اخبار دانشگاهی را از «کانال اخبار دانشگاهی SNN.ir» دنبال کنید
گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، یادداشت دانشجویی؛ * این روزها محور مقاومت یک تاز میدانهای سیاسی و نظامی منطقه است؛ این جریان به رهبری ایران در میان کشورهایی عراق، لبنان، سوریه، فلسطین، بحرین و کویت دارای طرفداران زیادی است. نشست ریاض که راهکارهای مقابله با این محور اسلامی را بررسی می کرد با بحران قطر ضربه فنی شد تا این بار هم جمهوری اسلامی از روشی که بعث عراق را محو کرد استفاده کند و خط نشانی امنیتی برای رقبا منطقه ای و فرا منطقه ای کشیده باشد.
صبر راهبردی ایران در مقابل اقدامات تحریک امیز سعودی می تواند این کشور را از درون دچار بحران شاهزادگان آل سعود و درگیری مناطق شیعه نشین کنند.
از جمله تحولات درونی که باعث می شود شاهزادگان سعودی سعی بر نگرشی نوین داشته باشند انتخاب محمد بن سلمان جوان و کم تجربه به عنوان ولیعهد سعودی است؛ این انتخاب از زمان تعیین بن سلمان به عنوان مسئول طرح اقتصادی ۲۰۳۰ سعودی قابل پیش بینی بود.(به مانند طرح هشت ماده ای فهد)
سرویس امنیتی انگلیس و سعودی سعی بر تحریک گروه های سلفی پاکستانی و سلفی های جنوب شرق ایران و دولت پاکستان دارد تا خطری نظامی برای ایران ایجاد کنند. زیرا از نظر ژئوپلیتیک پاکستان با جمعت حدود ۲۰۰ میلیون و بمب اتمی از نظر نظامی خطری امنیتی برای ایران است و با این حال ایران هم با افزایش سطح امنیتی مناطق مرزی، پشتیبانی و تجهیز گروه های سنی طرفدار خود در پاکستان و با بالانس کردن پاکستان از طریق رابطه با هند، از اهمیت امنیتی و نظامی پاکستان کاسته است. البته نکته قابل ذکر در پاکستان نفوذ ایران میان جمعیت ۵۰ میلیونی شیعه پاکستان است.
یکی از بحران های منطقه ای خرید سلاح توسط عربستان سعودی است که با این اقدام ملک سلمان قصد دارد قدرت نظامی این کشور را در منطقه هم تراز کشورهایی همچون ایران، ترکیه و رژیم صهیونیستی قرار دهد. در واقع سعودی ها سعی بر تضعیف کشورهای ایران، ترکیه و عراق به عنوان رقبایی خود در منطقه را دارند و از این رو با تحریک، اعلام حمایت و برنامه ریزی مخفیانه از کردها، مسعود بارزانی درحال براورده کردن رویای دیرین ملا مصطفی بارزانی پدر خود با یک رفراندم است.
در هر حال این اقدام از سه جهت به سود سعودی هاست. اولا می توانند از طریق کردستان عراق، ترکیه را بالانس امنیتی نظامی و برای آنکارا دردسر نظامی ایجاد کنند، ثانیا عراق متحد(عرب، ترکمن، کرد وحتی لرها) را از هم جدا کرده و قدرت احتماعی آن را نابود و این کشور را وارد مرحله جدید درگیری های قومی و قبیله ای می سازند. ثالثا اقدامی تحریک آمیز برای گروه های جدایی طلب کرد ایرانی را فراهم می کنند(از نظر فکلر کردی) در واقع این راهبرد هر دو جریان رقیب سعودی ها را در منطقه مورد هدف قرار میدهد.
بعد از بیداری اسلامی سال ۲۰۱۰ و افزایش قدرت اخوانی ها در مصر، قطر سیاست خارجی خود را مبتنی بر اتحاد شافعی و تحدید عثمانی نوین با اتحاد با ترکیه و مصر اخوانی قرار داد و بعد از بحران سوریه نیز به پمپاژ دلارهایی نفتی این کشور در حمایت از گروه های تروریستی طرفدار خود در سوریه پرداخت.
در واقع قطر با اقدامات توسعه طلبانه ای که در پیش گرفت، قصد داشت تا با افزایش قدرت داخلی این کشور، وابستگی دوگانه امنیتی به هر دوجریان شورای همکاری و متحدان جدیدش را داشته باشد و از طرفی اتکای امنیتی و نظامی خود را از کشورهای عربی خلیج فارس کاهش دهد.
در هر حال با قیچی امنیتی مصر اخوانی و کودتا سیسی قطر سعی بر کاهش تنش و خویشتن داری با کشورهایی عربی داشت ولی در همان زمان کلید بحرانهایی کنونی قطر استارت خورد و عبدالله سعودی برای حمد و تمیم خط و نشانی کشید که اجازه سرمایه گذاری اقتصادی نفتی و توریستی به قطر نخواد داد. با این وجود قطر هم سعی بر خویشتن داری داشت و توانست از آن بحران عبور کنند.
با اغاز تحولات یمن در برکناری منصور هادی، قطر خود را در کنار ایران می بیند تا انتقام اخوانی ها و تهدیدات همیشگی سعودی برای تمامیت ارضی خود را بگیرد و تمرکز عربستان سعودی را به سمت یمن متوجه کند. لذا قطر سیاست پمپاژ پولی خود را نسبت به حوثی ها پیش گرفت و در ظاهر در ائتلاف جنگی بر ضد مردم یمن همراهی داشت ،اما هیچ زمان از تلفات قطری ها در ائتلاف عربی خبری نبوده و نیست.
تمام بحث ها و درگیری های لفظی اطلاعاتی از سال۲۰۰۳ تا کنون و شکست تحقیر آمیز در میدان جنگ یمن کافی بود تا سعودی ها به دنبال بهانه ای برای آشکار کردن جنگ امنیتی مالی خود با قطر باشند و بتواند با توجه به جنگ اقتصادی کشورهایی عربی، ائتلافی بر ضد قطر تشکیل دهند.
تحلیل می شود بحران قطر با توجه به حضور نظامی ترکیه و حمایت امنیتی و و لجستیک ایران و روسیه به دخالت نظامی ختم نشود، ولی احتمال دارد سیستم امنیتی شورای همکاری به دنبال راهکاری دورن گرا مانند کودتا و راهکارهایی دموکراتیک برای فشارهایی بر دولت ال ثانی در داخل این کشور باشند.
محمد رضا راسک -مسئول کمیته جهان اسلام بسیج دانشگاه تهران
انتشار یادداشتهای دانشجویی به معنای تأیید تمامی محتوای آن توسط «خبرگزاری دانشجو» نیست و صرفاً منعکس کننده نظرات گروهها و فعالین دانشجویی است