به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجو از مشهد، داریوش رحمانیان امروز در دهمین همایش اشراق اندیشه مطهر که در دانشکده الهیات دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد، گفت: متاسفانه در ایران غفلت عجیبی نسبت به بررسیهای شرق شناسی و اسلام شناسی وجود دارد و علی رغم اینکه در تاریخ ما ورود شرق شناسان تاثیر بسیاری بر کشور گذاشته و بسیاری از تفکرات ما را دگرگون کرده است، ما از شناخت صحیح آنها غفلت کردهایم.
استاد دانشگاه تهران ادامه داد: متاسفانه ما حتی در رشته تاریخ نیز درسی دو واحدی به نام شرق شناسی نداریم تا دانشجوی ما بداند که شرق شناسی چیست و شرق شناس کیست؟ و چنانچه واحدی هم وجود دارد نمود عینی ندارد.
وی با اشاره به این موضوع که در موسسات ما نسبت به بررسی شرق شناسان و آثار آنها کم توجهی میشود، تصریح کرد: ما معمولا با نمایندگان فکریمان سوژه باورانه رفتار میکنیم و به درجات از ضرورت تحلیلهای تاریخی و گفتمانی غافل هستیم.
رحمانیان کم توجهی به تاریخ مفهومها را مشکل دیگر دانست و تاکید کرد: در کشور ما از کلماتی مانند توسعه، ترقی، حقوق و غیره استفاده شده؛ اما در خصوص تاریخ آنها سخنی به میان نیامده است. حتی در خصوص مفهوم غرب نیز که باید بدانیم که غرب چیست و غربی کیست سخنی به میان نیامده است.
این استاد دانشگاه افزود: مفهوم غرب و شرق دارای سابقهای کمتر از 300 سال است که در یک شرایط تاریخی به وجود آمده بنابراین باید به این نکته توجه شود که قرار نیست این مفاهیم اذلی باشند.
وی با طرح این پرسش که آیا مفهوم غرب و شرق یک کل به هم پیوسته است و یا اینکه در غرب با پراکندگی و تکثر روبرو هستیم، گفت: یکی از افرادی که بر روی این امر تاکید داشته مطهری است به طوری که گفته آیا ما یک تمدن یک پارچه اسلامی داریم؟ آیا زمانی که میگوییم ایران شناس در واقع با یک هویت ثابت ایارن شناسی یا شرق شناسی مواجه هستیم؟.
رحمانیان ضمن بیان این نکته که در شرق شناسی غالبها و گفتمانهای گوناگونی وجود دارد، خاطرنشان کرد: شرق شناسی را نمیتوان یک پدیده واحدی که در دستان استعمار است بدانیم حتی میان شرق شناسان و ایران شناسان افرادی بودهاند که مسلمان شدهاند که نمونه آن ریچارد فراید بود که خود را یک ایران دوست معرفی میکرد.
عضو هیات علمی دانشگاه تهران با طرح این پرسش که علت انحطاط و عقب افتادگی ما چیست؟ بیان کرد: گفتمان انحطاط نزد برخی غربیها ابزاری برای اعمال سلطه است. غرب برای اینکه تهاجمش به شرق اسلامی را توجیه کند نیاز دارد از کلماتی مانند انحطاط استفاده کند.
وی در پایان با تاکید بر اینکه انحطاط ابزاری برای ایجاد اسلام هراسی است، گفت: غرب اسلام را مخوف، ضد علم، ضد انسانیت و دچار انحطاط معرفی میکند تا بتواند به این بهانه به کشورهای اسلامی حمله کند و این گونه حرکت خود را توجیه کند که من میخواهم تمدن شکوفای غرب را به این منطقه بیاورم تا آنها تمدن غرب را خدشه دار نکنند.