مدرک‌گرایی باعث خرید و فروش پایان‌نامه شده است/ سرمایه گذاری کشورهایی اروپایی روی نقطه ضعف کشورهای جهان سوم است

گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو؛ پارک علم و فناوری سازمانی است که به وسیله متخصصان حرفه‌ای اداره می‌شود و هدف اصلی آن افزایش ثروت جامعه از طریق تشویق و ارتقای فرهنگ نوآوری و افزایش توان رقابت در میان شرکت‌ها و مؤسساتی است که متکی بر علم و دانش در محیط پارک فعالیت می‌کنند.

برای دستیابی به این هدف، یک پارک علمی با ایجاد انگیزش و مدیریت جریان دانش و فناوری در میان دانشگاه‌ها، مراکز پژوهش و توسعه، شرکت‌های خصوصی و بازار، ایجاد و رشد شرکت‌های متکی بر نوآوری را از طریق مراکز رشد و فرایندهای زایشی تسهیل می‌کند.

پارک‌های علمی همچنین خدماتی با ارزش افزودهٔ بالا و فضاهای کاری و تأسیسات مناسب و کیفی به مؤسسات مستقر در پارک ارائه می‌کنند.

و این بار شهرک آریا شیراز مقصد جدیدی برای مسئله گنج دانشگاه بود. به جلوی ساختمان پارک علم و فن‌آوری که می‌رسیم نگهبان راه را برای ورود باز می‌کند.

با انگشت اشاره دفتر رئیس را در ساختمان سه طبقه دایره‌ای شکل طلایی رنگی بالای تپه، نشانه می‌گیرد به نظر می‌رسد حداقل باید از ۱۰۰ پله برای رسیدن به آنجا بالا رفت.

با فریدمر، رئیس پارک علم و فناوری استان فارس قرار می‌گذاریم تا در رابطه با خدمات این مرکز به عنوان پلی بین دانشگاه و صنعت گفت‌وگو کنیم، این گفت‌وگو شماره پایانی این گفت‌وگو است، شما می توانید شماره اول را در این لینک بخوانید.

 
آهک و فلز استرانسیم دو گنج ارزشمند در ایران

آهک حدود ۲۰ تا ۳۰ محصول صنعتی دارد که نمونه‌های آن آهک میکرونیزه مورد استفاده در غذای دام، آهک مصرفی در صنایع الکترونیک برای خنثی کردن محیط اسیدی و پاکت های ضخیم سیمانی با ۸۰ درصد مواد اولیه آهکی، هستند؛ اما ایران با دارا بودن آهک فراوان هیچ کدام از این محصولات را تولید نمی‌کند.

ایران با دارا بودن مقام سوم دنیا در تولید فلز استرانسیم، محصولات استرانسیم دار را از خارج کشور وارد می‌کند؛ در حالی که برنامه توسعه‌ای خود را در صنعت خودرو که بیشتر مواد اولیه اش از ایران نیست، گذاشته است.

افتراق بزرگی بین منابع و صنعت کشور وجود دارد، یک همت بلند همراه با هماهنگی و بازنگری چندیدن دهه‌ای لازم است تا صنعتی متکی بر منابع داخلی کشور پی‌ریزی شود.

به نظرتان چرا از همان ابتدا صنعتی مطابق با منابع موجود پی‌ریزی نشده است؟

پاسخ این سئوال ابعاد گسترده‌ای دارد که پرداختن به آن، نیازمند به یک عزم ملی است، اگر همین تاکیدهای مقام معظم رهبری بر اقتصاد مقاومتی را بررسی کنید بعضی هنوز توان کنار آمدن با آن را ندارند.

در اسناد بالا دستی مثل برنامه ششم توسعه یا ایران ۱۴۰۴ حرکت به سمت توسعه دانش بنیان در نظر گرفته شده است.

قطار رشد صنعت در دنیا خیلی وقت است که سرعت گرفته و صنعت کشور نمی‌تواند به این قطار شتاب گرفته برسد؛ اما همراهی با قطارهای صنعتی تازه راه افتاده پیروزی را به همراه خواهد داشت.

صنایع جدید راهی میان بر برای رشد صنعت کشور

موفقیت‌های چشم‌گیر ایران در صنایعی بوده که قدمت زیادی ندارند؛ مثل نانو تکنولوژی، بیوتکنولوژی، فن‌آوری اطلاعات و تا حدودی صنایع فضایی، ایران در همه این موارد صاحب مقام جهانی است.

عقب بودن ایران در صنایعی مثل خودروسازی و تولید آلیاژ، می‌طلبد که با یک برنامه ریزی صنعتی معدنی بزرگ مقیاس و قابل پیش بینی جهشی بلند در این عرصه داشته باشیم.

برنامه ریزی آموزشی مسئله مهمی در این جهش بلند است، باید موضوع پایان‌نامه‌ها به روز و متناسب با نیاز صنعت باشد و این نیازمند اساتید توانمند است.

باید اساتید توانمند در مسیر رفع مشکلات کشور استخدام شوند حتی آیین‌نامه‌های ارتقای اساتید دانشگاه نباید صرفا بر ملاک‌های کمی مثل تعداد مقاله‌ها، کتاب‌ها فارغ از اثرگذار بودن آن‌ها استوار باشد.

دانشیار با ارائه همین معیارهای کمی به استادیار و باز با ارائه همین معیار‌ها به استاد تمام تبدیل می‌شود و تا آخر عمر باد به غبغب می‌اندازد که من استاد تمام فلان دانشگاه هستم.

مصداق‌هایی را از نمونه های موفق پارک علم و فن آوری بیان کنید؟

طی یک دعوت عام، فصلی یک بار با ایده پذیری از افراد خلاق و آموزش‌های دو سه روزه نحوه ارائه طرح در قالب پاورپوینت، شاهد حضور اساتید زیادی در پارک علم و فن‌آوری برای چکش کاری ایده‌های دانشجویان هستیم.

در جلسه‌ای با حضور داوران و صاحبان ایده، از طرح‌ها رای گیری و در آخر چند ایده انتخاب و به صورت شرکت‌های دانش بنیان نو پا شروع به نیرو گرفتن از بقیه ایده‌پردازان همان جلسه می‌کنند.

از قوه به فعل رساندن ایده کاری دشوار است؛ به طوری که بعد از سه سال فقط ۵۰ درصد این شرکت‌های نو بنیان باقی می‌مانند؛ چرا که دلایلی مثل عملی نبودن ایده یا سابیده نبودن گروهی که در کنار هم کار می‌کنند، باعث می‌شود تا اعضا با بازگرداندن وام دریافتی، داوطلبانه از شرکت خارج شوند.

شتاب‌دهنده‌ها رمز موفقیت پارک‌های علم و فن آوری

با نزدیک شدن ایده به مراحل پایانی کار، دفتری به نام شتاب دهنده با توجه به تخصصش در تبلیغات، برای شرکت‌های دانش بنیان سرمایه‌گذارهای داخلی و خارجی پیدا می‌کند.

شتاب‌دهنده‌ها با پیدا کردن سرمایه‌گذار، رمز موفقیت پارک‌های علم و فن آوری هستند مثلا شهرداری مشهد با اختصاص دادن نیم درصد از بودجه‌اش به توسعه فن‌آوری‌های نوین یا شهری دیگر با سپردن زیبایی سازی شهر به شرکت‌های دانش بنیان، به این موفقیت کمک کرده‌اند.

با خبر بودن دستگاه‌های اجرایی از ساز و کار شرکت‌های دانش بنیان، عامل رشد پارک‌های علم و فن آوری هستند، به زودی با بازدید استاندار از پارک علم و فن آوری و شناساندن پتانسیل‌های آن به فرمانداری‌ها و شهرداری‌ها گام جدیدی در این راه برداشته خواهد شد.

از خروجی‌های پارک‌های علم و فن آوری، حداقل ۵۰ شرکت خیلی بزرگ که بعضی‌شان مثل فراسان سپیدان با داشتن ۲۰۰۰ کارگر و تولید لوله با الیاف سلیس است و به خارج از کشور هم صادرات دارد.

به نظر شما چرا بعضی از پایان‌نامه‌ها نه کاربردی‌ هستند و نه بنیه علمی دارند و یا با موضوعات تکراری و قدیمی نوشته یا حتی بعضا از بازار انقلاب تهیه می‌شوند؟
 

عدم نظارت کافی بر پایان‌نامه‌ها این آفت را برای آموزش عالی به وجود آورده از طرفی افزایش ارتباطات هم به این جریان دامن زده است؛ به طوری که یک نفر از جنوب شرق به راحتی رساله‌ای را از شمال غرب تهیه می‌کند.

از سویی دیگر رواج مدرک‌گرایی باعث خرید و فروش پایان‌نامه شده است، نباید معیار انتخاب افراد در حوزه‌های مختلف مدرکشان باشد؛ بلکه باید دانش هر شخص حائز اهمیت باشد.

این اتفاق بسته به درجه علمی دانشگاه، اساتید و نوع دانشجویان پذیرفته شده در آن دانشگاه است از طرفی متولیان آموزش عالی باید متوجه افزایش کمی دانشگاه‌ها بدون کیفیت باشند.

باید از طریق ارتباط صنعت و دانشگاه و دانشگاه و پارک علم و فن آوری مثلا برای صنایع هوا و فضا که نو پا هستند نیازها تعریف و به اساتید و دانشجوهای توانمند منعکس شود.

متناسب نبودن بودجه با نوع پایان‌نامه یکی دیگر از ریشه‌های این مشکل است؛ چرا که وزارت علوم برای همه پایان نامه‌های دکتری چهار میلیون و ۸۰۰ هزار و برای کارشناسی ارشد یک میلیون تومان بودجه اختصاص داده که با این هزینه ۱۰ آنالیز هم نمی‌توان انجام داد.

پایان نامه‌های کاربردی، نیازمند به کار آزمایشگاهی با حداقل ۴۰ میلیون تومان هزینه هستند؛ مثلا من برای پروژه آلودگی جیوه در ماهی‌ها، نیازمند نمونه‌های آزمایشی فراوان هستم تا نتیجه آزمایش در هر جای دنیا قابل پذیرش باشد.

باید با شناسایی اساتید خبره و در اختیار گذاشتن  تسهیلات لازم، مشکلات کشور به آنها واگذار شود.

نظرتان در مورد دانشجویانی که برای ادامه تحصیل به خارج از کشور می‌روند چیست؟

دانشجویان نخبه با دیدن امکانات و حقوق‌های بالا در خارج از کشور شکار می‌شوند، برای جلوگیری از این اتفاق، باید ضمن تقویت حس وطن پرستی و غیرت ملی با در اختیار گذاشتن امکانات آموزشی و رفاهی لازم مثل اینترنت پر سرعت، کتابخانه‌های دیجیتال و غیر دیجیتال و همچنین تشخیص درجه نبوغ آن‌ها با جدا کردن صره از ناصره و حذف نابغه نماها و آموزش صحیح اصول علم سنجی، آن‌ها را به دستگاه‌های مختلف معرفی کند.

سرمایه گذاری کشورهایی مثل آمریکا دقیقا روی همین نقطه ضعف کشورهای جهان سوم است به همین دلیل در ناسا به جز دانشمندان ایرانی، هندی، بنگلادشی، چینی و آفریقایی هم وجود دارد.

به اوج رسیدن صنعت و دانشگاه، کار یک نفر و دستگاه نیست؛ بلکه نیازمند عزم ملی، فارغ از تمام منیت‌ها و منفعت طلبی‌های شخصی، گروهی و تعصب‌های بی‌خود دستگاهی است چرا که؛ هم اکنون دستگاه‌های کشور به صورت جزیره‌ای عمل می‌کنند؛ در صورتی که با به کارگیری همت ملی ان شاالله ایران جزو پیشرفته‌ترین کشورهای جهان خواهد شد.