نبود رشته تخصصی تئاتر بزرگ‌ترین معضل تئاتر دانشجویی مشهد است/ تئاتر دانشجویی در مشهد حرفی برای گفتن ندارد

به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجو از مشهد،  تئاتر واژه‌ای است یونانی در لغت به معنای چیزی که به آن نگاه می‌کنند. در فارسی به تئاتر «نمایش» می‌گویند و تاریخچه این رشته پرطرفدار مربوط به یونان باستان و رم در قبل از میلاد مسیح می‌باشد.

همچنین تئاتر یکی از هنرهای هفتگانه است و کسانی که درباره بوجود آمدن تئاتر جستجو کرده‌اند می‌گویند سرچشمه تئاتر به آیین‌ها باز می‌گردد. هنر تئاتر در ایران پیشینه‌ای دراز دارد و سبکی از آن در نمایش‌های تعزیه نمود یافته است. در کتاب تاریخ بخارا آمده‌است که نمایش ایران از آیین، اسطوره و شعائر برخاسته‌است و اولین تئاتر ایران در شهر رشت شروع به کار کرد.

در کنار برگزاری تئاتر حرفه‌ای، دانشجویان ما در دانشگاه‌های سراسر کشور نیز اقدام به برگزاری تئاترهایی در حد و توان خود کرده‌اند و از سال 76 وزارت علوم جشنواره‌ای تحت عنوان «جشنواره بین‌المللی تئاتر دانشگاهی ایران» برگزار کرد که در آن نمایش‌های دانشگاهی را مورد ارزیابی قرار می‌دهد و تا کنون 19 دوره از این جشنواره برگزار شده است؛ اما متاسفانه چندی است که این جشنواره نیز که به منظور عرصه‌ای برای نشان دادن توان دانشجویان در تئاتر به روی کار آمده است، دچار رخوت شده و آن کارآرایی لازم را از دست داده است و در حال حاضر تئاتر دانشجویی به اذعان بسیاری از هنرمندان این رشته رو به افول است.

خبرگزاری دانشجو به منظور بررسی وضعیت تئاتر دانشجویی در مشهد و فعالیت‌هایی که در این عرصه صورت می‌گیرد اقدام به تهیه گزارشی کرده که در ادامه مشاهده خواهید کرد.

رقابت در جشنواره تئاتر دانشگاهیان ایران، رقابت مساوی نیست

آرمین اِشبَک در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجو در مشهد، در رابطه با وضعیت تئاتر دانشجویی در دانشگاه فردوسی مشهد گفت: با توجه به این‌که در دانشگاه‌های بزرگ مشهد رشته‌ای تحت عنوان تئاتر وجود ندارد، دانشگاه فردوسی مشهد تلاش کرده تا در کانون تئاتر این دانشگاه، خلاء آموزش این رشته هنری را پر کند.

این فعال دانشجویی با اشاره به این مطلب که هدف ما از ایجاد کانون تئاتر دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد آموزش صحیح هنر تئاتر به علاقمندان این رشته است، بیان داشت: می‌توان گفت در حال حاضر وضعیت تئاتر در این دانشگاه نسبت به سال‌های گذشته رو به رشد است و برگزاری یک تا نهایت دو نمایش در سال تبدیل به برگزاری حدود شش تا هفته عنوان و حضور حدود 10 علاقمند در کلاس‌های بازیگری این کانون به حدود 60 تا 70 نفر در حال حاضر رسیده است.

وی به کمک‌های دانشگاه به این رشته هنری اشاره و تصریح کرد: خوشبختانه کمک‌های مثبتی را در تیم فعلی فرهنگی دانشگاه شاهد هستیم، هر چند که هنوز هم از نظر مادی با محدودیت‌هایی مواجهیم و همین عامل سبب می‌شود در برخی مواقع به درآمدزایی بپردازیم.

دبیر کانون تئاتر دانشجویی دانشگاه فردوسی مشهد در ادامه به وضعیت تئاتر دانشجویی در شهر مشهد پرداخت و خاطرنشان کرد: در حال حاضر وضعیت تئاتر دانشجویی در مشهد تنها به فعالیت‌ کانون‌های تئاتر در دانشگاه‌ها باز می‌گردد و ما، دانشگاه و یا رشته‌ای به صورت مستقل که به این رشته هنری بپردازد را نداریم.

عمده‌ترین مشکل تئاتر دانشجویی مشهد عدم وجود رشته تئاتر در این شهر است

اشبک عمده‌ترین مشکل تئاتر دانشجویی مشهد را عدم وجود رشته تئاتر خواند و افزود: این مشکل سبب شده تا کانون‌های تئاتر دانشجویی در دانشگاه‌های مشهد بار آموزش به علاقمندان را به دوش بکشند و فضای راکد تئاتر در مشهد را با آموزش دادن تغییر دهند.

این فعال دانشجویی به جشنواره تئاتر دانشجویان ایران توسط وزارت علوم اشاره کرد و گفت: چند سالی است که جشنواره تئاتر دانشگاهیان ایران در کشور در حال برگزاری است که ایراداتی دارد که از جمله آن تمرکز بر روی دانشگاه‌های هنر، تربیت مدرس تهران و به طور کلی دانشگاه‌هایی است که به صورت حرفه‌ای به تدریس تئاتر می‌پردازند.

وی رقابت در این جشنواره را رقابت مساوی ندانست و بیان داشت: امید است سازوکار این جشنواره در سال‌های آینده به گونه‌ای در نظر گرفته شود که دانشگاه‌هایی که به صورت حرفه‌ای تئاتر را تدریس می‌کنند از سایر دانشگاه‌ها جداشوند تا رقابت مساوی شود.

دبیر کانون تئاتر دانشجویی دانشگاه فردوسی مشهد در پایان، آینده تئاتر دانشجویی را مثبت ارزیابی و یادآوری کرد: با توجه به این‌که احساس نیاز به این رشته در حال افزایش است، شاهد رشد این هنر در میان دانشجویان علاقمند به تئاتر خواهیم بود.

تئاتر دانشجویی در مشهد حرفی برای گفتن ندارد

در ادامه جهان پا، یک بازیگر تئاتر مشهدی به مشکلات تئاتر دانشجویی اشاره کرد و گفت: تقریبا تئاتر دانشجویی در مشهد حرفی برای گفتن ندارد؛ چراکه تئاتر به کارگردانی، مدیریت، تجربه و توجه حداقلی به نکات فنی نیاز دارد.

وی خاطرنشان کرد: شعار تئاتر دانشجویی به دلیل این‌که نسلی جوان با آن همراه هستند و در آن کار می‌کنند این است که ایده‌های نو و جدیدی را ایجاد کنند همچنین به دلیل دانشجویی بودن محیط تجربه‌های جدید را از آنان خواستار هستیم.

این بازیگر عرصه تئاتر با تاکید بر این نکته که خلاقیت و نوآوری مطالبه ما از تئاتر دانشجویی است، بیان کرد: در پنج سال اخیر حرکت ویژه‌ای را در این مسیر شاهد نبوده‌ایم. متاسفانه تئاتر دانشجویی راه خود را گم کرده و گمراه شده است.

جهان پا به نبود اساتید مجرب در این عرصه اشاره کرد و ادامه داد: در حال حاضر هنرمندان این عرصه آبشخوری ندارند که بتوانند از آن تغذیه شوند و کسی نبوده که بتواند مسیر را به دانشجویان نشان دهد.

ساخت دانشکده تئاتر در مشهد ضروری است

وی در ادامه ساخت دانشکده تئاتر در مشهد را ضروری خواند و گفت: البته در دانشکده علمی و کاربردی مشهد رشته تئاتر وجود دارد؛ اما چنانچه بتوانیم در دانشگاه‌های بزرگ شهر مشهد، دانشکده تئاتری راه اندازی کنیم به طور حتم بخشی از مشکلات برطرف خواهد شد و دیگر نیاز نیست علاقمندان تئاتر مشهد برای ادامه تحصیل راهی شهرهای دیگر از جمله تهران شوند.

این بازیگر تئاتر تاکید کرد: البته ساخت این دانشکده در شهر مشهد به دلیل بافت فرهنگی و مذهبی که وجود دارد کمی مشکل به نظر می‌رسد؛ اما چنانچه این دانشکده ساخته شود، پول‌هایی که خارج از مشهد به دلیل مهاجرت دانشجویان هزینه می‌شوند در خود مشهد می‌ماند.

جهان پا در پایان تصریح کرد: همچنین وجود این دانشکده سبب می‌شود اساتید و دانشجویان مشهدی پس از فارغ التحصیلی در همین شهر بمانند و وظیفه تربیت نسل بعد را عهده دار شوند، نه این‌که به دیگر شهرها و خاصه تهران مهاجرت کنند.

برگزاری جشنواره‌ها تنها راه زنده ماندن تئاتر دانشجویی

در ادامه این گزارش رضا احمدی، بازیگر با سابقه عرصه تئاتر مشهد با بیان این‌که تئاتر حرفه‌ای از تئاتر دانشجویی نمی‌تواند جدا باشد، گفت: چنانچه تهران را جدا کنیم، تئاتر مشهد حرف نخست را به لحاظ تعداد، اجرا، کیفیت و هنرمندان می‌زند.

وی با اشاره به این مطلب که در تئاتر دانشجویی نیز همین روال مشاهده می‌شود، ادامه داد: چندین سال است که جشنواره تئاتر دانشگاهیان ایران برگزار می‌شود که متاسفانه چند سالی است که این جشنواره رو به افول رفته است و از همان زمان دانشگاه آزاد جشنواره‌ تئاتر دانشجویی را برای پر کردن این خلاء ایجاد کرد.

دبیر علمی تئاتر دانشگاهیان دانشگاه آزاد سراسر کشور خاطرنشان کرد: در ابتدای راه به دلیل محدودیت‌هایی که بود جشنواره به صورت منطقه‌ای برگزار شد تا این‌که در دوره هشتم دانشگاه‌های شرق کشور به همراه تعدادی دیگر از دانشگاه‌های کشور حضور یافتند و این جشنواره امتحانی بود برای وسعت بخشیدن به طرح.

احمدی با اعلام این خبر که در سال جاری نیز اقدام به برگزاری نخستین جشنواره دانشگاهیان دانشگاه‌های آزاد سراسر کشور در مشهد خواهیم کرد، بیان کرد: البته قرار بود این جشنواره سراسری در سال 94 برگزار شود که به دلیل تغییراتی که رخ داد موفق به برگزاری آن نشدیم.

این بازیگر تئاتر در ادامه به مشکلات عرصه تئاتر دانشجویی اشاره کرد و ادامه داد: متاسفانه امکانات در عرصه تئاتر بسیار کم است و چنانچه امکانات، اعتبار و حمایت‌هایی هم وجود داشته باشد مختص تئاتر حرفه‌ای است و نه دانشجویی.

خراسان در تربیت هنرمند از توان بالایی برخوردار است

وی بر توان بالای خراسان در پرورش هنرمند خاصه در عرصه تئاتر تاکید و تصریح کرد: در هیچ استانی مانند خراسان رضوی تقاضا برای اجرای تئاتر وجود ندارد و بسیاری از اساتید خراسانی هستند که خواهان بازگشت به مشهد می‌باشند؛ اما با توجه به این‌که مکانی برای تدریس این رشته هنری در مشهد وجود ندارد بسیاری مجبور به مهاجرت می‌شوند.

دبیر علمی تئاتر دانشگاهیان دانشگاه آزاد سراسر کشور با تاکید بر این موضوع که پویایی که در تئاتر دانشجویی مشهد وجود دارد در هیچ کجای ایران نیست، گفت: اما مشکلی که وجود دارد این است که سال به سال که می‌گذرد دانشجویان نسبت به سابق تنبل‌تر می‌شوند؛ به طوری که کارهایی که دانشجویان یک دهه پیش ارائه می‌کنند با کارهایی که توسط دانشجویان امروز ارائه می‌شود بسیار متفاوت‌تر است.

احمدی در پایان برگزاری جشنواره‌های تئاتر دانشجویی را در بهبود بخشیدن به وضعیت تئاتر دانشجویی موثر خواند و تصریح کرد: تنها جایی که تئاتر دانشجویی می‌تواند زنده بماند همین جشنواره‌ها هستند؛ چراکه خارج از این فضا به تئاتر دانشجویی بها داده نمی‌شود، البته برگزاری جشنواره نباید هدف شود، بلکه باید وسیله‌ای برای آموزش جهت ورود به دنیای تئاتر حرفه‌ای باشد. 

با توجه به این‌که تمامی هنرمندان این عرصه بر ایجاد دانشکده تئاتر در دانشگاه‌های بزرگ مشهد تاکید دارند و علت کم فروغی تئاتر دانشجویی را نبود چنین دانشکده‌ای می‌دانند امید است مسئولان دانشگاه‌های بزرگ مشهد گامی در جهت احداث این دانشکده بردارند و این‌گونه هنرمندانی را که سال‌هاست به دلیل عدم وجود فضای آموزشی از این شهر رفته‌اند را باز گردانند و به این طریق مشهد کانونی برای تربیت نسل آینده هنرمندان عرصه تئاتر و حتی سینما شود.