انرژی هسته‌ای صرفا یک دستاورد تکنولوژیک نیست

اخبار دانشگاهی را از «کانال اخبار دانشگاهی SNN.ir» دنبال کنید

به گزارش خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو، پیرو نامه اخیر ۴ کشور اروپایی امریکایی به شورای امنیت سازمان ملل مبنی بر نقض قطعنامه ۲۲۳۱ به واسطه آزمایش موشک‌های بالستیک سپاه پاسداران؛ پاسداران انقلاب اسلامی درگروه حقوق دانشگاه جامع امام حسین (علیه السلام) اقدام به برگزاری نشستی در این خصوص با حضور« اخوان فرد»(معاون اسبق حقوقی- بین المللی سازمان انرژی اتمی)و «جمشیدی» (عضو هیئت علمی دانشگاه تهران) نمودند.

اخوان فرد، معاون اسبق حقوقی- بین المللی سازمان انرژی اتمی اظهار داشت: انرژی هسته‌ای برای ما صرفا یک دستاور تکنولوژیک نیست بلکه نماد خودباوری ملی است. حتی از صنعت نفت هم مهم‌تر است. ما در شرایطی هستیم که ۱۳ سال از مرحله فعلی پرونده انرژی هسته‌ای می‌گذرد و در حال حاضر با اصطلاح برجام مواجه هستیم. مقطع اجرای برجام به تعبیر حضرت آقا خسارت محض است. 

وی افزود: ما در برجام با متنی مواجه هستیم که در آن به قطعنامه‌هایی که قبلا علیه ایران صادر شده اشاره دارد. قطعنامه‌هایی که از ابتدای انقلاب تا کنون علیه ایران صادر شده هیچ مشابهی در تاریخ ندارد (یعنی با بی‌عدالتی تمام علیه ایران صادر شده است). تعدادی از این قطعنامه‌ها از طرف شورای امنیت سازمان ملل، تعدادی از سوی اتحادیه اروپا و تعدادی از سوی دولت آمریکا صادر شده است. هیچکدام از این قطعنامه‌ها تا کنون لغو نشده بلکه تعدادی از آن‌ها تعلیق شده یعنی قابلیت بازگشت دارد. 

معاون اسبق حقوقی- بین المللی سازمان انرژی اتمی  با بیان اینکه قانون اساسی جمهوری اسلامی جهت تعیین تکلیف در این مقوله دو راهکار برشمرده است،گفت: اول اینکه تمامی معاهداتی که با دول خارجی امضا می‌گردد باید به تصویب مجلس شورای اسلامی برسد (اصل ۷۷ قانون اساسی)،دوم اینکه مصوبات شورای عالی امنیت ملی باید به تایید مقام رهبری برسد (اصل ۱۷۶ قانون اساسی) .

وی ادامه داد: در فضای مورد دوم با نامه رهبر معظم انقلاب به رئیس جمهور در تاریخ ۲۲/۷/۹۴ مواجه هستیم. این نامه اشاره به مصوبه جلسه ۶۳۴ شورای عالی امنیت ملی در تاریخ ۱۹/۵/ ۹۴ دارد. این فاصله دو ماهه نشان دهنده این است که در این مدت این مصوبه توسط رهبری و مشاوران ایشان در حال بررسی و اظهار نظر بوده است.

اخوان فرد اضافه کرد: در نامه مذکور ۲۸ شرط در مقوله برجام ذکر شده. ۹ شرط مربوط به مجلس شورای اسلامی، ۱۰ شرط مربوط به شورای عالی امنیت ملی و ۹ شرط ویژه رهبری. در بند سوم این نامه رهبر معظم انقلاب فرمودند: در سراسر دوره ۸ ساله وضع هر تحریم در هر سطح و به هر بهانه‌ای از جمله بهانه‌های خودساخته تروریسم و حقوق بشر، لغو برجام محسوب شده و دولت موظف است طبق بند ۳ مصوبه مجلس اقدامات لازم را انجام دهد و فعالیت‌های برجام را متوقف کند. 

وی با بیان اینکه قطعنامه ۲۲۳۱ پس از امضای برجام توسط شورای امنیت تصویب شدو تصویب این قطعنامه روند مناسبی نداشت،گفت: چون روند صحیح تصویب قطعنامه در شورای امنیت این است که ابتدا طرف مقابل را از مفاد قطعنامه مطلع کنند و سپس از وی امضا گرفته شود. اما در مورد ۲۲۳۱ شورای امنیت ابتدا از طرف ایرانی امضا گرفت و پس از آن شرایط آن را تصویب کرده و به تصویب رساند. طرف غربی همیشه نگاه گستاخانه و محدودکننده به ایران دارد. 

وی تصریح کرد: در حقوق بین الملل با دو رویکرد مواجه هستیم، اول: رویکرد کلاسیک (منفعلانه و دفاعی محض): برتری حقوق بین الملل بر حقوق داخلی. یعنی خود را موظف به اطاعت محض از مقررات حقوق بین الملل بدانیم.،دوم رویکرد مدرن (مطالبه گرانه، فعال و تهاجمی): برتری حقوق داخلی بر حقوق بین الملل،جمهوری اسلامی ایران رویکرد دوم را اجرا می‌کند. اصل ۷۷ قانون اساسی و ماده ۹ قانون مدنی موید همین معناست. 

معاون اسبق حقوقی- بین المللی سازمان انرژی اتمی  گفت: در حال حاضر برخی از حقوقدانان می‌گویند ضبط دو میلیارد دلار از بدهی‌های معوقه ایران توسط دولت آمریکا نقض برجام محسوب نمی‌شود و نمی‌توان به خاطر آن اقامه دعوا کرد. زیرا چنین مسئله‌ای در متن برجام پیش بینی نشده است، در صورتی که آمریکا با این اقدام ما را از رسیدن به حقوق ماهوی که می‌بایست به واسطه برجام به ما تعلق می‌گرفت؛ باز می‌دارد. حقوقی که به تعبیر رهبر در اصل باید لغو تحریم‌ها باشد. این اقدام آمریکا دقیقا مغایر با مفاد، محتوا و روح برجام است. 

وی اضافه کرد: در رابطه با موشک‌های بالستیک سپاه باید گفت که هر حکومتی حق دفاع از خود را دارد. اما در مورد حمل کلاهک هسته‌ای که قطعنامه ۲۲۳۱ به آن می‌پردازد، باید گفت که اساسا هیچگاه موشک‌های سپاه برای حمل سلاح هسته‌ای طراحی نمی‌شوند. زیرا ساخت سلاح هسته‌ای مغایر با فتوای رهبر است. ما باید بین مسئله دفاع و امنیت تفکیک قائل شویم. کار سپاه دفاع است و این هیچ ارتباطی با مسئله امنیت که یک مسئله کشوری است؛ ندارد. 

 اخوان فرد بابیان اینکه آمریکا پس از برجام به تعهد خود مبنی بر استرداد بدهی‌های معوقه ایران عمل نکرد،گفت: این در حالی است که قرارداد فروش ۱۱۸ فروند هواپیمای ایرباس بین ایران و فرانسه به امضا رسید. واقعیت از این قرار است که آمریکا با سیاست کدخدا منشی خود اعلام کرده که به دلیل اینکه ایران سابقه خوبی ندارد ما به آن‌ها پولی پرداخت نمی‌کنیم. اما ایران حق دارد از محل بدهی‌های معوقه خود هر کالاهایی که مورد تایید ماست را خریداری کند. به خاطر وجود چنین مسائلی است که رهبری فرمودند: مقطع اجرای برجام خسارت محض است. یعنی پس از ۵/۲ سال مذاکره چنین نتیجه اسفناکی حاصل شد. 

وی درپایان خاطر نشان کرد: ادبیات حقوق بین الملل اصولا مغالطه گرانه و سفسطه آمیز است. مثلا طرف غربی به جای واژه تحریم از لفظ ابزار اصلاح گرانه استفاده می‌کند تا ملایم‌تر به نظر برسد. اما در واقع مفهوم و کاربرد هر دو یکی است،در متن قطعنامه ۲۲۳۱ به ماده ۴۱ (فصل هفتم) منشور ملل متحد اشاره شده است که این ماده در مورد برقراری صلح و امنیت بین المللی است. اشاره به این ماده به خاطر این است که بهانه‌ای برای اجرای ماده ۴۲ منشور یعنی برخورد نظامی باشد.

در ادامه این نشست جمشیدی عضو هیئت علمی دانشگاه تهران گفت: برجام صرفا یک مسئله هسته‌ای نیست بلکه یک برنامه راهبردی استراتژی کلان است و غربی‌ها از مجرای برجام وارد شده‌اند و می‌خواهند انقلاب اسلامی را مهار و کنترل کنند. 

وی ادامه داد: متاسفانه گرایش عمومی این است که اگر بتوانیم با امریکایی‌ها حرف بزنیم و مسئله را حل بکنیم خیلی بهتر است، اتفاقا امریکایی‌ها برای مدیریت ایران یک نگاه اجتماعی دارند یعنی بلند مدت نگاه می‌کنند، امیدوار هستند به تحولات سیاسی اجتماعی ایران، به همین دلیل هم در انتخابات مجلس و هم در ریاست‌جمهوری برآوردهای جدی دارند. نگاهی در داخل وجود دارد که یک توافقی بشود و وضعیت اقتصادی درست شود، اتفاقا امریکایی‌ها به دنبال آن هستند که توافق بشود و وضعیت اقتصادی درست نشود. 

جمشیدی با بیان اینکه  نگاه ما این است که اگر ما بخواهیم این مسئله را مدیریت بکنیم یک فرآیند اجتماعی را می‌طلبد، در این فرآیند باید مردم اقناع شوند که این مسیر، مسیری نیست که منافع انقلاب اسلامی و اقتصاد کشور را تامین کند، افزود: در حال حاضر برجام در دو زمینه مطرح است. اول زمینه حقوقی و دوم زمینه سیاسی، براساس حقوق بین الملل آنچه که منافع ما را تامین می‌کند (NPT) یا نهایتا پروتکل الحاقی است ولی ما در برجام با یک توافق دو طرفه‌ای مواجه هستیم که باید در برابر طرف مقابل تا آنجایی که او راضی شود کوتاه بیاییم، این مسئله به خودی خود یک نقص محسوب می‌شود. 

وی گفت: از نظر حقوق بین الملل اصلا برجام سند محسوب نمی‌شود. در اصل قطعنامه ۲۲۳۱ به عنوان سند پذیرفتنی است که برجام پیوست اول این قطعنامه می‌باشد. به عبارت دیگر برجام توافق بین ایران و ۱+۵ بود که در ‌‌نهایت در قالب قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت گنجانده شد. این مطلب مغالطه بزرگی است که تیم مذاکره کننده مرتکب آن شده و کسی توجه ندارد. 

عضو هیئت علمی دانشگاه تهران با بیان اینکه البته قطعنامه ۲۲۳۱ پیوست دومی هم دارد که مسئله موشکی آنجا مطرح شده است،تصریح کرد: در نامه چهار کشور دو مسئله مهم وجود دارد، مسئله اول اینکه در این نامه از لفظ نقض قطعنامه ۲۲۳۱ استفاده نشده است. بلکه به خاطر مانور سیاسی از لفظ ناسازگاری با مفاد قطعنامه استفاده کرده‌اند. 

وی بیان داشت: مسئله دوم اینکه در متن نامه آمده است که موشک‌های بالستیک با هر نوع طراحی ذاتا قادر به حمل کلاهک هسته‌ای می‌باشند، در توافق هسته‌ای طرف ایرانی را زیر بار معاهده رژیم کنترل موشکی (MTCR) بردند. رژیم کنترل موشکی یک قطعنامه بین المللی نیست. بلکه معاهده‌ای است که مابین چند کشوری که در زمینه ساخت موشک قدرتمند هستند امضا شده است. خط قرمز این رژیم، موشک‌هایی است که دارای برد ۳۰۰ کیلومتر و قدرت حمل کلاهک هسته‌ای به وزن ۵۰۰ کیلوگرم می‌باشند. طبق قرارداد (MTCR) موشک‌های عماد، قدر و شهاب ناقض قطع‌نامه۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل می‌باشند. در واقع اگر امریکایی‌ها بخواهند به لحاظ حقوقی در مسئله موشکی ورود کنند که کردند، دست بالا‌تر را دارند. 

وی با اشاره به برنامه گام‌به‌گام غرب در محدود کردن برنامه موشکی ایران به این نکته اشاره کرد که در مرحله اول آمریکایی‌ها به صراحت اعلام کردند، قدرت موشکی ایران تهدیدی علیه منطقه و بین الملل است، دقیقا‌‌ همان برنامه‌ای را که در مسئله هسته‌ای مطرح می‌کردند، در موضوع موشکی تکرار می‌کنند،گفت: امریکایی‌ها می‌گویند با وجود اینکه ما جلوی ساخت بمب اتم را در ایران گرفته‌ایم ولی قدرت موشکی ایران یک تهدید است و ما باید با آن مقابله کنیم. 
وی افزود: اساسا موشک برای حمل کلاهک اتمی است و زمانی که امریکایی‌ها می‌گویند ما مطمئن شدیم ایران بمب اتم نمی‌سازد موشک دیگر چه فایده‌ای دارد! حالا که مسئله کلاهک تمام شده موشک تهدید به حساب می‌آید!! آن‌ها گام‌به‌گام و حساب شده جلو می‌آیند. اگر مذاکره‌کنندگان ما به اندازه کافی زرنگ بودند جلوی این نفوذ را می‌گرفتند. 

 جمشیدی با اشاره به مرحله دوم برنامه گام‌به‌گام غرب در محدود کردن برنامه موشکی ایران اظهار داشت: آقای اوباما در اجلاس ریاض و کری در سفر اخیر منطقه‌ای خود به این مسئله پرداخت که برنامه موشکی ایران، تبدیل به یک دعوای داخلی شده و این برای ما] آمریکایی‌ها [خوب است.  در آینده نزدیک و در مرحله سوم این برنامه گام به گام امریکایی‌ها به دنبال ترتیباتی برای کنترل قدرت موشکی ایران هستند و این برنامه را در حوزه منطقه‌ای دنبال می‌کنند.

وی در ادامه بیان داشت: آقای کری در سفر اخیر خود به منطقه، به این مسئله اشاره کرده که کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس بابت برنامه موشکی ایران ابراز نگرانی کرده‌اند و پیشنهاد داده که ایران باید در گام اول یک مسیر مذاکراتی را با اعراب منطقه آغاز کند، نکته جالب موضوع اینجاست که امریکا دیگر طرف مذاکره با ایران نیست و دراین مرحله نقش یک می‌انجی را ایفا می‌کند و سطح مواجه ایران با غرب وامریکا به مواجه با کشورهای حاشیه خلیج فارس تقلیل می‌یابد. 

عضو هیئت علمی دانشگاه تهران با بیان اینکه درآینده نزدیک امریکایی‌ها دوباره بابت برنامه موشکی ایران به شورای امنیت نامه می‌دهند،اظهار داشت:  روسیه یک بار مخالفت کرد ولی هیچ تضمینی نیست که برای بار دوم و سوم ایستادگی کند. وقتی فشار بر روسیه زیاد شود او هم با امریکا همکاری می‌کند. 

وی افزود: در گام اول آن‌ها می‌گویند موشک‌های شما قابلیت حمل کلاهک هسته‌ای را دارند و درخواست بازرسی و دسترسی به سایت‌های موشکی ما را می‌دهند،طبق فرمولی که این مسیر پیش می‌رود، در آینده با مشکلات بیشتری مواجه خواهیم شد واین مسیر نیازمند تغییر است تا آنچه که امریکا وغرب می‌خواهد عملی نشود.