برجام در حوزه محیط زیست دستاوردهای مثبت داشته است/ رفع چالش‌های محیط‌ زیست نیاز به زمان طولانی دارد

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری دانشجو، معصومه ابتکار در دیدار اعضای مجمع نمایندگان استان تهران در مجلس شورای اسلامی ضمن تاکید بر اینکه چالش های محیط زیستی دارای راه حل های ضربتی نیست، تصریح کرد: این امکان وجود دارد که در کوتاه مدت نتایج مثبتی از اقدامات آشکار شود ولی برای کسب نتایج قطعی، زمان لازم است زیرا همانطور که برنامه ریزی در این حوزه بلند مدت است، نتیجه گیری مثبت نیز در بلند مدت رخ می دهد و این موضوع در تمام دنیا یکسان است.

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست اشاره ای به شرایط محیط زیست کشور در ابتدای دولت یازدهم داشت و افزود: بارها این شرایط را گفته ام و باز هم خواهم گفت زیرا سطح مطالبات و توقعات و خواسته های ما در حوزه محیط زیست باید منطقی باشد، به طور نمونه، به رغم سه سال تلاش مداوم در موضوع بهبود کیفیت هوای کشور به ویژه در کلانشهرها، اکنون در نقطه ای هستیم که اگرچه امیدوار کننده و دارای نتایج مثبت ملموس است اما همچنان تا نقطه مطلوب فاصله دارد.

به گفته وی، در تمام دنیا برنامه های مقابله با آلودگی هوا برای یک دهه یا دوره ای 15 ساله تعریف می شوند از همین رو برنامه مقابله با آلودگی هوا در سال 79 نیز به صورت برنامه ای بلند مدت تدوین و به تصویب رسید اما تنها تا سال 84 اجرا شد و بعد از آن تا سال 92 و آغاز به کار دولت یازدهم اجرای برنامه های تدوین شده متوقف و در نهایت در سال 92، شرایط حتی بدتر از سال 84 بود چرا که در کنار عدم اجرای برنامه های مصوب، توسعه صنعتی و جمعیتی، افزایش تعداد خودروها، افزایش مصرف مازوت در نیروگاه ها، توزیع بنزین پتروشیمی در کشور رخ داده بود.

ابتکار افزود: اگرچه در فاصله سال های 79 تا 84 و با اجرای برنامه مقابله با آلودگی هوا، شاهد نتایج مثبتی همچون خروج پیکان از خط تولید و حذف سرب از هوای کشور بودیم اما عدم ادامه برنامه ها در دولت نهم و دهم منجر به تشدید شرایط آلودگی هوا در کشور شد.

معاون رئیس جمهوری با تاکید بر اینکه تمامی تلاش ها در حوزه بهبود کیفیت هوا منجر به کاهش آلودگی هوا و نه رفع قطعی آلودگی هوا می شود، تصریح کرد: این به آن معنا است که اجرای ضوابط و برنامه ها در حوزه هایی همچون حوزه مقابله با آلودگی هوا باید مستمر و مداوم باشد، به طور نمونه به رغم برخورداری کشورهای اروپایی از جمله فرانسه از استانداردها و شاخص های به روز و بالای مقابله با آلودگی هوا، همچنین برنامه های مدون و بلند مدت مقابله با آلودگی هوا، پاریس سال گذشته به دلیل کاهش نظارت ها در حوزه های مرتبط و همچنین عدم رعایت استانداردهای آلودگی هوا توسط کارخانه های مشهور، با بحران آلودگی هوا مواجه شد.

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به برخی اخبار نادرست که تهران را آلوده ترین شهر دنیا اعلام کرده، گفت: باید پرسید، شاخص 300 آلودگی در شهرهایی مانند پکن و دهلی با شاخص نهایت 160 تهران مقایسه می شود و تهران در بدترین شرایط قرار می گیرد.

*** برخی رسانه ها هیچ اقدام مثبتی را در حوزه محیط زیست نمی بینند
وی با اشاره به سکوت خبری در دولت نهم و دهم در قبال معضلات و تخلفات و اتفاق های ناخوشایند حوزه محیط زیست همچون آتش سوزی یک هفته ای در جنگل های گلستان یا افزایش شاخص آلودگی هوا به بیش از 200 در تهران، اظهار کرد: به صورت همزمان شاهد جنگ روانی و خبری و تخریب و تهمت از سوی برخی رسانه ها هستیم که هیچ اقدام مثبتی را در حوزه محیط زیست نمی بینند و تمام اقدامات و نتایج مثبت را وارونه جلوه می کنند.

به گفته ابتکار، کاهش سطح آتش سوزی در جنگل ها، بهبود نسبی هوا در کشور، تلاش های بین المللی برای مقابله با گرد و غبار و بسیاری اتفاقات و نتایج مثبت دیگر در حوزه محیط زیست به دلیل اجرای برنامه های متعدد و اقدامات صورت گرفته است ولی بازتاب ها سعی در وارونه جلوه دادن مسائل است، به گونه ای که به طور نمونه از جلسه یک و نیم ساعته سعید متصدی معاون محیط زیست انسانی سازمان با خبرنگاران که با ارائه و ارقام و مباحث علمی همراه بود کلیپی 40 ثانیه ای تقطیع شده و گزینشی منتشر می شود.

معاون رئیس جمهوری در پاسخ به مباحث مربوطه در خصوص همکاری با صدا و سیما، ضمن تقدیر از همکاری های رئیس جدید سازمان صدا و سیما و تلاش برای همکاری در تولید و پخش برنامه های آموزشی و فرهنگی در حوزه محیط زیست، همچنین حضور خود در برنامه های پخش زنده استان ها در قالب سفرهای استانی و صحبت با مردم در خصوص مسائل محیط زیست استان ها، اظهار کرد: البته همه این همکاری ها در حالی است که معاونت خبر سیما همچنان بر مواضع خود اصرار دارد.

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست اشاره ای هم به موضوع فردی به نام آرین و ادعاهای وی و طرفدارانش داشت و افزود: پس از حدود یکسال تخریب من توسط این فرد و طرفداران وی در رسانه هایی خاص، مشخص شد، نامه ای با امضای جعلی مورد استناد این افراد هست و در نهایت هم در حالی که الان با رای دادسرا، حکم جلب جمشید آرین صادر شده، همچنان فعالیت های تخریبی وی و تیم همراهش در شبکه های اجتماعی علیه من ادامه دارد.
ابتکار ادامه داد: جنگ روانی در حوزه محیط زیست بسیار است، مثال دیگر اینکه متهم شدیم به بی برنامگی و عدم اقدام برای مقابله با گرد و غبار در حالیکه حتی ابعاد موضوع را نمی دانند، تنها در عراق 8 میلیون هکتار کانون گرد و غبار داریم در حالیکه این کشور دچار جنگ و ناامنی و مبارزه با داعش است و مقابله با گرد و غبار در اولویت حکومت و دولت عراق نیست.

*** رفع چالش های محیط زیستی نیازمند برنامه های بلند مدت است
وی در خصوص درخواست های مطرح شده برای تشدید برخورد با خودروها و موتورهای فرسوده و آلاینده، گفت: با توجه به شرایط اقتصادی و اشتغال در جامعه، رفع این چالش ها را نمی توان در قالب اقدامات ضربتی که منجر به ایجاد و افزایش فشارها و تنش های اجتماعی و اقتصادی می شود دنبال کرد و برای آن ها باید برنامه های بلند مدت و گام به گام داشت.

معاون رئیس جمهوری ضمن اشاره به توجه مثبت بودجه 96 به محیط زیست، از نمایندگان حاضر در جلسه خواست تا نگاه مجلس در فرآیند تصویب بودجه نیز تقویت این نگاه باشد، زیرا به رغم حمایت عامه مردم از محیط زیست به عنوان منفعت عام، شاید این حوزه به دلایل مختلف چندان هم مورد علاقه گروه های خاص نباشد.

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست همچنین خواستار حمایت نمایندگان از برنامه ششم با محوریت آب و محیط زیست و لوایح محیط زیستی ارائه شده به مجلس همچون هوای پاک، حفاظت از خاک، حفاظت از تالاب ها و ارزیابی محیط زیستی شد و اظهار کرد: رد کلیات لایحه ارزیابی زیست محیطی در مجلس نهم، شوکی بزرگ برای محیط زیست و رکوردی جهانی برای مخالفت نمایندگان مجلس با لوایح محیط زیستی بود.

ابتکار خاطرنشان کرد: البته لایحه مقابله با حیوان آزاری که مورد تقاضای بسیاری از تشکل های محیط زیستی است، همچنین لایحه حمایت از محیط بانان که توسط سازمان تدوین و ارایه شده و اکنون برای اعلام نظر حقوقی در حال بررسی توسط کارشناسان قوه قضائیه است، نیز به زودی به مجلس ارائه خواهد شد.

وی اشاره ای هم به همکاری های ملی و بین المللی در حوزه جذب و افزایش مشارکت های مردمی، آموزش و ارتقاء فرهنگ حفظ محیط زیست در کشور داشت و افزود: به طور نمونه اجرایی شدن تفاهم نامه منعقده میان سازمان حفاظت محیط زیست و وزارت آموزش و پرورش منجر به ابلاغ دستورالعمل مدیریت محیط زیست به 106 هزار مدرسه سراسر کشور و گنجانده شدن مطالب محیط زیستی در کتب درسی یا اجرای طرح هایی همچون 'یک ساعت با محیط بان' برای آشنایی و آگاهی دانش آموزان از شغل محیط بانی در مدارس شد.

*** افزایش دیپلماسی محیط زیست، دستاورد برجام در حوزه محیط زیست
معاون رئیس جمهوری ضمن یادآوری تاثیر مثبت برجام در حوزه محیط زیست و دیپلماسی محیط زیستی، خاطرنشان کرد: امضاء و اجرایی شدن 16 تفاهم نامه بین المللی در حوزه محیط زیست، همچنین برگزاری 52 دوره آموزشی، توانمندسازی و فرهنگ سازی برای حدود 600 نفر از محیط بانان، کارشناسان و تشکل های محیط زیستی با هزینه بسیار ناچیز برای ایران از جمله دستاوردهای برجام در حوزه محیط زیست است.

به گفته رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، بخشی از عقب ماندگی های حوزه محیط زیست کشور به دلیل عدم دسترسی و مبادله دانش، تجربیات و فناوری ها با سایر کشورهای جهان بود که در دولت یازدهم برای رفع آن تلاش بسیاری صورت گرفت و البته موفقیت های زیادی نیز کسب شد.

ابتکار در ادامه اشاره ای هم به فعالیت های ستادی سازمان حفاظت محیط زیست در حوزه هایی همچون گرد و غبار، مقابله با آلودگی هوا، مقابله و سازگاری با تغییر اقلیم، کمیته ملی توسعه پایدار و مدیریت سبز داشت و افزود: به رغم تمام محدودیت ها و مشکلات محیط زیست بسیاری از اقدامات در سطح ملی و فرابخشی با حضور وزرا و معاون وزرا در حال پیگیری و انجام است.

وی از نمایندگان حاضر در جلسه خواست تا تمام توان خود برای تقویت فراکسیون محیط زیست و مجمع نمایندگان استان تهران را انجام دهند زیرا شرایط محیط زیست در کشور و استان تهران، نامطلوب است و فرصت برای رفع چالش ها بسیار کم است.

*** ضرورت جلوگیری از بارگذاری جدید جمعیتی و اقتصادی و صنعتی در تهران
ابتکار با یادآوری این موضوع که ظرفیت زیستی استان تهران در سال 1375 به پایان رسیده و تمامی فعالیت ها و بارگذاری های جمعیتی و توسعه ای و اقتصادی و صنعتی پس از این تاریخ در تهران، بهره کشی از طبیعت و توسعه ناپایدار تهران بوده، خاطرنشان کرد: پرسش اصلی این است که چطور 40 درصد فعالیت های اقتصادی کشور در جایی حدود یک درصد از مساحت آن انجام می شود.

معاون رئیس جمهوری ضمن تاکید بر ضرورت جلوگیری از بارگذاری جدید جمعیتی و اقتصادی و صنعتی در تهران، تصریح کرد: باید برای ساماندهی و ارتقاء کیفی فعالیت های کنونی در استان تهران و ممنوعیت بارگذاری کمی در این استان تلاش و برنامه ریزی جدی صورت گیرد، زیرا شاخص های محیط زیستی استان تهران در شرایط مناسبی قرار ندارد.

*** ارتقاء استاندارد خودرو و سوخت به یورو 4 باید در سال 86 اتفاق می افتاد
بنابراین گزارش، سعید متصدی معاون محیط زیست انسانی سازمان حفاظت محیط زیست نیز در ابتدای این جلسه با ارائه گزارشی از وضعیت کیفیت هوا در کشور به ویژه کلانشهرها، گفت: حذف توزیع روزانه 10 میلیون لیتر بنزین آلوده پتروشیمی در کشور، در واقع حذف بنزن سرطان زا از هوای تنفسی مردم در کشور بود.

متصدی ادامه داد: اگر برنامه مقابله با آلودگی هوا در فاصله سال های 84 تا 92 تعطیل نشده بود، در سال 86 شاهد ارتقاء استاندارد خودرو و سوخت به یورو 4 بودیم.

وی اظهار کرد: ساده ترین اقدام برای روشن شدن اهمیت موضوع مقابله با آلودگی هوا در دولت قبل و کنونی، مقایسه تعداد جلسات کمیته ملی مقابله با آلودگی هوا در این دولت ها است زیرا در حالیکه طی دوره دولت نهم و دهم فقط 2 بار شاهد تشکیل کمیته ملی مقابله با آلودگی هوا بودیم از ابتدای دولت یازدهم تا کنون، این کمیته 19 بار با حضور نمایندگان تام الاختیار دستگاههای مرتبط تشکیل جلسه داده که از جمله دستاوردهای آن می توان به عدم شماره گذاری موتورسیکلت های کاربراتوری از ابتدای مهرماه اشاره کرد.

معاون سازمان حفاظت محیط زیست، تکمیل شبکه پایش هوا و گرد و غبار در کشور، پایش سوخت توزیعی در کشور، اجرای طرح سراسری معاینه فنی در کشور، اطلاع رسانی به موقع و درست و شفاف به مردم، ثبت رکورد خروج خودروی فرسوده از کشور در سال 93، به حدود صفر رسیدن مصرف سوخت مازوت در نیروگاه ها را برخی دیگر از اقدامات صورت گرفته برای بهبود هوای کشور برشمرد.

متصدی اشاره ای هم به برخی چالش های اجرای برنامه های مقابله با آلودگی هوا داشت و گفت: بدون شک مسائل محیط زیست بدون همکاری های بین دستگاهی و فرابخشی و در نظر گرفتن مسائل اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی قابل حل نیست.

*** اعتبارات محدود سازمان حفاظت محیط زیست به حوزه اطلاع رسانی نمی رسد
همچنین، سید محمد مجابی معاون توسعه مدیریت، حقوقی و امور مجلس سازمان حفاظت محیط زیست نیز با اشاره به نقدهای مطرح شده از سوی نمایندگان در خصوص نواقص اطلاع رسانی در حوزه محیط زیست، گفت: اعتبارات محدود سازمانی به حدی نیست که بتوانیم در حوزه اطلاع رسانی هزینه داشته باشیم از این رو توانایی ما در این حوزه محدود است.

وی یکی از مصادیق جدی امر به معروف و نهی از منکر را حوزه محیط زیست دانست و گفت: اگر همه به این موضوع توجه داشته باشند، بسیاری از مشکلات این حوزه رفع خواهد شد.

بنابراین گزارش، انتقاد از عملکرد رسانه ای و اطلاع رسانی سازمان حفاظت محیط زیست در انعکاس اقدامات و رویدادهای مثبت این سازمان، تاکید بر ضرورت وحدت رویه میان تمام دستگاه های مرتبط با حوزه محیط زیست و آلودگی هوا در اجرای تصمیم ها، برنامه ها و استراتژی ها، انتقاد از بلند مرتبه سازی های تهران و جلوگیری از جریان باد و ایجاد آلودگی هوا به این واسطه، توسعه خودرو و موتور برقی در کشور برای مقابله با آلودگی هوا، ساماندهی وضعیت پسماند در کشور و تهران، ضرورت مقابله با زمین خواری و تغییر کاربری اراضی و باغات در تهران، رسیدگی به موضوع نشست زمین در تهران، جلوگیری از ایجاد شهرک های صنعتی جدید در اطراف تهران، افزایش حمایت از سازمان های مردم نهاد در حوزه محیط زیست، تلاش برای دریافت و تخصیص 20 درصد از منابع عوارض آلایندگی به ادارت کل محیط زیست استان ها با استناد به قوانین متناظر همچون قانون جرایم رانندگی و ایجاد درآمد پایدار در این حوزه، افزایش حیطه اختیارات سازمان حفاظت محیط زیست به سطح حکومتی و قوای سه گانه، بهره گیری از ظرفیت هایی همچون صندوق ملی توسعه، الگو برداری از طرح ها و برنامه های موفق جهانی برای مقابله با بحران های محیط زیستی، ضرورت توجه به آموزش و فرهنگ سازی در حوزه محیط زیست برخی از صحبت ها و پیشنهادهای نمایندگان در این جلسه بود.

الیاس حضرتی، پروانه مافی، عبدالرضا هاشم زایی، محمدرضا بادامچی، مهدی شیخ، سیده فاطمه حسینی، طیبه سیاوشی، فاطمه سعیدی نمایندگان حاضر در این جلسه بودند.