق حرم می‌شماریم..." این شعر این روزها زمزمه لب‌های عاشقانی است که روزشمار گذاشتند برای رسیدن به اربعین. این روزهای نزدیک به اربعین مداحی حاج میثم مطیعی دل‌ها را آن‌قدر هوایی می‌کند که شاید دیگر پایی برای ماندن باقی نگذارد.

دو سالی می‌شود که شروع ماه صفر همراه است با تلاش و تکاپو برای رسیدن به پیاده‌روی اربعین. سنتی که سالیان سال عراقی‌ها در این مناسبت داشتند و این سال‌ها که داعشی‌ها از دامان ناپاک آل سعود و ترکیه سر برآوردند جهان اسلام اربعین سیدالشهدا را کانون اتحاد قرارداد برای صف‌آرایی در برابر این جنایتکاران. اگرچه طی دو سال گذشته جمعیتی بیش از 20 میلیون مسلمان از اقصی نقاط جهان خود را به این مراسم می‌رساندند و عراقی‌ها فقیر و غنی از همه زندگی‌شان برای زائران سیدالشهدا مایه گذاشتند، اما دولت ایران نیز با تعامل و مذاکراتی برای عراقی‌ها بر آن شد تا در راستای خدمات‌رسانی هر چه‌بهتر و تأمین رفاه زائران نیز گام بردارد.

به‌موجب این تعاملات کمک‌های مردمی در قالب موکب‌های مردمی حدفاصل نجف تا کربلا مستقر شدند تا زائران خسته ساعاتی در آن استراحت کنند و جانی دوباره بگیرند تا 82 کیلومتر راه را به‌سلامت بگذرانند.

با همه‌ی این تلاشها در دو سال گذشته مشکلاتی هم وجود داشت. مشکلاتی که احتمالاً‌ به جهت غافلگیر شدن مسئولان به خاطر استقبال بیش از انتظار زائران از این همایش میلیونی پیش آمد. کمبود وسایل ایاب و ذهاب برای رسیدن از شهرهای مختلف به مرز مهران، چذابه یا شلمچه، کمبود امکانات در مرز، عدم تهیه روادید و مسائلی از این‌ دست سبب شده تا مردم اگرچه به عشق سیدالشهدا (ع) قدم در این راه می‌گذاشتند؛ اما ناراضی از وضع خدمات‌رسانی باشند.

یکی دوماه قبل از ماه محرم مسئولان حج و زیارت اعلام کردند که به‌منظور ساماندهی هر چه بیشتر زائران در راستای خدمات‌رسانی مناسب باید علاقه‌مندان برای حضور در مراسم پیاده‌روی اربعین اقدام به ثبت‌نام در سامانه سماح نمایند تا بر اساس لیست واردشده افراد به‌صورت گروهی اعزام شوند. میزان استقبال مردم از این سایت چشمگیر نبود و بسیار کمتر ازآنچه پیش‌بینی می‌شد در این سامانه ثبت‌نام صورت گرفت. مسئله گذرنامه و ویزا نیز مسئله‌ای بود که در این ایام با افت‌وخیز زیادی موجه شد. تا آن جا که رسانه‌ها چند بار از عدم نیاز به ویزا برای زیارت اربعین گفتند تا اینکه درنهایت تهیه گذرنامه و ویزا قطعی شد و اعلام شد که زائران بدون مدارک موردنیاز برای خروج از مرز اقدام نکنند.

تا اینجای داستان امری عادی است و طبیعی است که به جهت رعایت قانون و امنیت مردم می‌بایست اقدام به تهیه روادید می‌کردند در این میان اما آنچه ذهن را به خود مشغول می‌کند اخباری در باره‌ی تهیه امکانات طرف ایرانی برای خدمات‌رسانی به زائران است.

در شرایطی که کشاورز، کسبه، هتلدار و مغازه‌دار، زن و مرد، پیر و جوان عراقی برای خدمت‌رسانی به زوار حسینی خانه و دارایی خود را در طَبق اخلاص می‌گذارند و برای پذیرایی زائران امام حسین (ع) از همدیگر پیشی می‌گیرند در اخبار رسانه‌های داخلی اعلام شد: "کرایه اتوبوس‌ها به مهران از 55 هزار تومان به 130 هزار تومان می‌رسد."

بر اساس اعلام دفتر ترانزیت و پایانه‌های سازمان راهداری ۴۰۰۰ دستگاه اتوبوس برای تردد زائران به عتبات عالیات در اربعین حسینی آماده شده‌اند که بر اساس پیش‌بینی بنا است 3 میلیون زائر را در این ایام حمل‌ونقل کنند. اگرچه این افزایش بیش از 100 درصدی کرایه‌ها به بهانه یکسرخالی برگشتن اتوبوس‌ها است اما هنوز این سؤال در ذهن می‌ماند که خدمات‌رسانی به زائران که با هزینه چند برابری ایام معمولی دریافت می‌شود تا چه اندازه منصفانه است و حتی می‌تواند با خدمات رایگان عراقی‌ها قابل‌مقایسه باشد؟

در ناوگان حمل‌ونقل هوایی کشور نیز نرخ‌های ثابتی اعلام شد که بر اساس آن زائرانی که می‌خواهند از مسیر هوایی به عتبات مشرف شوند برای تهیه بلیت "در مسیر تهران-نجف-تهران ۹۵۰ هزار تومان٬ تهران-بغداد-تهران ۸۵۰ هزار تومان٬ مشهد-نجف- مشهد یک‌میلیون و ۲۰۰ هزار تومان و مشهد-بغداد-مشهد نیز یک‌میلیون و ۱۰۰ هزار تومان تعیین‌شده است؛ بلیت‌های پروازهای عتبات با نرخ‌های مصوب مربوط به بازه زمانی ۵ تا ۱۸ آذر خواهد بود."

این در حالی است که در همین ایام نرخ بلیط های هواپیمایی به آنتالیا و استانبول بیش از 50 درصد کاهش می‌یابد و وسوسه‌هایی درباره خدمات رسانی به مسافران این مقاصد افزایش می‌یابد، در چنين شرايطي زائران حسینی برای حضور در یک همایش میلیونی که نشان دهنده اقتدار و اعتقاد جهان اسلام است باید هزینه‌هایی چند برابر میزان ایام عادی بپردازند.

اگرچه مسئولان مربوطه این نرخ‌گذاری را برای جلوگیری از سو استفاده و ایجاد بازار سیاه عنوان کردند اما این حقیقت نباید دور از نظر باشد که آیا در میان مردم ایران و در میان رانندگان و دست‌اندرکاران امر حمل‌ونقل کشور، خدمت به زائران حسینی جایی ندارد؟

نکته موردتوجه دیگر اینکه گفته‌شده مردم در صورت بروز مشکل می‌توانند شکایات، انتقادات و پیشنهادها خود را با شماره تلفن‌های ۶۱۰۲۲۳۵۵ و ۶۱۰۲۲۲۰۱۵ و ۶۶۰۴۸۰۰۷ و نیز سازمان تعزیرات حکومتی پیرامون مسائل تهیه بلیت هوایی برای تشرف به عتبات تماس بگیرند؛ اما سؤال اینجاست عشق به زیارت عتبات و رسیدن به قافله زائران حسینی برای مردمی که برای رسیدن به آن از هیچ تلاشی فروگذار نمی‌کنند آیا فرصتی برای پیگیری مسائل و مشکلات  مردم باقی می‌گذارد؟ این سامانه‌ها تا چه اندازه ضمانت اجرایی دارند و آیا تأثیری در وضع زائران در همان زمان دارد؟

ایاب و ذهاب با ناوگان ریلی گزینه دیگری است که پیش روی زائران است. بر اساس اعلام ناوگان ریلی رجاء گفته‌شده خدمات در دو مسیر مشهد و اهواز افزایش 15تا 20 درصدي خواهد یافت.

عشق به سیدالشهدا (ع) نشان داده که زائران اربعین با پای پیاده به یاد کاروان اسرا  "می‌روند به سمت قبله‌گاه، جایی که جاذبه دارد" تا با پای جان حرف دلشان را به حضرتش برسانند. این روزها در کنار این بی‌مهری‌ها که نام تدبیر و خدمات‌رسانی به خود گرفته است، عاشقان حسینی فقط زمزمه می‌کنند: "ز داغ دل تو حزین است... به یاد تو چله‌نشینم... همه آرام و قرار این دل... زیارت در اربعین است..."