سرنوشت شهرداری تهران به کجا خواهد رسید؟/ همه مدعیان بهشت!

گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو-محمدصالح سلطانی؛ دوازده سال. این، طولانی‌ترین زمان برای تصدی مسئولیت شهرداری تهران از تاریخ تاسیس آن است. محمدباقر قالیباف حالا بیش از 133 ماه است که در ساختمان بهشت سکونت دارد و هیچ کس نمی‌تواند تغییرات ملموسی که او در پایتخت ایجاد کرده را کتمان کند. دوره قالیباف اما رو به پایان است. اعضای جدید شورای شهر، تمایلی به ادامه همکاری با شهردار 56 ساله ندارند و قطعاً فرد دیگری را به بهشت خواهند فرستاد. چه کسی؟ هنوز مشخص نیست. اختلاف در میان اعضای جدید شورا بالا گرفته و هرکس گزینه‌ای برای شهرداری دارد. از مدیرعامل سابق متروی تهران تا استانداران اسبق فارس و کرمانشاه. دامنه اختلافات در میان اعضای شورای جدید بالاست و همین موضوع، کار انتخاب شهردار جدید را کمی پیچیده‌تر از حد انتظار کرده.

 

 

 

کارگزاران در مقابل اتحادملت

همه از یک لیست آمده‌اند اما از یک خط فکری واحد پیروی نمی‌کنند. اخبار ضد و نقیض زیادی از اختلافات داخلی امیدی‌ها به گوش می‌رسد. تحلیل‌گران از  وجود دو طیف «کارگزارانی» و «اتحاد ملتی» در میان 21 نفر عضو جدید شورای شهر سخن می‌گویند. وزن اتحاد ملتی‌ها بیشتر است و همین باعث شده گزینه‌های آن‌ها بخت بیشتری برای رسیدن به بهشت داشته باشند.

 

گزینه‌بازیِ ژنرال‌های خودخوانده

 یکی از کانال‌های تلگرامی اصلاح‌طلبان،  از تشکیل گعده‌ای با حضور هفت نفر از اعضای شورای شهر صحبت کرده که گزینه‌هایشان با گزینه‌های بقیه برای شهرداری فرق می‌کند. یکی از منتخبین زن هم فهرستی از خانم‌های به زعم خودش مناسب برای شهرداری را منتشر کرده تا سهمی در آشفته‌تر کردن اوضاع داشته باشد. تقریباً روزی نیست که یکی از ژنرال‌های خودخوانده اصلاح‌طلب، فهرست گزینه‌های احتمالی شهرداری تهران را منتشر نکند. هاشمی،حجتی،مرعشی،نجفی،ابتکار،کولایی،آخوندی،بیطرف و این اواخر حتی عارف! فهرست مدعیان بهشت روز به روز بزرگ‌تر می‌شود و سرگیجه‌ی انتخاب شهردار روز به روز بیشتر. شانس کدام گزینه بیشتر است؟

 

 

محسن هاشمی رفسنجانی: مصائب ترس از چمران

سه. فقط سه رای کم آورد و شهرداری را به قالیباف واگذار کرد. محسن هاشمی، تنها کسی بود که در این 12 سال توانسته برای رقابت با شهردار فعلی تهران گامی بردارد. هاشمی در سال 92 شکست معناداری از قالیباف خورد اما حالا کسی در شورا نیست که بخواهد فردی مثل قالیباف را برای رقابت با هاشمی معرفی کند.

 

 

چرا می‌شود؟ سابقه‌ی سال‌ها حضور در راس متروی تهران و انبوه سوابق عمرانی و رشته تحصیلی فنی، از محسن هاشمی چهره‌ای موجه و مناسب برای شهرداری تهران ساخته. همین حالا هم او معاون «عمرانی» دانشگاه آزاد است و در تمام این سال‌ها تلاش کرده یک مدیر توانمند و عملیاتی به نظر برسد.

 

چرا نمی‌شود؟ باورش سخت است اما یکی از نگرانی‌های جدی اعضای شورا این است که با خروج محسن هاشمی، مهدی چمران به عنوان یکی از منتخبین علی‌البدل وارد شورای شهر می‌شود! آن‌ها نگران حضور حتی یک نفر مخالف خود در شورا هستند و برای همین، محسن هاشمی را به حاشیه فرستاده و به دنبال انتخاب یک فرد دیگر هستند. گذشته از این موضوع، نزدیکی محسن هاشمی به کارگزارانی‌ها، محبوبیت او را در طیف دیگر شورا کاهش داده. اتحاد ملتی‌ها تمایل چندانی به شهرداری یک کارگزارانی ندارند.

 

 

حسین مرعشی: کارگزارانیِ پرسروصدا

سخنگوی حزب کارگزاران سازندگی و رئیس اسبق سازمان میراث فرهنگی هم از گزینه‌هایی است که برای شهرداری تهران مطرح شده. مرعشی 59 ساله البته هیچ سابقه مرتبطی با شهرداری ندارد اما حضور چندین ساله‌اش در بدنه اجرایی و عملیاتی دولت‌های هاشمی و خاتمی می‌تواند توجیه خوبی برای حضورش در جمع نامزدها باشد.

 

 

چرا می‌شود؟ یکی دو روزی هست که موج حمایت از مرعشی در میان گروهی از اصلاح‌طلبان شکل گرفته. غلامحسین کرباسچی از شانس بالای او برای شهرداری سخن گفته و روزنامه آرمان در تیتر یک روز شنبه‌ی خود، او را گزینه‌ی جدی شهرداری دانسته. صادق زیباکلام هم در اظهار نظری، تلویحاً او را شایسته شهرداری خوانده. این موج حمایتی البته فقط توسط هم‌حزبی‌های مرعشی مدیریت می‌شود و مشخص نیست موضع بقیه‌ی سهم‌دارانِ سفره‌ی شورا نسبت به مرعشی چیست.

 

چرا نمی‌شود؟ رقبای قدری دارد. اکثر رقبای او سوابق بهتری برای شهرداری دارند. روابط مرعشی با اتحادملتی‌های شورا هم چندان حسنه نیست. همین چند هفته پیش بود که مرعشی طی گفتگو با ارگان رسمی حزب متبوعش، اتحادملتی‌ها را با کنایه خطاب قرار داده بود. همین ویژگی‌ها شاید شانس اجماع روی او را به شدت کاهش دهد.

 

محمود حجتی: شاگرد اول کابینه در سودای بهشت

وزیر بی‌حاشیه و باکارنامه‌ی کشاورزی دولت یازدهم، از همان روزهای اول در میان گزینه‌های شهرداری تهران قرار گرفت. شاگرد اول دولت که خودکفایی گندم و رشد بالای اقتصاد کشور در بخش کشاورزی بخشی از کارنامه موفق اوست، بعید است در دولت دوازدهم جایی داشته باشد. برای همین، گروهی از شورایی‌ها برای شهردار شدنش آستین بالا زده اند.

 

 

چرا می‌شود؟ کارنامه موفق اجرایی و سابقه تصدی دو وزارت‌خانه مهم راه و کشاورزی، از حجتی چهره‌ای موجه برای شهرداری تهران ساخته. چهره‌ای که با وجود سوابق روشن اصلاح‌طلبی، در میان سایر گروه‌ها هم مقبولیتی نسبی دارد و به دلیل مواضع خوبی که داشته، می‌تواند مورد وثوق همه گروه‌ها باشد و مانع ایجاد تنش در شهرداری تهران.

 

چرا نمی‌شود؟ گروهی از اصلاح‌طلبان معتقدند حجتی از جمله مدیران «دوزیست» دولت بوده که گیوه‌هایش را برای حمایت از روحانی در ایام انتخابات ور نکشید! حضور او در میان گزینه‌های وزارت کشاورزیِ سیدابراهیم رئیسی در جریان انتخابات ریاست‌جمهوری باعث شده تا تندروهای جریان اصلاح‌طلب نسبت به او بدبین باشند و حتی گاهی با ایجاد شایعه‌ی بیماری‌اش، او را از میان گزینه‌ها کنار بزنند.

 

محمدعلی نجفی: آقای بودجه و استعفا

شرایط نجفی از جهات بسیاری شبیه مرعشی است. او هم یک کارگزارانی قدیمی و کارکشته است که با سابقه سال‌ها حضور در راس دولت‌های هاشمی و خاتمی و این اواخر روحانی، در میان گزینه‌های شهرداری تهران قرار گرفته. رئیس اسبق سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور البته رقبای سرسختی دارد و شاید «لابی»، کمی بخت او برای شهردار شدن را بیشتر کند.

 

 

چرا می‌شود؟ او از آن کارگزارانی‌هایی است که ارتباطات بهتری با اصلاح‌طلبان دارد و شاید اگر سطح دعوای دو طیف شورا همین‌قدر بالا بماند، چاره در مصالحه روی گزینه‌ای بینابینی مانند نجفی باشد. جز این حالت، شانس دیگری برای نجفی نمی‌توان قائل بود.

 

چرا نمی‌شود؟ نجفی اولین مدیر مستعفی دولت یازدهم بود که به دلیل «بیماری» از ریاست سازمان میراث فرهنگی کنار کشید. چهار سال از آن روز می‌گذرد و نجفی 66 ساله شده. بعید است توان جسمی کافی برای کار پراسترسی مثل شهرداری تهران را داشته باشد.

 

محسن مهرعلیزاده: وجه‌المصالحه

نفر آخر انتخابات ریاست‌جمهوری سال 84 هم از گزینه‌های بهشت است. او البته تا همین چندروز پیش در میان گزینه‌های پر سروصدا نبود و اخیراً نامش به این فهرست اضافه شده.

 

 

چرا می‌شود؟ نام او برای شهرداری تهران حتی پیش از انتخابات شورای پنجم هم شنیده می‌شد. او از معدود مدیران اجرایی و عملیاتی اصلاح‌طلبان ِ طیف اتحادملت است که به حساب همین چهره عمرانی، به فهرست گزینه‌ها وارد شده. سوابقش که نشان می‌دهد وجه‌المصالحه خوبی است و اگر کار به شیخوخیتِ بزرگتر‌های اصلاح‌طلبی بکشد، بعید نیست نام او برای شهرداری اعلام شود.

 

چرا نمی‌شود؟  تا امروز که حرفی از انتخاب او مطرح نبوده و بعید است جلسات لابی‌گونه‌ی اصلاحاتی‌ها برای انتخاب او حرفی جدی مطرح شده باشد. مهرعلیزاده سال‌ها از مدیریت در سطح اول کشورداری دور بوده و مشخص نیست حضور او در شهرداری تهران پس از این همه سال، چقدر به نفع این نهاد مهم و این مسئولیت پرخطر باشد. شورایی‌های این دوره هم نشان داده‌اند که گوش‌به‌فرمان  این و آن هستند و «این و آن» ظاهراً هنوز روی مهرعلیزاده جمع‌بندی نکرده‌اند.

 

 

دیگران: در جستجوی بهشت

سیاهه افراد پیشنهادی برای شورای شهر فراتر از این نام‌هاست. حبیب‌الله بی‌طرف وزیر نیروی اسبق، عباس آخوندی وزیر مسکن فعلی و حتی محمدرضا عارف هم برای شهرداری تهران مطرح شده‌اند. گزینه‌های کم‌نام‌ونشانی مثل پیروز حناچی معاون وزیر مسکن، علی‌اصغر احمدی معاون سابق  وزیر کشور و محمدعلی افشانی استاندار اسبق فارس هم در میان نامزدها حضور دارند. چند روزی هست که نام الهه کولایی و معصومه ابتکار هم برای شهرداری تهران شنیده می‌شود. کلاف سردرگم شهرداری تهران هرروز یک مدعی تازه پیدا می‌کند. تاکنون بیش از بیست نام برای این سمت مطرح شده و اختلافات داخلی اعضای شورا در کنار مشکلاتی که انتخاب هریک از این گزینه‌ها به بار می‌آورد، کار انتخاب ساکن جدید بهشت را حسابی سخت کرده.

 

 

نام عباس آخوندی، وزیر جنجال‌ساز دولت یازدهم هم در میان نامزدهای شهرداری تهران دیده می‌شود

چالش انتخاب رئیس

انتخاب شهردار، اولین چالش شورای شهر پنجم نیست. آن‌ها، پیش از شهردار باید برای شورایشان یک رئیس تازه هم انتخاب کنند. مرتضی الویری،احمد مسجدجامعی،محمدجواد حق‌شناس،شهربانو امانی و محسن هاشمی جدی‌ترین گزینه‌های ریاست شورا هستند و مشخص نیست اختلاف کارگزارانی‌ها و اتحادملتی‌های شورا بر سر این مسئولیت به کجا خواهد کشید. اوضاع شورایی که حتی دبیرکل حزب اتحادملت هم نمی‌تواند لیست‌فروشی در آن را رد کند، به قاعده هم نباید بهتر از این باشد.

 

احمد مسجدجامعی، از گزینه‌های ریاست شورای شهر تهران در دوره پنجم است

تهران در دست لیست‌فروشان

آیا آن‌ها می‌توانند از این گردنه‌های سخت عبور کنند؟ جواب، به احتمال فراوان مثبت است. دیر یا زود یکی از این گزینه‌ها راهی بهشت می‌شود و 4 سال پرچالش را در تهران پیش رو دارد. شورای پنجم تهران اما، با حاشیه آغاز کرد و با حاشیه ادامه می‌دهد. هنوز از تجربه انحلال شورای اول شهر تهران، تنها شورای پیش از این شورا با اکثریت اصلاح‌طلب، زمان زیادی نگذشته. اختلافات حاصل از نحوه تعیین فهرست اصلاح‌طلبان و حواشی متعدد مربوط به لیست‌فروشی هنوز هم گریبان منتخبین جدید تهران را سفت چسبیده. سرنوشت شورای جدید در هاله‌ای از ابهام است، درست مثل سرنوشت شهری که پس از 12 سال مدیریت کارآمد، انتظار شهردار جدیدی را می‌کشد.