برخی می‌خواهند با احساسات جوانان را جذب دین کنند/ تفکر تحمیل کردنی نیست

گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، حجت الاسلام الهی‌راد علاوه بر استادی، نماینده موسسه امام خمینی(ره) در طرح ولایت هم هست. شاید به همین دلیل علاقه چندانی به مصاحبه نداشت.  به هر ترتیب قانع می‌شود تا چند کلامی با ما صحبت کند. الهی‌راد از سال 87 وارد طرح ولایت شده و «خداشناسی»، «معرفت‌شناسی»، «فلسفه اخلاق» و «فلسفه سیاسی» درس می‌دهد. او می‌گوید: «طرح ولایت محصول ارئه یک نظام فکری از سوی آیت الله مصباح یزدی است. مهم‌ترین هدف این طرح همان چیزی است که رهبر انقلاب درباره این طرح می‌فرمایند یعنی بنیان‌سازی است. طبیعتاً وقتی ما معتقد به تفکری به اسم اسلام هستیم اگر مبانی این تفکر به خوبی ساخته و پرداخته نشود، موثر نخواهد بود. خیلی وقت‌ها ما دین را تقلیدی می‌آموزیم. مگر می‌شود کسی نظام فکری نداشته باشد و بتواند حیات عقیدتی و اخلاقی‌اش ثبات داشته باشد.»

الهی‌راد معتقد است جوانان ما در خصوص پایه‌ها و مبانی استدلال دینی مشکل دارند. او معتقد است طرح ولایت جایی است که این خلأها را برطرف می‌کند. الهی‌راد می‌افزاید: «در طرح ولایت چیزی به کسی تحمیل نمی‌شود. ما اصراری نداریم بچه‌ها مثل ما فکر کنند. لذا کلاس‌های درس آزاد است و دانشجوها و اساتید رابطه کاملاً نزدیک و جدی دارند. بعضی مواقع عده‌ای می‌خواهند فکر را به جوانان تحمیل کنند. فکر تحمیل کردنی نیست! گاهی اوقات برخی می‌خواهند با یک رویکرد احساسی جوانان را به دین جذب کنند. این هم غلط است. دینی که از در احساسات بیاید از پنجره احساسات هم بیرون خواهد رفت.»

او با انتقاد از کسانی که دین را سطحی تعریف می‌کنند، می‌گوید رفتار برخی‌ها جوانان را از دین زده کرده است. حاج آقا به صحبت‌های رهبری اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد: «سطحی‌نگری به ما ضربه می‌زند. طرح ولایت می‌خواهد علاوه بر تقویت بنیه‌ فکری دانشجویان، پایه‌های نظری دین در علوم انسانی را هم بنا کنیم. در حوزه حقوق، سیاست، تعلیم و تربیت و موارد دیگر نظر اسلام چیست؟ آیا ما می‌توانیم یک اقتصاد اسلامی داشته باشیم بدون اینکه مبانی دینی آن را بدانیم؟ »

نماینده موسسه امام در طرح ولایت معتقد است مزیت این طرح در نظامند بودن مواردی است که در آن آموزش داده می‌شود. در ادامه درباره خروجی طرح می‌پرسیم. او می‌گوید: « بچه‌های طرح ولایت از لحاظ عقیدتی و اخلاقی نمونه هستند. وقتی انسان جداً به این باور رسید که خدایی هست، خود به خود بچه‌ها به سمت تقوا می‌روند. بصیرت این بچه‌ها هم واقعا خوب است و مسائل سیاسی و دانشگاهی را به خوبی می‌فهمند.»

الهی‌راد از دانشجویانی می‌گوید در طرح ولایت تحولات بنیادین پیدا کرده‌اند. مواردی که به اعتقاد او یکی از آنها هم دلیل کافی برای استمرار طرح است. استاد در توضیح خاطراتش از این تأثیرگذاری می‌گوید: «سال 88 من با دانشجویان دانشگاه قم کلاس داشتم. یکی از این دانشجوها احساس کردم حال خاصی دارد. وسط‌های دوره آمد پیش من و گفت نمی‌دانم چه کار خوبی انجام دادم که خدا توفیق داد در این دوره شرکت کنم. پرسیدم چرا؟ گفت همه رفقای من لائیک هستند و معاشرت با آنها روی من هم تأثیرگذاشته بود. از قضا قبل طرح ولایت عمره رفتم. هیچ چیز برای من معنا نداشت. فقط تماشا می‌کردم. الآن که آمدم اینجا بیشتر شبهه‌هایم برطرف شده است. تعبیر آیت الله مصباح دارند که شرکت کنندگان در دوره هر روز حضورشان از تشرف به عمره ثواب بیشتری دارد.»

الهی‌راد از اردوی امسال هم ‌تعریف کرد. او می‌گفت یکی از دانشجویان دانشگاه‌های تهران بعد از کلاس با حال دگرگون به او می‌گفته ما این همه حرف حق داریم، چرا اینها به مردم گفته نمی‌شود؟ گفت من دارم دیوانه می‌شوم. حاج‌آقا گریزی هم به  طرح ولایت سال 93 در مشهد هم زد و ادامه داد: «من در آن دوره فلسفه سیاست می‌گفتم. دیدم یکی از دانشجویان سر کلاس اشک می‌ریزد. پیگیری نکردم. بعد سراغ من آمد و گفت از طرف ما خیلی از آقای مصباح تشکر کنید. پرسیدم چرا؟ گفت این طرح زندگی من را تغییر داد. من آدم پوچ‌‌گرایی بودم و تا مرز خودکشی رفته بودم. او چند صفحه از تغییرات فکری‌اش برای ما نوشت. بعد از اینکه به خانه رفته بود، مادرش می‌گفت طرح ولایت چه دستگلی تحویل ما داد. پدرش استاد دانشگاه بود. یک روز با پدرش آمد دفتر ما در قم و تشکر کردند.»

افزایش انگیزه برای فعالیت‌های تشکیلاتی از دیگر مواردی بود که استاد برای نتایج طرح ولایت برشمرد. از او پرسیدیم آیا تأکید این طرح بر مباحث نظری موجب بی‌عملی شرکت کنندگان نمی‌شود؟ الهی‌راد ضمن اشاره به چند حدیث در اهمیت تفقه در دین اضافه کرد: «کاربرد یعنی چی؟ توقع ما از یک دانشجو چیست؟ یکی بحث فعالیت تشکیلاتی است. خواسته بعدی توانایی تحلیل مسائل جامعه است. در زمینه اخلاقی هم انتظار رفتار حسنه داریم. خب کسی که باورهایش تقویت شود در همه این حوزه‌ها تقویت می‌شود. الآن بسیاری از نیروهای عالی رتبه بسیج دانشجویی، بچه‌های این طرح هستند. البته ما ادعا نداریم که در این دوره هر آنچه که نیاز یک دانشجو است را به او می‌دهیم. برای کارهای دیگر باید دوره‌های دیگری برگزار شود.»

در پایان از استاد خواستیم تا از طرح ولایت انتقاد کند. او محدود شدن این اردو به بچه‌های بسیج دانشجویی را نقطه ضعف می‌داند و اعتقاد دارد بقیه دانشجویان هم نیازمند و علاقه‌مند به حضور در چنین طرح‌هایی هستند و به سازمان بسیج دانشجویی پیشنهاد می‌دهد که زمینه‌ای برای حضور بقیه دانشجویان فراهم کنند.