شعر جوان شعر متعهدی است/با انگِ سفارشی به برخی اشعار جفا نکنیم

به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو؛ در آستانه برگزاری مهرواره شعر و داستان سوره، سید اکبر میرجعفری شاعر و منقد با اشاره به پیشرو بودن جریان شعر جوان در کشور در سال‌های پس از انقلاب اسلامی عنوان کرد: اصولا بخش پیشرو و تاثیرگذار هنر معمولا به دست جوانان اتفاق می‌افتد و این ماجرا تن‌ها در عرصه شعر نیست، یعنی درواقع جوانان همیشه در بخش موثر هنر پرچم‌داری می‌کنند. البته همیشه هم این‌طور نیست، اما معمولا جسارت در هنر مخصوص جوانان است.

 به همین دلیل، ما اگر قرار باشد در این حوزه نیز به چیزهایی بیندیشیم که برایمان نوآوری داشته باشد، طبیعتا باید در شعر جوانان بیشتر دنبال آن باشیم.

 در زمینه شعر اجتماعی و موضوعات مطرح دنیا هم غالب آثاری که همین روز‌ها خلق می‌شود، مربوط به همین جوانان شاعر است. 

بازهم تاکید می‌کنم که معتقدم نوآوری و جسازت برای جوانان است، اما این مسئله لزوما این‌گونه نیست که این جسارت‌ها ماندگار خواهد شد، بلکه راهگشاست و ما همیشه از جوانان انتظار داریم تا سدشکنی کنند.

وی در ادامه در پاسخ به سوالی درباره دیدگاهش در زمینه اشعار سفارشی چیست و این‌گونه از اشعار را چطور می‌توان در این جریان بررسی کرد، گفت: معتقدم با انگ سفارشی به برخی آثار، به آن‌ها جفا می‌کنیم. 

اساسا این گونه نیست که هر اثری که سفارشی باشد، فاقد ارزش‌های هنری است، بلکه در اینجا دقت سفارش‌دهنده و سفارش‌گیرنده مهم است. 

فردی که سفارش می‌دهد باید از موقعیت سفارش‌گیرنده آگاه باشد و آنقدر درک و فهم از موقعیت هنرمندان داشته باشد که بداند کار را به چه کسی سفارش می‌دهد. 

در مجموع معتقدم آثاری که با انگ سفارشی بودن کنار گذاشته می‌شود، همیشه ثواب نیست و در این زمینه آنچه ناپسند است، انجام کار سفارشی بدون هیچ گونه تعقل و پشتوانه‌ای است. 

اگر کمی دقیق شویم می‌بینیم که بسیاری از آثار درخشان ادبیات فارسی سفارشی هستند. مگر مثنوی سعدی و خیلی آثار بزرگ سفارشی نیستند؟ حتی برخی کتاب‌های علمی ما نیز سفارشی تهیه می‌شوند.

میرجعفری همچنین در پاسخ به اینکه آیا می‌توان شعر جوان امروز را شعری متعهد هم دانست و این تعهد آیا تفاوتی با شعر ارزشی و متعهد نسل نخست انقلاب اسلامی دارد، بیان کرد: مسلما اشعار اجتماعی که خلق می‌شوند از یک نوع تعهد و احساس مسئولیتی برمی‌آیند؛ چون طبیعتا اگر هنرمندی در مقابل حوادث اجتماعی احساس مسئولیت نکند اثری خلق نمی‌شود. 

گاهی این تعهد اجتماعی در قالب یک سوگ و گاهی نیز در قالب سبز کردن حادثه‌ای که رخ داده، خودش را نشان می‌دهد. در مجموع به نظرم در این زمینه بحث نسل‌ها نیست، بلکه بحث این است که اگر قرار باشد این نوع هنر بار تعهد اجتماعی را به دوش بکشد در هرحال جنسش یکی است، گاهی بر مبنای اقتضائات، شکل و محتوا تغییر می‌کند، اما ماهیت یکی است.

وی در پایان صحبت‌هایش خطاب به شاعران جوان گفت: تاکید می‌کنم برای خلق یک اثر هنری خوب به ویژه که موضوعی هم باشد، هرچه هنرمند خودش را قلبا به آن فضا نزدیک‌تر کند، امکان اینکه اثرش هنرمندانه‌تر باشد بیشتر است. 

به عنوان مثال کسی که درک درستی از موقعیت و شرایط مردم لبنان ندارد، چطور می‌تواند در این زمینه شعر بگوید، البته منظورم از این صحبت این نیست که برود لبنان و سلاح دست بگیرد، بلکه یک نوع اندیشه نزدیکی به موضوع داشته باشد.