علی فروغی؛ کارشناس فرهنگی:
به گزارش گروه دیگر رسانه‌های خبرگزاری دانشجو؛ علی فروغی کارشناس فرهنگی به بهانه پخش برنامه تلویزیونی «دین دات آی آر» از شبکه ۳ سیما، طی یادداشتی به نقد و بررسی برنامه‌های تلویزیونی در حوزه معارف پرداخت.
در این یادداشت چنین آمده است:
«به جز «سمت خدا» کدام برنامه را به یاد دارید که در حوزه معارف تولید شده و جزو برنامه‌های پرمخاطب صدا و سیما بوده باشد؟ آن هم در روزگاری که تمام شبکه‌های صدا و سیما ساعت هایی از آنتن روزانه خود را به برنامه‌های معارفی اختصاص داده اند، ولی از میان این همه ساعات برنامه‌های معارفی تقریبا هیچکدام به جز «سمت خدا» نتوانسته اند به برنامه‌های مهم و تاثیرگزار بدل شوند.
«به جز «سمت خدا» کدام برنامه را به یاد دارید که در حوزه معارف تولید شده و جزو برنامه‌های پرمخاطب صدا و سیما بوده باشد؟ آن هم در روزگاری که تمام شبکه‌های صدا و سیما ساعت هایی از آنتن روزانه خود را به برنامه‌های معارفی اختصاص داده اند، ولی از میان این همه ساعات برنامه‌های معارفی تقریبا هیچکدام به جز «سمت خدا» نتوانسته اند به برنامه‌های مهم و تاثیرگزار بدل شوند.
در تمام آن‌ها با روحانی یا در خلاقانه‌ترین شکل ممکن بانوی چادری طرف هستیم که در برابر آقا یا خانم مجری نشسته و دارد منبر می‌رود، ولو اینکه پشت میزگرد نشسته و ظاهرا دارد گفتگو می‌کند، ولی باطن و محتوای برنامه همان است که از ابتدای انقلاب تا امروز تکرار شده: کلیشه ای‌ترین نحو تبلیغ دین.
از طرفی هم در سال‌های اخیر و با افزایش اقبال به فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی، حجم سنگینی از القای شبهه در حوزه اعتقادی به راه افتاده و سؤالات دینی و القائات اعتقادی به حداکثر رسیده، ولی عدم تغییر در ساختار و محتوای برنامه‌های معارفی تقریبا نتوانسته هیچ باری از این شبهات را از دوش مخاطب بردارد؛ و این یعنی حمله شبهه به جوانی که هیچ دفاعی در برابر آن ندارد.
از طرفی هم در سال‌های اخیر و با افزایش اقبال به فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی، حجم سنگینی از القای شبهه در حوزه اعتقادی به راه افتاده و سؤالات دینی و القائات اعتقادی به حداکثر رسیده، ولی عدم تغییر در ساختار و محتوای برنامه‌های معارفی تقریبا نتوانسته هیچ باری از این شبهات را از دوش مخاطب بردارد؛ و این یعنی حمله شبهه به جوانی که هیچ دفاعی در برابر آن ندارد.
در واقع با تلویزیونی روبرو هستیم که نه توانسته در کوران رسانه و فضای مجازی، به عنوان یک عنصر تاثیرگزار در فضای اعتقادی و معارفی قد علم کند و نه در فضای پاسخ به شبهات توانسته باری از دوش مخاطب بردارد؛ و اینها یعنی این همه ساعت مکرر برنامه‌های معارفی در طول روز در شبکه‌های مختلف سیما چنان که باید تاثیر ندارند مگر پر کردن آنتن! و این تنها سمت خداست که توانسته بخشی از جماعه (عمدتا زنان خانه دار) را پای تلویزیون بنشاند و به تجربه‌ای موفق بدل شود در این حوزه برنامه‌های معارفی.
اما اخیرا محصول مشترک همکاری شبکه سه سیما و سازمان اوج تحت عنوان «دین دات آی آر» روی آنتن این شبکه رفته است.
اما اخیرا محصول مشترک همکاری شبکه سه سیما و سازمان اوج تحت عنوان «دین دات آی آر» روی آنتن این شبکه رفته است.
برنامه‌ای که به اعتقاد خودش تلاش جدیدی است در حوزه پاسخ به شبهات و نگاهی جدید در برنامه سازی دینی و معارفی.
«دین دات آی آر» در عمل یک مجله تلویزیونی است.
یک برنامه آیتمیک که از زاوایه‌های مختلفی موضوع برنامه را مورد بررسی قرار می‌دهد و تلاش می‌کند نسبت به شبهات مطروح در آن حوزه پاسخ دهد.
ریتم برنامه به وضوح به اصرار تهیه کننده برنامه است که این قدر سریع است.
مشخصا گروه «دین دات آی آر» قصد دارند با ریتمی سریع، فضای جدیدی را در میان برنامه‌های معارفی تجربه کنند. ریتمی سریع و پر شور و نشاط که برای اولین بار در میان برنامه معارفی در حال تجربه شدن است.
آیتم‌ها هر چند به تفکیک قابل بررسی است، ولی در مجموع هر چند که در جای خود نسبتا درست درآمده، ولی وقتی کلیت برنامه را از نظر می‌گذرانیم می‌توان گفت که نتوانسته بصورت کامل پاسخ شبهه و موضع برنامه را بدهد و بیشتر گذری داشته بر موضوع، نه پاسخی جامع و مانع به آن.
آیتم‌ها هر چند به تفکیک قابل بررسی است، ولی در مجموع هر چند که در جای خود نسبتا درست درآمده، ولی وقتی کلیت برنامه را از نظر می‌گذرانیم می‌توان گفت که نتوانسته بصورت کامل پاسخ شبهه و موضع برنامه را بدهد و بیشتر گذری داشته بر موضوع، نه پاسخی جامع و مانع به آن.
اینکه روحانیونی که قرار است پاسخ به سؤالات مخاطب بدهند تمام جواب خود را در یکی دو دقیقه تجمیع می‌کنند هر چند باعث جذاب شدن برنامه شده، ولی از میزان عمق پاسخ‌ها کاسته است.
ضمن آن که آیتمیک بودن برنامه در کنار عدم تسلط کامل مجری، او را بیشتر به مسئول اعلام قسمت بعد بدل کرده و چیز خاصی از مجری نمی‌شود دید مگر تشکر از گروه برنامه ساز به خاطر این قسمت و آن قسمت!
در کنار اینها، ولی اشاره ابتدایی و بستر ورود موضوعات هر برنامه خوش ساخت و جذاب از آب در آمده.
در کنار اینها، ولی اشاره ابتدایی و بستر ورود موضوعات هر برنامه خوش ساخت و جذاب از آب در آمده.
«نقطه سر خط» بعنوان دالان ورود هر قسمت به موضوع برنامه با ارائه اطلاعاتی سریع، پرتعداد و با ادبیاتی قابل فهم، از زبان جوانی با چهره و تیپ معمولی (نه مذهبی) رگبار اطلاعاتی می‌شود به مخاطب و او را خیلی زود وارد ماجرای هر قسمت می‌کند.
همین اتفاق در بخش سلفی هم می‌افتد؛ هر چند که ریتم بیش از حد سریع ماجرا، ممکن است عنان از کف مخاطب بیرون بدهد و این بخش را یکی از متهمین شتاب زدگی در «دین دات آی آر» کند، ولی بهرحال خلاقیت موجود در «دین دات آی آر» به خصوص در حوزه گرافیک و جلوه‌های بصری را نمی‌توان نادیده گرفت و گزاف نیست اگر ادعا کنیم تجربه برنامه‌ای این چنین با این حجم از بار گرافیکی برای نخستین بار است که دارد که تلویزیون امروزِ ما تجربه می‌شود.
در مجموع هر چند که می‌توان «دین دات آی آر» را می‌توان اسیر شتاب زدگی و خودسانسوری محتوایی دانست، ولی در مجموع تلاش شریفی است در حوزه پاسخ به شبهات؛ حوزه‌ای که علیرغم اهمیت بسیار بالای آن هیچکس یارای ورود به آن را ندارد و این یعنی نمره قبولی برای «دین دات آی آر».
در مجموع هر چند که می‌توان «دین دات آی آر» را می‌توان اسیر شتاب زدگی و خودسانسوری محتوایی دانست، ولی در مجموع تلاش شریفی است در حوزه پاسخ به شبهات؛ حوزه‌ای که علیرغم اهمیت بسیار بالای آن هیچکس یارای ورود به آن را ندارد و این یعنی نمره قبولی برای «دین دات آی آر».
شاید اگر این تیم با نگاه هایی دقیقتر به مسائل اجتماعی بپردازند و بر حفظ ظاهر دینی برنامه اصرار نورزند، بتوان شاهد تولد یک برنامه جدی اجتماعی در شبکه سه سیما بود، برنامه‌ای که هر چند بی شباهت به جیوه گی نخواهد شد، ولی عمیق تر، دقیقتر و اجتماعی‌تر خواهد بود.
منبع: مهر
ارسال نظرات