عضو هیات علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان گفت: اعطای زمینهایی توسط بنیاد مستضعفان و دولت به فارغالتحصیلان کشاورزی به صورت آزمایشی در راستای تحقق اقتصاد مقاومتی نقش مهمی دارد.
به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، استان گلستان با تولید سالانه بیش از چهار میلیون تن انواع محصول، از قطبهای مهم کشاورزی کشور محسوب میشود؛ با توجه به ظرفیتهای این استان در صنعت کشاورزی و حضور قدیمیترین دانشگاه کشاورزی کشور با قدمت بیش از ۶ سال در این استان، سالانه شاهد فارغ التحصیلی دانشجویان کشاورزی از این دانشگاه هستیم.
این دانشگاه که با ۲۸ دانشجو کار خود را آغاز کرده است، هماکنون بیش از 4000 دانشجو در رشتههای مختلف و در مقاطع مختلف تحصیلی از لیسانس تا دکتری در آن مشغول به تحصیل هستند.
به منظور بررسی آسیب شناسی تحصیلی دانشجویان و مشکل بیکاری دانشجویان کشاورزی با حسینعلی شمس آبادی، عضو هیات علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان به گفتوگو نشستیم.
آسیب شناسی کیفیت تحصیلی دانشجویان، نقش کشاورزی دانش بنیان در توسعه استان گلستان، بومی سازی فناوری کشاورزی، نقش دانشگاه در تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی، مشکلات دانشجویان و بیکاری فارغ التحصیلان رشته کشاورزی از جمله مباحثی بود که در این گفتوگو به آن پرداخته شد.
مشروح این گفتوگو به شرح ذیل است:
خبرگزاری دانشجو: در رابطه با آسیب شناسی کیفیت تحصیلی دانشجویان دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان در هنگام تحصیل و بعد از فارغ التحصیلی، چه راهکارهایی برای حل مشکلات آنها ارائه میدهید؟
شمس آبادی: از سال ۷۳ که عضو هیئت علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان هستم، از نظر وضعیت سطح علمی دانشجویان شاهد افزایش رتبههای دانشجویان کشاورزی در این دانشگاه بودم و اگر در گذشته رتبههای ۵ تا ۱۰ هزار در رشته مکانیک ماشینهای کشاورزی در این رشته پذیرش میشدند، در سالهای اخیر رتبههای رتبه ۲۰ و ۳۰ هزار وارد این رشته میشوند و این مشکل به علت عدم علاقمندی برخی دانشجویان به این رشته بوده است، عدم استفاده از مشاور و نداشتن مطالعه برای انتخاب این رشته از دیگر مسائلی است که دانشجویان کمتر به آن توجه میکنند.
برای حل مشکلات بیکاری فارغ التحصیلان رشته کشاورزی باید جلوی پذیرش بی حد و حساب دانشجویان گرفته شود و دانشجویان متناسب با ظرفیتها وارد این رشته شوند، همچنین برنامه ریزی جدی برای بعد از فارغ التحصیلی آنها شود، با کنترل میزان ورودی و پذیرش این دانشجویان با مشکل بیکاری بعد از فارغ التحصیلی مقابله کرد، نیازی نیست که همه در این رشته دارای مدرک باشند؛ البته تحصیل هم در کنار داشتن تجربه لازم است؛ اما دانشجویان باید دورههای تخصصی را در مراکز فنی حرفهای بگذرانند، ایجاد کارگاههای تولیدی مثلا در بخش مکانیک ماشینهای کشاورزی کمک به اشتغال این دانشجویان میکند، دولت باید به این افراد وام و تسهیلات بدهد تا قطعات و ماشین و ابزار کشاورزی تولید کنند و این پیشنهادات میتواند راهگشا برای حل مشکلات باشد.
دولت برنامه ریزی صحیحی برای فارغ التحصیلان دانشگاهها ندارد؛ در حالی که باید پتانسیل و ظرفیت دانشگاهها برای پذیرش دانشجودر نظر گرفته شود و توانایی دانشجویان در زمینه ادامه تحصیل برای مقاطع بالاتر با سطح علمی قوی باشد، موسسات نباید بیحد و حساب دانشجو پذیرش کنند، در سالهای اخیر شاهد هستیم که برخی از این مراکز با مشکلاتی از قبیل: کمبود دانشجو مواجه شدهاند و با کاهش دانشجویان درآمد آنها نسبت به هزینه پایین آمده است.
خبرگزاری دانشجو: کشاورزی دانش بنیان چه نقشی در تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی دارد و دانشگاهها چه کمکی برای توسعه صنعت کشاورزی میتوانند، داشته باشند؟
شمس آبادی: در رشتهای مثل مکانیک ماشینهای کشاورزی، تجهیزات آزمایشگاهی، طراحی و ساخت ادوات کشاورزی اگر بر پایه دانش باشد، تأثیرات خوبی را در بخش کشاورزی شاهد خواهیم بود، این ترم واحد درسی به نام کشاورزی و توسعه پایدار داشتم که این واحد درسی نقش مهمی در توسعه کشاورزی دانش بنیان دارد، کشاورزی دانش بنیان میتواند کارگشا برای حل مشکلات باشد و رونق اقتصادی در پی داشته دارد؛ اما لازم است که شرکتهای دانش بنیان با برنامه ریزی صحیحی اقدام کنند، نباید سرمایهها به انحصار در بیاید و یا به هدر برود.
در حال حاضر شرکتی تاسیس کردم و فکر میکنم قابلیت این را داشته باشد که به شرکت دانش بنیان تبدیل شود، با ساخت دستگاهی به مرکز علم پارک علم و فناوری راه یافته ام واگر مورد حمایت قرار گیرد، چند نیروی متخصص را میتوانم به کار بگیرم. تنها هدف توسعه آن در داخل کشور را ندارم و به توسعه آن در خارج از کشور هم فکر میکنم تا ارزآوری برای کشور داشته باشد. در بحث زراعت شرکتهایی هستند که فعالیتهای دانش بنیان انجام میدهند؛ اما خروجی آن مشخص نیست و لازم است که نظارت بر آنها شود.
محصولات دانش بنیان باید به روز و هایتک باشد، ارزآوری برای کشور داشته باشد و تنها مصرف داخلی نداشته باشد؛ بلکه کشورهای همسایه از شرق و غرب از این محصولات استفاده کنند و منجر به افزایش و رشد علم و فناوری میشود، دانشگاهها از طریق محصولات دانش بنیان میتوان اقدامات موثری در کشور انجام داد.
خبرگزاری دانشجو: نقش دانشگاهها را در تحقق اقتصاد مقاومتی بگویید و اینکه چطور دانشگاهها را میتوان برای تحقق آن آماده کرد؟
شمس آبادی: بهرهوری در رابطه با تولید محصولات کشاورزی نقش مهمی در تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی دارد؛ اینکه توجه به هزینه تولید محصول از جمله سم پاشی و کودپاشی در بخش کشاورزی میتواند کمک به بحث اقتصاد مقاومتی کند.
به عنوان مثال، یکی از موضوعات مهم و ضرروی در تولید محصول کشاورزی برنج از جمله تولیدات مهم استان گلستان است، موضوع خشک کردن در محصولات زارعی بویژه برنج مهم است و با افزایش بهره وری میتوان با ضایعات این محصول مقابله کرد، هنگام خشک کردن محصول برنج توسط برخی از افراد سودجو هنگام تولید دچار ضایعاتی میشود و وظیفه دولت است تا جلوی رانت خوارها را بگیرد.
استان گلستان با وجود بارندگی فراوان باز هم در خطر کم آبی است و سطح سفره آب زیرزمین با کاهش مواجه است که دولت باید روشهای را برای جلوگیری استفاده بی رویه مصرف آب در این استان اتخاذ کند.
اگر به مباحث علمی در بحث کشاورزی توجه شود، بهره وری محصولات کشاورزی هم افزایش مییابد؛ اما شرایط آب و هوایی هم در این راستا تاثیرگذار است، اینکه میزان بارندگی چه مقدار بوده است و در هر حال باید عملکرد درستی در سیسم آبیاری انجام شود، دولت به کشاورزان وام بدهد، روی حرف خود بایستد و کشاورز را حمایت کند تا یاس و نامیدی از زندگی کشاورز کنار رود و شوق و اشتیاق در کار و کشاورزی ایجاد شود.
خبرگزاری دانشجو: جهت گیری شغلی دانشجویان پس از تحصیلات به چه صورت است و دانشجویان به چه انگیزهای رشته کشاورزی را انتخاب کرده اند؟
شمس آبادی: برخی دانشجویان رشته کشاورزی بدون علاقه این رشته را انتخاب میکنند؛ در حالی که شرایط سخت مالی و معضلاتی را متحمل میشوند که اگر با صاحب نظران مشورت میکردند، میتوانستند در همان ترمهای اول رشته دیگری را انتخاب کنند و در رشته دیگری موفق باشند.
مشکل دیگر دانشجویان این رشته این است که آنها به دلیل مشکلات بعد از فارغ التحصیلی بدون انگیزه درس میخواند و نگران بیکاری بعد از فارغ التحصیلی هستند؛ این افراد با سطح علمی قوی و ضعیف از دانشگاه فارغ التحصیل میشوند تعداد محدودی از این دانشجویان به مقاطع بالاتر و فوقلیسانس و دکتری ادامه تحصیل میدهند؛ اما سایر آنها انگیزهای ندارند و بعد از فارغ التحصیلی به دنبال کار هستند.
اگر این دانشجویان مورد حمایت قرار بگیرند، چون علم این رشته را دارند میتواند باعث پیشرفت صنعت کشاورزی در کشور شوند. تاسیس شرکتهای دانش بنیان و اعطای زمینهای توسط بنیاد مستضعفان و دولت به این فارغالتحصیلان به صورت آزمایشی و کنترل و نظارت بر روی این فارغالتحصیلان که علم رشته کشاورزی را دارند در راستای تحقق اقتصاد مقاومتی نقش مهمی را دارد.
خبرگزاری دانشجو: حمایت از مخترعان، مبتکرین و تولیدکنندگان صنعت کشاورزی چه میزان بر خودکفایی در زمینه کشاورزی تأثیرگذار است؟
شمس آبادی: اگر بنیاد نخبگان از مبتکرین و مخترعان حمایت کند شرایط بهتری برای توسعه صنعت کشاورزی فراهم میشود، وضعیت ایده آل نیست و حمایتی از مخترعان نمیشود، به عنوان مثال در بحث خشک کن محصولات کشاورزی مشکلاتی وجود دارد و فرایندی درستی برای محصولات کشاورزی وجود ندارد اینکه در خشک کردن برنج باید به صورت یکنواخت باشد باشد و دما بالا نرود؛ چرا که تَرکها در فرایند بعدی منجر به ضایعات میشود و محصول برنج کشاورز به صورت نیم دانه میشود.
اما استفاده از فرایند درست باعث میشود که برنج سالمتر باشد و کشاورز خسارت کمتری را متحمل شود باید فرآیند قدیمی خشک کردن برنج کنار گذاشته شود. دولت در این رابطه باید از مخترعان حمایت کند و گامهای بعدی را معاونت علمی فنآوری ریاست جمهوری بردارد که بودجه خوبی در تحقیقات دارد و توجه بخش کشاورزی که نقش مهمی در راستای تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی در کشور دارد.
اگر از مخترعان حمایت شود، منجر به ایجاد اشتغال میشود، این اختراعات و ابتکارات نباید تنها در داخل کشور بلکه در خارج کشور عرضه شود و ارزآوری برای کشور به همراه داشته باشد، یکی از صنعتگران هست که محصولاتی را عرضه میکند که این محصول با دلار فروخته میشود؛ این صنعتگر موفق طوری عمل کرده است که سفارش از کشورهای خارجی دریافت میکند و آن را به دلار به این افراد میفروشد و دلار وارد کشور میکند؛ بنابراین لازم است که از این گونه طرحها حمایت شود.
خبرگزاری دانشجو: بومی سازی فناوری کشاورزی چه نقشی در توسعه و پیشرفت صنعت کشاورزی در استان گلستان دارد؟
شمس آبادی: در رابطه با بومی سازی کشاورزی باید گفت که گرگان به عنوان منطقهای معروف قطب کشاورزی که به منطقه طلای سفید است، توسعه و پیشرفت را در کشور به همراه دارد، در استان گلستان سالها قبل دارای کارخانههای فراون تولید پنبه داشت و پنبه را در این استان تولید و از آنجا به جلفا و و به کشورهای اروپایی صادر میکردند.
اما در حال حاضر محصول پنبه استان تنها در ۲ کارخانه تولید پنبه فعال است و علت آن هزینه تولید زیاد است و برای کشاورز صرف نمیکند و کشاورز به سمت تولید محصولات جالیزی رفته است؛ در صورتی که توجه به بومی سازی علم و صنعت کشاورزی در این استان میتواند توسعه و پیشرفت را به همراه داشته باشد.